Dictee - dictees [0363]
Honderd, duizend en honderdduizend
1. Op een recent dictee moest ik 1614 – ongebruikelijk – in letters schrijven. Ik wist dat zestienhonderdveertien kon en misschien mag zelfs zestienveertien wel. Er werd echter gelezen 'zestienhonderd en veertien', waarvan de jury vond dat je dat los moest schrijven. Ik had 'zestienhonderdenveertien' aaneen. Ik wilde niet al te moeilijk doen over die mogelijk vermeende fout van mij, maar ben natuurlijk wel aan de studie gegaan. GB is op zich strikt duidelijk: we schrijven een getal in één woord, tot en met het woord duizend.
2. Na het woord duizend volgt een spatie. De woorden miljoen en miljard schrijven we los. Voorbeelden: drie (3), negentien (19), honderddertig (130), tweeduizend achthonderd(en)negen (2809, ook: achtentwintighonderd(en)negen), drieëndertigduizend tweehonderd(en)twaalf (33.212), vierhonderdduizend driehonderd (400.300), acht miljoen zeshonderdduizend negenhonderdtweeënzeventig (8.600.972).
3. Tot zover geen probleem, u begrijpt dat het hem zit in 'en'. Met getallen rond de honderd en duizend gaat het vaak net een beetje anders. We hebben in Nederland een officiële Taaladviesdienst en die zegt het volgende (met als uitgangspunt dat na de honderd alles eraan vast komt en dat na duizend een spatie komt). Wel, die dienst zegt: de getallen 101 t/m 112 mag je op twee manieren schrijven: honderdeen of honderdeneen t/m honderdtwaalf of honderdentwaalf. Vanaf 113 mag 'en' niet meer en moet je honderddertien schrijven. Echter: als iemand dat bewust fout doet en honderdentwintig schrijft, kan dat natuurlijk alleen aaneen. Duizend blijft los, daar geldt net zoiets: 1001 t/m 1012 mogen op twee manieren: duizend een of duizend en een t/m duizend twaalf of duizend en twaalf. Vanaf 13 mag 'en' niet meer, maar als iemand het al dan niet bewust fout doet, moet die wel duizend en veertig schrijven voor 1040 in plaats van het correcte duizend veertig.
4. Mijn slotconclusie: alles achter honderd komt eraan vast, en mijn zestienhonderdenveertien aaneen is dus de juiste schrijfwijze. Een paar nabranders nog. De bekende sprookjesverzameling
Duizend-en-een-nacht heeft een eigen schrijfwijze, net als
duizend-en-een dingen of vragen: dat zijn er niet precies 1.001, maar het betekent gewoon: een bijzonder groot aantal. Ook honderd-en-een problemen slaat op een groot aantal. Ik vond drie twijfelgevallen in VD: bij lemma 'honderd': het is daar honderd en twintig, het is daar hommeles (ik denk dat dit honderdtwintig moet zijn - anders: archaïsche, zeg maar 'vaste' uitdrukking), ook bij lemma 'honderd': iemand uitmaken voor honderd en tien, hem uitschelden voor al wat lelijk is (ik denk: honderd(en)tien - anders: vaste uitdrukking) en bij lemma 'gek': (spreekwoord) honderd schoolmeesters (of kosters), negenennegentig gekken (of honderd en een gekken – ik denk dat dit honderd(en)een moet zijn: het gaat echt om 101 hier - anders: vaste uitdrukking), want er is een dubbele bij (gezegd ter aanduiding van hun pedanterie, waanwijsheid).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten