2373 Dictee vrijdag 03-09-2021 (1) dictee Dictee van de dag (320)

Dictee – dictees [2373]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 537 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (320)

1. Madames – mv. – (VD ook mv. mesdames) hebben meer stijl dan madammen (madams). De madame-jeanette [mv. s] is een soort van Spaanse peper. Trou-madame is een zeker spel met 13 ivoren balletjes. Hij is zwaargewond. Waar kennen we Justus van Effen van? Juist: De Hollandsche Spectator! Kies maar uit het hedendaagse en vroegere onderwijs in Nederland (en benoem de schooltypen voluit): llo [lager landbouwonderwijs], lls [lagere landbouwschool] , lltes [lagere landbouwtechnologische school] , llto [lager land- en tuinbouwonderwijs], lltus [lagere land- en tuinbouwschool], lmo [lager middenstandsonderwijs], lno [lager nautisch onderwijs, lager nijverheidsonderwijs – SR] en lo [lager onderwijs]. We gaan raketten afschieten: antiraketraket, maan- en Marsraket, euroraket (middellangeafstandsraket in Europa), exocetraket (zijderups-), ionenraket, katjoesjaraket, langeafstandsraket, moeras- (winterkers) en lookraket (look-zonder-look), MX-raket, polarisraket (genoemd naar de Poolster), de gewone en de wilde raket [plant: rucola], raketting (zit aan de mast), scudraket en de zand- [kruisbloemige] en zeeraket [idem]. Vroeger werd er (BE) algemeen met de raket [= racket] geraket
[guh-raa-kèht] [zeker balspel]. Uitscheuren is ook verder open gaan (verder opengaan). De minstbedeelden zijn minder bedeeld dan de minderbedeelden. Een minoriet is een minderbroeder.

2. De modus operandi is de wijze van behandelen, de modus vivendi is de manier van leven (als compromis). Mazzeltof [Joods: geluk gewenst], jonge echtgenoten! Kun je mbalax (swingende muziekstijl Senegal – woord komt uit het Wolof) op een mbira (duimpiano, kafferpiano, kalimba – woord komt uit het Shona, een Bantoetaal) vertolken? Geen idee. Kun je hafiz [haa-fies] [kent Koran uit het hoofd] zijn zonder op een medresse [islamitische juridisch-theologische hogeschool] te zijn klaargestoomd? De uitdrukking 'mèden agan' betekent: niets te veel, geen excessen (ne quid nimis). Zijn deze schnitzels gemeeld (verwar ze niet met snitsels = pijpen kinabast)? Hij gaat regelmatig naar de meniste kerk (menistenkerk). Op de braderie nam ik een merguez [worstje] en vlijde me daarna neer op de méridienne [sofa voor de middagslaap (empirestijl)]. Een ménagère kan een huishoudster zijn. En die kan dus ook deel uitmaken van een ménage à trois [samenleving drie personen]. Na de malagueña [dans] is het goed malaga(wijn) drinken, genoemd naar de plaats Málaga. Argentijnse gaucho's [nomadische veehoeder] dansen de malambo [dans]. Doe er maar een jazzlickje [muzikaal loopje] bovenop. Cowpertoren: windverhitter.

3. Onder internetcowboys [stunt met aanbiedingen] zijn veel lonesome cowboys [eenzelvig mens, teruggetrokken]. Zou de
McDonald's-organisatie al dat werk aankunnen? Ik wil graag een manicurebehandeling. Aanhangers van Mani [Perzische sekte], manicheeërs, kunnen ook geld tegoed hebben [manen, schuldeiser]. Ik heb geen bloeddoorlopen ogen, maar zie wel mouches volantes (muscae volitantes – zwarte vlekjes). Dead balls tref je aan bij golf [vlak bij hole] en het (de) dropshot onder andere bij tennis. Stel, je was op Jupiter, dan kon je in de maneschijn(?) van zijn manenstelsel (vergelijk: koninginnenrit) lopen. De tennisster verzilverde haar setpunt (setpoint) met een eblouissant [schitterend, betoverend], goëtisch [betoverend], ravissant [verrukkelijk, betoverend] en glamoureus [met veel glamour] aceje. Haar tegenstandster probeerde daarvoor al een crossbal, maar die mislukte. Een crosssectorale visie overstijgt de aparte economische sectoren. Hij croste met zijn fietsje door de tuin (als in een crosscountry). Groupies trekken met 'hun' groep mee. Ik hoorde par renommée [bij geruchte] dat ze iemand stuurden met een op te houden renommee [goede naam].

4. Panettone (met gekonfijte vruchten) eet je rond Kerstmis, een casinobrood (casino (Italiaans): huisje) elke dag en focaccia is een platte Italiaanse broodsoort van deeg waarin olijfolie verwerkt is. In een openluchtzwembad (open zwembad) kun je in de openlucht zwemmen en het openhaardvuur brandde in de open haard. Een opendeurdag is een open dag. Met een openhuwelijksrelatie (een open huwelijk) kun je heel goed een openhuisfeest (met een open huis) geven. Met een open mind ben je open-minded. Open source is een soort verkorting van opensourcesoftware. Hij was op-en-top [geheel en al, volkomen] het heertje. De openingsact was spetterend. Een openbuikbehandeling is nogal ingrijpend. Bij een openhartoperatie is er sprake van een open hart en is (tijdelijk) een kunsthart nodig. Een openschaalcollecte is met open schalen (een open schaal). Een tallyman is een openluchtboekhouder. Een open brief komt van een openbriefschrijver.

5. Lomp is de benaming voor verschillende soorten van zoetwater- en zeevissen, met name voor de puitaal. Mosselduitjes zijn zoutwaterinfusoriën. Een lamantijn (manatee) is een rondstaartige zeekoe. Rond een zandwinningsput wordt een slibdeken aangebracht. In een steppemeer zit zout water. Mandaus [koppensnellerszwaard van de Dajaks] leveren nog wel( )eens een schedel af. Zij managede het bedrijf alleen. De managing director was erg nauw bij de managementbuy-out [management neemt aandelen over] betrokken. De malthusianist [geboortebeperking] had een Maltezer leeuwtje, een maltezer (= maltezerhond). De windhoos trof de manihots
[maa-nie-hoos] (= o.a. maniok). Zie je die Manxman en Manxe met haar manxkat mankgaan (mank lopen)?

6. Er is nu geen man overboord, maar anders wordt de man(-)over(-)boordprocedure gevolgd. Het oud-CDA-Statenlid was de weg even kwijt. Een mannesmannbuis is naadloos gewalst. Hoe gaat manuldruk [oe] (zeker drukprocedé)? Na het schieten van de margay [gevlekt katachtig roofdier] dronken we een margaux, een bekende medoc [wijn]. Het marfansyndroom [groeistoornis] geeft een rank lichaamstype. Tisja Beav [Tiesjebof] is de joodse vastendag ter herinnering aan de verwoesting van de tempel. De maanwatcher had een Mariabeeld en afbeeldingen van maria (mv.! – maankraters, maanzeeën) op zijn bureau staan. Als marketingmanager, nu nog junior manager, mag je marketingmissers maken. Markoesa's zijn maracuja's [passievrucht]. Alle mannelijke marineattachés en ook de andere marineattachees bezochten de jaarlijkse bijeenkomst; thema: mariene biologie. Het gedemarqueerde terrein was op de kaart gemarkeerd. Tot de maranta [plantengeslacht, geen mv.] behoort de tiengebodenplant. Dit bedrijf markette, vermarktte, dit product nu beter.

7. Welke personen zijn er als executeurs-testamentair aangewezen? Hoe breek je 'dronkaard' en 'veinzaard' af [dron-kaard, vein-zaard]? Ze had minnenijd vanwege het minnenloon van haar zus. Moge ik uwe lordschap (oVD ook: zijne lordschap) verzoeken met de andere milords [eig.: titel van een lord] en die kleine lord [verwend kind, boek De kleine Lord] in de milord [rijtuig] plaats te nemen. De ijzeren kanselier was Bismarck en Lord Kanselier is de hoogste rechterlijke ambtenaar in Engeland. Het Tweede Kamerlid opereerde als Lord Wanhoop [onhandig, schutterig, weet geen raad]. Milocorn is sorghum (gierst). Miliaire tuberculose (vliegende tering) is gerstekorrelachtig. Miliciens vond je in milities. Miliën vind je als gerstekorrels in het gelaat, mielies onder de doringboom (bij Sarie Marijs). Het restaurant voerde een Michelinster; een michelinmannetje draagt geen Jodenster. Ik behoor tot de crystalmeth- en heavymetalliefhebbers. Heb jij nog metallieken [Oostenrijkse effecten]? Er zijn veel halfbloeden: mesties (VD ook: metis, mv.: mestiezen en metissen), caboclo (blanke en indiaan),
Indo-Europeaan (indo), mulat(tin) [zwarte x blanke] en sinjo (ook: njo – Indië: jongeheer van Europese afkomst).

8. De kaapwijn (Kaapse wijn) komt uit de Zuid-Afrikaanse Kaapprovincie; Kaapwolken [sterrenstelsels] komen dat trouwens niet. Kaapverdiërs komen uit Kaapverdië. In VD is 'moma' nu omgedoopt tot 'morna' [licht melancholische Kaapverdische muziekstijl]! Worden monierbalken [moo/ohn-jee] nog veel gebruikt [van gewapend beton]? Is Wilders echt een soort capo [hoofd van een maffiafamilie]? We refereerden aan de maffia. Noem enkele non-ferrometalen. Van Dale schrijft shiitakes [uh] als shiitake's [ee] (VD en GB nu alle twee). Hoeveel shillinkjes [shilling] [Engeland] gaan er in een shilingi [=Tanzaniaanse shilling]? Ze mocht kiezen tussen een ei- en een kleimasker. Bekende mascotjes [oh] (mascottetjes) zijn Flipje en Robijntje. Zo'n masalaatje [specerijenmengsel] bevat specerijen. Martinikanen komen van Martinique. Ze is zo lelijk als een martekootje (ook: i) [aap]. Hij had marron [kastanjebruin] haar. Is dit de populairwetenschappelijke weergave van Marx' theorie? Een voorbeeld van een marque [merk] is het plimsollmerk [marqué: verrader en marquee: op beeldscherm]. Op marode gaan is gaan pierewaaien!

9. De matrozen droegen matelotjes [oo] [ronde strooien hoed]. De uitroep 'mate' [ee] van de scheidsrechter onderbreekt een judowedstrijd. Er liepen drie mastiffs [Engelse doggen] rond. De mauritiushennep (aloëhennep) komt van Mauritius. Ze droeg een mauve [een zachte, met geel gemengde paarse kleur hebbend] robe [damesjapon]. Die mecano's zoon speelt nog met een meccanodoosje. Hij zei dat, welteverstaan, in niet mis te verstane bewoordingen. Deze jood volgt de medressenopleiding [ook madrassa: islamitische juridisch-theologische hogeschool]. Toen in 1840 de trein pas reed, gingen de koeien meerennen. Zou je meewillen naar de dierentuin? Het zijn de benen, die niet meer meewillen. Het zijn, meer bepaald [bepaaldelijk], de meest gebruikte treinen die vaak uitvallen. Meesttijds kan hij het zelf af. Voor toeristen is Mekka een mekka. Kun je hier een perifrase [omschrijving] van geven? De Bijbelse figuur Samson (ook: Simson) was de Joodse Hercules. Voor een herculeswerk [reuzenwerk] heb je herculische [als van Hercules] kracht nodig. De nereïden zijn niet altijd de dochters van Nereus [ook: familie van roofwormen]. Is het harthout [kernhout] van een boom het hardst?

10. Hij had hartstikke en hart(s)grondig een hekel aan dat hardvochtige gedrag. De hardnekkigheid van de hartkwaal verbaasde ons. Wat is haar innigste hartenwens? Welke hart- en vaatziekten ken je zoal? Hartelozen moeten wel hartenjagen! Het hart bonkte hem hard in de keel. Het gaat daar hard tegen hard. Is dit een correcte alinea-indeling? Pekinezen spreken Chinees, pekinezen [hond] niet. 'Beijing' (niet in VD) heet ook 'Peking'. Het bone china is serviesgoed van fijne kwaliteit porselein. Chinalak is japanlak(!). Chinatalk [ah – vet van de talkboom, Chinese was] gaat niet over praatjes. Een deus ex machina [komt uit de lucht vallen en maakt aan een verwarde toestand een eind] heeft niets van China, net zoals de echinacea [zonnehoed] en Indochina [schiereiland tussen de Golf van Bengalen en de Zuid-Chinese Zee: Laos, Cambodja, Thailand en Vietnam] dat niet hebben.

 

2372 Dictee donderdag 02-09-2021 (1) dictee Dictee van de dag (319)

Dictee – dictees [2372]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 538 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (319)

1. Mijn ziel was lamgeslagen. Het schip was lekgeslagen en de wielrenner was lekgereden. Hoofddoeken te over: angisa
(creools-Surinaamse vrouwen), kaffiya (Arabieren, ook: arafatsjaal, palestijnensjaaltje + 2 alternatieven: keffiyeh, kufiyyah), khimar (moslima's), knarknevel of kopvod (ongunstig, moslima's, ook: hidjab) en mantille [Spaans]. De voormalige toptienspeler (top 10-speler) staat nu nog wel in de top twintig (top 20). Els is een bijdehandje, Leonie is nog bijdehanter en Mies is het bijdehandst. In een Bosch café aten we Bossche bollen. Hoe ver strekt het Duin-en-Bossche grondgebied zich wel niet uit? In Den Bosch hebben ze met het verkeer in het centrum een typisch Bosch'(!) probleem. Mogelijke dicteeproblemen zijn: een ongelovige thomas, een benjamin, een pietje-precies, de ware jakob, johnny's en marina's, sjonnies en anita's, een vrolijke frans, een stijve klaas, een nieuwsgierig aagje, een razende roeland, een jantje-secuur en een casanova [vrouwenversierder].

2. Een verzwijging (van een zinsdeel: ik zal ze!) heet ook reticentie of aposiopesis. Zij breit vaak als de brij opstaat. Door de
netto-nettokoppeling veranderde ons nettogezinsinkomen. We probeerden in Italië wel korting te krijgen, maar het eindigde in een transactie netto cassa. B en W is de verkorte schrijfwijze voor burgemeester en wethouders, die hebben vorige week nog van zich doen spreken. Een Vlaams burgerlijk ingenieur is vergelijkbaar met een Hollands civiel ingenieur. Civielrechtelijke uitspraken zijn gebaseerd op het civiele recht. Zo nodig weet ik je te vinden. Bij het uitladen gebruik je een uitlaadklep, bij het afreageren een uitlaatklep. Daar is geen kruid tegen gewassen. Een pinot [oo – blanc, noir, gris = grigio, meunier] is naast wijn ook een wijnstok (beide met de letters o en t van Oude Testament (O.T.)) en een pineau is een likeurwijn uit de Charente, gemaakt op basis van cognac. Ik zou die kerel iets willen aandoen! Was dat nou de clou, de pointe?

3. Betaal maar in natura. Ze willen me ergens in luizen: ik moest er instinken. De jantjes-contrarie gingen onderling in de clinch. Hij legde de laatste lootjes op tafel voor de verkoop. Ik bestudeer momenteel KB's [koninklijke besluiten, GB!], bbs'en [bulletin board systems] en bb's (dubbelmollen). Waar kan ik hier logies en ontbijt, bed and breakfast (B&B) boeken? Een cas [see-aa-èhs] is een centraal antennesysteem. Wat te doen bij een cas fortuit [onvoorziene omstandigheid van de schuldenaar]? De cascadeschakeling komt bij radio-ontvangst voor. De casemanager begeleidt de re-integratie. Joepie, castagnaccio [Italiaanse kastanjetaart]! De afkorting c.q. is die van casu quo. Het meervoud van casus is casussen. Een casus belli is de onmiddellijke aanleiding tot oorlog. Zijn er nog Arnhemmers, Brunssumers of Castricummers in de zaal? Casus critici [enk.: -us] zijn kritieke gevallen. In een casus foederis moet gewapende hulp geboden worden. Casus obliqui (enkelvoud: casus obliquus) zijn naamvallen waarin een naamwoord verbogen wordt (in tegenstelling tot de casus rectus).

4. Het mozarteffect [positieve werking klassieke muziek] was duidelijk merkbaar. Als bij een werk KV 525 staat, heeft dat betrekking op Mozartwerken gecatalogiseerd volgens de Köchelverzeichnis. Een cc is een Engelse carbon copy of een Franse copie conforme. Centurio's (centuriones) hebben de leiding over centuriën (centuries – afdeling van 100 man). Gelieve geen clichés te gebruiken. Zo'n amicebrief wordt alleen aan amices gericht. Mijn collega-winkelier is eigenlijk een conculega. Ik wil me beslist niet aan dat comité committeren. Ik heb daar geen commitment [sterke betrokkenheid] mee. Hoe spreek je 'compromis' uit en wat is dus (hoezo?) het diminutief ervan [ie --- > compromistje, ihs --- > compromisje]? Hoe relevant zijn die curricula vitae [enkelvoud: curriculum vitae = levensloop]? Deze lieden behoren testimonia paupertatis [enk.: testimonium paupertatis = bewijs van onvermogen/onkunde] te krijgen. Er waren meerdere corpora delicti [enk.: corpus delicti = voorwerp waarmee het misdrijf is gepleegd]. Het Latijnse tussenwerpsel Deo gratias (D.G.) staat voor 'God zij dank' en met een wat andere betekenis ook voor godzijdank en goddank. Hij wordt op zijn merites [verdiensten] beoordeeld.

5. Het zijn niet de eerste de besten die paard-en-wagens dan wel
kop-en-schotels verzamelen. De laatste loodjes wegen meestal het zwaarst. Hij studeerde een jaar lang Tamil. Ik weet al wekenlang (preciezer: drie weken lang) dat genoemd dorp mijlenver weg ligt, wel drie mijlen ver. De wegligging is perfect. Het was schokkend: aan dementie lijden en dan een dementi [logenstraffing, loochening] krijgen [iemand een dementi geven = van leugens betichten]. De meritgoederen (meritgoods – de overheid stimuleert het gebruik ervan) kennen we, maar wat is een demeritgoed (meestal mv. – dat ontmoedigt de overheid met accijns, bijv. sigaretten, alcohol)?
's-Hertogenbosch'(!) burgemeester was afwezig. Er is kopercarbonaat op de lamskarbonade gekomen. De casselerrib is overduidelijk naar het Duitse Kassel genoemd.

6. Stateloze inwoners worden gediscrimineerd. Terwijl de campings vol zitten, lijkt het erop dat de hotels leeg blijven. Het is morgen vroeg dag. We moeten morgenvroeg vroeg opstaan. Onze kat ging mooizitten. Hij ging onderuit op de morenegletsjer. De kokette dame zat op de (het) moquette [pluche, trijp voor meubelen]. Dit is moquant, schertsend, bedoeld. Een moezjiek is een Russische kleine boer. De mohsschaal [oo] geeft de hardheid van materialen aan. Ze zit op een m.o.k.-school. Mohawk zijn Mohikanen [uitgestorven indiaanse stam]. Mojito's zijn lekkere drankjes. Bij het nationaalsocialisme moet ik aan nazi's, de Kultuurkamer en de NSB'ers (van de Nationaalsocialistische Beweging, in Duitsland de NSDAP) denken. Moddergooien konden ze daar wel, met modder gooien trouwens ook. Wat mithridatiseren is, weet je inmiddels wel [langzaam aan vergif wennen door steeds grotere doses, enk.: dosis], net als wat een MO-disk [magnetisch-optisch schijfje] is. Mokasens zijn mocassinslangen. Ik moest mijn tank vol doen en mijn schuld voldoen.

7. Het was een heel karwei om het karwijzaad geoogst te krijgen. Hij heeft een nansenpaspoort [voor statelozen]. Om een menage (huishouden; ook die van een manege) goed te runnen, heb je een ménagère [huishoudster] nodig. Als je aan de ziekte van Ménière [kort: ménière] lijdt, leidt dat onder andere tot oorsuizen [tinnitus]. Ook mestiezen (VD ook: metissen; enkelvoud: mesties, metis – blanke vader, indiaanse moeder, of omgekeerd) drinken weleens mescal [Mexicaanse sterkedrank]. De mesalliance [huwelijk beneden de stand] werd méritoire [verdienstelijk – altijd e!] verbloemd. Hoe klein kunnen meteoroïdetjes [uitspraak! – ook meteoroïedjes] zijn? Alle mies (mieën, mietjes – homoman) kozen bij het eten voor mie (of bami) en bij de muziek liefst voor mi's [noot]. De mico [zilveraap] maakte geluiden in de mike [microfoon]. Vroeger hadden haarden vaak micaruitjes [van glimmer dus]. Het zuidoosten van Azië wordt Zuidoost-Azië genoemd. Een mikimotoparel is een cultivéparel. De verlopen student moest nog ver lopen. Het Angelsaksisch is het Oudengels, met de Angelsaksische landen worden wel Groot-Brittannië en de Verenigde Staten bedoeld. De mede-erfgenaam vertoonde een gebrek aan meeleven, maar ik kan ermee leven. Hij kent een mondjevol Duits.

8. Ze sloot een handvol (handjevol) slechte contracten, dat heeft me handenvol geld gekost. Ik stond wel met mijn mond vol tanden. Welk team heeft dit jaar de groteorencup, de Champions Leaguebeker, gewonnen? Die kouwekakmadam wist niet van ophouden. Wat ben je toch een aartsschelm. Het meervoud van 'acne' is 'acne's'. De zangers van Abba (Agneta, Björn, Benny en Anni-Frid) staan niet in de woordenboeken, wel die term als aanspreekvorm van God [Vader]. Je kunt hem nu nog achterna-ijlen. Laten we erop drinken: ad multos annos (nog vele jaren). Zo'n ad-hominemdispuut [op de man spelen] ligt me wel. ADHD staat voor attention deficit hyperactivity disorder, ook wel: alle dagen heel druk (GB ook wel: adhd). Vandaar ook de
ADHD-maatschappij. Dit kan niet ad vitam aeternam – tot het eeuwige leven, voor de eeuwigheid – zo doorgaan. Zij – ze was èle, lid VVSL – heeft aan de Leidse Alma Mater [universiteit] gestudeerd. Welk jaar was dat anno Mundi (A.M. – in het jaar sinds de schepping van de wereld)? Een hovercraft is een aerotrein.

9. Als nog een keer zo'n situatie zich voordoet, zullen we alsnog tot actie overgaan. Zijn inslag is ambigu: hij legt vaak ambigue [dubbelzinnige] verklaringen af. Dan is er sprake van ambiguïteit
[guu-wie]. Ambrosia is een zeker composietengeslacht. De afterallconclusie was overduidelijk. Agogie is opvoedings- en vormingswerk, agonie een dood(s)strijd of zeer hevig lijden. 'Aids' staat voor acquired immune deficiency syndrome. De afkorting ADSL staat voor asymmetric digital subscriber line (GB ook wel: adsl). Dat kan een analoge of een ISDN-verbinding betreffen. Een à-la-minuteoplossing heb ook ik niet. Het defecte aggregaat [mobiele generator] wekte agitatie [onrust] op. De angstschreeuw van de naë bloedverwant – die met de n.o.-akte – bleef na-echoën. Nansoek is een licht katoenen weefsel voor lingerie. Van myosotissen (vergeet-mij-nieten) krijgen rabbies [konijn] – dat geldt ook voor rexen [idem] – geen myxomatose [konijnenvirusziekte]. Niet alle konijnen heten Trui (Truda, Truida). Napi's zijn eetbare yams(wortel)knollen.

10. Die leugenbaron was een leugenzak, een aartsleugenaar. Ik vind het maar naatje pet, dat jij voortdurend het naadje van de kous wilt weten. De instructiefilm over de slowfox werd in slow motion gedraaid. Dit cholera-epidemieslachtoffer is past praying for [verloren, niet meer te redden]. Zelfs yippies [politieke hippie] kunnen aan yips [nervositeit waardoor golfer mist] lijden. De stegomyia is de gelekoortsverwekker. Puseyisme is ritualisme [richting onder de anglicanen, in gang gezet door de Oxfordbeweging, onder wie ook Oxfordianen, Oxonians]. Bij polyidie werken (pan)genen samen. Mijn aanbeden geliefde is playing hard to get [moeilijk te veroveren, zich ongenaakbaar opstellend]. Het pinyin is een transcriptiesysteem van Chinese karakters in het Latijnse schrift.

 

2371 Dictee woensdag 01-09-2021 (1) dictee Dictee van de dag (318)

Dictee – dictees [2371]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 539 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (318)

1. De e-mailafkorting fyi [letters uitspreken] betekent: for your information. Mycorrhiza is een vorm van symbiose tussen hogere planten en zwammen. Myiasis is parasitisme van vliegenlarven in het menselijk en dierlijk orgaan. Myiologie is muggen- en vliegenkunde. Een myorrhexis is een spierscheuring. Stierenvechters gebruiken een muleta [oe èh aa]. Het moustérien is de laatste periode van de oude steentijd. Een moutan is een als sierplant gekweekte heester. Mosjavim [VD, enk. mosjav, mv. GB: mosjaviem] zijn Israëlische nederzettingen. Moussaka is een Grieks gerecht, bestaande uit gehakt, bechamelsaus en aubergines. Een nandi is een afbeelding van de heilige stier Nandi. Bent u nou opti- of audicien? Geloof me of niet, maar heel Verweggistan was uitgelopen om de verloren dochters, de re-emigrees (remigrantes), uit Heelverweggistan [Mart Smeets] te zien. Wist je dat aaisykjen het voor vermaak verwerpelijke kievitseieren (ook: kieviet) zoeken is? Die slowmotionweergave is perfect.

2. Deze minoriet [minderbroeder] is een minus habens [achterlijk persoon]. Aan minnehandel [vrijerij] komt geen minnenloon [voedster] te pas. Ze zijn altijd in 't gerei [druk in de weer] met hun eigen gerij [wagen, paard, rijtuig]. De minister van Financiën is verantwoordelijk voor het Ministerie [instelling] van Financiën, gevestigd in het ministerie [gebouw] van Financiën. Ze zat koket op haar mimietje [mimitafeltje] en probeerde te minauderen [oo/au] (behaagziek doen, koketteren). Tijdens het koningschap van Minos op Kreta hanteerde men het minoïsch(e) schrift. Toen spraken ze Misjnaïsch Hebreeuws. Is dit mirre-, mirten- of rozenwijn? Op Miradj [dzj] [feest hemelreis Mohammed] wordt de miradj [hemelreis Mohammed] herdacht. Mirabile dictu [wonderlijk om te zeggen] en wellicht nog meer mirabile visu [wonderbaarlijk om te zien]: hij lijkt te zijn weder opgestaan [een soort van wederopstanding]. Mirepoix is een mengsel van fijngesneden groenten en kruiden. Een copperhead is een mocassinslang. Wat volgt in VD op moai [monolithisch beeld Paaseiland] en mobi [mobiele telefoon]? Niet 'moci': dat bestaat niet. Ze had een mo A-akte,
mo-Frans (mo A-akte Frans). Ze dacht Miss België te worden, maar dat werd mis poes! Wie was de vorige miss wet-T-shirt? Dit is een duidelijk mise au point [zuiver stellen van een kwestie].

3. Ook deze moeë abdis [m.: abt] ging naar de moeder-overstenbijeenkomst. Een modillon zit niet in, maar onder een goot. Caipirinha is een cocktail van cachaça, limoensap, bruine suiker en fijngestampt ijs. Er lag een molleboon [molboon, peulvrucht] in het mollengat [molsgat]. Mojito [chi] is een Spaanse drank. Gaan we voor een mono- [1 romp] of multihull [meer]? Wie zou er ook alweer
mon-choutaart bakken? Hebben we nog monierbalken [moo/oh-njee]? Ik heb je buurman eenzelfde advies gegeven. Eigengemaakte, zelfgemaakte soep is door iemand zelf gemaakt, althans dat heb ik ergens zelf gelezen. Hij is daar stevig vooruitgekomen en daar is hij ook ridderlijk voor uitgekomen. De WA-verzekering is de wettelijkeaansprakelijkheidsverzekering [NL]. In België heb je de burgerlijkeaansprakelijkheidsverzekering. Een voorbeeld van een dysfemisme [vergrovende uitdrukking] is: "Ik heb schijt aan jou." Sam en Moos hadden zelfs een mop over de mohsschaal [oo – hardheid materialen]. Op deze zelfde dag beviel ze.

4. Dat is een lang slepend conflict. Fasces vormen een roedebundel [n/s]. Een Belgische gehaktbal is een frikadel. Die naam is verwant met fricandeau [kalfsvlees] en fricassee [fijngehakt vlees met pikante saus]. Een frikandel is meer een gehaktworstje. Een anafylactische shock is medisch een hevige afweerreactie. Chlorofyl is bladgroen, chlorofylline een groene kleurstof uit brandnetels. Een fylacterion is een wachtpost, een fyle een stam [mensen]. Een fylloxera is een wijnstokdruifluis. Een myriofyllische plant heeft duizenden bladeren. De profylaxe [voorkoming van ziekten] tegen de tuberculose is vergevorderd. Xanthofyl is bladgeel. Refluxesofagitis is een slokdarmontsteking. De weber is de praktische eenheid van inductieflux. Welsprekendheid wordt aangegeven met flux de bouche en ook wel met flux de paroles. De eforen [mv.] zagen in het oude Sparta toe op naleving van de wetten. Het vorticisme is een artistieke beweging [vanuit kubisme en futurisme]. Een zittekist [ww.] is tevens bergmeubel. Zymurgie: (leer van de ) gistingsprocessen.

5. Bij statten en stappen heb je geen stabjack [stèhp-dzjèhk] [trimvest – bij duiken!] nodig, bij het trimmen wel(?). Je merkt het na langere tijd: Duren is een mooie stad. Rome is nu de Eeuwige Stad (de urbs aeterna), de Stad der (van de) Zeven Heuvelen (Heuvels). Daarom zal Jeruzalem ook de Heilige Stad heten. Als je stad en land afreist, moet je ook een keer in stad en lande, Groningen (daar wonen de Stadjers) en Ommelanden, terechtkomen. Dat zal ons te stade [van pas] komen. Sommige Stanfriezen (GB) spraken toch Stad(s)fries. Een stadie is een Oud-Griekse lengtemaat. Dat zijn stadse fratsen van die plebejers. Een dorpsgemeente in Indië is een desa.

6. Een SUV (stadstank) wordt ook wel stadsjeep genoemd. Een stadslegende is een broodje aap (broodjeaapverhaal). Monaco heeft wel iets van de Oud-Griekse [GB] stadstaten. Dat is nu een typisch stadshuis. Een stafford is een staffordshireterriër. Een stafylococcus in veelvoud, dat zijn stafylococci (VD, maar bij GB slechts: stafylokok(ken)). Hij is toch overstag gegaan. Moet hij nog stage lopen? Hij stagedivede dat het een lieve lust was. Een kleine stakker is een stakkertje [GB!], een kleine stakkerd een stakkerdje. Een stalagmiet zit aan de grond, een stalactiet hangt in de lucht. De (het) fylum is(!) een hoofdgroep van het dierenrijk. Het r-stamelen is een gebrek. Daar waren veel staminees [kroeg]. Pisé is stampaarde. De bus was stampende vol, de trein was stamp- en stampvol. Er werd stampij (ook: stampei) gemaakt. De legendarische stamvader der Brabanders is Brabo (niet meer in VD). Wordt wort door gisten echt bier? Arbeiders vormen de vierde stand [maar de fourth estate zijn de media].

7. Het Standaardnederlands is een standaardtaal. Het soixante-neuf [standje 69] was bij hen in de mode. Er gold daar een standstill [vervoersverbod vee]. Een stannaat is een tinzuur zout. Hij verrichtte het werk stans pede in uno [zonder enige inspanning, met het grootste gemak]. Brugge had de stapel [stapelplaats, van koopwaar] van al de goederen die in de haven van Sluis aankwamen. Ze was stapel, zwaar verliefd, smoorverliefd op hem. Hij ging stare super vias antiquas [in de voetsporen van de vaderen treden, oude wegen bewandelen]. Hij was starnakel( )zat [stomdronken]. De stars-and-stripes [Am. vlag] wapperde fier. Het Start staat voor Strategic Arms Reduction Talks (Treaty). De Staphorsters staken de staphorster [zekere soort wegkruising] over. Stassen zijn staatssecretarissen, stashes geheime opslagplaatsen. Het Stasi-apparaat [organisatie] bestond uit louter stasi's [politieagenten daarvan]. De nieuwe [letters uitspreken] vof had een goede start-up [opstarten onderneming]. De state of the art is de stand van zaken, de status quaestionis. Probeer de status quo te handhaven. De status-quosituatie is soms verkies(e)lijk [GB/VD]. Die jan-stavast is een kerel van stavast. We vieren staycation [thuisvakantie].

8. Een steamy [zeer hartstochtelijk] seksscène, dat wil je niet weten. De Hottentotvrouwen (Khoikhoi) vertonen steatopygie [vetkussen op zitvlak]. Er werd heel wat afgesteggeld (afgestecheld). Zij trokken stedewaarts, stadwaarts. Ze hebben een oud boerensteetje gekocht. Sommige ezels zijn steegs [ook: steeg, steeks: onwillig, halsstarrig]. Steekhoudende argumenten zullen steek houden. Een steekvisje is een kleine pieterman. Hij beeldhouwde vroeger en zij stofzuigt nog altijd. Michel beweert dat hij geen gebruik maakt van onze service, niet gebruikmaakt van onze service. Anna zal geen stand houden in het gevecht, ze zal niet standhouden in het gevecht. Hij volgt een
para-universitaire opleiding. Wat een contra-indicatie heeft, is
gecontra-indiceerd. Moet ik hiervoor de alttoets of de ctrl-toets (afkorting van: controltoets) gebruiken? Leden van Gedeputeerde Staten (GS) of de Bestendige Deputatie (BD) heten gedeputeerden. We hebben geëtst en geïnternet, de ruit was beijzeld en hij is geüniformeerd.

9. Zij heeft zich geuit. Ook Congo heeft een grondwet. Mijn zoon heeft ge-e-maild en ge-i-bankierd. Met veel gevlei (ook: gevlij) probeerde hij bij haar in het gevlij [vaste uitdr.] te komen. Hoe zou de kunsthistorische term 'gotisch' in het Gotisch geschreven worden? Op hoeveel graden noorderbreedte (afkortingen: N.B. en N.Br.) ligt die plaats? Dat staat in artikel 8 van onze Grondwet. De Groningse vakantiegangers aten op de Mookerhei Groninger koek. Vul hier de groottedetails in: lengte, breedte, diepte en eventueel hoogte. Het socialezekerheidsstelsel berust op de socialeverzekeringswetten. Het vroegere Ajaxstadion heette De Meer (met vak F, de F-side). Met een Wieringer aak kun je niet door Wieringermeer (eigennaam, niet meer in VD – gemeente in Noord-Holland) varen. Of toch wel? Oude steden hebben vaak een bosje: de Haarlemmer Hout, de Leidse Hout of de Alkmaarder Hout. De Gelderse Achterhoek wordt ook met de Graafschap aangeduid.

10. In Den Haag zit het weer anders: het Benoordenhout, het Bezuidenhout en het (de) Korte (Voorhout) en Lange Voorhout. Hoeveel bedraagt de hectaretoeslag? In het Hindo(e)staanse Hindo(e)stan vindt men veel hindoeïstische hindoes. Hoe ver is het lopen? Dat bepaalt in hoeverre ik hoe ver met je meega. Hij eindigde als achthonderdste, op acht honderdste seconde van nummer 799. Hij is prof aan de faculteit der letteren. 6 faculteit is het product van de getallen een (1) tot en met zes (6) en dus exact gelijk aan zevenhonderdtwintig (720). Macte virtute: bravo, gelukgewenst, gebruikt in de zin van 'ga zo voort'!

 

2372 Dictee dinsdag 31-08-2021 (2) – dictee De Taalstaat 2021 – woorden van de spellingbee van 28 aug

Dictee - dictees [2370]

VI De Taalstaat 2021 – woorden van de spellingbee van 28 aug

[Goed = 2 punten, fout = 0 punten, passen = -1 punt]

[Beide kandidaten hebben 1, 5 minuut en krijgen vergelijkbare woorden]

1. gletsjer

2. doopvont

3. revue

4. biscuitje

5. emfyseem

6. stencilen

7. aartslui

8. kwadrant

9. quiche (taart)

10. besognes

 

--------------------------

11. kitsch

12. ootmoedig

13. tenue

14. relikwie

15. eczeem

16. batikken

17. aardje (naar zijn vaartje)

18. quotum

19. kilt (Schotse mannenrok)

20. cognac

21. pyjama

22. rummikub

 

Kandidaat I had 7/10 antwoorden goed, kandidaat II 9/12 (en won dus).

 

2369 Dictee dinsdag 31-08-2021 (1) dictee Dictee van de dag (317)

Dictee – dictees [2369]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 540 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (317)

1. In Het Steen, de petoet [gevangenis] van Antwerpen, werd je opgesloten. Is de kerst het feest van de Steenbokken? De zuider- of Steenbokskeerkring is een zuivere cirkel. Een steenbrak is een parforcehond. Een knoldragende steenbreek (ook: het steenroosje) is een Haarlems klokkenspel [plant]. Een concasseur is een steenbreker. Een steenburrie is een kruiwagen, een sclereïde een steencel. Een steendog is een berenbijter [hond]. Een steeneik is een altijdgroene eik in het Middellandse Zeegebied. Gresbuizen zijn steengoed [bnw.] steengoed [znw.]. Hij heeft gegrild op een steengrill. De grond was steen- en steenhard. Ze konden zich redden met steenkolenengels en -nederlands. Houille blanche is witte steenkool. Zijn hart is steen- en steenkoud. We kennen de Aziatische en de Barbarijse steenpatrijs. Het barbarakruid heet ook wel steenkruid of winterkers. Stafylokokken veroorzaken furunkels [steenpuist]. Een steenrotskers is een weichselboom.

2. Ziedaar, een brique [steenrood] baksteen. Een steense rat is een Guinees biggetje. Alleen chirurgen kunnen echt steensnijden [blaas- of nierstenen]. Hij woont twee steenworpen hiervandaan. Een steeplechase [hindernisrace] voerde vroeger naar de kerktoren. Die steile calvinist [GB, een strenggelovige] had steile haren. Dat is mijn stijl niet. In hout kunnen wormsteken zitten. Hoe ging dat in zijn werk, het turfsteken? Een levade is gecontroleerd steigeren [paard]. We moeten de stekker eruit trekken. Waar is het olie-en-azijnstel? Een stelle of stelberg is een vluchtheuvel voor het vee. Het geuite bezwaar tegen de uite kachel werd gegrond verklaard. N'en déplaise [in weerwil van] de recessie gaat het ons bedrijf goed. De Nazareeërs kwamen als regel uit Nazareth. Als je Benjamin heet, heb je een Schriftuurlijke naam. Een narthex was een voorhal, het portaal van de kerk. Hij kon zijn nauwverholen jaloezie op het naverwante (nauw verwante) familielid nauwelijks onder controle houden.

3. Een nazireeër [gelofte: geen drank, geen haren knippen] oefende in Israël het nazireaat uit. Een jazegger (jabroer) is een karakterloos persoon. Het waardepatroon speelde mee in het
normen-en-waardendebat. Met de Nisskakam [merknaam] kan je kinderen in Suriname ontluizen. Het in gebreke stellen is een ingebrekestelling. De catechismus beïnvloedde uiteraard de katholieken, de Statenvertaling de protestanten. Zijn tact houdt zijn grote faam intact. Ik zit dagelijks op het world wide web [www – vgl. W3C – consortium]. De Koning(in) hield zijn (haar) jaarlijkse troonrede. De jarendertighuizen zijn in de jaren dertig gebouwd. Van het jonggehuwde stel is de vrouw helaas ook heel jong gestorven. De PKN is de Protestantse Kerk in Nederland. De priester werd door de Kerk [van Rome] in de ban gedaan. Vlamingen gaan naar de kinesitherapeut (kinesist). Kruisen met een onbetwistbare schrijfwijze zijn kruistekens, lichaamsdelen en muziektekens [verder veel s/z]. Een x-jarige heeft zeker al meer dan een x-aantal volle jaren geleefd.

4. Ga je nu naar het Nabije Oosten, het Midden-Oosten of het Verre Oosten? Het was te merken dat ze enkele eaux de vies [of] [brandewijn] en ouzo's gedronken hadden. Zijn hoog alcoholhoudend en hoog alcoholisch synoniemen? Briller par son absence [schitteren door afwezigheid] wil nog niet zeggen dat je een absence (petit mal) hebt. Zouden alle Knickerbockers [Hollandse bewoners New York] knickerbockers [wijde samengebonden kniebroek] hebben gedragen? Een keskedi is een mutsaap (zwarte of bruine kapucijner). Het chemisch element tantaal [73, Ta] is naar Tantalus genoemd. Deze grammofoonplaat is helemaal grijsgedraaid. Zijn er ook licht alcoholische (lichtalcoholische) dranken? Een van de keukenkruiden is tijm. Gaan ze weer de bloemetjes buitenzetten? Mijn compagnon is tevens mijn kompaan. Een café-restaurant is nog geen café chantant. We dronken een pousse-café [poesje, na kop koffie]. Waar het Jantje Contantje is, wordt een jan-contant als eregast geadoreerd. Met montee [geen mv.] worden de riviermonden optrekkende glasaaltjes of elvers bedoeld.

5. Ik zou monsieur de Paris [de beul] niet als suikeroom willen hebben, monsieur Jourdain [rijke burger, maakt zich belachelijk bij de adel] eventueel wel. Dat klussie is in een wibbussie [wipje] geklaard. Wie mag monsieur (Joseph) Prudhomme wel zijn? Een prud'homme is overigens een vertrouwensman. Het monopolyen bevordert het monopoloïde bewustwordingsproces. Monoklonale lichamen zijn afkomstig van een en dezelfde kloon. We hebben letterlijk een mooimeisje gevangen [en figuurlijk een mooi meisje]. Het verhaal had een grandguignoleske [griezelig, luguber] afloop. Ze serveerden pantagrueleske [overdadig] maaltijden. Wat zijn picareske romans [als van schelmen]? Hij had een statuesk [als van een standbeeld] voorkomen. Het was een rocambolesk [fantastisch, onwaarschijnlijk] verhaal. Hij had een simiësk [aapachtig] voorkomen.

6. Hij is een regelmatig arabeskenproducent [versieringen]. De helpdesks werden overspoeld met vragen. Hij gaf uitleg over het burlesken- [klucht], grotesken- [fantastische figuur met dieren- en mensengedaanten], humoresken- [kort humoristisch verhaal] en moreskengebruik [Moors versieringsmotief] . Wat is die moquette gangloper (moquettegangloper) [fluweelachtig trijp] van jullie mooi! Een moppentapper wil alsmaar moppen tappen. Organdie of glasbatist is dichter dan gangbare van mousseline gemaakte mousselinen kledingstukken. Mousselinesaus [vissaus] op mousselineglas [vensterglas met dat patroon]: dat is slordig. Met mouliné wordt moulinetgaren bedoeld. De munster [domkerk, kaas] komt uit het Munsterdal, ver van Münster. Als een du(i)veltje-uit-een-doosje was de poëzie-uitgever daar. De musique-concrète-uitvoering [musique concrète] viel in het water. Mouchards zijn verklikkers. Ze hebben mijn ziel inmiddels murw gebeukt. Bij de uitleg van 'neomist' wordt verwezen naar de mysten [mv., ingewijden]. Mythologie is een kwestie van mythen. Het was geheimzinnig als achter een mystère [lang overgordijn]. Zijn myriapodenkennis [duizendpoot] was onvoorstelbaar groot.

7. Hoeveel is één procent van een myriadendrietal (GB + n, VD + n/s)? 300! Ze is acht en een halve maand zwanger. Wat hebben Maassluise inwoners, de Goese jaarmarkt, de Sluise avondmarkten, de Overmase dorpen en Sint-Niklase cadeaus met elkaar te maken [geen s-verdubbeling]? Die Siamese katten vormden een Siamese tweeling. De aadler [adelaar] is het symbool van vorstelijke macht. Een RA is een registeraccountant, een BSc een bachelor of science en een PhD [pie-jeetsj-die] de doctor of philosophy (ph.d., phil. dr.). We komen met z'n beidjes naar jullie honingbijtjes kijken. Hé jongens, waar gaan we naartoe? Naar verluid wordt, hebben we niets te duchten. Wat hebben 'fermiteit' en 'naïviteit' gemeen? De i mag ook e zijn! Wat draagt die Costa Ricaan een leuk Los Angelessouvenir! Wat een leuk affichetje [GB], zeg. Wat vind je van de nieuwste GB-schrijfwijze van lipizzaners? Wijziging t.b.v. ezelsbruggetje 'pizza'? Bij 'daar gaat-ie' is sprake van enclise (enclisis, meervoud: enclises, VD ook: enclisissen). Ze droegen opvallend donkere butterfly's [vlinderdasje].

8. Bij ''k was' is er sprake van proclise (proclisis, meervoud: proclises, GB en VD ook: proclisissen). Ze hebben meerdere faux pas [ook mv., misstap] begaan. Hoe schrijf je 'zuiveringschap', 'invrijheidstelling' en 'ingebruikstelling'? Mag ik tien golden delicious [appel]? De hezbollahs [Libanon: Hezbollahstrijder] trokken ten strijde. De kapitein-vliegers vlogen uit. Hij gooide een klavervier op. Hoeveel klavervieren zitten er in één kaartspel? Op websites vindt men vaak FAQ's. Hij plukte een klavertjevier, zij zelfs meerdere klavertjesvier. Met laissez-passers(!) [vrijgeleide] komen ze de versperring vast wel voorbij. Ik zeg je dat nu al ten tweeden, herstel: ten derden male. Taleggio's spellen we nu vast anders dan ooit in een zeker Breskens dictee. Smaakt deze zelfbereide maaltijd je? Het voltooid deelwoord van 'taggen' is 'getagd'. Een hooglopende ruzie kan behoorlijk hoogoplopend zijn. 's Zaterdagsavonds en 's zondagsavonds gaan we altijd dansen. De merknaam van botulinetoxine is Botox (ww. botoxen).

9. Hij is een erkend komma- en mierenneuker. De mondhygiëniste is afwezig. De flamboyante kunstenaar houdt van geflambeerde flensjes (crêpes). Krijgen 'pina colada' [drank] en 'donna' [dame] een tilde? Ze maakten vaker pas de deuxs [ballet voor twee]. Gaan de HWN'ers (hardwerkende Nederlanders) ons land uit de crisis helpen? Bekend zijn de (sterren)stelsels van Copernicus en Ptolemeus. Een steuntrekker is een steun trekkende werkloze. De vlaggen werden ter halver steng gehesen. Een cauloom is een stengellid. De man was stemmeloos, de gentiaan stengelloos. De fokkenstag dient mede om de mast overeind te houden. Stenocardie is angina pectoris [hartkramp]. Stenografie is kortschrift. Hij loopt als een steppekieviet (ook: kievit). Hier heerst een semiaride [halfdroog] klimaat. Een steppelynx is een caracal, een steppemarmot een gerbil, een steppewolf een coyote, een steppezebra een quagga en een steppeschaap een urial. Vox populi, vox Dei (de stem des volks is de stem van God = de stemme Gods).

10. Zijn stentorstem klonk als een klok. De Ster van het Zuiden [diamant] vindt men in Brazilië, de grote ster van Afrika [idem] niet. De STER is de Stichting Etherreclame. De stère (of wisse) wordt met st of S afgekort [kubieke meter]. Waar is de stereo-installatie? Een stereotype is een stereotiep beeld. Wat is het sterfjaar van Goethe? De naastgelegen woning is de meest nabijgelegen woning. Er bestond gerede twijfel of de gelede bus wel aan de normen voldeed. Je moet je kleren nog gereedhangen. Dat is van a tot z gelogen. Er zal geen TNT (trinitrotolueen) gebruikt worden.