Dictee –
dictees [2410]
Vragen en
opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee
508 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee
van de dag (349)
1.
De sonateschrijver produceerde veel.
Sotto voce is met zachte, ingehouden stem. Ik slaap op een
springveren [zou ook aaneen kunnen …]
matras. De spookgestalteverschijning was
angstaanjagend. De spreekgestoeltelezenaar
stond te hoog. Het meervoud van 'spondee' [versvoet
van 2 beklemde of lange lettergrepen]
is 'spondeeën', dat van 'spondeus' [zelfde
betekenis!]
'spondei'. Met spleen
[ie/ee]
[weltschmerz,
taedium vitae, soort depressie]
hing ze haar spitzen [balletschoenen]
aan de wilgen. De kat spinde, de spinster spon (er
goed garen bij). De
spindenvoorraad [provisiekast]
was meer dan voldoende. Spiccato wil zeggen: iedere toon apart
aanstrijken. De spelersselectie is te
groot. De spektakelfilm was
spectaculair. De speelweidetoestellen
moeten onderhouden worden. Dat was een speelfilmlange intrige. De
speechschrijver had veel werk. Zijn specialismenopsomming
mocht er zijn. Hij had weer een spasmeaanval
[kramp].
Dat spanwijdtebereik is groot. Hij was
nog maar één spadesteek van de schat
verwijderd. In het stemlokaal stem je plaatselijk, lokaal,
op locatie.
2.
Een kleptomaan is een stelebroer. Het
steenlawinegevaar is groot. Zij spraken
Stadsfries. De stapelloop verliep vlot. Geef die stamijnen [van
zeefdoek om vloeistoffen te zeven]
doek eens aan. De stafchefs [enige
mv., bij chef-staf twee: chef-stafs of chefs van staven, GB
ook: chefs-staf] hadden een
vergadering. Ook stadstaten hebben stadsscholen.
De steengravureafbeelding is nogal
flets. 'Staak het vuren', dat was het parool [voor
een staakt-het-vuren]. Het GB
kiest voor 'Sranan(tongo)'
(VD ook nog 2
vormen met extra
g voor
‘tongo’).
Hij woont aan een stationsstraat. Voor
het steengrillen heb je steengrills nodig. Het brandwondencentrum
was overbelast. Het steengroevegebied
vertoonde een grillig verloop. Hij is ervaren en wijs, streetwise,
straatwijs. De straatbendeleden gingen
op pad. Het straatlengteaantal was drie.
Stores zijn zonnegordijnen. Een stommeknecht
is een bijzettafeltje, een stomme knecht is niet slim. De stootse ram
ging stoutweg en stootsgewijs als een stormram tekeer. De stokebrand
had gelukkig geen vuur. De stinsenflora
(VD ook:
stinzenplant)
tierde welig [GB
en VD allebei: stins, stins/zen].
De steppehond droogde uit.
3.
Stilstand van veetransporten is standstill. Ze werden in hun overmoed
gestijfd en hun overhemden werden gesteven. De Stier [sterrenbeeld]
hing wel heel ver boven de koe. Hoeveel stifttanden heb je? Hij is
anabolesteroïdengebruiker [GB
n, VD
n/s]. De
stèrehoeveelheid (wissenhoeveelheid)
bedroeg drie. Het strakgespannen, strakgetrokken koord stond op
breken. Vandaag behandelen we sulfiden en sulfieten. Zit niet te
suizebollen. Wordt Amsterdam
gesurinamiseerd? Hij surplacete langdurig. Koop je die SUV-wagen
(sport
– GB + s
– utility
vehicle)
nog? De synagogedeur stond open. De
synontologie is de leer van de opeenvolging der vegetaties. Een
syrahtje is een soort van wijnstok. Bij
sudden death is één doelpunt dodelijk. De substituut-griffier nam
waar. Hij vertelde het sub rosa [in
vertrouwen, off the record]. Het
stuudje was blij met zijn nieuwe stylo [balpen].
Sturm und Drang is een literaire (GB
ook: tt)
stijlperiode. Wat is juist: de stuf of het stuff? Geen
van beide: het stuf is een gummetje, de stuff is hasj (ook
wel: drugs). Die strofebouw
is heel verzorgd.
4.
Strijk-en-zet komt hij te laat. Met de dosimeter [ook
dosismeter: straling] maten we
driehonderd millisievert [eenheid
van dosis straling]. De ADHD'ers
(ADHD-kinderen,
attention
deficit
hyperactivity
disorder,
ook: alle
dagen heel
druk, GB
ook wel adhd)
gebruikten ritalin (werkzame
stof: methylfenidaat, BE: rilatine).
De QR-code (Quick
Response
Code) kun je via je mobiele
telefoon gebruiken. 'Notoir' [oo/waa]
kun je op twee manieren uitspreken. Het Elysée vind je in Parijs.
Hij kent alle ins en outs van het dicteewezen. Onder de Kleine Beer
liep een grote beer [deze
zin luistert nauw en kan ook andersom …].
Bij VD lusten ze wittekool (GB
ook: witte kool) en rodekool (GB
ook: rode kool, beide sluitkool, bewaarkool).
Een syllogisme is een sluitrede, een sofisme een valse sluitrede.
Hang-en-sluitwerk: oké (OK).
Een slummy mummy[‘s]
[ah]
is een ploetermoeder. Slurry is schlamm [kolenslik].
De afkorting Sm is van samarium
[62, een
lanthanoïde].
Een smatje [ah]
of smaatje [aa]
is in het Sranan(g
– alleen VD)(tongo)
een grietje.
5.
Er zijn kleur- en smaakstoffen toegevoegd. Het voormalige
Nederlands-Indië wordt ook gordel van smaragd genoemd.
Doelstellingen moeten 'smart' zijn:
specifiek, meetbaar,
acceptabel, realistisch,
tijdgebonden. De Man van Smarten was de
zoon van de Moeder der Zeven Smarten: zoek die zeven smarten van
Maria op [voorzegging
van het lijden door Simeon, de vlucht naar Egypte, het verlies van
Christus in de tempel, de ontmoeting bij de kruisdraging, onder het
kruis, de ontvangst van de gestorven Christus en de graflegging].
Smeedstaal heeft de eigenschappen van vloei-ijzer en staal. De
smelenplukker [zekere
grassen] werd teruggeroepen.
Smeltglas is email. Lycopodium is smetpoeder. De SMI
is de Swiss Market
Index (beursindex
van Zürich). De smicha is de
rabbinale bevoegdheid. Een tray is verpakkingsmateriaal, een tree
[treeën, trees,
trede(n),
treetje] een opstapje.
6.
Hij is echt zo'n ouderwetse herenboer.
Meten is weten: xylometer (kubieke
inhoud van hout), weeënmeter
(baarmoedercontracties),
watturenmeter (elektrische
energie), wattmeter (vermogen),
votometer (stemmachine),
vouwmeter [van een
beitel, ook: faas], vacuümmeter,
udometer (regen),
taximeter [in de
taxi], taludmeter [voor
het talud], tactometer
(gevoeligheid
huid), tachymeter (voor
landmeters), tachometer (ook:
tacheometer – snelheid, toerental),
spirometer (ademhaling),
spectrometer [brekingsindex],
solarimeter (zonnestraling),
sixthermometer, sfygmomanometer [bloeddruk,
met kwikkolom], sclerometer
(hardheid),
sacharometer (ook:
sacharimeter (van
Soleil) –
suikergehalte), roombutyrometer
[vetgehalte room],
reometer of fluviometer [stroomsnelheid
rivieren], ra/efactiemeter
[persoon,
bepaalt korting
wegens mindere kwaliteit],
pyrheliometer [zonnestraling
op aarde], pyranometer [aard-
of hemelstraling], pulsoxymeter
[zuurstofgehalte
in bloed], psychrometer
[relatieve
vochtigheid], pithometer
(inhoud van
vaten), piëzometer
[samendrukbaarheid
vloeistoffen], perimeter
(omtrek),
oxymeter (zuurstof),
opiumeter(!),
oligochronometer (kleine
tijdsdelen), ohmmeter (weerstand;
en tante dan?), nivometer
(sneeuw),
pH-meter [zuurgraad]
en nattebolthermometer.
7.
We zijn er nog niet: niveaumeter (niveaus),
machmeter (snelheid
in Ma; mag
het een meter meer zijn?),
lysimeter (waterbalans
planten), lux- of lucimeter
[verlichtingssterkte],
lactodensimeter [melkweger],
kathetometer [hoogteverschil
vloeistofniveaus],
hyeto- [regenmeter],
hygro- ((relatieve)
vochtigheid) en hydrometer
[vochtweger],
holostericbarometer [luchtdruk
– aneroïdebarometer, doosbarometer, metaalbarometer],
gyrometer (draaisnelheid
assen; nee, niet de Ronde van Italië, de Giro!),
groottemeter [=
megameter, 1 miljoen meter],
gravi- [verschillen
zwaartekracht] en grafometer
[astrolabium,
hoekmeter], glooiingsmeter
[helling],
gazometer (gas),
gatsometer (snelheid),
frequentiemeter [wisselspanning],
fluxmeter (magnetische
flux; die doet het snel = fluks!),
fit-o-meter [trimbaan],
fabriek-landmeter (technisch
ambtenaar polderbestuur),
eudiometer [volumeverandering],
esthesiometer [gevoeligheid,
tastzin], dynamometer [kracht],
drosometer [dauw],
Demeter (de echte
man? Nee, net als Isis: moedergodin),
dasymeter (veranderingen
luchtdichtheid), cyclometer
(afstand),
cyanometer (blauwheid
hemel), curvimeter (lengte),
cryometer (lage
temperaturen), craniometer
(schedels),
coulombmeter [=
voltameter, niet: voltmeter = voor spanning],
clinometer (helling
of diepgang), cirometer (sterkte
wolvezels), chordometer (snaren),
calorimeter (voor
calorieën) en bathometer
[diepte].
8.
Het laatste staartje: azotometer (ammoniak),
axiometer (richting
roer), auxometer (vergroting
verrekijker), auxanometer (groei
planten), aspirant-landmeter,
areometer (vocht),
applausmeter, aneroïdebarometer [zie
boven], aleurometer (geschiktheid
meel voor brood, zo e-mailde men mij),
actino-fotometer (ook:
actinometer – belichting voor foto’s),
acribometer (soort
van passer), acidimeter (zuurte,
wel letterlijk), acetometer
(azijn).
Een mondvol! Daar loopt een stel
halfnaakte, half blote dames. Tussen Hamas en Israël vonden over en
weer beschietingen plaats (er
was sprake van een aantal
over-en-weerbeschietingen).
In Breskens kennen ze alleen maar de
niet-lullen-maar-poetsenmentaliteit. Is er verband tussen
contraremonstranten (gomaristen)
en het contraseign [medeondertekening
wet door verantwoordelijk minister]?
Nee. Zanglijsters zijn smidsenwerkers
(GB mv.
n, VD:
smidsewerkers
– n/s).
Schransen [VD
persoon, mv.]
schrans/zen (smiezen,
smullen). Een smiley vertoont
meestal een big smile. Ze hebben gesmirt
[uh]
[flirten
bij het buiten roken].
9. Leden
van de orde der montfortanen voeren s.m.m.
[S.M.M.
is de aanduiding van de orde der montfortanen – Societas
Mariae
Montfortana]
achter hun naam. Een smoddekop [schaap]
draagt als regel geen smodden [n
uitspreken]
[slabbetjes].
Trekkebekken is smoelen trekken. Een bekkentrekker zal bekken
trekken. Haar smokey eyes [donker
opgemaakte ogen, zwoel en verleidelijk]
bedwelmden hem. Het bebloede dinnerjacket diende als smoking gun
[onweerlegbaar
bewijsmateriaal]. Als je iemand
de smoor injaagt [pesten],
moet die wel de smoor [pest]
inhebben. Ik ben je smoesjes beu: ik wil nu een smoothie [drankje].
Er was smörrebröd (GB
ook smørrebrød – plakje roggebrood, etc.)
bij het smörgåsbord [koud
buffet]. Een Joodse politieagent
is een soort dubbelsmous [smous
= scheldwoord voor Jood]. Met
Jiddisj (Jiddisch)
spreek je de smousentaal. De
reparatricenzusters behoren tot de orde
(congregatie)
van Maria Eerherstel (reparatricen,
Latijnse afkorting: S.M.R.
= Societas
Mariae
Reparatricis
– achter de naam s.m.r.).
Waar ligt het smeltpunt
(smp)
van koper? Hij smult van de Playboy en loopt achter bunny's
[serveerster
nachtclub van 'Playboy'] aan. Die
Smyrnioot woont in Smyrna (thans
Izmir) en handelt in
smyrnatapijten. Een poelie is een snaarschijf. Rostraal
is snavelvormig.
10.
Hapsnap, is dat in een hap en een snap? Zelfs hij heeft het nu
gesnopen. Een schneidig optreden is Duits-militair en scherp
afgebeten. Ook het schobbenvolk kan
schobbejakken. Als je haveloos
bent, ben je een havenot. De SNCB
[Société
Nationale
des Chemins
de Fer Belges]
is de NMBS [Nationale
Maatschappij
der Belgische
Spoorwegen].
De snebbenschoenen glommen. Het
doorsnedevlak is verticaal. Die plank is
gegild [schuin
afgezaagd].
