1319 Dictee maandag 30 apr 2018 (1): dictee Oefendictee (oud) 514 √

Dictee - dictees [1319]

Ach, laat ik ook Oefendictee (oud) 514 maar vast publiceren ...

Dictee 514 (DXIV) Specialistendictee (14)

1. Een barquette is een bakje voor ragout. Bastioneren (van bastions voorzien) heeft niets met bastonneren (met stokken schermen) te maken. Een bijna witte legering is het bathmetaal. De balletdanseres oefende barrevoets aan de barre [uitspraak: bahr, baar]. Wat kan die rivier bandjiren [wassen en buiten oevers treden]! Op en onder zijn balaclava [bivakmuts] was de baklava [gebak] nog te zien. Hij bakkeleit vaak als hij in Bahrein is. Banzai [tw., Japanse heilroep, hoera], het bonsaiboompje, is alweer gegroeid! Dhaka [niet in VD] is de hoofdstad van Bangladesh. Bengaalse inwoners zijn Bengali [Bengalen, Bengalezen, Bengali's - GB kent Bengali alleen als taal]. Komt de Barbarijse steenpatrijs uit het land der Berbers? Ja, Barbarije is het land van de Berbers. Hij liet zijn barbertje [mandje] (van: Barbertje moet hangen) op de bart [het brugdek] vallen [evt. ook bard = volksdichter]. Heeft Bartje – ja, die uit het Drentse Drenthe – ooit in een historisch wagenspel voor bard [volksdichter] gespeeld? We eten blakaipesi [pih-sie] (zwartoogboontje). Gaan wij gebukt onder de Bataafse mythe [onterechte identificatie van de Nederlanders met de Bataven]? Het schip kan alle zeilen bijhebben [uitgespannen hebben staan]. Er ligt een berbertje [vloerkleed] op de vloer. Bismillah [Arabische vrome uiting bij het begin van enigerlei onderneming – het basmala is het uitspreken van 'Bismillahi rahmani Brahim' als formule ter begeleiding van een goede daad], we gaan bismarckharing vangen! De bigshot [kopstuk] genoot zichtbaar van zijn biryani [stoofschotel met basmatirijst].

2. De biocoenose [uitspraak: see, seu] is een levensgemeenschap. Het horloge van die linkerd loopt op de binkert [verkeerd dus]. Het meervoud van 'bel-esprit' is 'beaux-esprits' [iemand die thuis is in en aangenaam weet te spreken over literatuur (GB ook: tt) en kunst]. Schrijf met 3 hoofdletters: ik heb ge-BBQ'd [gebarbecued GB: ook wel bbq]. Ik koop altijd bildtstars [aardappel]. Uit een reisverslag: zij beevaardden [op bedevaart gaan] en strandden in de bekade havenkom. Gezocht op '*mi' (een selectie): prix d'ami (vriendenprijs), agami (trompettervogel), origami (Japanse papiervouwkunst), lapsus calami (schrijffout), salami (soort cervelaatworst), umami [oe] (natriumglutamaat), en ami (als vriend), tali rami (touw van rameevezels), tatami (mat bij judo), swami (godsdienstonderwijzer), faux ami(s) (valse vriend(en) in de taalkunde), à demi (voor de helft, half), BMI (body mass index), meltemi (meltemia, koude noordenwind in de Egeïsche Zee), sashimi (Japans gerecht), tu quoque, fili mi (Caesar: et tu, Brute, ook gij, Brutus) en mimi (mimietje, salonmeubel).

3. Ook: krimi (criminele misdaadfilm), surimi (visgehakt of -pasta), amor proximi (naastenliefde), salmi (ragout van gebraden gevogelte of wild), NMi (Nederlands Meetinstituut), KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut), res angusta domi (armelijke huiselijke omstandigheden), SMI (Swiss Market Index), cumi (culturele minderheid), Vaticanum I (!) en halloumi (van schapenmelk gemaakte kaas uit Cyprus). Bassdrum (GB) mag volgens VD ook 'basdrum' zijn [andere uitspraak!]. Een basset [ah, èh] is een hond. Als haviken zaten zij te batikken en te punniken. De hooligans [voetbalvandaal] verbouwden de hovercraft [luchtkussenvoertuig]. Die twee batsmen [speler met bat] waren beslissend. De beauté du diable [duivel] is de schoonheid van de jeugd. Ze beleefden goede dagen, beaux jours, die ladykillers, de beaux garçons. Bedeguar (bedegar) is hondsrozenspons [gallen wilde rozen]. De bedstedegenoten (spondengenoten) deelden het bedsteetje.

4. Op een beeldenaar kan een beeltenis staan. Hij was behept met vooroordelen. Beid (archaïsch: + t) de tijd: we moeten beiden de tijd beiden. Harelbeke pakte de eersteperiodetitel, het is al hun derde periodetitel. Tiewraps zijn kabelbinders. Deze nota is in het beleidschinees [niet in wdb.] geschreven. Hij berstte [barsten] van de koppijn. Beaverteen is bevertien [andere uitspraak!], moleskin [Engels leer]. Je moet je niet blind kijken op dit ene incidentje. Je hoort geen verschil tussen 'bogies' (draaibaar onderstel) en 'bogeys' (slag meer bij golf). Hij had net een blauwtje gelopen, had het koud en ging een potje blouwen [met de armen slaan – boerenvuur maken]. Vroeger had men een bellenmeisje (met een kleur als een bellefleur). Belies zijn sukkelachtige vrouwen. Ik stemde in onder beneficie van inventaris [boedelbeschrijving]. Het beneficeconcert [benefietvoorstelling] was ter benefice [voordele] van de weduwe. Zij kreeg het beneficiegeld. Thans wordt om teksten in Tamazight [Berbertaal - als zodanig niet in wdb., lijkt een correcte samenstelling, ook: Berbers - overigens is een Amazigh een Berber] te schrijven het Berberschrift (Tifinagh) gebruikt. In sommige streken heerst nog steeds mond-en-klauwzeer (MKZ).

5. Dat is ben trovato, goed bedacht! Een cul-de-sac is een doodlopende straat, steeg of betoog (!). Ik wil een biefburger. In een oorlog is veel confiscabel [verbeurdverklaard kunnende worden]. Dit bloemperk heeft een bielsen [bnw. met s, mv. znw. met s of z - let op: biel, mv. biels, biels, mv. bielsen of bielzen] omranding. Gezocht op '*ni' (een selectie): afghani (munt), aniani (rijstmesje), mani (geblokte Palestijnse omslagdoek), nil humani (niets menselijks), rani (Indiase vorstin), maharani (vrouw van een maharadja), guarani (munt – PYG, Paraguay) [uitspraak: gwaa], biryani (stoofschotel), lilangeni (munt – SZL, Swaziland), goeni (jute), Mark Rutte is een soort houdini [boeienkoning, ontsnappingskunstenaar], fini (uit, af), passé(s) défini [imparfait, imperfectum, o.v.t.], kundalini (scheppende energie), blini (pannenkoekje), tortellini (pasta) en grissini (soepstengels).

6. Ook: animus domini (de wil eigenaar te zijn), focolarini (groep leken en priesters), martini (vermout), crostini (geroosterd brood), ejusdem anni (van hetzelfde jaar, afkorting: a.ej.), zamboni (dweilmachine), ngoni (voorloper banjo en gitaar), cannelloni en tortelloni (pasta's, de grote – de kleine heten tortellini), somoni (munt – TJS, Tadzjikistan), peperoni (onrijpe Spaanse peper – maar wat is pepperoni – pikante salami), yoni (hindoeïsme: vrouwelijk geslachtsorgaan), arni (waterbuffel), hôtel garni [geen maaltijden], bouquet garni [kruidentuiltje], uni (universiteit, eenkleurig) en in communi (gemeenschappelijk). Gezocht op '*pi' (selectie): capo di (tutti) capi (baas der bazen), goenoeng api (vulkaan), okapi [giraffeachtige], napi (knol yamswortel), sapi (inlands rund), epi (verkorting van episiotomie), canis in praesepi (boosaardige dwarskop), pipi (urine), tipi (indianentent), swipi (zweepslang), scampi's [tijgergarnalen], popi (populair), topi (tropenhelm, lierantilope), mupi (stadsinformatiezuil), Tupi (indianentaal) en xiang qi (Chinees schaakspel).

7. Ze rijdt in een minietje en draagt een mini-jurk. Gezocht op '*oi' (een selectie): oi (muziekstijl), ma foi (beslist), livre de bonne foi (te goeder trouw geschreven boek), hoi, ahoi en hiephoi, koi(karper), hors la loi (vogelvrij), hoi polloi (de massa), quant-à-moi (wat mij betreft), culte du moi (eredienst van het ik), rendez-moi (diefstal door een wisseltruc), excusez-moi (pardon), op de bonnefooi, hertshooi (sint-janskruid) en hertshoorn, lakooi (violier), apenkooi en melkooi (!), zonder emplooi (werkloos), mongolenplooi, massooi(boom), renvooi (verwijzing), konvooi (gewapend escorte), pokken- en klerezooi, mal de roi (scrofulose, tb, tbc van de lymfklieren), crachat de roi (ridderorde), plus royaliste que le roi (roomser dan de paus), camelot du roi (monarchistisch propagandist in Frankrijk), mevroi Pieters, malgré soi (malgré lui: tegen wil en dank) en je-ne-sais-quoi (ik-weet-niet-wat).

8. Een envoi is een princestrofe. 'Iemand in het ootje nemen', schrijf je dat met een of met twee o'tjes? Gezocht op '*ri' (beperkte selectie): waza-ari (bij judo), rastafari (aanhanger rasta), een matahari (!, femme fatale, spionne), lari (munt Georgië – GEL), in statu pupillari (als onmondige), imari (porseleinsoort), kenari (kanarieboom, beide niet meer in VD), redenering a pari [analogieredenering], sari (vrouwenkledingstuk uit India), ad aperturam libri (bij de opgeslagen bladzijde), homo unius libri (hij heeft al een boek …), dernier cri (nieuwste modesnufje), montes auri polliceri (gouden bergen beloven), enfant chéri [lieveling], hodie atque heri (nog maar sinds korte tijd), her(i)heri (eenpansgerecht), bersaglieri (Italiaanse lichte infanterie), hoeri (eeuwig jong blijvende maagd met gazelleogen in het paradijs), poeri (paleis), peri (gevleugelde geest), apud novercam queri (aan het verkeerde adres zijn) en kafri (scheldwoord negroïde Surinamer).

9. Verder: grigri (amulet), piripiri (gerecht), kasiri (drank), daiquiri (cocktail), kukri (mes Gurkha's), usus fori (rechtsgebruik), millefiori (kunstglas), lori (halfaap), goliathlori, nori (zeewier voor de sushi), particeps tori (bedgenoot), depri (depressief), potpourri [medley], boletri(boom), kankantri (wilde kapokboom), santri (leerling Koranschool), verba magistri ('s meesters woorden), kauri (kinkhoorntje), amphigouri (nietsbetekenend gedicht), bistouri (operatiemes), suri (Surinamer), bansuri (Indiase dwarsfluit) en spes incerta futuri (de onzekere hoop op de toekomst). Gezocht op '*si' (selectie): dalasi (munt Gambia – GMD), septum nasi (neustussenschot), in parenthesi (tussen haakjes), in thesi (in theorie), moksaleisi, kukaleisi (oe, ih, VD: snelkookrijst), suggestio falsi (valse ingeving), perdendosi (langzaam afnemend), RSI (repetitive strain injury), Farsi (Perzisch), trassi (garnalenpasta) en watoessi [Afrikaans rund]. 

10. Gezocht op '*ti' (selectie): pedati (buffelkar), vigore mandati (krachtens lastgeving), melati (bloempje), fruges consumere nati (nietsnutten), coati (neusbeer), chapati (plat Indiaas brood), locus delicti (plaats delict, pd), spermaceti (uit potvissen), oloysiketi (SR, halsketting), moksimeti (Surinaams gerecht), staartagoeti (acouchy), adverso flumine niti (vergeefse moeite doen), ouistiti (penseelaapje), (ma)loti (munt Lesotho – LSL), mi-parti (voor de helft), roti (Surinaams gerecht, maar rowti = SR appelvink of dikbekje!), palma-christi (wonderboom), lacrimae christi [fijne donkerrode wijn uit de streek bij de Vesuvius], tosti [croque-monsieur], rösti [gerecht van gesnipperde of geraspte aardappel] en afritti [zaadhaartjes van de Egyptische katoen].

 
 

1318 Dictee zondag 29 apr 2018 (1): dictee Oefendictee april 2018 (2) √

Dictee - dictees [1318]

Oefendictee april 2018 (2)

1. Zie vorig dictee: nooit gedacht, maar vandaag moest ik aan de NSAID! Voor mij is dat een ponteneur, een point d'honneur. Op dat pongé (soort taf) was ponge (ereprijs) geborduurd. Het poujadisme is een kleinburgerlijke protestbeweging met extreemfascistisch karakter. Pralines [VD ook: pralinen] kunnen praliné [vulling] bevatten. Een rakelijzer is een sleis. De playboy racete op zijn reesplee naar de winkel om een wc-pleeboy te kopen. Hij zat pauwetrots op de zelfgereide (!) bok. Ze kunnen elkaar niet luchten of zien: Simpelmans en die saaimans. In Valerius' Gedenckclanck stond het al: Nederland! Let op u saeck! Safe sex is veilige seks. Een sandalwood is een sandelhoutpaard. Mag ik een sauternes van u? Hij moest zijn sardonisch gelach (!) duur betalen. Je weet het: een scuba is een
self-contained underwater breathing apparatus. Raar woord: secondbestopinion.

2. Loop ik door Lopik, loop ik een paar Lopikers tegen het lijf. Zij zei dat jij momenteel heit (!). Verweesde wees, wees wijs en bid een weesgegroet met de officiële tekst van het Weesgegroet. Speel jij basdrum of bassdrum, snaredrum of snaardrum? Zijn moeder had op zijn smoddendoek een hartstikke mooie smoddekop geborduurd. Snobbish is snobistisch. Ze zijn weer helemaal in: de sannyasins of rajneeshies, de volgelingen van de Bhagwan, verkorting van de Indiase goeroe Bhagwan Shree Rajneesh, stichter van de Bhagwan(beweging). Hij kikte erover dat hij op zijn kiksen kickte. Met aloïne duiden we aloëbitter aan. Hij was blasé, zij nog blaséër en hun vader het blasést van alle drie. Omdat ik een rastaquouère ben, hebben ze mij vast niet uitgenodigd. Ik ga zythologie, bierkunde, studeren. Bier hoort trouwens zymotisch [gistend] te zijn. Een narcissus is een narcistisch persoon. Hij is in het rijk van Flora begonnen met kweken van Flora's kinderen, specifiek suzannes-met-de-mooie-ogen.

3. Het lemma 'coccejaans' [april 2018] bevat een al tientallen jaren bestaande fout ... Verwar niet: 1) coccejaan(se) [kohk-see-jaan] = volgeling van de Leidse hoogleraar Coccejus, voorstander van de meer vrijzinnige richting in de gereformeerde staatskerk en 2) koksiaan(se) [kohk-sie-jaan], scheldnaam voor de christelijk-gereformeerden (oorspronkelijk als scheldnaam voor de volgelingen van Ds. Hendrik de Cock (1801–1842) uit Ulrum; door associatie met kok werd het woord ook een scheldnaam voor 'iemand die veel eet', dus een aanhanger van de kok). Met '*français*':à la française (op z'n Frans, in de Franse stijl), Comédie-Française (= Théâtre-Français, vergelijk Académie française – ook: de Veertigen – met devies: à l'immortalité en leden, de immortels, de onsterfelijken), française (dans, gewone quadrille), Française (vrouw), la clarté française (de helderheid in de Franse uitdrukkingswijze), mal français (medisch, eufemistisch: syfilis),
CPF-frank (Comptoirs Français du Pacifique-frank) en RF (= République Française).

4. Liter heeft als symbool L of l. Forza Italia! Nel mezzo di cammin di nostra vita: op het midden van onze levensweg. De NELOS is de Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport. BGN (Bulgarije) staat voor de lev: 100 stotinka. De vrouw vermande zich. En de man? Neenee, niet doen, daar zit een nee-neesticker! Het moment suprême is het supreme (suprême) moment, het hoogtepunt. Die Suzanne (a) met de mooie ogen (!) was voor mij een princesse lointaine. Met DMMP (dimethylmethylfosfonaat) gemaakte sarin(e) (net zo'n zenuwgas als VX, soman – niet wdb. en tabun) kun je op het eerste gezicht niet bestrijden. Met '*color*': technicolor en colorfieldpainting, fullcolourduk is in full colour. De drukkersterm CMYK * staat voor Cyan, Magenta, Yellow en Key, waarbij 'key' verwijst naar de k, de laatste letter van 'black'. De drie primaire kleuren zijn dus cyaan, magenta en yellow, in het Nederlands: RGB, rood, groen en blauw. N. Chomsky bedacht de tgg, de transformationeel-generatieve grammatica. Zij lijdt aan thuisitis.
* [Jeroen:] Even opletten in alinea 4: de vier drukinkten zijn cyaan, magenta, geel en zwart (CMGZ - niet in wdb. - in het Nederlands, CMYK in het Engels). De primaire kleuren in de kleurencirkel zijn rood, geel en blauw. Daarmee kun je handig de complementaire kleuren uitrekenen: rood staat precies tegenover (geel + blauw =) groen, blauw staat tegenover (rood + geel =) oranje. Beide zijn zogeheten subtractieve kleurmengingen. Daartegenover staat RGB, de additieve kleurmenging, die uitgaat van licht. Als je rood, groen en blauw mengt, krijg je wit licht. RGB wordt gebruikt bij beeldschermen. Het is dus iets heel anders!

5. Hij zit op de ThUK: Theologische Universiteit Kampen. een thyrs, thyrsus, thyrsusstaf, bacchantenstaf is een klimopstaf. Het zij maar weer gezegd: een TIA is een transient ischaemic attack, vaak voorbode van een attaque. Thulium (Tm 69) is nu eenmaal geen thorium (Th 90). Een touche-à-tout is een bemoeial. Trehalose is plantensuiker. TNT is trinitrotolueen oftewel trotyl. Getroebleerd, in de trubbels? Zoek een troubleshooter! Wat was COPD ook alweer? O ja: chronic obstructive pulmonary disease. De schrijfwijze 'grilpan' is niet fout [GB, maar liever: grillpan]. De mens met zijn umwelt zit altijd in een zekere umfeld. Nikkelglans wordt ook ullmanniet genoemd. Alle urticaceeën behoren tot de familie Urtica (brandnetels). Je 2 ureters komen uit in de urethra.

6. Sollen (qua plaats) met een gevangene is vershanghaaien. Hij had zijn brits verrinneweerd en verknoertte het daarmee voor anderen. De vermoeidste lopers haakten het eerst af. Heb je de boel nu weer verschlimmbessert(?)? Met dat verguldsel is het wel mooi geworden! Een volontair werkt voluntair. Het woord yippie komt van Youth International Party. Wrijten, je weet wel, dat is bakkeleien. De scheepsschilder resideerde in een van de Caricom-landen [Caribbean Community and Common Market]. De schonen-bij dage [purperwinde] en de schonen-bij-nachte [nachtschone] hebben het loodje gelegd bij VD, de schonen uit het Westland [perzik] en de schonen van Boskoop [goudrenet] (nog) niet. Het meervoud van 'bonheur' is 'bonheurs', dat van bonheur-du-jour' echter 'bonheur-du-jours'. Als je oude wonden openrijt (oprijt, ript), heeft het slachtoffer een rijtwond te dichten.

7. Een mine (mina) bij de oude Grieken is 1/60 van een talent (gewicht en munt). Een APM (anti-personnel mine) krijgt als correcte vertaling antipersoonsmijn (VD, antipersoneelsmijn lijkt wel heel vreemd). Hobbyen doe je met hobby's, sudokuen met sudoku's. Geef mij maar zo'n gelaarsd en gespoord hoentje. Tim, boek toe! Het is net zover als van hier tot Timboektoe of van hier naar Tokio. Nil volentibus arduum: voor hen die echt willen is niets te moeilijk! Een rara avis in terris nigroque simillima cygno = (letterlijk) een zeldzame vogel op aarde, het meest lijkend op een zwarte zwaan, een kuise vrouw dus [men kende toen de zwarte zwanen uit Australië nog niet!]. Incorrupta fides nudaque veritas: niet te verbreken trouw en de naakte waarheid. Een ruwe kerel die ongegeneerd de waarheid zegt is le paysan du Danube (boer van de Donau). Obscura vera involvens: waarheid hullend in duistere woorden.

8. Perigordtruffels behoren tot de lekkerste! 'Frame' is een het-woord. Die dieren, aeneasratten, heten zo, omdat een rattenmoeder haar kroost op de rug draagt, en Aeneas dito zijn oude vader! Het Ministerie (!) van Buitenlandse zaken heet ook wel BuZa (BZ, ook: het Plain, Plein 23) en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties BZK. Het historische ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk werd aangeduid met CRM. EL&I: Ministerie van Economische Zaken [los ook: EZ], Landbouw en Innovatie. IenM: Ministerie van Infrastructuur en Milieu. LNV: (historisch): Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, ook: Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. MinDef: Ministerie van Defensie. Ook nog: OCW, O en W en OK en W. Fin. = Ministerie van Financiën. Verouderd: SoZa = (Ministerie van) Sociale Zaken en SoZaWe [ook: SZW]: extra van Werkgelegenheid. VenJ: Veiligheid en Justitie. VenW: Verkeer en Waterstaat (in 2010 opgegaan in IenM – ook wel: V&W). Vomil: Volksgezondheid en Milieu. Voro: Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening. VROM: Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (in 2010 opgegaan in IenM). VWS: Volksgezondheid, Welzijn en Sport. WVC (historisch): Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. Ten slotte het ministerie van de mp, de minister-president: Ministerie van Algemene Zaken (AZ). Criticasters op de M van Ministerie verwijs ik naar TH (p. 112: Ministerie van Economische Zaken) en de Taaladviezen van Taalunie, Onze Taal en Taaltelefoon!
 

 

1317 Dictee vrijdag 27 april 2018 (1): dictee Oefendictee (oud) 508 √

Dictee - dictees [1317]

De herziening van de oude oefendictees zit in de serie 501-550.
Als willekeurig voorbeeld het oude dictee 508.

Oefendictee oud 508 (DVIII) Specialistendictee (8)

1. De sonateschrijver produceerde veel. Sotto voce is met zachte, ingehouden stem. Ik slaap op een springveren matras. De spookgestalteverschijning was angstaanjagend. De spreekgestoeltelezenaar stond te hoog. Het meervoud van 'spondee' [versvoet van 2 beklemde of lange lettergrepen] is 'spondeeën', dat van 'spondeus' [hetzelfde!] 'spondei'. Met spleen [ie/ee] [weltschmerz, taedium vitae, soort depressie] hing ze haar spitzen [balletschoenen] aan de wilgen. De kat spinde, de spinster spon (er goed garen bij). De spindenvoorraad [provisiekast] was meer dan voldoende. Spiccato wil zeggen: iedere toon apart aanstrijken. De spelersselectie is te groot. De spektakelfilm was spectaculair. De speelweidetoestellen moeten onderhouden worden. Dat was een speelfilmlange intrige. De speechschrijver had veel werk. Zijn specialismenopsomming mocht er zijn. Hij had weer een spasmeaanval [kramp]. Het spanwijdtebereik was groot. Hij was nog maar één spadesteek van de schat verwijderd. In het stemlokaal stem je plaatselijk, lokaal, op locatie.

2. Een kleptomaan is een stelebroer. Het steenlawinegevaar is groot. Zij spraken Stadsfries. De stapelloop verliep vlot. Geef die stamijnen [van zeefdoek om vloeistoffen te zeven] doek eens aan. De stafchefs [enige mv., bij chef-staf twee: chef-stafs of chefs van staven] hadden een vergadering. Ook stadstaten hebben stadsscholen. De steengravureafbeelding is nogal flets. 'Staak het vuren', dat was het parool [voor een staakt-het-vuren]. Het GB kiest voor 'Sranan(tongo)' (zonder tweede g – voor de t – VD heeft beide vormen). Hij woont aan een stationsstraat. Voor het steengrillen heb je steengrills nodig. Het brandwondencentrum was overbelast. Het steengroevegebied vertoonde een grillig verloop. Hij is ervaren en wijs, streetwise, straatwijs. De straatbendeleden gingen op pad. Het straatlengteaantal was drie. Stores zijn zonnegordijnen. Een stommeknecht is een bijzettafeltje, een stomme knecht is niet slim. De stootse ram ging stoutweg en stootsgewijs als een stormram tekeer. De stokebrand had gelukkig geen vuur. De stinsenflora (VD ook: stinzenplant) tierde welig [GB en VD allebei: stins, stinsen, stinzen]. De steppehond droogde uit.

3. Stilstand van veetransporten is standstill. Ze werden in hun overmoed gestijfd en hun overhemden werden gesteven. De Stier [sterrenbeeld] hing wel heel ver boven de koe. Hoeveel stifttanden heb je? Hij is anabolesteroïdengebruiker [GB; VD n/s: zonder
tussen-n]. De stèrehoeveelheid (wissenhoeveelheid) bedroeg drie. Het strakgespannen, strakgetrokken koord stond op breken. Vandaag behandelen we sulfiden en sulfieten. Zit niet te suizebollen. Wordt Amsterdam gesurinamiseerd? Hij surplacete langdurig. Koop je die SUV-wagen (sport – GB + s – utility vehicle) nog? De synagogedeur stond open. De synontologie is de leer van de opeenvolging der vegetaties. Een syrahtje is een soort van wijnstok. Bij sudden death is één doelpunt dodelijk. De substituut-griffier nam waar. Hij vertelde het sub rosa [in vertrouwen, off the record]. Het stuudje was blij met zijn nieuwe stylo [balpen]. Sturm und Drang is een literaire (GB ook: tt) stijlperiode. Wat is juist: de stuf of het stuff? Geen van beide: het stuf is een gummetje, de stuff is hasj (ook wel: drugs). De strofebouw is heel verzorgd.

4. Strijk-en-zet komt hij te laat. Met de dosimeter [ook dosismeter: straling] maten we driehonderd millisievert [eenheid van dosis straling]. De ADHD'ers (ADHD-kinderen, attention deficit hyperactivity disorder, ook: alle dagen heel druk, ook wel adhd) gebruikten ritalin (werkzame stof: methylfenidaat, BE: rilatine). De QR-code (Quick Response Code) kun je via je mobiele telefoon gebruiken. 'Notoir' [oo/waa] kun je op twee manieren uitspreken. Het Elysée vind je in Parijs. Hij kent alle ins en outs van het dicteewezen. Onder de Kleine Beer liep een grote beer [deze zin luistert nauw en kan niet andersom …]. Bij VD lusten ze wittekool (GB ook: witte kool) en rodekool (GB ook: rode kool, beide sluitkool, bewaarkool). Een syllogisme is een sluitrede, een sofisme een valse sluitrede. Hang-en-sluitwerk: oké (OK). Een slummy mummy [ah] is een ploetermoeder. Slurry is schlamm [kolenslik]. De afkorting Sm is van samarium [62, een lanthanoïde]. Een smatje [ah] of smaatje [aa] is in het Sranan(g)(tongo) een grietje.

5. Er zijn kleur- en smaakstoffen toegevoegd. Het voormalige Nederlands-Indië wordt ook gordel van smaragd genoemd. Doelstellingen moeten 'smart' zijn: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch, tijdgebonden. De Man van Smarten was de zoon van de Moeder der Zeven Smarten: zoek die zeven smarten van Maria op [voorzegging van het lijden door Simeon, de vlucht naar Egypte, het verlies van Christus in de tempel, de ontmoeting bij de kruisdraging, onder het kruis, de ontvangst van de gestorven Christus en de graflegging]. Smeedstaal heeft de eigenschappen van vloei-ijzer en staal. De smelenplukker [zekere grassen] werd teruggeroepen. Smeltglas is email. Lycopodium is smetpoeder. De SMI is de Swiss Market Index (beursindex van Zürich). De smicha is de rabbinale bevoegdheid. Een tray is verpakkingsmateriaal, een tree [treeën, trees, trede(n), treetje] een opstapje.

6. Hij is echt zo'n ouderwetse herenboer. Meten is weten: xylometer (kubieke inhoud van hout), weeënmeter (baarmoedercontracties), watturenmeter (elektrische energie), wattmeter (vermogen), votometer (stemmachine), vouwmeter [van een beitel, ook: faas], vacuümmeter, udometer (regen), taximeter [in de taxi], taludmeter [voor het talud], tactometer (gevoeligheid huid), tachymeter (voor landmeters), tachometer (ook: tacheometer – snelheid, toerental), spirometer (ademhaling), spectrometer [brekingsindex], solarimeter (zonnestraling), sixthermometer, sfygmomanometer [bloeddruk, met kwikkolom], sclerometer (hardheid), sacharometer (ook: sacharimeter (van Soleil) – suikergehalte), roombutyrometer [vetgehalte room], reometer of fluviometer [stroomsnelheid rivieren], rafactiemeter [korting wegens mindere kwaliteit], pyrheliometer [zonnestraling op aarde], pyranometer [aard- of hemelstraling], pulsoxymeter [zuurstofgehalte in bloed], psychrometer [relatieve vochtigheid], pithometer (inhoud van vaten), piëzometer [samendrukbaarheid vloeistoffen], perimeter (omtrek), oxymeter (zuurstof), opiumeter (!), oligochronometer (kleine tijdsdelen), ohmmeter (weerstand; en tante dan?), nivometer (sneeuw), pH-meter [zuurgraad] en nattebolthermometer.

7. We zijn er nog niet: niveaumeter (niveaus), machmeter (snelheid in Ma; mag het een meter meer zijn?), lysimeter (waterbalans planten), lux- of lucimeter [verlichtingssterkte], lactodensimeter [melkweger], kathetometer [hoogteverschil vloeistofniveaus], hyeto- [regenmeter], hygro- ((relatieve) vochtigheid) en hydrometer [vochtweger], holostericbarometer [luchtdruk –aneroïdebarometer, doosbarometer, metaalbarometer], gyrometer (draaisnelheid assen; nee, niet de Ronde van Italië, de Giro!), groottemeter [= megameter, 1 miljoen meter], gravi- [verschillen zwaartekracht] en grafometer [astrolabium, hoekmeter], glooiingsmeter [helling], gazometer (gas), gatsometer (snelheid), frequentiemeter [wisselspanning], fluxmeter (magnetische flux; die doet het snel = fluks!), fit-o-meter [trimbaan], fabriek-landmeter (technisch ambtenaar polderbestuur), eudiometer [volumeverandering], esthesiometer [gevoeligheid tastzin], dynamometer [kracht], drosometer [dauw], Demeter (de echte man? Nee, net als Isis: moedergodin), dasymeter (veranderingen luchtdichtheid), cyclometer (afstand), cyanometer (blauwheid hemel), curvimeter (lengte), cryometer (lage temperaturen), craniometer (schedels), coulombmeter [= voltameter, niet: voltmeter], clinometer (helling of diepgang), cirometer (sterkte wolvezels), chordometer (snaren), calorimeter (voor calorieën) en bathometer [diepte].

8. Het laatste staartje: azotometer (ammoniak), axiometer (richting roer), auxometer (vergroting verrekijker), auxanometer (groei planten), aspirant-landmeter, areometer (vocht), applausmeter, aneroïdebarometer [zie boven], aleurometer (geschiktheid meel voor brood, zo e-mailde men mij), actino-fotometer (ook: actinometer), acribometer (soort van passer), acidimeter (zuurte, wel letterlijk), acetometer (azijn). Een mondvol! Daar lopen een stel halfnaakte, half blote dames. Tussen Hamas en Israël vonden over en weer beschietingen plaats (er was sprake van een aantal
over-en-weerbeschietingen). In Breskens kennen ze alleen maar de
niet-lullen-maar-poetsenmentaliteit. Is er verband tussen contraremonstranten (gomaristen) en het contraseign [medeondertekening wet door verantwoordelijk minister]? Nee. Zanglijsters zijn smidsenwerkers (GB, VD: smidsewerkers – n/s). Schransen schranzen of schransen (smiezen, smullen). Een smiley vertoont meestal een big smile. Ze hebben gesmirt [uh] [flirten bij buiten roken].

9. Leden van de orde der montfortanen voeren S.M.M. achter hun naam. Een smoddekop [schaap] draagt als regel geen smodden [n uitspreken] [slabbetjes]. Trekkebekken is smoelen trekken. Een bekkentrekker zal bekken trekken. Haar smokey eyes [donker opgemaakte ogen, zwoel en verleidelijk] bedwelmden hem. Het bebloede dinnerjacket diende als smoking gun [onweerlegbaar bewijsmateriaal]. Als je iemand de smoor injaagt [pesten], moet die wel de smoor [pest] inhebben. Ik ben je smoesjes beu: ik wil nu een smoothie [drankje]. Er was smörrebröd (GB ook smørrebrød – plakje roggebrood, etc.) bij het smörgåsbord [koud buffet]. Een Joodse politieagent is een soort dubbelsmous. Met Jiddisj (Jiddisch) spreek je de smousentaal. De reparatricenzusters behoren tot de orde (congregatie) van Maria Eerherstel (reparatricen, Latijnse afkorting: S.M.R. = Societas Mariae Reparatricis). Waar ligt het smeltpunt (smp) van koper? Hij smult van de Playboy en loopt achter bunny's [serveerster nachtclub van 'Playboy'] aan. Die Smyrnioot woont in Smyrna (thans Izmir) en handelt in smyrnatapijten. Een poelie is een snaarschijf. Rostraal is snavelvormig.

10. Hapsnap, is dat in een hap en een snap? Zelfs hij heeft het nu gesnopen. Een schneidig optreden is Duits-militair en scherp afgebeten. Ook het schobbenvolk kan schobbejakken. Als je haveloos bent, ben je een havenot. De SNCB [Société Nationale des Chemins de Fer Belges] is de NMBS [Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen]. De snebbenschoenen glommen. Het doorsnedevlak is verticaal. Die plank is gegild [schuin afgezaagd]. Dat boek is verguld op snee (goud op snee). Hij zal een goede snee aan hebben [flink dronken zijn]. Kijk: de sneeuwen bloesem der jasmijn. Een sneeuwklokje heet ook wel naakt mannetje of vastenavondzotje (beide niet meer in VD). De sneeuwmaand is nivôse.

 

1316 Dictee donderdag 26 apr 2018 (2): dictee Wassenaars Dictee 2018 √

Dictee - dictees [1316] 

Wassenaars Dictee 2018

Een tableau van ons dorp (auteur: docenten sectie Nederlands van het Adelbert College Wassenaar)

1. 1 mei 2018: de directeur-eigenaar fêteert zijn Surinaamse familie op een fraai geïllumineerd verjaardagsfeest, maar nu vliegt u virtueel als aeronaut vanuit het westen met een De Wassenaarse Krantdrone [bij een dictee mag het streepje voor 'drone' niet – alleen een streepje als het moet, niet als het alleen maar mag – vergelijk Philipslamp en Rode Kruisgebouw] vanaf de aquamarijne [GB ook bnw., VD niet] Noordzee via het Hollands Duin [eigennaam: gebied van Staatsbosbeheer] over het dorp.

2. U wordt getrakteerd op interessante inkijkjes zoals deze: een enigszins geëxalteerde Noord-Brabantse frêle dame in mini-jurk, die het e-mailadres van haar personal [niet in wdb. – persoonlijke] dressboy [dat kan hier niet: een dressboy is een kledingstandaard, die leest geen e-mail!] uit bravoure had gedeletet, racete via de Gang [straatnaam] naar de Langstraat [straatnaam, 'de' hoort er niet bij: geen hoofdletter dus] op zoek naar een exuberante robe voor de
kijk-mij-nou-eensparty [!] op Koningsdag voor royalty's van diverse pluimage.

3. Zoetgevooisde klanken stijgen op vanaf het Plein Musique [Burchtplein, 2242 EM Wassenaar – met aldaar zomerconcerten], waar naast omfloerst saxofoonspel in de muziekkiosk en onvervalste blues, ook de zeventiger jaren weerklinken in heerlijke rock-'n-rollmuziek van talentvolle, maar superjonge musici, wier apetrotse ouders enthousiaste roadies zijn; een weergaloos luister- en swingfestijn!

4. Vanuit uw helicopterview [GB, VD: helikoptervisie] ziet u aan de Buurtweg [straatnaam] het Museum Voorlinden [eigennaam, zo noemen ze het zelf – internet, website, dan geldt het donorprincipe!], omzoomd door een palet aan natuur, alwaar een briljant ontworpen hypermodern tentoonstellingsgebouw zich kenmerkt door superbe lichtinval via een semitransparant [semi- krijgt alleen bij klinkerbotsing een koppelteken, zie semi- in VD] plafond, wat zorgt voor een [beter zonder 'een' – zie 'brille' in VD] brille [dat kan hier echt niet: brille = begaafdheid] op alle objecten, installaties en wat dies meer zij.

5. Wie, alleen of gezamenlijk, van Meijendel richting Duinrell wandelt, van boerderij naar duingalow [GB: soortnaam], moet tijdig halt houden teneinde te voorkomen dat de tot gruis vermalen landingsbaan van voormalig vliegveld Valkenburg in het zicht komt.

6. Culinaire liefhebbers genieten op een exclusieve locatie van een gegrilde ribeye, een bouillabaisse of authentieke Provençaalse escargots gegratineerd in kruidenkaas: bij Strandpaviljoen Sport [eigennaam], waar naast 40+-kaas [twee spaties voor + en kaas weggehaald – er zijn overigens diverse alternatieve spellingsvormen mogelijk (40 pluskaas, veertigpluskaas) - bovendien moet de + niet in superscript], [komma toegevoegd] kaviaar en buffelmozzarella hand in hand gaan met huis-tuin-en-keukengroenten, naar believen besproeid met spa rood of een krachtige bordeaux.

7. Aan de noordzijde van de groene oase in de Randstad vindt een metamorfose plaats, waar ooit de Breguet Atlantic [eigennaam vliegtuig, ook naam van de fabrikant, voertuigen met hoofdletter: Volkswagen, MiG-23, etc.], die vanuit de lucht ons land bewaakte, opsteeg, accelereren straks elektrische auto's over de nieuwe verbinding tussen de kust en het binnenland: de RijnlandRoute [eigennaam].

8. Wie deze nieuwe rijksweg, de A11, verlaat, sluit aan in de queue voor het stoplicht bij Deijleroord [wijk van Wassenaar]; hoe mooi zou het zijn als hier een tunnelboormachine ruimte had gecreëerd om via een ondergrondse route 's-Gravenhage probleemloos te kunnen frequenteren: futuristische illusie of realistisch plan van voortvarende Tweede Kamerleden? 

 

 
 

1315 Dictee donderdag 26 apr 2018 (1): dictee Groot Orcaans Dictee - roeivereniging Orca Utrecht - 2018 √

Dictee - dictees [1315]

Groot Orcaans Dictee 2018 [Algemene Utrechtse Studenten Roeivereniging Orca, Utrecht] (auteur:
commissie Blikredaxi van 'Blik op roeien')

1. Ons Orca kent, net als onder andere Phocas [Nijmegen] en
Proteus-Eretes [Delft], een scala aan verschillende commissies: onder andere de acquisitie-begeleidingscommissie [als eigennaam mogelijk hoofdletter(s)], die vaak wordt ge-e-maild voor sponsorcontacten, de Blikredaxi [eigennaam redactie huisorgaan] met al zijn abonnees en de Webcie [beter: webcie, als eigennaam wel hoofdletter mogelijk – overigens: uitspraak?] die zich bezighoudt met de niet-recentelijk geüpdatete website. Alle commissies samen zorgen ervoor dat onze roeivereniging zich als een geoliede machine voortbeweegt.

2. Ook de weekendjes weg zorgen voor de broodnodige ontspanning en recreatie. Zo begaven de enthousiaste leden zich in de omgeving van de Franse stad Marseille, waar een aantal idyllische chateautjes [GB, VD] staat met vele accessoires, sommige met prachtige balustrades [anders: een balustrade], andere met (een) kolossale toren(s) en (een) adembenemend(e) uitzicht(en).

3. Tijdens een uitje langs de boulevard zagen zij een myriade van ramptoeristen aan de kust staan. Een Eritrese waterpoloër kon vanwege zijn talent in het water een lijdende zee-egel ontdoen van een plastic ring die normaal gesproken dient als verpakking van een tray coca-colablikjes [GB: coca-colafles, VD: coca-cola]. Een hommage inclusief staande ovatie kwam hem toe, die hij quasinonchalant in ontvangst nam.

4. Aan de kust zagen ze eveneens een Tritonees [lid van Triton] die eerst nog kanode, maar al snel kapseisde. Knarsetandend kwam hij uit het water en de krokodillentranen kwamen tevoorschijn. Dit was hem kortgeleden ook overkomen en ook toen liep het ternauwernood goed af. Een [één is hier fout: je kunt niet 'uhn' lezen!] van de toekijkende Orcanen [leden Orca] maakte een aantekening van deze anekdote op zijn blocnoteje, om deze desastreuze actie nooit meer te vergeten.

5. Nu hopen wij dat jullie dit dictee konden appreciëren en dat we jullie niet te veel gestrest en afgetobd hebben met het voor jullie gecreëerde Groot Orcaans Dictee. Hopelijk zijn jullie apetrots op het resultaat, ondanks de impardonnabele fouten die jullie ongetwijfeld gemaakt hebben. In een amerij [ogenblik, meestal verkleinwoord] zullen we voor de heuse winnaar applaudisseren.

 
 

1314 Dictee woensdag 25 apr 2018 (4): dictee Groot Dictee van de Scholengroep Aalst 2018, 14-18 jaar √

Dictee - dictees [1314]

Groot Dictee van de Scholengroep Aalst 2018, 14-18 jaar

1. Aalst wordt opnieuw bezocht door duizenden eendagstoeristen op zoek naar geinige cadeautjes met onderhuidse schimpscheuten, die de mazzelaars op venijnige wijze fêteren maar tevens genadeloos enige gêne ontlokken, zij het kortstondig en zonder blijvende psychische averij.

2. Naar hartenlust kopen wij presentjes: van kanten kousen, saffraangele korsetten of jarretels [ook: jarretellen of jarretelles] tot bontgekleurde strings, bh's van shantoeng of kasjmier en dure lingeriesetjes; om te ontsnappen aan de stress toch op een exclusieve manier Pasen te vieren, maken velen excursies naar Zuid-Europese contreien, weg van het exorbitante gedoe.

3. Telkenjare wordt met verbijstering vastgesteld dat de prijzige prullaria uit de winkels minder geveinsde heisa opwekken dan werd verhoopt; velen trachtten bij elkaar in het gevlij [vaste uitdrukking, anders ook: gevlei] te komen met dezelfde, uitentreuren herhaalde plagerijtjes die getuigen van weinig originaliteit, des te meer van ideeëloze [geen tussen-n!] trivialiteit.

4. We grinniken als de ascetische protagonisten met bravoure en veel retoriek zinnebeelden van het amoureuze leven evoceren [ook: evoqueren] of na het uitpakken van hun zevende set slipjes met afstandsbediening en zwijmelen weg bij weeïge liefdesscènes waarin ze met weidse gebaren de konterfeitsels uit de nieuwe kalender van Pabo [verzendhuis voor seksartikelen] na-apen.

[Als er nog tijd over is:]

5. Bij tijd en wijle gaan de helden boud tekeer; nachtelijke partijtjes met onschuldig ogende bordspellen kunnen ontaarden in lascieve bacchanalen, onoorbare orgieën of nietsontziend gekoeioneer; aartsmoeilijke quizzen [ook: kwissen] samengesteld door inventieve gastheren of -vrouwen, worden al snel gedwarsboomd door betweterige goochemerds die vaststaande feiten in twijfel trekken met dubieuze argumenten en prevelementen, waarna ze de quizmasters geëxalteerd uitkrijten en dezen op hun beurt de vermaledijde genodigden met veel aplomb de deur wijzen.

 
 

1313 Dictee woensdag 25 apr 2018 (3): dictee Groot Dictee van de Scholengroep Aalst 2018,10-14 jaar √

Dictee - dictees [1313]

Groot Dictee van de Scholengroep Aalst 2018, 10-14 jaar

1. Dabben [èh] wordt als een authentieke dansmove beschouwd door heel wat gerenommeerde en vooraanstaande jeugdige leden [lieden?] binnen de muzikale wereld, wat voor sommige choreografen en smaakmakers van de oudere generatie als een absolute kaakslag wordt ervaren.

2. De anciens [GB, VD] of 'opa's', zoals ze soms al eens minachtend worden genoemd, krijgen nog meer ongein te incasseren wanneer het YouTubefenomenen [ook wel: kleine letters - vgl. GB bij Facebook*/facebook*] betreft.

3. De voornoemde bloggers of, aangezien ze zich in het digitale audiovisuele domein ophouden, ook weleens vloggers genoemd, geven merendeels hun - vaak ongefundeerde - opinie over een heel scala aan onderwerpen.

4. Die ongebreidelde focus op zichzelf, een feature die vaak geassocieerd wordt met millennials en neomillennials, is volgens sommige vooraanstaande psychologen een primair kenmerk van narcisme.

5.Instagram, Snapchatfilters [ook: kleine letter, zie bij YouTube hierboven], hashtag, podcasts en wat dies meer zij zijn een indicie [ook: indice: vingerwijzing] van een steeds sneller veranderend taal- en zijnsuniversum waarin de oudere lichting steeds meer vexatie [kwelling, plagerij] voelt en zich bijgevolg krampachtig probeert vast te klampen aan een reactionaire reflex.

6.Ze gaan tekeer in panelgesprekken, spuien hun gal tijdens
live-interviews [live interviews], gaan te rade bij taalpuristen, prediken het traditionele conservatisme om de verloedering tegen te gaan en drijven de oeverloze discussies op de spits.

7. Ten slotte komt men met een vingerwijzing terecht bij de taalleerkrachten, bij wie het niveau wel deerniswekkend moet zijn als men zodanig faalt om die nooddruftige studenten adequaat te instrueren in goed doorwrocht Nederlands? [m.i. punt]

 
 

1312 Dictee woensdag 25 apr 2018 (2): dictee Groot Dictee van de Scholengroep Aalst 2018, onder 10 jaar √

Dictee - dictees [1312]

Groot Dictee van de Scholengroep Aalst 2018, onder 10 jaar

6+7 jaar:

1. neus
2. boom
3. trein
4. dier
5. ruit
6. geit
7. duif
8. pet
9. veel
10. huig

8 jaar:

1. schoolfeest
2. hooikoorts
3. grasplein
4. speelveld
5. boerderijdieren
6. voetballersvrouw
7. vissersboot
8. samenstelling
9. leeuwengebrul
10. indianentent

9 jaar:

1. Op het plein was ik mijn ring kwijt.
2. De meeuw en de leeuw zijn geen vrienden.
3. Neem contact op met de lokale politie.
4. Hij droeg een blauwe jeansbroek en een rood ruitjeshemd.
5. De blauwe pauw liep langs mijn mouw in de kou.
6. De mannelijke macht wordt soms getoond door een tatoeage op de rechterspierbal.

Schiftingsvraag: hoeveel fouten denk je te hebben?

 
 

1311 Dictee woensdag 25 apr 2018 (1): dictee Groot Dictee van de Scholengroep Aalst 2018, volwassenen √

Dictee - dictees [1311]

Groot Dictee van de Scholengroep Aalst 2018, volwassenen

1. Dat was even schrikken: de eerste zinnen kwamen me al heel bekend voor, maar toen na afloop gezegd werd: de auteur is Jan de Roover, wist ik het helemaal zeker: dit dictee is niet nieuw, maar overgenomen. Ik heb sterk de indruk dat ook aan de auteur geen toestemming is gevraagd, dus kan Jan als aanvulling op zijn pensioen wellicht nog een aardige claim leggen op de organisatie ...

2. Het hele dictee heeft als blogpost nummer [1216] op deze site gestaan. Dat hele verhaal heeft ook zo in het personeelsblad van het ziekenhuis in Vilvoorde gestaan. Jan had toen een verhaal van 10 alinea's met de voor de liefhebbers en de specialisten elk ca. 75 invulwoorden. Ik won toen in Vilvoorde met grote overmacht, dus was het niet zo gek dat het ook in Aalst 'aardig' ging ...

3. Indertijd waren ook Jozef, Frans en Frank aanwezig: die hadden dus net als ik ook de nodige voorkennis. Robert en Herman moesten het zonder die voorkennis doen.

4. In Aalst was mijn hoofdprijs een enorm boekenpakket, en een pen met naar zeggen een waarde van 400-450 euro ... en nog een cadeaubon, etc.

5. Ik denk dat ik terecht gewonnen heb, de jury rekende me 3 fouten aan, maar het was er maar 1: 'toentertijd' is ook nu nog goed [naast 'toendertijd'], 'voorbijijlden' natuurlijk ook [aaneen] en Confoederatio [niet: Confederatio] Helvetica was (mogelijk) fout met de aantekening dat VD dit alleen als uitleg kent van de 'CH' op een nummerplaat van een Zwitserse auto. Dat laat de vraag open of je ook in het algemeen niet 'de Conferatio Helvetica' mag schrijven. In Jans dictee, op mijn blog en in het ziekenhuisblad stond overigens 'Confederatio'. VD heeft het verder nog over de 'Zwitserse confederatie'. Daarbij moet ook nog aangetekend worden dat de bestreden uitdrukking in Jans dictee geen invulwoord was.

6. Daar komt nog bij dat het - laten we zeggen - 'overgenomen' dictee helemaal opgeschreven moest worden. Op de jurytekst stonden 5 van de 10 alinea's. Bij de laatste twee stond 'indien nog tijd over'. Die tijd was er dus niet - er was maar 30 minuten beschikbaar - en zelfs de derde alinea werd lang niet gehaald. Als je de tekst erbij hebt, de derde alinea ging maar tot en met de eerste zin: Via onze oosterburen en via het Schwyzerdütschsprekende [overigens 'ei' uitgesproken i.p.v.'ie'] deel van de Confoederatio Helvetica [zie hierboven] trok hij [= Portaels] de Alpen over.

Aan dit dictee zal ik altijd een beetje vreemd gevoel blijven overhouden ... 

Hanneke heeft me ervan overtuigd dat het echt 'Confoederatio' moet zijn [uitspraak 'ee', mogelijk 'eu']. Zie lemma CH in VD.

 

 
 

1310 Dictee zondag 22 apr 2018 (1): dictee BeNe-dictee 2018 nummer 2 √

Dictee - dictees [1310]

BeNe-dictee 2018 nummer 2

Alleen de 80 woorden en woordgroepen die vet en onderstreept zijn, telden mee!
 [Blauw] is toelichting.

Een cruise van Amsterdam naar Venetië (deel 2, auteur: Jozef Lamberts)

1. Bij het ochtendgloren meerden we aan in Nantes, waar volgens mijn reisgids baedeker [raar, is al reisgids] in 1793 de royalistische boeren, ook chouans genoemd, een guerrillaoorlog tegen het staatsgezag voerden. In de met pinakels [siertorentje, fiaal, fioel] versierde laatgotische kathedraal hing een op doek geschilderde Madonna della misericordia [mantelmadonna]. 's Avonds waren we in een guinguette [buitencafé] getuige van folkloristische Franse en Spaanse dansen zoals de bourree, de malagueña en de seguidilla.

2. Weer op het schip begaven we ons fiebelefors [overhaast] naar de bibliotheek, waar moquette tapijten [VD, ook bnw., GB ook znw., dan alleen moquettetapijten; maar ja: tapijten was geen invulwoord] het geluid dempten en cache-pots [sierpot] met vallota's [plant] en dieffenbachia's [idem] de gezellige ruimte extra fleur gaven. Aan de wand hingen schilderijen van mythologische wezens zoals een hippocampus [fabeldier, half paard, half vis] en de Griekse tovenares Circe uit Homerus' Odyssee. Ge vondt er boeken in meerdere talen, zelfs een in de langue d'oc (niet te verwarren met de sinds de middeleeuwen uitgestorven langue d'oïl), en zowel sciencefiction als non-fictie. Terwijl mijn vrouw op de wit laqué boekenplanken naar culilit [culinaire literatuur – GB ook tt] zocht, was ik als amateurornitholoog [vogels] geïnteresseerd in een boek waarin ik kon achterhalen of vogels zoals Temmincks strandlopers en Cetti's zangers al dan niet op de lijst van de IUCN [International Union for the Conservation of Nature = Internationale Unie voor het Behoud van de Natuur] voorkomen. Maar na vergeefs zoeken moest ik me tevredenstellen met een boek met candlelightgedichten en een medisch naslagwerk waarin ziektes als rickettsiose [bijv. vlektyfus] en SARS [severe acute respiratory syndrome = besmettelijke, ernstige longziekte] beschreven werden.

3. In Lissabon reden we eerst naar een kapperszaak voor een
mise-en-plis [watergolf] voor mijn echtgenote. Nabij een met belishabakens [o.a. op vluchtheuvels] uitgeruste voetgangersoversteekplaats had een lierenman [draaiorgel] juist gemanst [met de mans, centenbak rondgaan] toen we hem passeerden. Wat verder vermaakten Guinee-Bissause muzikanten de passanten met hun chitarrones [k] en teorbes [geen probleem, maar alleen teorben – GB, VD – is goed]. Bij een quattrowoning [welgestelde ouderen; cuatro = snaarinstrument; zie lemma
typico-orkest] met het jaartal MCMXCIX [1999 in Romeinse cijfers – de BBC gebruikte bij de aftiteling van dat jaar MIM! Wat zeggen GB en VD hiervan? Niets! En wat zijn dan 'de' regels?] in de voorgevel stonden twee jolie-laides [aantrekkelijk lelijk] die net geautopet hadden en er nogal angeheitert uitzagen cherimoya's [vrucht, maar: cherrytomaat] te eten.

4. In Valencia kachelden we voorbij façaden met accoladebogen [alleen s] en een kerk in mudejarstijl [spotnaam Moor bij christenen]. In een slijterij kochten we van een señorita met een opvallende chignon [haarwrong, knoet] op haar achterhoofd een fles Surinaamse podosiri, een drank van açaibessen. Tegenover de ballodroom [kaatsbaan] was een Aziatische toko gevestigd, waar we na wat chipoteren [afdingen] eigenaar werden van een doos met twaalf hashi's [correct: hashi, mv. = eetstokjes], waarmee men in het land van de rijzende zon [Japan]     teppanyakigerechten [vgl. teriyaki en sukiyaki] verorbert.

5. De volgende dag voeren we via de Tyrreense Zee [niet in VD, ook niet sub lemma] naar Napels op het Apennijns Schiereiland [dat wel!], dat bekendstaat als een streek die door 'ndranghetisten onveilig gemaakt wordt. Daar het nogal koud was, had ik een paletot [jas, houten paletot = dood(s)kist] aangetrokken.

6. Na de middag konden we in de filmzaal een documentaire bekijken over het eiland Madeira (!), waar de traditionele walvisvangst plaatsgemaakt heeft voor een toeristische activiteit. We zagen onder meer hoe cetaceeën [walvisachtigen] en cachelotten [potvissen] destijds geflenst [flensen, flenste, geflenst = in stukken snijden, ook: van dattum, flenzen, flensde, geflensd = lading neersmijten]  werden. Daarna restte er nog wat tijd voor tae-bo [conditietraining], chin-up [optrekken] en andere conditietrainingen in de fitnessruimte.

7. 's Anderendaags bereikten we via de laars van Italië [= Apennijns Schiereiland] de lagunestad [mv. en/es] Venetië. Die avond hadden we ons afscheidsdiner, waarbij white tie [avondkleding] vereist was. In het restaurant werd mijn aandacht getrokken door een balthasar, een wijnfles die genoemd is naar een van de drie Wijzen uit het Oosten. Uit het rijke aanbod aan gerechten prefereerde ik als entree gepocheerde quenelles [worstje] met een kreeftensausje, als hoofdgerecht een biefstuk stroganoff [met stroganoffsaus] met kroketten en als toetje een poire belle Hélène. Mijn betere helft gaf de voorkeur aan ceviche [in dikke stukken gesneden] van zalm met avocado, forel met venkel in papillot [gekroesd papier – ook voor dameshaar, mv. papillotten] en sabayon [crème, ook; zabaione, zabaglione]. Daarbij mochten een paar glaasjes sémillon [wijn] niet ontbreken. Als afsluiter bracht de barista [medewerker espressobar] nog een caffè macchiato met een petitfour [mv. petitfours].

8. Een volgende cruise zal onder meer Ushuaia [zuidelijkste stad ter wereld, op Vuurland, niet in wdb.] aandoen. Maar dat is voor een ander dictee! (:-)

 
 

1309 Dictee zaterdag 21 apr 2018 (1): dictee BeNe-dictee 2018 nummer 1 √

Dictee - dictees [1309] 

BeNe-dictee 2018 nummer 1

Alleen de 80 woorden en woordgroepen die vet en onderstreept zijn, telden mee!
[Blauw] is toelichting.

Een cruise van Amsterdam naar Venetië (deel 1, auteur: Jozef Lamberts)

1. Het was blikkendinsdag [na Driekoningen], drie dagen na Epifanie [Driekoningen]. Het ms Koningsdam, dat door de scheepsschilder zwart-wit geschilderd was, was net terug van een cruise naar de Caricom-landen. Bij een dreigende ruisdaellucht verliet het nu de haven van Amsterdam richting de dogestad. Mijn eegade, een echte ka-kom-eruit, droeg een cabretleren     reticule [handtas] met daarin haar mitaines [handschoenen] en enkele schonen van Boskoop [goudrenetten]; ik zeulde met een rugzakje waaraan mijn mascotte, een Mechels Opsinjoorken [niet dé pop, m.i. soortnaam, kleine letter], bengelde en waarin ik mijn phablet en een paar doyennés du comice [handperen] opgeborgen had. Aan mijn gordel had ik mijn moneybelt vastgemaakt.

2. In de fotogalerij, vlak bij het atrium van het schip, werd een welkomstwoord uitgesproken. We hadden ons een plaats uitgezocht naast een bonheur-du-jour [salonkast], waarboven het
Lloyd's-patent ingekaderd was. Bij loungemuziek werden ons allerlei oud-Hollandse likeurtjes zoals boerenjongens en -meisjes en roosjes-zonder-doorns [likeur] aangeboden. Voor wie dat niet lustte, waren er ook citronnade en andere frisdrankjes. Op gueridons [tafeltje, 1 of 3 poten] stonden schotels uit oud delfts, waarvan we naar hartenlust toastjes met filet americain, baisers [gebakjes], berliner- en Bossche bollen konden nemen.

3. Via met cipollijn [marmer] betegelde trappen begaven we ons naar onze hut. Onderweg ontmoetten we een naar boldoot ruikende überchick uit de Spaarnestad. Met haar point-and-shootcamera – een woord dat niet in mijn groene bijbel staat – had ze naar eigen zeggen zojuist een kiekje van een Kuhls pijlstormvogel gemaakt en had ze er tijdens een reis naar Sao Tomé en Principe     sabaku's [reiger] en pipa's [SR: pad] mee gefotografeerd.

4. Onze kajuit had tapis-plain als vloerbekleding en was opgesmukt met schilderijen in clair-obscur of chiaroscuro. Op een ervan was een stampede [massale vlucht] afgebeeld, op het andere een encierro [stieren in de straten]. In mijn nachtkastje, waarop ik mijn veilleuse [nachtlichtje] geplaatst had, lag een boek met Schriftuurlijke verhalen. De lampadaire [staande lamp] tussen de lits-jumeauxs [m.i. geen s: enkelvoud, zijn al twee bedden!] was bedoeld als bijkomende verlichting. Een rechttoe rechtaan getimmerde récamier [rustbank] zorgde voor extra comfort. Een chiffonnière [ladekast] en een secretaire [schrijfmeubel] vervolledigden het interieur.

5. Daar het voor het avondeten nog wat vroeg was, dronken we vooraf in de Hollandse bar een daiquiri [cocktail], een caipirinha [idem] met cachaça [Braz. sterkedrank] of iets soortgelijks. Twee
quatre-mainsspelers zaten op een honkytonkpiano wat populaire nummertjes te tokkelen. Aan een cirkante tafel zat een lamijnende [zeurderig spreken]     Tyrolienne [meisje uit Tirol] in een gris-perle [parelgrijze] japon. Op haar hoofd droeg ze een pillbox [dooshoedje] met een groen bridetje [ook: briedje - uitspraak bridetje en brietje] uitspraak brietje - correct zo? – lint] en aan haar voeten had ze queenies. Ze was anekdotes aan het vertellen over haar reis naar Kronstadt nabij Sint-Petersburg.

6. Onze disgenoten tijdens het diner waren een burschikose [studentikoze]     berg-Schot [Hooglander], een moeder met een meisje van drie zesjes [van 18 jaar] in een eenvoudig C&A'tje en twee zielenherders, die hun mad [gras: kan één maaier op één dag maaien] wel konden maaien: een lid van de protestantse
volle-evangeliegemeente en een rooms-katholieke priester die op zijn jas het chi-rho of Christusmonogram droeg. Dat herinnerde me aan mijn tijd dat ik bij de Chiro was, de jeugdbeweging waar ik onder meer pimpampet heb leren spelen.

7. Om de avond af te sluiten, genoot ik op het dek nog van een afterdinner en een mojito [cocktail] en mijn wederhelft van een wienermelange [koffie verkeerd met slagroom], terwijl we samen de hemel afspeurden op zoek naar het Hoofdhaar van Berenice [sterrenbeeld].