zaterdag 29 september 2018

1392 Dictee zondag 30 sep 2018 (4): dictee Oefendictee september 2018 (3) √

Dictee - dictees [1392]

Oefendictee sep 2018 (3)

1. Het woord 'macht' is een 5 letterwoord [vijfletterwoord]. Nadere uitleg 'Wajonger': die spelling [VD] lijkt tegen de regels, maar Taaladvies zegt: misschien volgt VD het donorprincipe, de Rijksoverheid schrijft op haar website immers 'Wajonger' ... Met 'wiet' in GB: wiet, alawiet [= aleviet], wietpas, wietwet, cinewiets [moet vast cinewitz zijn, gemeld GB], kiwi [vanwege kiwietje, ook: kiwi-ijs], wietlamp, wietsaus, wietshop, wiettaxi, belgowiet [à la nederwiet], kierewiet [tureluurs, niet goed wijs, VD ook: kiedewiet], nederwiet, pierewiet [znw.: grappenmaker, in z'n blote pierewiet = naakt, bnw.: weg, foetsie], superwiet, wietfriet, wietkweek, wietlolly, wietlucht, wietplant, wietteelt, wietteler, staatswiet, wietburger en wietkweker. Verder nog in VD: bietekwiet (BE: domkop, dwaas), kapoerewiet [kapoeres, kapot] en wie-met-wietje.

2. Verder: klawieteren = klabetteren (o.a. snateren), kwiet (= kwibus), mediwiet, suskewiet [nabootsing zang vink], swiet [kouwe drukte, zwiert], swietendrank [Fries, rozijnen], swietslaan [zwiertslaan, bluffen, grote meneer uithangen], wieterik = wietkoker: sufferd, stommeling , wieties = onnozel [ook: wietstok, tevens: joint], simpel, boers, wietkot = mobiele coffeeshop [koffieshop], wietzolder, wietpas, wietolie, soms is er een wiettekort, soms een wietoverschot! Ook nog: ... ie(t) wie(t) waait weg – aftelversje: een, twee, drie: weg en verdomde Louistje of Lowietje ... [zwarte schaap, bête noire]. Ik heb geen stuff meer, nog wel wiet. Ook nog: amnesia (wietsoort met een hoog THC-gehalte, een soort van haze [heez]), cannachopper: helikopter voor opsporen wietplantages, condoomblowen (via ballon), gemeentewiet, kierem = kierewiet(erig), nederhasj, pollum (hasjiesj van in kassen gekweekte nederwiet), skunk (soort nederwiet), weed (wiet, marihuana) en nogal wiedes.

3. Twee tweede is een (hele). Die immigrant is langzaamaan aan het verzweedsen in Oost-Zweden. Een uchi-mata [niet in wdb.] is een zekere worp bij judo. Let op: de kantjes aflopen is alles nauwgezet nagaan, de kantjes ervan af lopen = lijntrekken. Gregorius de Grote (pater ecclesiae) is een van de apostolische vaders, net als 6 anderen: Athanasius, Chrysostomus, Cyprianus, Ambrosius, Augustinus en Hiëronymus. Op mijn to-dolijstje stond o.a.: het getekende telaatbriefje inleveren. De BES-burger at een hamburger, maar de niet-kannibale Hamburger (een niet-kannibaal) geen BES-burger [Bonaire,
St.-Eustatius & Saba]
. De Deux-aesbijbel is de Bijbel van deux aes. Let op: in SR is een biná een hert en een buní een tonijn. VD is het
links-links breien helemaal verleerd! Ze drukte regelmatig bunny's aan haar bobbies, ook wel harries geheten, niet te verwarren met haar aalkorf, aars, achterste, achterwerk, bats, batterij, brits, derrière [zoals in douairièrederrière], doos, flikker, gat, gatje, kont(je), tweede gezicht, hol, reet, kadetje, kanis, kasteel, keskedie, kaskedie, keuken, krent, kriek, ku, maars, poeper, poffer, pompernikkel, poort, preut, prot, scheur, taart, toges, tokes, viool, vot, zitdelen, zitlap of zitvlak.


4. De Khoikhoivrouwen lijden aan steatopygie [buitengewoon sterk ontwikkeld vetkussen op het zitvlak]. De islamiet hoopte dat de dhimmi door de shimmy van zijn auto zou verongelukken. Als je in deshabillé [ook: en déshabillé] bent, ben je in nachtkleding. De adh is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid en het ADH is het antidiuretisch hormoon. Subtiel: dominicaan = znw., dominicaner en dominicaans = bnw. [GB, VD], daarom kan in VD dominicanermonnik en dominicanerorde niet [moet los, doorgegeven]. Het fenylpyrazool, het pyrazolon en de pyrazoline [dihydroderivaat van pyrazool] zul je niet dagelijks tegenkomen.

5. Een erathem is een chronostratigrafische entiteit waarin de gesteenten worden ingedeeld die gedurende een bepaald era zijn geformeerd. Tja, ... Met objecten, aangeduid met FDC [fleur de coin], kun je fdc's [first day cover] kopen en betalen. Met de Italiaanse kreet 'forza' wens je iemand forsa (kracht) toe. Als je 'fehlingsreagens' met een kapitaal schrijft (indachtig Hermann von Fehling), is dat een fehlleistung. Dat schrijf je toch niet goed: gauge [geetsj] is een standaardmaat voor de fijnheid van weefsel (uitgedrukt in het aantal steken per 1,5 inch of 3,5 cm). Het parapluutje hield mijn pardessustje droog. In de (het) orchestra zaten de koren. Hoe schrijf je tegenwoordig 'kombucha' (theezwam)? Juist, zo! Mag je 'jacana' en 'jaçana' [steltloper] in een dictee gebruiken? Ja, uitspraak! Bij takfir [ie] valt een gelovige [ook: meerderen] bij de islam door de mand: hij wordt als kafir [kafirs, kufar] betrapt op zijn koefr [ongeloof]. Ik ben afwezig (naar de jomkipoerviering). Hebben ze weer gekizzebizd [uitspraak!]? Dat valt niet mee: een mictie op een fixie!

6. Wat hebben de Loutere Broeders, wat de Boheemse broeders niet hebben? Pst, een hoofdletter! Met *monsieur*, bij GB: monsieur [de heer, mijnheer, M., Mr] en croque-monsieur [VD ook croque], bij VD verder: monsieur de Paris [de beul van Frankrijk], monsieur Jourdain [type van de rijke burger die als gelijke in de kringen van de adel wil verkeren en zich daarbij belachelijk maakt], monsieur Prudhomme = Joseph Prudhomme = het type van de kleinzielige burgerman, die graag met grote woorden schermt [een vertrouwensman is een prud'homme!], vérités de Monsieur de la Palisse zijn waarheden als een koe [lapalissades] en Monsieur Calicot is het type van de opgedirkte manufacturiersbediende. Een croque hawaï (-?) is een tosti (= croque-monsieur) met ananas en een croque-madame is een dito met spiegelei.

7. Ken je afkortingen: de MRSA-bacterie = medisch: methicillineresistente Staphylococcus aureus-bacterie [VD, streepje?] (bacterie die bestand is tegen verschillende soorten penicilline) en MRIJ-rund = dubbeldoelkoe [melk, vlees] die sinds de 19e eeuw in het gebied tussen Maas, Rijn en IJssel wordt gefokt. Een nonenakkoord is een vijfklank die bestaat uit grondtoon [van toonladder], terts [derde trap vanaf de grondtoon, deze incl.!], kwint [idem: vijfde trap], septime [= septiem, zevende toon van een octaaf ...] en none [negende toon van de grondtoon af]. Hij is op-en-top, op-en-duit, op end' op zijn vader. We waren tenden, op en tenden, aan het eind van onze krachten. Ze hadden iets relaxeds. Stuiken doe je bij de steenbakkerij met een peis (even de grondsteenlaag aanstoten). Veel kwalen zijn passager [ee]. Zij bevindt zich medisch gezien in een passagère toestand.

8. XP, chi en rho (zijn de Griekse letters die samen het Christusmonogram vormen):


Een staurogram is een christelijk symbool dat de almacht van Jezus verbeeldt (komt van tau en rho):


Het IChThUS-symbool ziet er trouwens als volgt uit: 



Ièsous Christos Theou Huios Sotèr = Jezus Christus, de zoon van God, (is onze) redder. [De H van Huios spreek je niet uit, vandaar de U.] Wat de afbeelding betreft: het Griekse woord 'ichthus' betekent vis, vandaar.

 


vrijdag 28 september 2018

1391 Dictee zondag 30 sep 2018 (3): dictee Oefendictee (oud) 622 √

Dictee - dictees [1391]

Nou, vooruit, 622 lijkt ook wel de moeite waard ...

Dictee 622 (DCXXII) Dictee Specialisten (28-05-2013)

1. Vervolg van 'ette': moquette (fluweelachtig trijp), nankinette (katoenen stof), orecchiette (pasta in de vorm van oorschelpjes), oubliëtte (kerker), paillette (zijden weefsel), paupiëtte (zoals een blinde vink), pochette (zakviooltje), raclette (Zwitsers gerecht), raquette (sneeuwschoen), reinette (renet), retourette (retourwinkel), salopette (tuinbroek), sanisette (openbaar toilet tegen muntbetaling), serinette (kanarieorgeltje), serviette (servet), slumberette (om te slapen in vliegtuigstoel), soubrette (hoofdrol operette), statuette (beeldje op voetstuk), suffragette (militante voorstandster vrouwenkiesrecht), vinaigrette (saus van azijn, olie en kruiden), trottinette (step), towelette (in eau de cologne gedrenkt tissuetje), tomette (terracottategel), tirette (ritssluiting), tartiflette (Frans eenpansgerecht), zoette (tegenover zoutte), nettiquette (gedragscode e-mail en internet) en minette (zeker ijzererts).

2. We kijken ook nog even naar 'et': zonet, zoutbriket, zinkosiet, zinkiet en zinkeniet, ziedendheet, zeoliet (een mineraal), zeikgriet, zeecadet, zangsextet, zakenjet, yperiet (ypriet), yoghurtdieet, xyloliet (versteend hout), xtc-tablet, xenoliet (in stollingsgesteente), widget (eenvoudige applicatie op pc), wicket (bij cricket), whippet (soort terriër), wysiwyg (what you see is what you get), WET of GMT (West-Europese tijd – Greenwich Mean Time), een weesgegroetje, Wall Street, Wagnerexegeet, vijfeurobiljet (5 eurobiljet, 5€-biljet, €5-biljet), videlicet (te weten), vermiculiet (lijkt op mica), vergeet-me-niet (ook: mij), ullmanniet (nikkelglans), tyfusgriet, tsietsiet (aan de vier hoeken van het joodse gebedskleed, talliet), truiken-roer-mij-niet (niet meer in VD – zelfde als 'kruidje'), tov-biljet [BE: taxi, openbaar vervoer], tot-en-met, trebuchet (hevelblijde), tjet [verf], time-to-market [introduceren product], thortveitiet [scandium bevattend mineraal], thé complet [met sandwiches, etc.], temet [demee: nu en dan, soms – temee = meteen, straks of zo-even], tektiet [glasachtige steen, meteoriet?], T-biljet [NL, belasting: teruggave], sursiet [heeft surseance aangevraagd], syeniet [gebruikt voor obelisken], sylvaniet [schrifterts], styliet [pilaarheilige], strijk-en-zet, steigervoet, steatiet (speksteen) en een soft target
[niet-bewapend, niet-verdedigd militair doelwit].


3. Vervolg: si placet (a.u.b.), 't is sjalet gezet [op losse schroeven], een chalet, shungiet (gesteente), schinkenvet [ham], scheilvet [darmscheil], ryoliet (lipariet), roll-overkrediet [kan gewijzigd worden], de reactie van Pirquet (tuberculinereactie), quantum libet (zoveel men verkiest), ken jij prerafaëlieten? [voor Italiaanse schilder Raphaël], poulet (kip, kuiken), poelet (soepvlees), pluk-ze-wet [criminelen], playing hard to get [moeilijk te veroveren, zich ongenaakbaar opstellend], piet-van-vliet [uit koekoeksfamilie], Zwarte Piet, zwartepieten, parochet (gordijn synagoge), paillet (clairet, lichtrode, droge wijn, clairette = wit), out of the pocket [niet afzonderlijk begroot of gespecificeerd], oöliet [eiersteen], oneet (niet meer in VD: lidrus), ofiet (slangensteen), pecunia non olet (geld stinkt niet), no-budget [met zeer weinig geld gemaakt], njet [Russisch: niets daarvan!], nicodemiet [in geheim naar Reformatie, openlijk niet], niccoliet [kopernikkel], mis poes (net-niet), MX-raket [zekere intercontinentale raket: missile, experimental], millet (pluimgierst), mennoniet (menist), lyddiet (ontplofbaar, [rare] ezelsbrug: DDT), lydiet (kiezellei), luchthart(-treurniet) [lichthart, altijd zorgeloos] , low budget [minimale middelen, lage kosten], Lombard Street [plaats Engelse effectenbeurs], livre de chevet [lievelingsboek], lettre de cachet [verzegeld bevel tot gevangenneming], Leen- en Pachtwet [VS: verkopen oorlogsmateriaal WO II aan bondgenoten], kryoliet (ijssteen), kovet (goede naam), Knekelpiet [de dood], kasjroet [geheel van joodse spijswetten], karweivet [uit ingewanden], karet (rubber(boom)), Jom Haätsmaoet [uitroepen staat Israël] en interim-kabinet.

4. En dan: huis-tuin-en-keukenverdriet, heen-en-terugbiljet, dubbele guillemets (<<, >>), ik ben gekke Gerrit niet (zei een gekke gerrit), exocetraket [zijderupsraket, doelzoekend met radar], eurovignet [= wegenbelasting betaald], de ellebooggroet bij een epidemie, ecrasiet (springstof), discreet [bescheiden], diskrediet [verdacht maken], cupriet (roodkopererts), croquet [spel], coup de fouet [zweepslag], corps de ballet [groepswerk, geen solo's], compliment à crochet [om er een terug te krijgen], calumet (vredespijp), briket (brandstof), briquet (aansteker), botryoliet (druivensteen), braggiet (platinamineraal), boeket (ruiker), bouquet (geur), bloedjeheet, blaaskwintet, biatleet, appelbeignet, beidelliet (een minerale klei), baillet (boomvalk), babyuitzet, bauxiet [mineraal], augiet (colofoniumsteen), asset (verworvenheid),
aspirant-kornet [rang leger], asielwet, asielloket, arrêt (tegenaanval bij het schermen), argilliet (kleilei), archimandriet (opperabt in de Griekse kerk), de Arbowet en de arboarts, applet (klein computerprogramma om te downloaden, verkorting: app), antraciet, antiraketraket, het alefbeet [Hebreeuwse alfabet] en aeroliet (meteoorsteen).


5. We blijven het repeteren: epo is erytropoëtine. Pinyin is het transcriptiesysteem van Chinese karakters in het Latijnse schrift. Pip's zijn primi inter pares en pips zijn persoonlijke internetpagina's. Krijg nou de pip [verwensing]! Piperade is een Baskisch gerecht. Een guldeling is een gouden pippeling [peppeling, handappel] of goudpippeling. Piqués [biljarten] zijn lakengevaarlijk. Een pireng is een soort van piranha. De pirouette-uitvoering was matig. De piscicultuur is de visteelt. Die oefen je uit in een piscine [vijver daarvoor]. Een groene krul is (ook) een pissoir. Is pistoolschieten een olympische sport? Dit nieuwe project staat op een laag pitje. De pitsjaarsvlag [sein admiraal voor de kapiteins] werd gehesen. Een pitteleer is een rok [voor heren].

6. Pistou is basilicumsaus of -soep. De pleier [kansspel] heeft gepleid en de pleiter gepleit. Pleiotropie is het verschijnsel dat een gen meer dan één kenmerk beïnvloedt. Dit is een pleisteren model (pleistermodel). Hij was ineens pleite [weg]. Moge het pleit [geschil] snel beslecht worden. Algemeen erkend is door VD en GB, dat 'hoeve' twee meervoudsvormen heeft: 'hoeven' en 'hoeves'. Dat in GB dan toch 'pachthoeve' alleen het meervoud 'pachthoeven' had, kon alleen het resultaat zijn van frequentieonderzoeken in het aan de NTU ter beschikking staande corpus (verzameling teksten, in het bijzonder voor linguïstisch onderzoek; meervoud: corpora of corpussen). Thans: twee meervoudsvormen in GB en VD – pachthoeven/s! De zonnevlek is de zenuwknoop achter de maag (plexus solaris). De Plejaden vormen het Zevengesternte. Ze kregen een pleten [van pleet = met laagje edelmetaal] bestekset cadeau. Plattekaas is wrongel (kwark). Ken jij plebanen-dekens? Wat heeft een plasdankje met de wc te maken? Nee, koel bedankje i.p.v. beloning]. GB, wat is een 'plane'? Een vliegtuig? 

7. Boeren kennen het plantwijdtebegrip. Hij drinkt uit een plastieken beker. Die is van plastic. Geologen kennen de platentektoniek. Zij is hoogleraar plantenziektekunde. Je kunt gas geven en zelfs wel plankgas geven. Mijn kinderen zitten op een freinetschool [ee èh(t)]. In Aladin en de wonderlamp komen djinns [geest] voor. Het was loense sjoefe [meineed], dat dit geen loens poen [vals geld] was. Ad incitas redactus [in het nauw gedreven], maakt een kat rare (bokken)sprongen. Poehpoeh, was me dat werken! Een poinsettia is een kerstster. Een polak (polk) is een Poolse Jood, een pollak een vis. Hoogopgeleide vrouwen in de Randstad spreken Poldernederlands. Hij vertrok van poleposition [eerste startpositie]. Ik heb nog een politbureaulid [leidend orgaan in communistische landen] gekend. Waar zijn die geplote [ploten = bloten = van wol ontdoen] schapenvellen? Ik ben dat gepluimstrijk [vleien, kruipen] zat. Is plukharen elkaar in de haren vliegen? Ja, ongeveer. Zou een kunstmatige pneumothorax [klaplong] hier helpen? Hij zou aan die waarschuwing zijn pollevieën (pollevijen) vegen [aan zijn laars lappen].

8. Hoe staat het met je polsblessurebehandeling? Een polster is een penterschouw [klein platboomd vaartuig]. Pcb is polychloorbifenyl. Een polyhistor beheerst de geschiedenis en de letterkunde. Die gebeurtenis is polyinterpretabel. Met pvc wordt polyvinylchloride aangeduid. Tempex is geëxpandeerd polystyreen. Pomerol is gecorseerde bordeauxwijn uit de gelijknamige plaats. Pomologie is vruchtenkunde. Pompaf (!) is doodop. Een sjako is een militair hoofddeksel. Hoeveel pond sterling gaat dat kosten? Een dancing queen is een meisje met veel ritmegevoel dat mooi kan dansen, met name swingen. Een dragqueen is een opzichtig uitgedoste mannelijke travestiet. De naam van het Engelse volkslied is God save the Queen. Als je naar '*queen*' zoekt, vind je de samenkoppeling 'postcheque-en-girodienst'. Elke stijl heeft zijn eigen koningin, zoals de queen of jazz. Een variant van de late barok is de Queen Annestijl.

9. De queen-mum is bij het Britse koningshuis de koningin-moeder. Een Queenslander komt overduidelijk uit Queensland. De regels van de markies van Queensberry zijn de bij het boksen geldende regels ter bevordering van de sportiviteit. De Kanakenjagers haalden voor de suikerplantages in Queensland (Australië) slaven van de Polynesische eilanden. Een kween is een lastige, altijd klagende en morrende vrouw. Een queenie is een lage schoen met puntneus. Een doyenné du comice is een geelbruine, zoete en sappige handpeer. Een selectie uit '*mc*': a.m.c. (a mundo condito, vanaf de schepping der wereld), AMC (Academisch Medisch Centrum, UvA), cmc (critical micelle concentration, kritische micelconcentratie), CMC (carboxymethylcellulose), gsm-cel [gebied gsm-netwerk], LUMC (Leids Universitair Medisch Centrum), m.c. (mio conto, op mijn rekening), mcb (monetair compenserende bedragen), mcbaan [hamburgerbaan] en mcjob.

10. Verder: (27)MC-band, mcdonaldisering, mcg's (meervoudig complex gehandicapten), pmc (product-marktcombinatie), PMC (Provinciaal Militair Commando), RMC (Regionaal Militair Commando), R.M.C. (Reverendi ministerii candidatus, kandidaat tot het eerwaardig leraarsambt, aspirant-dominee), romcom (romantische comedy), Simchat Thora (joods: Vreugde der Wet), umc (universitair medisch centrum, zoals UMC Groningen), VUMC (Vrije Universiteit Medisch Centrum, ook: VU-ziekenhuis) en YMCA (Young Men's Christian Association).

 
 


1390 Dictee zondag 30 sep 2019 (2): dictee Oefendictee (oud) 621 √

Dictee - dictees [1390]

De serie 601-625 is weer geheel gereviseerd; hierbij vrij willekeurig 621 .

Dictee 621 (DCXXI) Dictee Specialisten (27-05-2013)

1. Coq-à-l'âne is wartaal, coq au vin een zeker gerecht [met kip]. Boven het weidse vergezicht hing een leigrijze lucht. Met het Hoge Noorden worden Noorwegen, Zweden en Finland aangeduid, met het stugge Noorden Groningen, Friesland en Drenthe. De witstaartbarmsijs leeft in het hoge Noorden van Eurazië. Het Verre en het Wilde Westen zijn nu eenmaal niet het rijke Westen. Ze zouden hongerlijden, veel honger lijden. Het accent circonflexe is een zogenaamd diakritisch teken. Teaën is gewoon theeën. De troonrede werd uitgesproken door – toen nog – koningin Beatrix. Aan die lapzwansen (znw., VD ook: z) hebben we niks. Dit is geen drone [onbemand vliegtuig], maar een ulv'tje [ultralicht vliegtuig, ultralightvliegtuig, BE: ulm = ultra-léger motorisé]. Het centrum is een 30km-zone (30 kilometerzone). Abyssale zaken vind je in de diepzee. Acne's zijn vetpuistjes, maar wat zijn acme's (GB, VD: geen meervoud – hoogtepunt ziektetoestand)? Een afrodisiacum [de geslachtsdrift prikkelend middel] dankt zijn naam aan (de godin) Aphrodite, maar dat geldt ook voor alle andere afrodites [beeldschone vrouw]. Overal en allerwegen zag ik bloemen.

2. De man zou volitare per ora virum, allerwegen, bekend zijn. Een [wilde] apachedans wordt niet meer door de Apachen zelf uitgevoerd. Wat a priori [vooraf beschouwd] is, kun je a-priorisch of a-prioristisch noemen. Hoe loopt de Biblebelt (Bijbelgordel) precies door Nederland? Wat, een comédienne [cabaretière] die ook nog bohemienne [zwervend artieste] is? Wat meerdere cordons bleus [topkoks] bakken, kun je als cordon bleus (GB ook: cordons bleus) met meerderen nuttigen. Om welke partijen hebben ze cordons sanitaires gelegd? Heeft zij aan een crosscountry deelgenomen? Zowel decafeïne (VD, decaf, decafé) als decafeïné (VD, GB) wordt gedronken. De aanduiding 'didgeridoo' [blaasinstrument, één toon] is een onomatopee [klanknabootsing] in de Aboriginaltaal. Hij dieette toen toch nog? Wanneer en waar was de eerste ebola-epidemie? Met élégance wordt deftig elegantie aangeduid. Dronk Pinocchio al macchiato's? GB's helikopterpiloot moet VD's helicopterview [ook: helikoptervisie] hebben. Hij heeft een erg goedlopend oudmodisch sigarenwinkeltje.

3. Het was tenhemelschreiend. Zijn vriendin had een goedlopend bedrijfje. Heeft hij echt een hybrideauto (ook: hybride auto)? Hij behoort tot de klassiek-romantische school en spreekt nog klassiek Arabisch: daaraan is het woord 'liwan' (omlopende galerij om de binnenhof van een moskee) ontleend. Dat was al z'n derde mispoeservaring [mis poes]. De GB-expeditie ging naar de Noordpool, beter gezegd: het noordpoolgebied. Dat zal nooit ofte nimmer [nooit en te nimmer] oftewel met sint-juttemis plaatsvinden. Het leek dat ze het nergens over hadden, maar het bleek dat ze nog wat tijd overhadden. Ze moet veel geld voor haar kind overhebben. Hé poppelepee, een popelpee
[pop-lp]
! We moesten pootaan spelen. Hij kletst maar een slag in de rondte. Ze stonden drie rijen dik in de rondte [rijendik dus]. Geef eens een resumé van dat procedé. Niet één seconde lang, maar secondelang bleef hij nog gillen tijdens de seance. De vluggerds speelden op het late uur een vluggertje.

4. Handhaaf de status quo. Een bedrijf kan surseance van betaling krijgen, aan een bestuur kan decharge worden verleend. Wie het zakendoen beoefenen, zullen soms heel goede zaken doen. Ik ben een zeikerd, het zij zo, zei hij. Hij maakte een zijige indruk. Kun je daarvoor zorg dragen? In het dictee zat een teveel aan fouten. Dit is een weinig gebruikte taalconstructie. Tegen die regel wordt nog met te veel fouten gezondigd. De perinatale [rondom de geboorte] sterfte is daar hoog. Timesharing is periode-eigendom. Hij handelde perinde ac si cadaver (als een lijk), met andere woorden: hij vertoonde kadaverdiscipline. Een aristoteliaan is een peripateticus en hangt de leer van Aristoteles aan. De peripetie [plotselinge ommekeer] kan in een klassieke tragedie optreden. Peritonitis is buikvliesontsteking. Een peristyle [ie] is een zuilengang die een ruimte rondom afsluit. Perkaline is een licht, glanzend katoenen weefsel. Een perkoen is een geschild stamstuk.

5. Perl staat voor Practical Extraction and Report Language, een programmeertaal. Het permafrost [altijd bevroren onderlaag] zit onder de oppervlaktelaag. We moeten éducation permanente instellen. Een permis is een verlofbriefje. Pensioensparen is ook sparen. In zwarte pensen is bloed verwerkt (vergelijk: bloedworst). De pentatoniek is een muzikaal toonsysteem. Anneke en Janneke vormen een
peper-en-zoutstel [lesbisch paar]. Het huisje van de heks in het sprookje van Hans en Grietje was een peperkoeken [van peperkoek] huisje. Peperoni [èh, uh, oo, ie] is onrijpe Spaanse peper, in azijn ingemaakt. En pepperoni dan [pikante salami]? Moet een pepervreter, een toekan, veel niesen (ook: niezen)? Perequatie is vereffening.

6. Hij heeft een penthouseje in Marbella. We hebben een peppelen [van peppelhout, populier] tuintafel. Op het perceelland liep een eland. Dat stuk moet perdendosi [langzaam afnemend] gespeeld worden. Ik wil een perenhouten dressoir. Wie praat er nog over glasnost en perestrojka? Het perfectum is de v.t.t., de voltooid tegenwoordige tijd. Hij beleefde periculeuze [gevaarlijk, hachelijk] avonturen. Wat zijn de perifrastische [die met een hulpwerkwoord] tijden van een werkwoord? Bij perigeum [astronomie: het dichtst bij de aarde gelegen punt in de baan van een hemellichaam – antoniem: apogeum] moet je aan 'geo' (aarde) denken, bij perihelium [dichtst bij de zon] aan de zon ('helio'). Hij had een pernicieuze [verderfelijke] invloed op haar. Een peroratie (peroratio) is het besluit van een redevoering waarin het gezegde wordt samengevat. Persad is een zoetigheid die eerst geofferd wordt en daarna pas genuttigd (bijvoorbeeld bij Divali, het divalifeest). Persianer is astrakan [gekruld bont van pasgeboren lammeren]. Persico is perzikbrandewijn. Een persster vormt machinale stenen [perst dus]. Perseveratie is volharding. Laat de persen draaien! Hij maakte in hoogsteigen persoon zijn opwachting.

7. Dat sinaasappelperssel is nog bruikbaar. Hij was per tot discrimina rerum (door vele gevaren) zeer gehard. De piechem had daar een pied-à-terre. Leuk, zo'n piepschuimen kangoeroetje! Pesto [ongekookte saus], maar welke: dragonpesto, korianderpesto, oreganopesto, peterseliepesto of rucolapesto? Volgens het peterprinciple zit iedereen net een trapje te hoog (vergelijk: The Peter Principle). Maak van die patiënt maar een PET-scan [medisch: positron emission tomography]. De Petrussleutel is de hemelsleutel. Vast staat, dat je petsjorapiepers [zangvogel, niet in wdb.] niet kunt eten. Wie draagt er nu nog een petticoat? De pH is volgens VD de pondus Hydrogenii, potentia Hydrogenii (maat voor de activiteit van waterstofionen), volgens GB de potentiaal hydrogenium. Het (de) Holi (het holifeest, [Hindi: Holi Phagua], Phagwa, phagwafeest) wordt door hindoes gevierd. Een philibertspant is een schenkelspant. Kun jij een mooi pi'tje (π'tje) tekenen? 'Pianoforte' heeft twee meervoudsvormen. Welke zijn dat? Pianofortes, pianoforte's.

8. De pianosonatesolist kreeg een klaterend applaus. Een picador zit bij stierengevechten te paard, een pica (meervoud: pica's) is een typografische eenheid en een picca (meervoud: picca's – ook: pic, pics) is een webafbeelding. Dat zullen wel pia vota (vrome wensen) blijven. Picareske romans zijn schelmenromans. Wil je er piccalilly op? Wie kreeg de laatste Pieterspenning? Pigskin is (van) varkensleer. Zijn er heden ten dage nog rimboes, is er nog bushbush, waar men met
pijl-en-boog jaagt? Zij is aan het pijproken (of was het hasjroken?). Hij moest een traan wegpinken. Hij is pikkelateur [met prikstok] bij de gemeente. Een pikolet is een wedstrijdzangvogel. Pilav (VD ook: pilau) is rijst in vleesnat. Pilo gebruik je voor het maken van werkkleding. Piment is allspice of jamaicapeper. Een pindarische ode heeft een bepaalde strofebouw. Pinbetalen doe je bij een pinautomaat. Dat stel is alcoholverslaafd en zwaar aan de pimpel [drank].

9. In het oerwoud zie je nog wel pinadaken [bladeren van de açai- of palissadepalm]. Hij baset [base roken] regelmatig cocaïne en hangt daardoor vaak de beest uit. Die plaatopnamesessie duurde nogal lang. Hij heeft een placide [rustig] karakter. Op 'ette': blanquette (ragout met roux), bisette (boerenkant), billetté (heraldiek, bedekt met
langwerpig-vierkante staande figuren, zoals het wapen van Nassau en dat der Nederlanden)
, beurre noisette [bruine of zwarte boter], barquette (bakje voor ragout), barette (staafvormige broche), affairette (onbeduidende liefdesgeschiedenis), aigrette (zilverreiger), amorette (amoretto, als jong kind voorgesteld liefdesgodje), amourette (romance), andouillette (worst van varkensingewanden), anisette (anijslikeur), ariëtte (arietta, kleine aria), assiette (schotel van een servies), baguette (stokbrood), bals musettes [mv.] (gelegenheden met dansen op harmonicamuziek – enk.: bal musette), brochette (vleesspies), clairette (witte wijndruif, vergelijk: clairet = rood), compact cassette [dcc = digitale compact cassette] en een coquette (of – znw. – kokette: behaagzieke vrouw).

10. Ook: crêpe georgette (weefsel), crêpe suzette (flensje – mv. crêpes suzette of crêpe suzettes), déjeuner à la fourchette (lunch waarbij vlees of vis gebruikt wordt), divette (operette- of café-chantantzangeres), eau de toilette(je), e-mailetiquette, en brochette (op een vleespen), esparcette (hanenkam), fermette (woonboerderij), fouetté (verlengde pirouette), fuguette (kleine fuga), gloriëtte (prieeltje), guinguette (buitencafé), likorette (verloflikeur), liquette (hemd), madame-jeanette (Spaanse peper – mv. madame-jeanettes), mobylette (bromfiets) en mofette (fumarole).
 
 


1389 Dictee zondag 30-09-2018 (1) - dictee Wekelijkse dicteetest 017 RL √

Dictee - dictees [1389]

Wekelijkse dicteetest 017 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?
Oplossingen: hieronder!
Bron: Oefendictee (oud) 517

1. Een Servische nationalist, een .......... , dat schrijf je met een ...........
a. cetnik          hacek
b. četnik          hacek
c. četnik          haček.

2. Het .......... was aan het ...........
a. shantykoor          shanten
b. chantykoor          chanten
c. shantykoor          chanten.

3. Nou, .........., hoor! .........., tot morgen!
a. ajuussies          tjuus
b. ajussies            Tjus
c. ajuussies          Tjuus.

4. Die .......... scoorde goed op het ...........
a. janjurk          hoofd-van-jut
b. jan jurk         hoofd van jut
c. Jan Jurk       hoofd-van-jut.

5. Hij verorberde een .......... en een ..........
a. cherimoya             chayote
b. cherimoia              chaiote
c. sjerimoya              chayote.

6. Ook een .......... heeft ...........
a. geilaard           chijlvaten
b. gijlaard             gijlvaten
c. gijlaard             chijlvaten.

7. Elke Chinees is .......... van het ...........
a. Zoon            Hemelse Rijk
b. zoon            Hemelse Rijk
c. zoon            hemelse rijk.

8. Neem alles .......... (zoals het is) en geef ............. (ieder het zijne).
a. telquel               suum kwique
b. telquel               suum cuique
c. tel quel              suum cuique.

9. Zij is een ..........     ............
a. kokette           kokette
b. kokette           coquette
c. coquette         coquette.

10. Die ........... is ............
a. gijnlijn           keineig
b. gijnlijn           keinijg
c. geinlijn          keinijg.

Oplossing [017]

--------------------------------------------------------

Oplossing vorige week [017]:
1c 2c 3c 4a 5a 6a 7b 8c 9b 10c

Contact: leentfaarrein@gmail.com



maandag 24 september 2018

1388 Dictee maandag 24 sep 2018 (1): dictee Oefendictee september 2018 (2) √

Dictee - dictees [1388]

Oefendictee sep 2018 (2)

1. Trac is (BE) plankenkoorts. Rabauwen zijn rouwdouws (rouwdouwen), ook wel rouwdouwers (rauwdouwers). Wie bedenkt om 'rekwisitoor' zo te schrijven? Juist, GB. Een rib is een rigid inflatable boat (enne ... GB: superrhib = super rigid hull inflatable boat). De aanduiding voor ribose is Rib: dat zit o.a. in DNA (deoxyribonucleic acid). Het ribosoom-RNA of r-RNA is hetzelfde als ribosomaal RNA. Met ripszij wordt zijden rips bedoeld. Een avondpartij wordt rout [au] of raout [raa-oet] genoemd. Aansporing: sa, internet sa: Saudi-Arabië [GB ook: oe], s.a. is sine anno (zonder jaartal) of secundum artem (volgens de regels/regelen der kunst), SA is sans (atout), [bridge] zonder troef, of de landcode van Saudi-Arabië [oe], de SA is ook (historisch) de Sturmabteilung (paramilitaire organisatie binnen de NSDAP (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei – Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij – tot 1945) die vooral tot 1934 invloedrijk was in Duitsland), S.A. = Son Altesse [Zijne of Hare Hoogheid], maar ook achter bedrijfsnamen: société anonyme = naamloze vennootschap.

2. In de safesexcampagne wordt aangedrongen op veilige seks. Een gaffelsilene- of gadodedebegroeiing ware te vermijden. Sjaak van Buren, dat ik de sjaak-afhaak ben! Zij speelt heel goed theremin. Is het meervoud van ulcus cruris echt ulcera crura (dat laatste niet in wdb.)? Zouden biná's [SR-herten] ook meerdere buní's [SR-tonijn] op kunnen? Geen gezicht, zo'n celeste [hemelsblauw, suh-lèhs-tuh] celesta [klavier, tsjee-lèhs-taa]. Handtrommen te over: bendir, cajon [kaa-chohn] en bodhrán [bau-rahn]. De hoenderziekte coccidiosis [kohk-sie] wordt veroorzaakt door cocci [koh-kie, informeel ook: kokken - kogelbacterie]. Voor deze consensus was een consent van beide besturen nodig. Hij was de baas, de doño, van de onderwereld.

3. Hij wilde een putt maken met een hole-in-one, maar wat er in de hole kwam, was alleen een divot [dih-vuht, losgeslagen graszode]. Manifesteert syfilis zich aan de epididymis? Nee. Met 'forza' wens je iemand in SR forsa [kracht] toe. Het moet toch niet gekker worden: 'gauge' opschrijven en 'geetsj' [g van goal] uitspreken. Ook giaurs
[gaa-voer, niet-moslim]
kunnen gaurs [gau-wuhr – rund] houden. Wie schrijft er nou ' giouvetsi' als-ie 'joe-vèht-sie' hoort? Wat weet zo'n muezzin nou van een hoatzin? Bij een dictee is de vraag of je jacana [k] moet schrijven of jaçana [s]. Kijk, een kangoeroe [uh] in de zoo [oo]! Een van de schrijfwijzen voor arafatsjaal is kufiyyah. Leuke combinatie: salwar [broek] met kameez [kaa-mie:s – ruim hemd]. Wat kalos k'agathos (schoon, goed en rechtschapen) is doet me denken aan de znw. kalokagathia (rechtschapenheid) en agathologie (de leer van het hoogste goed).


4. De uitspraak van 'kyat' is 'tsjaht', toch [Myanmar, MMK]? Zingen jullie nog wel uit Valerius' Gedenckclanck? Een sawpaw [soh-poh] is een bapao, een snack: deegrol met vlees. Een caddie kan wel met een (cd-)caddy lopen, omgekeerd niet. Op *boeddh*: zitten als een boeddha (= beeld van de (!) Boeddha), boeddhisterij, boeddholoog, chanboeddhisme = zenboeddhisme (meditatie ter verlichting – kortweg: zen of chan), Boeddhabeeld, boeddha-achtig, preboeddhistisch, boeddhaprent, nederboeddhisme, bardo (in het Tibetaans boeddhisme elk van de fasen tussen leven, dood en wedergeboorte), bodhiboom (daaronder bereikte Gautama de verlichting – Gotama is fout, zie: Boeddha – heilige boom, vijgenboom, Ficus religiosa), bodhisattva (heilige die zich voorbereidt om het boeddhaschap te verwerven, maar dit uitstelt om anderen te helpen om tot inzicht te komen), bonze (boeddhistische priester in Japan of China), BOS = Boeddhistische Omroepstichting (Nederlandse zendgemachtigde) en chorten (gedenkteken in de Himalaya).

5. Verder: chaitya = heiligdom of stoepa waarin de boeddhistische relikwieën of soetra's werden bewaard, dagoba (schrijn met relikwie), dalai lama (geestelijk en wereldlijk hoofd van de lamaïsten – speciaal boeddhisme in Tibet en Mongolië – afkomstig uit Tibet door wie de Boeddha zijn verlossingswerk voortzet), Fo (Chinese naam voor (de) Boeddha), in een jaïnatempel volgen jaïns of jaïnisten een strenge ascese (India), javanisme [SR: oorspronkelijk geloof van de Javanen in Suriname met invloeden van animisme, boeddhisme en hindoeïsme], karma (geheel van goede en slechte daden), kinhin (zenboeddhistische loopmeditatie), lotushouding = boeddhahouding, nirwana (bevrijding uit de kringloop van dood en wedergeboorte), non-theïsme (religie zonder godsbegrip), pagode (heiligdom met meer verdiepingen), Pali (heilige taal), samsara (kringloop dood en wedergeboorte), satori (plotselinge verlichting), shintoïsme (godsdienst Japan) en soetra (uitspraak Boeddha).

6. Ook nog: stoepa (heiligdom India), tantra (tekst die geheime riten verklaart), thangka (geschilderd of geborduurd banier), een vechtmonnik is getraind in de de shaolin kungfu, de wabi-sabi is een zekere kunstopvatting en zazen is de zenboeddhistische zitmeditatie. Een swami is een godsdienstonderwijzer bij de hindoes (ook als aanspreekvorm). De hare krisjna is de door swami Prabhupada gestichte sekte [hindoeïsme] en bestaat uit hare krisjna's. De Vlaming gaf een tip (tuyau) [twie-joo] over de aandelen teloh [tee-loo] (cassave). De Waadi gaat volgens mij gewoon over koppelbazen (Wet Allocatie Arbeid door Intermediairs). Chanoeka (ook: Gannek of Hanukka) is het Inwijdingsfeest, Lichtfeest of chanoekafeest. Cheviot is fijne Engelse wollen stof voor kledingstukken.

7. De ČSSR is (historisch) de Československá Socialistická Republika [Tsjecho-Slowaakse Socialistische Republiek (tot 1989 zo geheten en daarna in 1993 opgedeeld in Tsjechië en Slowakije)]. De C.Ss.R is de Congregatio Sanctissimi Redemptoris, de congregatie van de orde der redemptoristen en c.ss.r achter iemands naam betekent: Congregationis Sanctissimi Redemptoris, lid van de congregatie van de orde der redemptoristen. Het Latijnse mea tenuitas wordt vertaald met 'mijn geringe persoontje', meine Wenigkeit. Hier wat woorden die met oud beginnen en geen koppelteken hebben (op enkele uitzonderingen na): oudadellijk, Oudbisschoppelijke Cleresie of Cleresij, oudblauw, oudbouw, Oudbulgaars, oudchristelijk, ouddier (vrouwelijk hert na de eerste paring), oudeboekhandel (antiquariaat, naast oude boekhandel!), oudeeuws = eeuwenoud, oudeigen (oude gewoonte), Oudenaardist = Oudenaardenaar, oud en nieuw, oud-en-nieuwschade, oudijzer- en -papierboer en Oud-Heverleeënaar (ook: oud-, andere betekenis).

8. Verder: oudbeige, etc., Oudantwerps, Oudfries, etc., ouderfs (overgeërfd), oudgast (Nederlands-Indië) en oudgasterij, oudgediende (oud-soldaat), oudgelovige (maar ook: oud-gelovige), oudgereformeerd (maar ook: oud-gereformeerd!), oud-strijder, oudhoevig (vanouds in bebouwing), oudhollands = oud-Hollands papier, oudvaderlands, Oudhollands (taal), oudkatholiek (en oud-katholiek), oudkomer, oudkraams = kraams = kortgeleden [GB] bevallen, oudmelkt, (h)oudoe, oudoom en -tante, oud-raad (Raad van Indië), oudrooms (en
oud-rooms)
, oudkatholiek (en oud-katholiek), oudte, oudtijds, oudvader, oudwijfs, oudziek (ringziekte hyacinten) en oudzwart (ziekte van de hyacint). NB Oud papier wordt door de oudpapierophalers verzameld.

 
 


zondag 23 september 2018

1387 Dictee zondag 23 sep 2018 (3): dictee BeNeDictee 2018 nummer 8 √

Dictee - dictees [1387]

BeNeDictee 2018 nummer 8

De 102 vet + onderstreepte woorden of woordgroepen moesten worden ingevuld.

Epicurus' [Grieks filosoof] leer en lucullische [weelderig] genoegens (auteur: Jacques Bettelheim)
 
1. Ofschoon enkele myriaden Voorburgers zich nooit hebben vermeid [vermeien] in somptueuze [weelderig uitgevoerd] lokale
horeca-etablissementen, heeft de locatie van vandaag schrijver dezes geïnspireerd tot een orthografisch     Bacchusfeest; vanzelfsprekend zonder het oogmerk de vieve gastvrouw van dienst tot bacchante [dronken vrouw] of maenade [idem] te bestempelen, want dat levert hem ongetwijfeld een watjekouw [dreun] of misschien zelfs een portie billenkoek op.


2. In de dagen van olim [vroeger] huisvestte een nabijgelegen neoclassicistisch landgoed, waarvan de wanden getooid waren met prerafaëlitische schilderijen en de vloeren bekleed met verscheidene taupe [grijs-bruin] tapis-plains [vast kamerbreed tapijt], restaurant Vreugd en Rust, een wijd en zijd     gerenommeerde sterrentoko.

3. Onder leiding van patron-cuisinier Henk Savelberg, voor wie Vreugd en Rust zijn chef-d'oeuvre [meesterwerk] was, zwoegden de souschef, de chefs de partie [hoofd van een deel van de keuken] en andere cordons bleus [goede koks! - alleen VD] op emmese [lekker, leuk, fijn] à-la-cartegerechten, terwijl lelieblanke zwartebrigadeleden [koks: witte brigade, bediening: zwarte brigade], allen     tiré à quatre épingles [om door een ringetje te halen], ten overstaan van de clientèle, onder wie diverse hoge piefen, uitweidden over de te savoureren gerechten.

4. De sommelier, gepokt en gemazeld in de oenologie [wijnkunde], gebruikte geen oenochoë, een Korinthische buikige wijnkan, om Bordeauxs heerlijkste wijnen te decanteren [van fles naar karaf]. Met behulp van zijn taste-vin, het traditionele wijnnapje, keurde hij de ontkurkte grands seigneurs [beroemde wijn]. Het wijnassortiment betrof een rijkgeschakeerde     melange [potpourri]: geen chateau migraine [hoofdpijnwijn], maar wel diverse châteauneuf-du-papes, de krachtige rode rhônewijnen uit het zuiden van het Rhônegebied; pineaus [drank, pinot = wijnrank, druivensoort], de likeurwijnen uit de Charente; de beste bourgognewijnen; tokayers [zoete Hongaarse likeurwijn]; vinhos verdes [mv., Portugese wijn] en een enkele pinot grigio [pinot gris, druivenras, It,]. Niet bepaald Bordeauxse pap [kopervitriool met gebluste kalk] dus …

5. Wat voor pièces de résistance [hoofdschotels] verlieten Savelbergs keuken? Fricassees [gerecht van fijn gehakt vlees met pikante saus], wienerschnitzels en cordon bleus [gerecht! - VD, GB ook: cordons bleus!] waren voor hem taboe: dat waren menu-items voor een middenklassenrestaurant. En voor gerechten met tofoe [ook tahoe: soort gestremde kaas van gemalen sojabonen], ras el hanout [kruidenmengsel o.a. voor couscous] , curasausjes [uit Curaçao afkomstige olienoten] en baba ganoush (in de Noord-Afrikaanse keuken: tapenade van gepureerde aubergine, knoflook en olijfolie) was de meester-kok (chef-kok, ook: meesterkok = zeer goede kok) te Frans angehaucht [tenderend naar]. Voor een tiramisu'tje [It. nagerecht] en een panna-cottapuddinkje [zoete It. roompudding] haalde hij zijn neus op. Laat staan dat hij zijn cliënteel op toast kannibaal [= met filet americain = preparé] of labskous [to lob = pruttelen, scheepsgerecht stamppot, ook: lapkous] vergastte [vergasten].

6. Savelberg bereidde schotels bij voorkeur sous-vide [vacuüm]. Van jongs af was hij gewend te eten wat de pot schafte [(ver)schaffen, niet schaften = eten]. Hij was geen kok die borden hoog optaste [optassen, niet optasten! – bestaat niet]: op meticuleuze [precies, zeer nauwgezet] wijze stylede [vormgeven, opmaken] hij zijn gastronomische trouvailles [vondsten]. Geïnspireerd door culilit [culinaire lit(t)eratuur] creëerde hij menig exquis hapje, zoals
amuse-gueules
[hapje bij aperitief] met malossol [licht gezouten kaviaar] (doorgaans beloega – witte dolfijn), shiitake's (uitspraak ee, ook: shiitakes, uitspraak uh) of wagyu [Japans rundvee].


7. En toen opeens zei Savelberg toedeledokie [ook: toedeloe, afscheidsgroet]. Hij hing zijn toque [koksmuts] aan de wilgen, en trok zich als een ware hesychast [monnik, gewijd aan contemplatie] terug in de desa [platteland]. Himmelhoch jauchzend [zeer enthousiast], doch geenszins zum Tode betrübt [diepbedroefd] is hij aldaar fanatiek aan het instaën [instagrammen, geïnstagramd, geïnstaad] en het pilatesen [als dreumesen]. "O [niet: Oh], wat was dat heerlijk", zullen oudgasten [GB, VD: Indië] verzuchten als ze aan Vreugd en Rust terugdenken. Dat geldt evenwel niet alleen voor voormalige inwoners van Nederlands-Indië, maar ook voor andere foodies [gourmet, culi, lekkerbek] die het restaurant frequenteerden …