zondag 29 mei 2016

0923 Dictee zondag 29 mei 2016 (5): dictee Oplossing Oefendictee Breskens √

Dictee - dictees [0923]

Oplossing Oefendictee Breskens

De opgaven stonden in blog [0915]
Voor diegenen die dit voor de eerste keer zien, zet ik de oplossing niet tussen de opgaven, maar helemaal onderaan!

1. In en rond het dorp bouwden de Duitsers vele forten en bunkers om de ..... te versterken.
a) Atlantikwal
b) Atlantikwall
c) Atlantik Wall

2. Toen de dijk in de jaren 1970 op ..... werd gebracht kwam de vuurtoren aan de zeezijde van de dijk te staan.
a) deltahoogte
b) Deltahoogte
c) Delta-hoogte

3. De ..... brengen je in circa 23 minuten van Breskens naar Vlissingen.
a) ferries
b) ferrys
c) ferry's

4. Kunstenares Carla Pols werd geboren in Rotterdam, op het ..... Resoluto, een groot vracht­schip voor de .....
a) rijnschip; rijnvaart
b) rijnschip; Rijnvaart
c) Rijnschip; Rijnvaart

5. Bij de haven vermaken de kinderen zich prima op en rond het gigantische .....
a) sardieneblik
b) sardineblik
c) sardinenblik

6. Het design van de ..... van Westerschelde Ferry BV slaagt er wel goed in om zeeziekte bij de opvarenden te voorkomen.
a) swaths
b) SWATHs
c) SWATH's

7. Het museum beschikt in de ..... over een grote collectie vogels, schelpen en koralen.
a) Tijs Verschoorzaal
b) Tijs Verschoor zaal
c) Tijs-Verschoorzaal

8. Wekelijks organiseert Rederij de Festijn ....., familiefeesten en bedrijfsuitjes.
a) vrijgezellefeesten
b) vrijgezellenfeesten
c) vrijgezelligefeesten

9. Breskens, door locals Bresjes genoemd, is een plaats in de gemeente Sluis in .....
a) Zeeuwsch Vlaanderen
b) Zeeuws Vlaanderen
c) Zeeuws-Vlaanderen
 

10. De bot komt voor in .....
a) zout, brak en zoet water
b) zout -, brak - en zoet water
c) zout-, brak- en zoetwater

Oplossingen:
1 = b Atlantikwall, aardrijkskundige eigennaam. 

2 = a Wel Deltawerken, maar deltahoogte is een 'gewoon' woord. 

3 = c ferry's net als baby's (in het Nederlands!) 

4 = b rijnaak en rijnschip zijn soortnaam geworden, kleine letter, de Rijnvaart is de vaart op de Rijn. 

5 = b sardine, meervoud sardines, sardien, meervoud sardienen. Daarom is in principe zowel sardineblikje als sardienenblikje goed. In de wdb. staat alleen de eerste vorm. 

6 = a Tussen Vlissingen en Breskens varen volgens de wdb. meerdere swaths. 

7 = a De man heette Tijs. Het (!) Jeroen Pauwkapsel kan door de woordenboeken gelexicaliseerd worden tot een (!) jeroenpauwkapsel (soortnaam), Maar Tijs Verschoor is een unieke persoon: daarom Tijs Verschoorzaal (in het museum). 

8 = b Het meervoud van vrijgezel is vrijgezellen, daarom vrijgezellenfeesten. 

9 = c Zeeuws-Vlaanderen komt sub lemma in VD voor. GB waagt zich niet aan die omstreden (er zijn nog een paar diehards die het met sch schrijven ...) aardrijkskundige namen! 

10 = a GB heeft wel zoetwater [mag ook los!], VD zoet water [wel: zoetwatervis!]. Omdat brak water en zout water zeker los moeten, is a de beste en juiste keuze.
 

0922 Dictee zondag 29 mei 2016 (4): dictee Specialisten Breskens 2016 + Toelichting

Dictee - dictees [922]

NB Invulformulier dictee op aanvraag verkrijgbaar!

Dictee Specialisten Breskens 2016

Doemetoch, al voor dictee nonies in Bresjes, Gino? (Auteur: Rein Leentfaar)

1. De invite ontvingen jullie via je POP-server. Als continue e-mailchecker die mij niet gedelist had, heeft zij haar jawoord op de dictee-uitnodiging ook ge-bcc'd naar haar fiancé – met ballen, die erop reageerde met een frownie: krijgen we dan een e-ticket teruggemaild?

2. Willen jullie mij allereerst biecht horen? Ik wil een belijdenis doen: cet aveu dépouillé d'artifice moet u niet al te ad litteram nemen, maar ik vertoonde monachale     neigingen: ik zag mezelf als ruig behaarde monnik in het dominicaner klooster van Monnickendam onder abbatiale voogdij.

3. Het liep anders. Ik kwam uit ergens tussen enerzijds vrijzinnig protestantisme – ook daarbij vind je zoïlussen – en anderzijds gekrookterieters met hun hel-en-verdoemenispredicaties over zondebesef. Deze laatsten waarschuwden mij: een kerkgebouw van de doopsgezinden heet vermaning, maar ook voor de Gehoefde, de Boze en Kille Kobus.

4. Af en toe krijg ik de geest. Zo zong ik mee in een geestenrei, kwam de Geest des Heren over mij, maakte ik kennis met een in de dampkring levend sylfenwezen     à la Oberon, deed ik in India ayurvedakennis op, ben ik nog geheel compos mentis en lijd ik dus niet aan distractie, vereerde ik in Suriname een yorka, ontmoette ik een djinn tussen hemel en aarde en is mijn vis animae ongebroken.

5. Ik lees graag. Denk aan dick- en chicklit, maar ook aan samizdatboeken, en niet te vergeten schund. De Literatuur (GB ook: tt) met een grote L     verslindt mijn andere ik. Laatst deed ik nog mee aan een cadavre exquis en arthuristiek en scandinavistiek zijn mijn grote liefdes, net als de frisianistiek.

6. Ik reis graag, laatstelijk naar takitakiland. Ik hoorde de siksiyuru's (cicades) krekelen, men offreerde mij een liter bier uit een dyogo, ik hoorde creools-Surinaamse zang en ik zag een poging tot omkoping van een obiaman (medicijnman in het wintigeloof) met tyuku's (steekpenningen). Men vertelde mij over de sergeantencoup van de latere boutisten. Tijdens het voeteren in Paramaribo leerde men mij hoe je woorden als 'madrie' en 'fietjebal' daar schrijft.

7. Ik zing graag. Van huis uit ben ik bas-bariton, niet te verwarren met de buffobas. In een solfeggioklasje leerde ik het ut, re, mi en hoe je met begeleiding van de orgelregisters bourdon en quintadeen iets moois kon laten horen. Aan zing- en scatzang heb ik me nooit gewaagd, noch aan sirenenzangu weet wel: domicilieerden die niet bij Scylla en Charybdis?

8. Sporten doe ik ook graag. Het korfbal-abc ken ik natuurlijk op mijn duimpje. Croquet en cricket speel ik graag en het jeu de boules versmaad ik niet. Bij het golfen heb ik een vaste caddie: die wilde pas de dead ball oprapen! Godzijdank heb ik nog nooit gewhift. Ooit sloeg ik met een wedge het wedgwood aan gruzelementen. Na elke hole ga je naar de volgende teepeg.

9. Maar bovenal ben ik wetenschapper. Daar weet ik heel veel van af: uit de scheikunde ken ik aceetaldehydeverbindingen, uit de fysica de geisslerse buis, uit de metaalkunde de brinellhardheidsgraad, uit de elektrotechniek de megohm, uit de plantkunde de myriofyllische planten, uit de taalkunde de svarabhaktivocaal, uit de ruimtevaart de esanaut, uit de medische hoek de stegomyia (gelekoortsverwekker) en bij de stoffen het coir (kokosvezels).

10. O ja, het gaat over dictees en het mocht niet te gemakkelijk zijn! Welke taaltuiniersimport heeft het meeste indruk op mij gemaakt, zo vroeg men mij. Hier mijn top tien: 1) chaebol (Zuid-Koreaans industrieel conglomeraat), 2) giaur (Turks: scheldnaam niet-moslim), 3) löyly (Fins: opgieting), 4) conchiglie (Italiaans: schelpjespasta), 5) zoögloea (Byzantijns-Grieks: bacteriënklontering), 6) worcestershiresaus (Engels: zekere saus), 7) brougham (Engels: vierwielig gesloten rijtuig met één paard), 8) ghee (Hindi: geklaarde boter), 9) gaultheria (modern Latijn: bergthee) en 10) decher (Latijn: 10 stuks huiden of vellen).

Toelichting Dictee Specialisten

1) invite [uitspraak: inviet] = uitnodiging.
2) POP-server = postkantoor voor e-mailberichten (post office protocol).
3) werkwoord delisten [ie] = van een lijst afhalen, bijv. met internetvrienden, ik delist, jij delistte, hij heeft gedelist.
4) bcc'en van blind carbon copy: iemand krijgt een kopie van een mail, terwijl dat voor de ontvangers niet zichtbaar is. Ik bcc, jij bcc't, zij bcc'de, hij heeft ge-bcc'd.
5) fiancé – met ballen – en dus een man; vrouw: zou fiancee zijn.
6) frownie = emoticon met een somber gezichtje: (:-( .
7) cet aveu dépouillé d'artifice = die van alle gekunsteldheid ontdane bekentenis.
8) ad litteram = naar de letter, letterlijk.
9) monachale = de monniken, het kloosterleven betreffend.
9a) Monnickendam: staat in VD onder lemma grasgrond
10) abbatiale [aa-sjaa of aa-tsjaa] = met betrekking tot abt, abdis, abdij.
11) een zoïlus = een kleingeestig criticus, een vitter.
12) een gekrookterieter is een aanhanger van 'het gekrookte riet', de uiterste rechterzijde van de Gereformeerde Bond in de (voormalige) Nederlandse Hervormde Kerk.
13) de Gehoefde = Satan en de Boze = de duivel, Kille Kobus = de dood.
14) geestenrei – rei = koor: (gemeen:) geen rij, ik zong immers!
15) sylfe = een luchtgeest, zoals bv. Oberon, en heeft alleen een meervoud met -en.
16) ayurveda [oe] = traditionele Indiase gezondheidsleer.
17) compos mentis = geheel bij zijn verstand.
18) distractie = afwezigheid van de geest, verstrooidheid.
19) yorka = geest (Suriname).
20) djinn = goede of boze geest, tussen engelen en mensen.
21) vis animae = geestkracht, zielskracht.
22) dicklit = lectuur voor vlotte jonge mannen, chicklit voor dito vrouwen.
23) samizdat = geheel van clandestiene uitgeverijen in de vroegere Oostbloklanden.
24) schund = minderwaardige literatuur, prikkellectuur.
25) cadavre exquis = tekst(spel) waarbij de deelnemers (ongezien van elkaar) steeds een woord toevoegen.
26) arthuristiek = studie van de Arthurromans, scandinavistiek van Scandinavische talen en literatuur en frisianistiek van de Friese taal en cultuur.
27) takitaki = Sranantongo, de taal van Suriname.
28) dyogo (Sur.) = literfles voor of met bier.
29) boutisten = aanhangers van Desi Bouterse.
30) voeteren = (Sur.) te voet gaan, lopen!
31) madrie = moeder en fietjebal = tafelvoetbal (Surinaams).
32) een buffobas of bas-buffo [oe] speelt komische rollen.
33) solfeggio = solfège = zangoefening op notennamen (do = ut, re, mi).
34) bourdon en quintadeen zijn orgelregisters.
35) scatten [è], scatzang: improviserend lettergrepen zingen, zoals 'heybaberiebah'.
36) sirenenzang: sirenegeloei (sirenes en sirenen), maar sirenenzang (deze sirene heeft alleen een meervoud op -en en lokte voorbijvarenden om ze te doden).
37) een caddie draagt de golfstokken voor een golfer.
38) een dead ball (golf) ligt vlak bij de hole.
39) whiffen (golf) is een bal compleet misslaan. Ik whif, jij whifte, zij hebben gewhift.
40) een wedge = een zekere golfstok (club), wedgwood = zeker porselein.
41) teepeg = (golf) pennetje op de afslagplaats om de bal op te leggen.
42) megohm = een miljoen ohm (eenheid van elektrische weerstand).
43) myriofyllisch = met duizenden bladeren.
44) de svarabhaktivocaal = de toonloze e in 'melluk'.
45) een esanaut = een ruimtevaarder: ESA = European Space Agency.
46) de stegomyia = een steekmug die de gele koorts overbrengt.
47) coir (zie dictee), uitspraak: koh-jer.
48) chaebol (zie dictee), uitspraak: dzjè-bel.
49) giaur (zie dictee), uitspraak: gaa-voer
50) löyly (zie dictee), uitspraak: leu-lie.
51) conchiglie (zie dictee), uitspraak: kon-kie-lie-jee.
52) zoögloea (zie dictee), uitspraak: zoo-woo-gloi-jaa.
53) worcestershiresaus (zie dictee), uitspraak: woester-sjer-saus.
54) brougham (zie dictee), uitspraak: broo-wem.
55) ghee (zie dictee), uitspraak: gie met de g van goal.
56) decher (zie dictee), uitspraak: dee-cher.



0921 Dictee zondag 29 mei 2016 (3): dictee Liefhebbers Breskens 2016 + Toelichting √

Dictee - dictees [0921]

Dictee Liefhebbers Breskens 2016

Zeeland (auteur: Rein Leentfaar)

1. Zeeland is allesbehalve saai. Wend u bijvoorbeeld tot de VVV voor nadere info. Het devies 'luctor et emergo' geeft de altijddurende strijd tegen het water indrukwekkend en hartroerend weer. Er heeft pas nog een jagerskorps geacteerd: de kauw is nu dus uit de lucht.
 
2. Vanuit Breskens of all places brengt het fiets-voetveer je naar de overkant. Je ziet de contouren van Vlissingen als een silhouet op je afkomen, onmiddellijk bekruipt je het gevoel van de weidse wereld. Er liep iemand met rouwkrip, zeg maar zwarte crêpe.

3. Met de trein rijdt je broer vervolgens naar Middelburg, het Zeeuwse Haagje, broedplaats van provincieambtenaren die ook Gedeputeerde Staten van advies dienen en stronteigenwijs zijn. Voor die trein gebruik je een ov-chipkaart en een ID-bewijs.

4. Die trein passeert Arnemuiden, waar korfbalvereniging TOP dit voorjaar kampioen werd van hoofdklasse A. Ook hun D'tjes hebben vaak geëxcelleerd. Een replicaatje van een pulmmuts is daar al gauw goud waard.

5. In die plaats wonen ook veel zeevaarders: met de vissersschuit trekken ze eropuit om slip- en andere tongen, alsmede kabeljauw, maar ook heilbot te vangen. Iemand die veel schepen reedt, hangt er nu de grote jan uit.

6. De intercity passeert de Zak van Zuid-Beveland met zijn mooie middeleeuwse landschappen, meidoornheggen en Poldernederlandssprekende importvrouwen uit de Randstad. Ook getijden- (buiten) en wellnesslandschappen (binnen) tref je er aan.

7. De in Goes genuttigde maaltijd werd besloten met vanille-ijs toe, na een lekkere hors-d'oeuvre met garnalen vooraf en als hoofdgerecht een entrecote met chilisaus en pommes frites. Ik had overigens liever charlotte-russe en een poire belle Hélène gehad.

8. De schouwburg aldaar staat wijd en zijd bekend als cultuurcentrum. Menig conferencier heeft er zijn witzen gedebiteerd en veel jazzzangeressen traden er op. Laatstelijk werden er nog een pièce à clef alsmede Lady Macbeth opgevoerd.

9. De retourrit maakten we per coach door de Westerscheldetunnel via IJzendijke naar onze uitvalsbasis. De rijrichting was soms west ten noorden (afkorting: W.t.N.).

10. Maar zeg nu zelf: wat is er na zo'n dinertje leuker dan een dicteetje van onze hoogsteigen dicteegoeroe? Niks toch, nada, niente! Dus: kom op en zet 'm op! Wie wordt er nummer een en wie gaat er als schlemiel naar huis?

Toelichting Dictee Liefhebbers

1) allesbehalve saai is juist niet saai; alles behalve (los) saai is alles wat niet saai is.
 
2) wend u – gebiedende wijs, als loop ..., dus geen t. Let op: in 'wendt u zich' is u gewoon onderwerp. Bij 'wend u' kun je ook lezen 'wend uzelf': u is dus geen onderwerp!
 
3) de kauw is uit de lucht (door de jagers eruit geschoten) en dus niet 'kou': supergemeen!
 
4) de weidse wereld: weids = luisterrijk, groots, ruim.
 
5) rouwkrip, het stond erachter: soort crêpe en dus geen 'krib'; zwart, dus rouw(en) en niet rauw of zo.
 
6) In 'je broer' is 'je' de bezitsvorm van het persoonlijk voornaamwoord jij. In plaats van 'je' kun je niet 'jij' gebruiken, wel jouw. Daarom rijdt dus met dt.
 
7) geëxcelleerd: klinkerbotsing, maar 'binnen één geheel', dus geen koppelteken, maar trema.
 
8) replica = kopie van een kunstwerk (door de maker ervan zelf): replica's, replicaatje.
 
9) pulmmuts (gemeen, de tweede m hoor je niet!) = slaapmuts, palmmuts zou ook kunnen, maar dat spreek je anders uit!
 
10) eropuit moet aan elkaar in 'eropuit trekken'.
 
11) sliptong met p: vis die door het net slipt ... Maar slip- omdat tong was weggelaten!
 
12) bij reden, hij reedt, hij reedde, hij heeft gereed moet je dus aan een reder denken, die een rederij leidt.
 
13) een razende roel, een stille willie, een grote jan: de binding met de persoonsnaam is verdwenen.
 
14) bij getijden- is landschappen weggelaten; wellness met dubbel-l en dubbel-s.
 
15) bij entrecote is de uitspraak 'koot' en bij charlotte-russe wordt de 'te' niet uitgesproken.
 
16) pièce à clef = een toneelstuk waarin onder verzonnen namen een ware (actuele) geschiedenis wordt verhaald.
 
17) in W.t.N. is die kleine t heel gemeen!
 
18) zet 'm op: een 'verkorting' van 'hem', net als 't schaap en 'k zal je ...
 
19) nummer een: je kunt geen 'un' zeggen en dus hoeft er geen één te staan.
 
20) schlemiel (slungel, slappeling) is een lastig woord, net als schwalbe (bij voetbal), schwung, schnabbel (bijschnabbelen, van Van Dale mag snabbel ook).
 




0920 Dictee zondag 29 mei 2016 (2): dictee Aanvangers Breskens 2016 + Toelichting √

Dictee - dictees [0920]

Dictee Aanvangers Breskens 2016

Dicteevalkuilen (Auteur: Rein Leentfaar)

1. De betekenis van woorden is belangrijk: is een briljantje een matroos die niet goed kan zien, staat bestaansrecht in de wet, eet een jongvolwassene weleens jong belegen kaas en is spanjool plezier voor twee?

2. Hoofdletters of kleine letters is vaak de vraag: zo is het vandaag 28 mei, leest Hanneke het dictee-epistel voor, hebben wij een vliegveld Midden-Zeeland en vieren we Pasen al veel langer dan sinds de middeleeuwen.

3. De d's en t's vormen maar al te vaak een struikelblok: ik vermoedde dat de vermoede dader de benen genomen had: hij heeft pas nog gepaintballd en heeft zijn pc recent nog geüpdatet.

4. De vermaledijde koppeltekens gooien vaak roet in het eten: het is toch klip-en-klaar hoe je kant-en-klare archieven up-to-date moet houden: dat is gewoon je de touwtyfus werken!

5. Waar je erg op moet letten, is de tussen-n: zo is het apenrots, maar apekool en apenkooien. Maar waarom noem je een agent 'bonnenverkoper'?

6. Ook verkleinwoorden kunnen veel problemen geven: zo doe je een crèmepje op, neem je deel aan een dinertje in een eetcafeetje en geeft een jongetje spullen af in een depotje.

7. Kijk, een dictee voor aanvangers is natuurlijk geen vreemdetalenstudie: daarom vermeit de dicteeauteur zich maar liever niet in moeilijke woorden en vermijdt hij dus woorden als 'acte de présence'.

8. Veel gaat er ook mis met c of k: hoe schrijf je 'vakantie', 'oktober', 'cacaobeker', 'catastrofe' en 'elektriciteit'?

9. In deze moderne tijd valt niet te loochenen dat iedereen er maar wat op los googelt en uitentreuren e-mailt, berichten op Facebook liket, alsmede op datzelfde medium bepaalde personen 'ontvriendt'.

10. Ten slotte: bedankt, dat u meedeed! Zonder uw enthousiaste en consciëntieuze medewerking had dit dictee tenslotte nooit zo'n succes kunnen worden!

Toelichting Dictee Aanvangers

1) een briljant(je) is een diamant, je kunt ook briljant vioolspelen, brille is uitzonderlijke begaafdheid en brillantine doe je in je haar.
 
2) jongvolwassene moet aan elkaar, net als jongbejaard, jonggestorven en jonggetrouwd.
 
3) jong belegen kaas moet los, net als een jong bestorven [VD] weduwe.
 
4) spanjool en fransoos moeten met kleine letter (wel: Fransman en Spanjaard): het zijn scheldnamen.
 
5) Midden-Zeeland: aardrijkskundige naam met hoofdletter:
Hoog-België, Zuid-Afrika.
 
6) mei: maanden met kleine letter net als de dagen: dinsdag.
 
7) dictee-epistel: koppelteken wegens klinkerbotsing.
 
8) feesten als Pasen, Kerstmis met hoofdletter, maar afgeleide vormen met kleine letter: tweede paasdag en kerstvakantie.
 
9) middeleeuwen en krijt: geologische periodes met kleine letter.
 
10) ik vermoedde: verleden tijd, maar de vermoede dader = voltooid of verleden deelwoord, net als het begrote bedrag en de bestede gelden.
 
11) gevolleybald, maar gepaintballd, vanwege de uitspraak (oh).
 
12) updaten, ik update [deet], ik updatete [deette], hij heeft geüpdatet [deet].
 
13) apekool is een ouderwetse, versteende uitdrukking; bij apenrotsen en apenkooien gaat het om de gewone aap.
 
14) depot is van oorsprong Frans en dan wordt het in het verkleinwoord niet 'depootje', maar depotje.
 
15) vermeien (geen d!) en dus: hij vermeit (zich), vermijden (wel met d) en dus hij vermijdt.
 
16) googelen: hij googelt, zij googelde, ik heb gegoogeld.
 
17) liken (leuk vinden op o.a. Facebook): ik like, jij liket, zij heeft geliket.
 
18) ontvrienden = iemand als vriend 'doorhalen' (o.a. op Facebook): ik ontvriend, jij ontvriendt, zij hebben ontvriend.
 
19) ten slotte (aan het eind) is los, tenslotte (per slot van rekening) is aaneen.
 
20) meedoen is een ww. – dat moet aaneen.
 




0919 Dictee zondag 29 mei 2016 (1): dictee Verslag 9e Groot Breskens Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0919]

Verslag 9e Groot Breskens Dictee (za 28 mei 2016)

1. De sfeer was geweldig en de spanning te snijden.

2. In de categorie Aanvangers moesten 50 woord(groep)en worden ingevuld. Dat waren allemaal taaltermen, van d's en t's, geüpdatet, tussen-n en crèmepje tot acte de présence. Lea de Vilder uit Hoofdplaat leverde een fantastische prestatie door daarin slechts 5 fouten te maken. Tweede werd Annie de Vilder uit Breskens met 14 fouten en na een spannende shoot-out werd Betsie Basting uit Schoondijke nipt derde voor Hein Klooster uit Breskens, beiden met 18 fouten.

3. De categorie Jeugd maakte hetzelfde dictee. De zusjes Florianne en Annelien Denys (Lembeek, B) waren daar met resp. 24 en 29 fouten de besten.

4. In de categorie Liefhebbers moesten in een dictee (over Zeeland) 70 woord(groep)en worden ingevuld. Naast het fiets-voetveer kwamen Poldernederlandssprekende vrouwen uit de Randstad, de Westerscheldetunnel, korfbalvereniging TOP uit Arnemuiden en de windrichting 'west ten noorden' met afkorting W.t.N. aan de orde. Het mooiste waren de jagers: na hun optreden was de kauw (en dus niet de kou!) uit de lucht. Winnaar werd Kevin Willems uit Assebroek (bij Brugge, B) met slechts 14 fouten, tweede werd Hilda Janssens uit Kalmthout (B) met 16 fouten en derde Anneleen Denoo (17 fouten) uit Ruddervoorde (B).

5. De 100 invulwoorden bij de categorie Specialisten waren voor een niet-specialist absoluut niet te doen: wat te denken van woorden als gekrookterieters (superzware protestantse groepering), geestenrei (een koor!), schund (minderwaardige of prikkellectuur), takitakiland (takitaki is Surinaams, Sranantongo), boutisten (aanhangers van Bouterse), aceetaldehydeverbindingen (uit de scheikunde) et cetera. Na een spannende strijd won Robert Joosen uit Kalmthout (B) met slechts 11 fouten, Joost Verheyen (Paal, B) werd tweede met 14 fouten en Marc de Smit (Philippine) hield de Nederlandse inbreng hoog als derde (met 28 fouten).

6. In de uiterst gezellige nazit was er een hapje en een drankje.

7. De prijzen werden op een leuke en gezellige manier uitgereikt door burgemeester Annemiek Jetten van Sluis.
 




vrijdag 27 mei 2016

0918 Dictee zaterdag 28 mei 2016 (1): dictee Geen woord Spaans, een Engelsewoordendictee (fictie) √

Dictee - dictees [0918]

Geen woord Spaans, een Engelsewoordendictee (fictie)

1. Het leven is een struggle for life, een worstcasescenario. Hier volgt everything you always wanted to know about oorlog (but were afraid to ask): the great Unknown, every bullet has it billet. Daar heb je Dutch courage, zo hoog als Dutch mountains voor nodig. Het is vaak een clash of cultures, een clash of civilizations en een selffulfilling prophecy. De working class is – en niet the two nations zijn – de dupe, die juicht na afloop bij de caviare to the general. De uitgaven zijn out of pocket, en het levert een run on the bank op. Zo'n land of war and crimes zit in splendid isolation: East is East en West is West, and never the twain shall meet, maar na het point of no return en eerst barking up the wrong tree dienen de children of a lesser god als food for powder. Het is een popular fallacy dat oorlog een win-winsituatie oplevert. Net als de idee dat the war to end all wars bestaat, of dat een war of the world iets zou oplossen. Ook de war on terror is nodig, maar brengt ons niet verder. De hele list of pardonable sins zal worden afgewerkt. Oorlog is the gentle art of making enemies. De jeugd: make love, not war! It's a long way to Tipperary.

2. De Pilgrim Fathers trokken uit ons kaaskoppenland – a nation of shopkeepers – via het United Kingdom – merry old England: land van House of Commons en Lords (samen de mother of parliaments) met veel country en als vroeger refrein van het volkslied Britannia rules the waves, thans: God save the Queen met als slotregel God save the King – naar Gods own country (ook geclaimd door Nieuw-Zeeland), land van de American dream, waar men kickt op American's Creed. Het waren niet zijn famous last words, maar Martin Luther King zei wel: "I have a dream". Was dat a dream of perfect bliss? De president elect – een Academy Award zou hem niet hebben misstaan; zijn verkiezing was overigens oorspronkelijk too close to call – was voor zero tolerance en on speaking terms over Star Wars (SDI). Zijn regering had veel van all chiefs en no Indians en werd gesust met 'all quiet along the Potomac'. Better safe than sorry, was het adagium. Correct me, if I'm wrong, maar ook de balance of power prevaleerde. Hij was every inch a gentleman en hij wist het: every man has its price. Zijn eerste State of the Union, de first lady was erbij, was the very pink of perfection. Hij stelde onder andere: if you can't beat them, join them.

3. Die princess charming met haar human face divine, seven-year itch (the victim of connubiality), the very pink o courtesy en smokey eyes, geboren in de roaring nineties, was voor mij out of the blue heaven on earth, you name it. What you see is what you get: for your eyes only! Beauty is in the eye of the beholder, but skin-deep. Ze was mijn preferred partner, maar ook playing hard to get. Ik was voor haar een angry young man, een rebel without a cause en een young adult, echter wel the right man in the right place (for he is a jolly good fellow!) en ik kende haar via social networking op het world wide web. Er volgde spoedig een paradise-by-the-dashboardlight. Haar tender loving care sprak me aan, en one for the road – who cares? – bracht ons als ships that pass in the night met risky business in mijn stretched limo home, sweet home. Don't worry, be happy! We hadden never a dull moment, maar het duurde brief as woman's love. Dus niet: all's well that ends well, maar een wake-upcall via mijn walkietalkie – things better left unsaid in the morning after the night before – deed mij de bright side of life vergeten. So far, so good: ik werd – first things first – verwacht voor de verkoop van ons unique sellingpoint [USP] in mijn hell of a job als white collar worker. Dat klonk familiar to my ears as household words, net als: follow the money. Mijn dicteeën is: words, words, words!

4. Het wrongful life – waarde: all the perfumes of Arabia – met al zijn ups-and-downs kan eindigen in sudden death: the debt that cancels all others. For heaven's sake, dan is het R.I.P., rest in peace en journey's end op de laatste place to be. Met haar restless legs werd ze poor but honest door Magere Hein gehaald (ze was not dead, but gone before), het moment of truth, past praying for en niet saved by the bell. John Bull's Mother ontfermde zich over haar. De erfgenamen bleken penny wise, pound foolish. Much ado about nothing. Life's little ironies kwamen voorbij, maar ook die toenmalige leap in the dark, eindigend met de last rose of summer. Haar grafsteen was larger than life en last but not lease zou haar zoon haar memorie hooghouden.

5. That's it. Maar is het voldoende? That's the question: to be or not to be. Wait and see under the greenwood tree in the middle of nowhere en in the winter of our discontent. The world according to Rein is too good to be true. Verhalen à la Shakespeare (die van 'Brutus is an honourable man') en shakespearesonnetten zijn mij vreemd, maar ik wil in the winningmood toch graag op de wall of fame. Dat zouden mijn 15 minutes of fame worden, Mijn streven is to have a finger in the pie en to keep up with the Joneses. Peace, that once familiar word, daar gaat het om! Ik ben nu a sadder-and-wiser [sadder-but-wiser]  man. Mijn vrouw, selfmade woman, is – gentleman's agreement – de big spender, the sky is the limit, ik geef haar altijd de benefit of the doubt: no hard feelings. Daarom accepteert ze mijn five o'clock shadow ook. Mijn sisyfusarbeid kost blood, sweat and tears, but that's another story. Ik hou van stilte, far from the madding crowd. Ik overleefde de survival of the fittest en nam een sabbatical year. Ook ben ik coach: never change a winning team.


 


0917 Dictee vrijdag 27 mei 2016 (1): dictee HAN Juridisch Dictee 2016 √

Dictee - dictees [0917]

HAN Juridisch Dictee 2016

Luctor et emergo? (auteur: Gerard van Keeken)   

's-Gravenhage, 24 mei 2016

Lief dagboekje,

1. Enigszins gênant doe ik hierbij de confessie dat ik je de laatste tijd schromelijk heb verwaarloosd en tekortgedaan. Vanaf het moment dat ik ex-VVD-Tweede Kamerlid (!) ben, komt het er niet van met enige frequentie te reflecteren en beslommeringen te noteren, waardoor je momenteel meer een annuarium dan een diarium wordt. Ik bied je daarvoor redelijk stoïcijns mijn welgemeende en oprechte excuses aan. 

2. Quasi-enthousiast (GB) mijmer ik over mijn preministerperiode. Ik mis de informele periodiek terugkerende collegiale
met-de-benen-op-tafelbijeenkomsten, waarbij ik werd vergezeld door de goedlachse trawanten, fractie-employés en overige partijdignitarissen teneinde te komen tot een herijking van onze gezamenlijke strategieën. Vergis je niet, het ging er hectisch en occasioneel ook geëmotioneerd aan toe. Mocht ik hierbij kornuiten geïrriteerd hebben, dan is het fair hiervoor een mea culpa uit te spreken.
 

3. Ter vergelijking wil ik opmerken dat de wekelijkse conventen van de ministerraad, sinds mensenheugenis in de Trêveszaal, als padvindersbijeenkomsten te kwalificeren zijn. Ik ben vanzelfsprekend ten volle bereid om, indien gewenst, mijn collega-bewindslieden voor deze typering mijn ootmoedige verontschuldigingen te offreren. 

4. Enige tijd geleden heb ik mij parlementair moeten verantwoorden voor het ensceneren van een fotomomentje op een Amsterdamse gracht. Mijn departementsmedewerkers hebben mij hierover abusievelijk pertinent en aantoonbaar onjuist geïnformeerd. Als enige pikanterie en uiting van mijn joie de vivre heb ik mij gepermitteerd in mijn outfit de kleur oranje te laten terugkeren. Mijn optreden in de volksvertegenwoordiging getuigde niet van eloquentie, maar was eerder een debacle. Het spijt me echt fenomenaal. 

5. Kortheidshalve wil ik nog enkele punten notifiëren. Mijn gedachten gaan naar het gedoe aangaande  het op non-actief stellen van de patholoog-anatoom professor Maat. Vrijwel tegelijkertijd speelde het niet kunnen traceren van een bonnetje door departementale ICT'ers [GB ook wel: ict]. Ten slotte memoreer ik de, ook door meester Jan Vlug in een van zijn internetbijdragen geconstateerde, volstrekt ontoereikende financiële bijdrage inzake het aanwezig zijn van een strafrechtadvocaat tijdens het verhoor van een verdachte door de hermandad. Het woord 'sorry' is bij al deze wederwaardigheden van toepassing en heb ik herhaaldelijk gebezigd. 

6. Ik beëindig deze contemplatie met het gewag maken van de prognose dat het komende jaar geen krankjorum annus horribilis maar een superbe annus mirabilis zal worden. Rest mij de wens uit te spreken dat het jou goed moge gaan. Met oprechte gevoelens van genegenheid groet ik, jouw minister van Veiligheid en Justitie, Ard van der Steur.

 

 

 
 

donderdag 26 mei 2016

0916 Dictee donderdag 26 mei 2016 (1): dictee Utrechts Studentendictee 2016 √

Dictee - dictees [0916]

Het derde Utrechtse Studentendictee 2016

De jobhopper (auteur: Peter J. van Dijk)

1. Toen de evacuee Zafira K. onverhoeds in Midden-Nederland belandde, beschikte zij over een grenzeloos enthousiasme daar waar het het verkrijgen van een bijdetijdse baan betrof.

2. Je zou haar een cv-killer kunnen noemen, want de door haar gecreëerde levensloop bezat naar verluidt een reikwijdte van hier tot gunter. Cc'tjes verzond ze naar haar goeiige Kaapverdische vriendin die haar verrichtingen met argusogen gadesloeg.

3. Alvorens ze haar eerste sollicitatiegesprek voerde, at zij tegenover een opticien in een ijssalon een tiramisu'tje. Boven het pand hing een uithangbord met de fluorescerende reliëfletters: VERRUKKELIJK!

4. 'Nu gebeurt het', juichte ze zichzelf toe, terwijl ze de stof van haar klassieke mantelpakje met streek [= vleug; textielterm]. Erboven dwarrelde een kek sjaaltje van fletse indigokleuren.

5. Ze betrad een majestueus pand waar de functie van managementconsultant ad interim werd geoffreerd. Tien minuten later stoorde ze zich aan de woorden: commitment, proactief, powerpointpresentatie, gebenchmarkt en het empathische trackrecord van de een of andere goeroe, zodat ze linea recta weer buiten stond (VD).

6. Ze besloot zich te richten op de markt van de CO2-uitstootrechten. Ook hier intimiderende grafieken, verhalen over het Kyotoprotocol, ngo's, investeringsstrategieën, loyaliteit en andersoortig abracadabra.

7. 's Anderendaags betrad ze de wereld van het brein. Neuro is een hype, hoorde ze, evenals fluisteringen over de neuropsychiatrie, de neuro-educatie en andere afgeleide neurowetenschappen die te maken hebben met de zeepaardjevormige hippocampus in onze hersenen.

8. Zeker, het gedachtegoed van onder meer een elektricien, fysiotherapeut, rijinstructeur of zangeres in spe zou nooit ofte nimmer het hare worden. De meesten van hen bezorgden haar geen kippenvel, maar ze kreeg bij dergelijke beroepen evenmin het nummer 1-gevoel [nummereengevoel].

9. Ze arbeidde voor een anti-establishmentbeweging onder leiding van een oud-burgemeester die niet aan de leiband van de regering wilde lopen. Hij richtte zich met name tegen het proces van fracken waarmee schaliegas wordt gewonnen.

10. Tegelijkertijd kwam ze via mond-tot-mondreclame van een ambitieuze dame die een crèche leidde in aanraking met een comité van critici dat haar vroeg de vacature van paparazzifotografe in ogenschouw te nemen.

11. Gestrest vermande ze zich de tweeëntwintigste april. Maar wat dan, weifelde onze allroundster op Koningsdag in haar favoriete cafeetje, snoepend van een petitfourtje? Ben ik een schrijnend geval of misschien een ADHD'er [GB ook wel: adhd]? Er bekroop haar een déjà-vugevoel.

12. Via een onlineverbinding [online verbinding] zocht ze verder achter haar kramakkelige pc'tje terwijl ze bijkans gedachteloos dacht: eerst nog maar een cursus volgen bij dat pico bello instituut aan de Nieuwegracht.

 
 


dinsdag 24 mei 2016

0915 Dictee dinsdag 24 mei 2016 (2): dictee Oefendictee Breskens √

Dictee - dictees [0915]

Met dank aan Jan De Ridder een oefendictee over Breskens.
 

De oplossingen staan in [0923]

1. In en rond het dorp bouwden de Duitsers vele forten en bunkers om de ..... te versterken.
a) Atlantikwal
b) Atlantikwall
c) Atlantik Wall

2. Toen de dijk in de jaren 1970 op ..... werd gebracht kwam de vuurtoren aan de zeezijde van de dijk te staan.
a) deltahoogte
b) Deltahoogte
c) Delta-hoogte

3. De ..... brengen je in circa 23 minuten van Breskens naar Vlissingen.
a) ferries
b) ferrys
c) ferry's

4. Kunstenares Carla Pols werd geboren in Rotterdam, op het ..... Resoluto, een groot vracht­schip voor de .....
a) rijnschip; rijnvaart
b) rijnschip; Rijnvaart
c) Rijnschip; Rijnvaart

5. Bij de haven vermaken de kinderen zich prima op en rond het gigantische .....
a) sardieneblik
b) sardineblik
c) sardinenblik

6. Het design van de ..... van Westerschelde Ferry BV slaagt er wel goed in om zeeziekte bij de opvarenden te voorkomen.
a) swaths
b) SWATHs
c) SWATH's

7. Het museum beschikt in de ..... over een grote collectie vogels, schelpen en koralen.
a) Tijs Verschoorzaal
b) Tijs Verschoor zaal
c) Tijs-Verschoorzaal

8. Wekelijks organiseert Rederij de Festijn ....., familiefeesten en bedrijfsuitjes.
a) vrijgezellefeesten
b) vrijgezellenfeesten
c) vrijgezelligefeesten

9. Breskens, door locals Bresjes genoemd, is een plaats in de gemeente Sluis in .....
a) Zeeuwsch Vlaanderen
b) Zeeuws Vlaanderen
c) Zeeuws-Vlaanderen

10. De bot komt voor in .....
a) zout, brak en zoet water
b) zout -, brak - en zoet water
c) zout-, brak- en zoetwater

Succes! 

 

0914 Dictee dinsdag 24 mei 2016 (1): dictee Column Tussen √

Dictee - dictees [0914]

Column Tussen

1. Er zijn heel wat bussen, dussen (van het bijwoord dus, eigenlijk geen meervoud!), gussen (dikwandig gietijzer om ronde staven goud te gieten en: grindzand; helaas hebben deze beide betekenissen van 'gus' geen meervoud ...), hussen (de hele hus = troep, boel, zooi en (schertsend) hussen met zinkhoorns of met prikken, met sukenerie en wat water erover, hussen met je neus ertussen = antwoord op de nieuwsgierige vraag: wat eten we vandaag?), jus d'orange (hier is meervoud van jus gewoon ook jus), kussen, lussen, mussen, pus = etter (geen meervoud), Russen (inwoners Rusland), russen (rechercheurs of bepaalde planten), van zijn sus (geen meervoud) draaien of vallen = flauwvallen, en zussen. Tussen deze zelfstandige naamwoorden hoort het voorzetsel tussen op zich niet thuis.

2. Het woord 'tussen' komt zo vaak voor, dat ik hier en daar uit Van Dale maar een greep doe: 1) tussen de regels door, 2) tussen hemel en aarde (in de lucht), 3) hij komt tussen elf en twaalf, 4) tussen licht en donker, 5) tussen de buien door, 6) tussen hoop en vrees zweven en 7) tussen twee kwaden kiezen. Dit alles uit VD's lemma 'tussen'.

3. Veel woorden beginnen met tussen, een selectie: 1) tussenuur (op school), 2) tussentrein (in de spits), 3) tussen-s (de eerste s in dorpsstraat), 4) tussenpaus (figuurlijk: tijdelijk aangestelde leider die alleen maar aanblijft tot de opvolging van zijn voorganger definitief is geregeld), 5) tussen-n (zoals in bessensap), 6) tussen-e (zoals in armelui), 7) tussen-de-orenziekte (ingebeelde ziekte) en 8) tussendag (ingelaste dag, schrikkeldag).

4. Er zijn ook veel woorden die op tussen eindigen: 1) ertussen (= daartussen): iemand ertussen nemen = beetnemen en ertussen komen = (bij een gesprek) onderbreken, 2) ervantussen: ervantussen gaan = ervandoor gaan, de plaat poetsen, 3) hiertussen – raakte hij bekneld, 4) intussen = middelerwijl, inmiddels: eindelijk vertrok de bezoeker, het eten was intussen koud geworden en intussen = evenwel: het vriest, maar intussen loopt zij nog zonder jas!, 5) ondertussen = middelerwijl, inmiddels: hij had ondertussen de kamer verlaten en ondertussen = niettegenstaande, niettemin: zij komen er ondertussen al heel ongelukkig af , 6) roedecactussen en statussen horen hier duidelijk niet bij ... en 7) waartussen = tussen welke.

5. Vervolgens wijs ik nog op het Latijnse 'inter' dat ook 'tussen' betekent: 1) inter alia = onder andere, 2) inter amicos = onder vrienden, 3) interbancair = tussen banken, 4) interbellum = periode tussen 2 oorlogen, 5) intercity (trein tussen steden), 6) internet, 7) intercom, 8) inter jocos et seria = tussen scherts en ernst, 9) interlandwedstrijd = tussen landen en 10) intervaltraining = met tussenpozen.

6. Ten slotte moet ook het Latijnse 'intra' met betekenis binnen, tussen, onder, vermeld worden. Voorbeelden: 1) intracellulair = binnen de cellen, 2) intramuraal = binnen de muren (van een ziekenhuis, verpleeghuis), 3) in parietes privatos = onder vier ogen, 4) intraveneus = binnen de ader (vena = ader) en 5) intrazonaal = binnen een bepaalde zone; let op: interzonaal is tussen bepaalde zones.

7. Zo luitjes, tabee, ik ga ervantussen!

 

 
 


 


donderdag 19 mei 2016

0913 Dictee donderdag 19 mei 2016 (1): dictee Haaksbergen 2016 √

Dictee - dictees [0913]

Dictee Haaksbergen 2016

Johan Cruijff

1. Het regende die middag pijpenstelen, het moment suprême waarop het KNVB-consortium kond deed van het ontslapen van de bij leven al legendarische nummer veertien, het ganse land in asgrauw starende blik abandonnerend. Ook niet-voetbalminnende wereldburgers tot in de verste uithoeken van de wereld, van noeste arbeiders in de
olie-industrieën in Anchorage tot cacao verbouwende agrariërs op de equatoriale Galapagoseilanden [GB, VD], waren onthutst door dit gitzwarte nieuws van de dag.

2. Ook als je verder niet zoveel ophebt [ophad] met het spelletje, dan nog kreeg je kippenvel bij de applaudisserende menigten in de prestigieuze stadions, in het bijzonder in het Spaanse Catalonië en in de oer-Hollandse provinciesteden en bij het gewaarworden van de verbeten tranen van godenzoon Jordi die op majestueuze wijze de honneurs van de bedroefde familie waarnam.

3. Zelfs de altijd fulminerende Jan Mulder kreeg het weken nadien nog te kwaad toen hij erover confereerde in de dagelijkse 50 minutenshow (vijftigminutenshow) van de praatgrage godfather van de vaderlandse televisie, de blondgrijs [blondachtig grijs; ook: grijsblond = grijsachtig blond] gelokte [mogelijk: blondgrijsgelokt, immers ook: blondgelokt] spring-in-'t-veld die weliswaar smeuïg, maar af en toe in te geijld tempo de nieuwstijding van de autocue proclameert.

4. De lenige hinde uit Amsterdam-Zuidoost heeft miljoenen weten te beroeren met zijn souplesse, [en] zijn bovenmatig atletische moves die in zijn actieve loopbaan op de graszoden frequent leidden tot fameuze treffers in het net van de opponent.

5. Dit jaar tweeduizend zestien is amper een kwartiel onderweg en reeds nu bewenen wij enigszins melancholisch het verscheiden van gerenommeerde vips. Zo was Prince, het exquise heerschap dat ons in de jaren tachtig (80) verblijdde [ook verblijen kan, daarom ook 'verblijde' goed!] met zijn purperen regen en een frambooskleurige baret [de, v.], voorafgegaan door de androgyne David Bowie en de zoetgevooisde songwriter van die Amerikaanse band die ons onder andere Hotel California cadeau deed.

6.In interviews doceerde Johan voetballogica in optima forma. Hij excelleerde in een veelvuldig gebruik van oneliners die het midden hielden tussen een briljant inzicht en een open deur. Tautologieën en staande uitdrukkingen wisselden elkaar voortdurend af. Het (pronomen) relativum 'die' werd standaard vervangen door 'wie'; voetbaljargon in onvervalst Amsterdams dialect.

7. De Facebookpagina waarop Johan geëerd werd, is nochtans tot vervelens toe geliket, mede omdat er een citaat geboekstaafd werd met Johans onnavolgbare beeldspraak over geiten- of komijnekaas; taalgebruik waar menig neerlandicus eczeem van krijgt.

8. Nu Onze-Lieve-Heer hem voorgoed deletete uit de lijst van levenden, zullen wij nooit meer van Cruijffs geniale invallen genieten en zitten wij op pinkstermaandag nog te ploeteren op dit illustere dictee.