dinsdag 28 februari 2023

3166 Dictee vrijdag 03-03-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (866)

Dictee – dictees [3166]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee mei 2016 (10), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (866)

1. De maashagedissen zwommen ooit in het Maaswater, maar niet onder mauritiuspalmen. Het Mid-Atlantische koufront [vgl.
Mid-Atlantische Rug] rukte op naar Midden-Amerika. Een macamba (ook: makamba) is een Europese Nederlander of een vlindervis. De luiaard, je zou hem een madame-jeanette [zeer scherpe Spaanse peper] in zijn reet steken! Een makaperi is een zeker sieraad. Met een makaslang [SR, slang, bosmeester] kun je de tuin niet sproeien. Wat hebben maneblussers [spotnaam Mechelaar] met een manenstelsel [zoals van Jupiter] van doen? Niets! Het dragen van een mani [geblokte Palestijnse omslagdoek – arafatsjaal, palestijnensjaal, Palestijnse sjaal, palestinasjaal, kaffiya, keffiyeh, kufiyyah ] is hem tot een manie geworden. Kreupelen zullen mank gaan (GB, VD, wel: mankgaand).

2. Manou is zeker rotan. Ook in een mansaliñabos kun je verdwalen. Marico is water en een mariku is een flikker? Een maripa is een palm of deszelfs vrucht. Is mark-up de opmaak [in tekstdocumenten]? Een markusa is een passievrucht. De en het Masai zijn een bevolkingsgroep en hun taal [GB, vgl. Masaikrijger]. Hoe spreek je 'mazout' uit en wat is het? Met oe: stookolie of een mix van pils en cola. De masbangu lijkt een zekere vis te zijn op de Antillen. Er ontstond veel soesa over de masusa's [plant of bes ervan]. Een mata is een stampblok, een matapi een cassavepers. Dat spel speel je op een matjoktafel [SR: lijkt op mahjong].

3. Met de titel 'maulana' wordt een islamitische religieuze geleerde aangeduid. Met mdf wordt medium density fibreboard (een bepaald soort lijmgebonden vezelplaat) bedoeld. Een medina is een oud stadsdeel van een Arabische stad. Het mietje [verwijfde homoman] en het grietje gingen naar de meet-and-greet [artiest met zijn fans]. Een mentsj (VD: mensj – in jodendom) is een goed, rechtschapen mens, waar je wat aan hebt. Een mekanieker [BE], dat is toch gewoon een mecanicien? Ja! Mmm [jammie, mjam, mjammie, njamnjam, nomnom, nomnomnom], lekker! Een mignonette is een plak van de ontvette en ontvliesde rugspier van een varken. Een mikwe (VD ook: mikwa) is een ritueel joods bad of badhuis.

4. Eerst zien en dan bezitten: zo verwordt een must-see tot een
must-have. Een mogul is een buckel [kunstmatige bobbel op skipiste], een mogol een voormalige Mongoolse vorst. Miso is pasta van gefermenteerde sojabonen. Is er veel verschil tussen 'muzisch' [kunst] en 'muzikaal' [muziek]? Wat is mulchen? Antwoord: op de grond een deklaag van mulch aanbrengen!? En mulch (VD ook: muls) is een deklaag van vergaan of rottend organisch, of ander materiaal over aanplantingen. Een musk heet ook wel muskus [sterkriekende stof van mannelijk muskushert of muskusplant]. Zij is een dolle mina [aanhangster van de beweging Dolle Mina]. Op de burelen van GB en VD zouden enkele bedrijvige martha's niet misstaan. In een mira-udu [= mierenhout: boom met mieren in holle takken] kunnen massa's mieren leven.

5. Het woord 'mindfulness' wordt vaak fout geschreven. Een moa is een uitgestorven, zeer grote Nieuw-Zeelandse loopvogel (de reuzenvogel, vergelijk kiur en aepyornis). Moksimeti is een Surinaams gerecht bestaande uit verschillende groenten en meerdere vleessoorten, geserveerd met rijst. Een mokomoko is een zekere moerasplant. Kende je het werkwoord moonen al: het ontblote achterwerk naar een ander toekeren als belediging of grap? Waar gebruiken ze een moodboard voor? Als visuele weergave van een concept. Hij is gestorven aan muco [mucoviscidose = taaislijmziekte, cystische fibrose, CF]. Hij rijdt moto [motorfiets] en auto. Die Moengonees komt uit Moengo [plaats in het oosten van SR]. Het lijkt erop dat 'morielje' (alleen GB) en 'morille' [zekere zakjeszwammen] synoniemen zijn.

 


maandag 27 februari 2023

3165 Dictee woensdag 01-03-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (865)

Dictee – dictees [3165]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee mei 2016 (8), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (865)

Oefendictee mei 2016 (8)

1. Een jab is een punch (in de bokssport) en een jabotje is een plooisel in kleding voor mannen en vrouwen. Jahwe(h) [GB, VD] is de aanduiding van de god van Israël [JHWH, JHVH – VD – Hebreeuws – ook (GB, VD) Jehova]. In het jakamp zitten de ja-stemmers. Hij is net terug uit Jamaica (ook Hawaï heeft hij aangedaan). De (d)jaran kepang is een Javaanse dans met stokpaarden. De jeanet is gewoon een janet [beide, GB, VD] . In 'gij liept' is er sprake van de gij-vorm. Heeft het Surinaamse Jeugdparlement [GB SR, VD algemeen: j...] echt iets in de melk te brokkelen?

2. Een jid [Bargoens] is een Jood, joyrijden [VD] is bij GB/VD ook: joyrijden, een jock is een dj (deejay), joego's kun je niet altijd vertrouwen, met de jump-in [spelen en ontdekken] wordt meer bewegen gestimuleerd (dat is dus geen jumping), Karel is een echte jonas [alleen GB: pechvogel, in die betekenis ook in VD met kleine letter], een join [niet in wdb.: 'treffer; bij zoeken in databases] heeft met SQL [Structured Query Language] en query's [informatieverzoek aan een databank] te maken en zoete witte jopen [joop: o.a. stoofappel, hier geen borsten dus] zijn in oktober en november goed. Een jug is een kruik met lange smalle hals waarop bastonen gevormd worden, als vervanger van koper- en snaarinstrumenten.

3. Open deuren intrappen is jugulare mortuos (letterlijk: doden vermoorden). Die spellingvalkuil, daar ben je toch mooi in getuind [alleen ‘instinken’ aaneen]! Zo, dan eerst maar weer een uitstapje naar Suriname: kabula is een Surinaamse muziekstijl, een kachu een Antilliaans muziekinstrument [koehoorn], een ka'i òrgel is een zeker orgel [SR], een kaminata een soort uitstap, een kamisa een omslagdoek en een kandratiki een zilvergrijze ombervis.

4. Een karkó is een grote zeeslak (VD: carco). een karpat is een teek en de karpattenziekte dus lyme (de ziekte van Lyme – tekenziekte). In SR is kasiri een indiaanse, zwak alcoholische drank uit cassave. Waar GB kasyu schrijft, noteert VD kasjoe [cashewnoot]. Een katjang kan een verkorting zijn van katjang tjina, katjang tanah of katjang goreng: apennootjes die door een apekool stovende deugniet van een apenkop, een katjang van een [Indo-Europese] jongen, genuttigd kunnen worden [gedroogde palmbladeren: kadjang]. Waar GB katsjoe [looistofhoudend extract uit de bast van zekere bomen] schrijft, noteert VD cachou (GB trouwens ook!) of catechu. Bij VD is cachou ook nog de verbastering van acajou. Een kawina is een trommel. Een kwasibita is een kwassieboom. Kwikwi's zijn zekere vissen. Zou een koredor een soort recreatiegebied zijn? Of corridor? De vraag stellen, is hem (hier) niet beantwoorden ...

5. Kablering heeft vast met kabels te maken. Kabalering = kabalen smeden (geheime verbintenis – intrigeren). Kabelaring of kabellarga = o.a. touw om het anker op te halen. Een kabriet zou een zoogdier moeten zijn. Nooit van gehoord, zei ze: de Kabylen [Berbervolk, Noord-Afrika]. Een kadee is erg goed, erg slecht of erg groot [sigaar, bier]. Kaffa is een stofnaam [bont katoen] en de kaffiya een arafatsjaal [ook: keffiyeh kufiyyah en mani]. Die benadering is puur kafka. Ze heeft de chocoladereep helemaal kapotgebeten, die was dus asjeweine [gasjewijne, kasjewijle, kasjewijne, kassiewijle, kassiewijne, sjewijne]. Een Kazach [inwoner Kazachstan] spreekt Kazachs [Kazachstaans] en kan best een kazak(ke) [wijd mansoverkleed] dragen [ook wel op/over zijn schouder, maar dan is het een tapijt].

6. Leg het verschil uit tussen kuitschieten, klootschieten [over de grond, kloot = langwerpige tonde bal/schijf] en handboogschieten. Het kleinkapitaal [hoofdletter op x-hoogte – VD ook: klein kapitaal] heeft niet veel in te brengen, het grootkapitaal [met grote hoofdletters, VD ook wel: groot kapitaal] wel? Die krullebol wist zelfs wat een KSA'er [Katholieke Studentenactie] is. Gelukkig is 'knäckebröd' [GB, VD] onveranderd. Het 'smörrebröd' kent alleen GB, het 'smørrebrød' kennen VD en GB beide. Bij woorden als 'kolere', 'koleire' ('klere'), 'kolerig' en 'koleirig' schiet ik algauw in een Franse colère [plotseling razend worden]. Ik zal je een kopie conform (cc'tje) [Engels: carbon copy, Frans: copie conforme] sturen.

 

 


3164 Dictee donderdag 02-03-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (864)

Dictee – dictees [3164]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee mei 2016 (9), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (864)

Oefendictee mei 2016 (9)

1. Ik beleefde mijn finest hour: die kop van Jut nu ook in GB! De Keniaan (GB ook: Kenyaan) had graag bij de kerst-in willen zijn. Wat is erger: kwaad doen of kwaadspreken? Wat was de Kultuurkamer [WO II: Nederlandse cultuur doordrenken met nationaalsocialisme]? Krijn is gewoon crin [paardenhaar als vulstof]. Zou een kort geding in NL meer kans maken dan een kortgeding in BE? Dat hangt van de kortgedingrechter af! Wat is jullie KvK-nummer [Kamer van Koophandel en Fabrieken]? Ik kreeg kennis aan die kinderboekenweekgeschenkschrijfster. Tegenwoordig is krawkraw [enk. kraa] chips van de cassave.

2. In Suriname kunnen ze er wat van: keksi = cake, een kenepa [GB] is een boomsoort of vrucht ervan (in de papieren VD was dat nog knepa – ik denk dat knippa, GB, VD hetzelfde is), Ketikoti (het ketikotifeest) is het slavernijafschaffingsfeest, de kibrahacha lijkt me een zekere boom (met mooie bloemen!),een kofimama (GB – VD: koffiemama) is een schaduwboom voor koffieheesters, een kokolampu is een blikken olielamp, kinsena: ik gok erop dat dit een periode van 2 weken is (bijv. voor de kinderbijslag), kipashi is brood, en weet jij wat het bnw. kiut betekent [mooi, fraai, knap]?. Ik denk dat met 'klapchi' vuurwerk bedoeld wordt en dat klarun [VD: klaroen2023 ook klarun!] een zekere bladgroente is.

3. Verder: een kulaman hanteert op een korjaal de vaarboom, een kumbu is een palmboom, met krioyo [GB] wordt de Surinaamse keuken aangeduid, krobiya's zijn baarsachtige zoetwatervissen, krontobana is een gerecht van varkensvlees met bananen en kokosmelk, een krutu een vergadering, beraadslaging, de cuatro (zie lemma typico-orkest) is verwant met de kuarta, de kudzu is een zekere bodembedekker, een kunukero – gokje – is een boer, de kunuku is het landelijke gedeelte van de eilanden, gelegen buiten de dorpen of steden (betreft de Benedenwindse Eilanden), een kurkuru is een rieten mand voor gevangen vis, een kotkoti is een veenmol, een koto of kotomisi is de creoolse vrouwendracht, een krabita-anu hebben = alles wat men aanpakt, zien mislukken, de Kranshi is zoiets als de burgerlijke stand, met de krapa wordt de krapboom aangeduid (die geeft krapaolie) en een krapé is een zeer grote zee- en soepschildpad: die is eierleggend en legt dus krapé-eieren.

4. Bij de letter l [GB, kleine l] weer veel gewoon Nederlands: een ladette is een slechtgemanierde vrouw (een wilde meid), een lamunchi is een limoen, jij lazerstraal, je kunt het lazarus krijgen, hij volgt een
leer-werktraject, bij BuZa [M/ministerie van Buitenlandse Zaken – instelling/gebouw] hebben ze een LGO-afdeling (landen en gebieden overzee), hij is een erkend libellenschrijver [smaad-, schimp- of schotschrift], een lukuman is een wintimedicijnman, VD kent de linkmiegel [GB] ook als linkmichel [beide; zelfde uitspraak], hij volgt een liostage(!) [letterwoord, leraar in opleiding], het meervoud van loelav [palmtak op Soekot] is loelavs of loelavim, in SR is logologo paling, dat product had nou eens een goede look-and-feel, een lostu is een moedervlek (de lota – huidvlek a.g.v. schimmel – is eraan verwant), een louis (d'or) is een oude gouden Franse munt en lowtechproducten zijn niet erg geavanceerd.


zaterdag 25 februari 2023

3163 Dictee dinsdag 28-02-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (863)

Dictee – dictees [3163]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee mei 2016 (7), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (863)

1. Een prognose wordt geprognosticeerd (GB, VD ook: geprognotiseerd – BE). Rips [bnw. ripsen] is ribbetjesgoed. Voor het gereivervoer rukte het gerij uit. Een get-together (SR) is een gezellige bijeenkomst. Een GevMin is een gevolmachtigd minister. Een gîte is een vakantiehuisje. Een giveaway is een weggevertje. De kling [lemmet van een zwaard] moest nog geglad [ww. gladden] worden. Een glotoetsboekje zul je in Nederland niet aantreffen [SR: gewoon lager onderwijs, letterwoord – zou in NL bv. glo-school zijn: initiaalwoord]. De glykemie (GB ook: glycemie) is de bloedsuikerspiegel. Alles goed- en welbeschouwd, ben ik het ermee eens.

2. Goh, wat mooi! Die gortenteller [vrek] lust er wel gortepap van. Een totonero is een (Italiaanse) bovengrondse illegale voetbaltoto. De gotong-rojong is de onderlinge solidariteit (Indonesië). Met gourdes [HTG] betaal je in Hti. De economie beleefde een groei-explosie. De GroenLinkser stemde tegen. In SR is gropesi gewoon taugé. Een groupie, is die altijd op reis? Ja, met zijn idool. Op de plaatjes lijkt guiambo wel op soep [Antilliaanse okrasoep met vis en vlees – okra of oker is een langwerpige, geribde vrucht]. Hij volbracht de taak met veel gusto [smaak, animo]. Op het gyrokompas lag nog een broodje gyros.

3. Een haarstilist of hairstylist (VD) noemt GB ook haarstylist. Hou op met haatzaaien! Ik heb mijn hadith [met overlevering van aan Mohammed toegeschreven uitspraken en handelwijzen] niet bij me (mijn hagada trouwens ook niet – joods boek met liederen en verhalen m.b.t. de exodus uit Egypte). Halteren van een bus is halt houden bij een halte. Hij verleende hand-en-spandiensten bij de montage van het hang-en-sluitwerk, maar dat was wel kunst-en-vliegwerk [2023 – nu ook: duw-en-trekwerk]. Door het handsfree bellen kon hij verder
hands-on [praktisch] aan de slag. De havoër [hoger algemeen vormend onderwijs -vgl. vwo’er – voorbereidend wetenschappelijk onderwijs] kon van de hbo'er [hoger beroepsonderwijs] een klap op zijn harses, op zijn kanis, krijgen. Bij GB kijk je hd-tv [televisie met high-definition], bij VD [+ GB] hdtv [hogedefinitietelevisie]. Op de plaatjes is hedera een soort van klimop. Ik word gek van dat heen-en-weergeloop!

4. De he-man was gek op helleborussen [kerstroos, kerstster]. Had u alle hogervermelde woorden echt goed geschreven? Volgens GB mag je heriheri (eenpansgerecht) ook wel als herheri schrijven. Het hic et nunc is het hier-en-nu [GB, VD: het hier en nu (znw.), trouwens 'hier en nu' is een bijwoord]. Er was reden genoeg om te highfiven. Kom op, swa [kameraad, swa's, swaatje], wees een hòmber [kerel]! Wat een hòfi is, weet je vast wel. Hof, tuin. Ik ken hospikken, die later monniken geworden zijn. We zouden in Nederland toch de dakjes gewoon handhaven [i.t.t. de Fransen]? Bij 'hotelier' is dat (althans bij GB) duidelijk niet gelukt! GB: met en zonder ^, VD alleen met! Nou, houdoe (VD ook: oudoe), tot morgen dan maar! Een houwtouw (BE) is een sleutelkoord en zeker geen houtje-touwtjejas! Een huppeltutje of huppelkutje is (pejoratief – ongunstig) een onnozel en naïef meisje. Omschrijf het hurling ['smijten'] eens. Spel gespeeld door twee teams van 15 spelers die een met wol en leer omwonden bal met een stick in of over het doel van de tegenstander proberen te slaan.

 


vrijdag 24 februari 2023

3162 Dictee maandag 27-02-2023 (1) - dictee Dictee van de Dag (862)

 Dictee - dictees [3162]

 Oefendictee mei 2016 (6)

1. Veel 1-op-1-relaties (een-op-eenrelaties) luisteren heel nauw. Met ecarteren wordt ook ecarté spelen bedoeld. De (E.) colibacterie heet voluit Escherichia coli. Een tijdlang, zeg maar tijdenlang, leven ze al in onmin. Hoezo, eerdergenoemde perikelen? In de eersteklascoupé kreeg je een eersteklas service. Een e-ID [GB] is een elektronische identiteitskaart [GB ook: eID]. Zet 'm op: éksito (= succes)!

2. Hier is een elektroshocktherapie nodig, zei de geneesheer-directeur. Dat kwam je alleen in elizabethaanse tijden tegen. Hij organiseert altijd emmese [GB/VD: emmes = (VD ook :) ibbus, immes, ippes – fijn, leuk] feestjes. Het lijkt erop dat empaná’s gewoon empanada's [platte koek, Spanje] zijn. De EMS is de enhanced messaging service, althans volgens GB (= een uitbreiding op sms). Het moet toch niet gekker worden: de engelsebol (VD gelukkig: Engelse bol) naast de berlinerbol (boule de Berlin, mv boules de Berlinsmv. of/of) en de Bossche bol ... In Noord-Nederland kennen ze de Groninger kroon (een appel) en elders de deventerkoek en Deventer koek (zie bv. de Deventer latten).

3. Met epi wordt episiotomie (een inknipping bij de gynaecologie) bedoeld. Voor het eraan toe zijn moet je eerst eraan toekomen. De ERP is de enterprise resource planning [verzameling software die alle processen in het hele bedrijf ondersteunt], een term uit de ICT (GB ook wel in toelichting: ictinformatie- en communicatietechnologie). Eerst was het ertegen aankijken, maar later zijn ze ertegenaan gegaan. Voor het ervan af zijn, moesten ze ervan afzien. Eternietresten in de ether kunnen ziekteverwekkend zijn.

4. Met een Facebookaccount [GB in toelichting ook wel: f] kun je facebooken [ww. altijd: f]. Hij werkt bij een factoringmaatschappij [factorkredietmaatschappij – neemt je financiële administratie over]. Het was maar een fade [faa-duh – flauw, zouteloos] soepje. Hoe zou een Falasha [Jood van Ethiopische afkomst] (broodje) 'falafel'
[faa-lah-fuhl – gerecht van kerkers, uien en kruiden] uitspreken? Een fasyong is een Chinese worst. Hoeveel favo's [favoriet, persoon of voorwerp] heb jij wel niet? Een fayalobi is een sierheester. In Egypte en Noord-Afrika tref je fellahs [inheemse landbouwer] aan. Hoe spreek je in vredesnaam 'feng shui' [fèhng-sjwee/sjoe-wie] uit? Van GB moet je 'Fenicisch' schrijven (van VD mag ook 'Foenicisch' nog). Een fermette [tuh uitspreken] is een boerderij.

5. In de fifties [jaren vijftig van de 20e eeuw] werd er vaak fiftyfifty [allebei de helft] gedaan. Fijn stof (BE) of fijnstof (NL)? Allebei! Beide: fijnstofbesluit. Klaar, uit, basta, fini (finito)! Ik vind dat je reinste flauwekul. Jazeker, dat is sherryflor [niet in wdb.: soort gist]. Wanneer was die fluwelen revolutie [geweldloze grote verandering, bv.
Tsjecho-Slowakije, 1989
]? Gooi maar in de foetsie [afvalbak voor maandverband]! Een fond de teint is een foundation (mv. VD: fonds de teint, GB ook nog: fond de teints – onderlaag van make-up). De fowrudoti (oh – SR) is een groene, halfparasitaire plant.

6. Funchi is een Antilliaans gerecht van maismeel, een soort gebakken polenta. Een fyofyo [fjoh-fjoo] is een tropische bedwants of een magische ziekte (in het wintigeloof). De wand was fraise [aardbeikleurig] geverfd. Een frangipane [zj] is een taart of een vulling, een franchepane een boomstruik. Die fransman [oogstarbeider] werkt maar heel tijdelijk in Frankrijk. Een frappe is een pointe, een clou. Een free podium [mv. free podiums, free podia – ook open podium: daar treden amateurs op] levert free publicity [gratis (media)reclame] op. Hij genoot van zijn fricandon (vleesbrood). Een frittata is een omelet. In de fundi-realodiscussie ging het er heet aan toe. Een fruitbarkje [zeilschip] kan varen.

7. Op Fuikdag – de eerste zondag van het jaar, Curaçao – stikt het van de boten in de Fuikbaai (Willemstad). Gaandeweg, werkende weg werd het duidelijk. Gadodede (SR) is commelina, een lastig te bestrijden onkruid, gadogado is een Indonesisch gerecht en gadotyo (SR
gaa-doht-sjoo, g van goal) is een godsvogeltje. Een gaita is een muziekinstrument. Ik schrijf heel voorzichtig galapagosschildpad (GB, maar VD: mu ook – 2023 – galapagosvink). GB wil iets naar de gallemiezen helpen, VD kan dat ook zonder eind-n. De ganache [romige chocoladecrème] viel in de gamasche [enkelstuk tussen schoenen en broek]. Het schandaal zou geheid uitdijen.

8. Ze hebben me gesjareld, gejost [belazerd]. In het gemengd dubbel bereikten ze de gemengddubbelfinale. Eindelijk, na jaren weer eens een genevertje [zj] in de wdb. De buurt werd opgezoomerd [hoogleraar Opzoomer – buurt opfleuren en netjes houden] door gentrificatie [komst kapitaalkrachtige jongeren + verarming sociale opbouw]. NB Opzomeren is o.a. meer zomers worden (van het weer). Hij had wat gedronken en zong geolied(!).

 


3161 Dictee zondag 26-02-2023 (3) – dictee Groot Leusdens Dictee 2023

Dictee – dictees [3161]

Het Groot Leusdens Dictee 2023 (auteurs: José Huurdeman en Yvonne Oeben)

Toelichting en commentaar in het blauw. De titel behoorde niet bij het dictee. Het dictee telde maar liefst 568 woorden, en dan nog exclusief een paar alinea’s, die lopende het dictee wegens tijdgebrek geschrapt zijn, inclusief dus wellicht pakweg 650. Dat is veel te veel. Een normaal (meeschrijf)dictee telt zo’n 300 woorden, een invuldictee met 50, 80 of 100 invulwoorden kan op zich veel langer zijn. Het nakijken was nu een te grote klus, waarbij ‘slechte’ deelnemers maar gedeeltelijk werden gecorrigeerd. Maar ook die mindere goden hebben inschrijfgeld betaald en daarmee recht op volledige correctie (:-)).

Nog een tip: dictee kort bespreken of alternatief: diapresentatie op groot scherm (na de laatste zin terug naar de eerste, etc.) – tijdens de pauze voor de liefhebbers ...

De uitslag was: Rein 9 fouten, Jeroen 10, Yvonne Pullens 10,5 – een onbekende kwestie waarover de jury het kennelijk niet eens kon worden is dan maar half goed/half fout gerekend …, René 11 fouten.

Opbrengst voor goede doel Taalschool Voila 9000 euro: klasse! En ook (extra) nog het nodige voor leeftenten van aardbevingsslachtoffers.

De 9 fouten van Rein worden in het dictee met rood behandeld (Romeinse cijfers).

1. U, als consciëntieus [zorgvuldig] participant [deelnemer] van [evt. aan, in] het eerste (I dat had ik zo: onterechte fout *) Groot Leusdens Dictee, wordt verondersteld bekend te zijn met het wapenfeit dat de Frankische nederzetting Lisiduna Anno [fout in het dictee, moet ‘anno’ zijn, de afkorting is wel A.D.!) Domini 777 (II gehoorprobleem: later opgeschreven, ik meende 1777 gehoord te hebben) door Karel de Grote werd geschonken aan de Sint Maartenskerk (III, **) in Utrecht.

* M.i. moet Het (zie titel) alleen met een hoofdletter wegens ‘begin zin’, in lopende tekst ‘het’ en dus ook ‘het eerste’. Vgl. Het/het GDNT en in lopende tekst ‘het veertiende – 14e – GDNT etc.

** Lastig probleem: volgens de spellingregels anno nu zeker met het streepje dat ik had, de oude en originele naam is vaak zonder streepje. Overigens vind ik op internet alleen Sint-Maartenskerk in Utrecht. Kan dus moeilijk foutgerekend – vgl. goedrekenen – worden.

2. Het bericht werd mogelijkerwijs per ordonnans [koerier] op een przewalskipaard [uit het eerste GDNT ooit – genoemd naar een Russische militair] overgebracht.

3. 1200 [Twaalfhonderd] jaar nadien werd deze gebeurtenis herdacht tijdens de feestweek (IV F – maar op internet overal f!) Leusden 1200, al werden de festiviteiten abrupt [plotseling] en voortijdig beëindigd door het verscheiden [overlijden] van de burgemeester.

4. De huidige gemeente Leusden bestaat nochtans pas sinds 1969, het jaar waarin de gemeenten Stoutenburg * en Leusden fuseerden.

* Verwarrend: 4 Stoutenburg, 16 Stoutenborgh en 20 Stoutenburg.

5. Na deze prolegomena [inleidende opmerkingen, voorstudie] volgt nu een recapitulatie [korte samenvatting aan het eind] van de verdere loop van de historie van Leusden.

6. De kerk in Oud-Leusden was eeuwenlang de enige kerk voor de hele periferie [rand, omgeving], inclusief Amersfoort.

7. In 1828 werd, met gebruikmaking van bouwmateriaal van de oude, een nieuwe kerk gebouwd, de huidige Dorpskerk [eigennaam].

8. Na de Reformatie [specifiek die van de 16e eeuw, NL --- > hoofdletter] bleef een deel van de priesters, recalcitrant [weerspannig, tegendraads] als zij waren, trouw aan de clerus [de r.-k. geestelijkheid].

9. Zij gingen voor in eucharistievieringen [met brood en wijn] die plaatsvonden in boerenhoeven.

10. Deze incrementele [geleidelijk verdergaande] ontwikkeling is van invloed geweest op het ontstaan van de beide rooms-katholieke kerkdorpen Achterveld en Hamersveld.

11. Rond het jaar 1000 koos bisschop Ansfried [V bij mijn studie alleen Ansfridus(huis) tegengekomen, maar oké: Ansfridus = Ansfried – ik had Ansfrid] een twaalf meter hoog rivierduin (uit) om een monnikenklooster te stichten; dit klooster vormt de basis van Huize De Heiligenberg [eigennaam, zo bij HKL op internet, ‘de’ lijkt denkbaar].

12. Keizer Karel V [uitspraak: vijf of de vijfde] was in 1536
mede-eigenaar van de reeds in 1334 genoemde (Den) ‘Treke aan de Beke’ [mijn tekortkomingen hierin werden gepardonneerd – kennelijk bekende wandelroute in Leusden, internet], het latere Huize Den Treek [eigennaam].

13. Willem Hendrik de Beaufort kocht de hoeve in 1807 en dat was het begin van het ontstaan van het huidige, bijna 2200 hectare grote, familielandgoed.

14 Een van zijn nazaten stichtte Landgoed De Boom [eigennaam internet] en liet in 1879 een landhuis bouwen.

15. Het landgoed met al zijn pachtboerderijen is door Annie de Beaufort, de laatste telg van de familie, geconverteerd [veranderen, omzetten] naar een stichting, bekend als Stichting De Boom [eigennaam, Stichting hoort daar kennelijk bij, anders: stichting].

16. Walter van Amersfoort vestigde zich in 1259 in de nog in aanbouw zijnde ‘Stoutenborgh’ [VI Rein: ch] [zie eerder, dit moeilijk te vinden op internet, wel bv. Stoutenberch], wat trotse burcht betekent.

17 De bisschop van Utrecht mocht het kasteel gebruiken om er zijn krijgsknechten te legeren en verleende quid pro quo [voor wat hoort wat] in datzelfde jaar stadsrechten aan Amersfoort.

18. Tot aan zijn executie in 1619 was de bekende staatsman Johan van Oldenbarnevelt de eigenaar.

19. Twee eeuwen later, in 1862, liet Johannes Luden [VII gehoorkwestie, ik verstond Huden] een buitenissig [excentriek, bizar] neogotisch [de neogotiek is een bouwstijl] paleis bouwen.

20. Zijn dochter sloopte dit etablissement [geheel van gebouwen en terreinen, ook: (horeca)onderneming] om in 1888 elders op het landgoed een heerlijkheid te laten bouwen dat [indien landgoed, die, indien heerlijkheid] heden ten dage (vandaag de dag) in de volksmond de archaïsche [betrekking hebbend op een zeer oud tijdperk] naam Kasteel Stoutenburg [eigennaam] draagt.

21. Een eveneens gerenommeerd [vermaard, beroemd] heerschap in onze gemeente was Benjamin Cohen, een prominente [vooraanstaande] en vermogende tabakshandelaar en bankier die in 1777 rondom boerderij [internet ook: hofstede] De Busaert [eigennaam, Rein VIII/IX Bussaart – m.i. ten onrechte 2 fouten in één woord] 51 hectare grond aankocht.

22. Alle grond werd primordiaal [oorspronkelijk] geschikt gemaakt voor de tabaksteelt.

23. Cohen liet een tabaksschuur bouwen van honderd meter lang, ’t Spul [eigennaam] genoemd.

24. Tijdens deze epoque [gedenkwaardig tijdperk] was er een gigantisch [reusachtig, ontzaglijk] emplooi [werk] op de plantages en in de tabaksschuren in Hamersveld.

25. Na de teloorgang van de tabaksteelt bleef (er) nog twintig meter van de schuur intact [compleet, onaangeroerd].

26. Wegens de kramakkelige [kramakkelachtig, kramikkig, kramakkig, gammel] staat werd de laatste tabaksschuur van Leusden in 1978 geamoveerd [verwijderd, gesloopt].

27. De naoorlogse periode kenmerkt zich door wederopbouw, opkomende prosperiteit [voorspoed, bloei], secularisatie [verwereldlijking van geestelijke zaken] en expansiedrift [uitbreidingsdrang].

28. De eerste boerderij die reeds in 1958 werd gesloopt ten behoeve van de extensie [uitbreiding bv. van een dorp] was boerderij, herberg en rechthuis De Swartesteegh [mijn eendaagse studie van de historie van Leusden loonde! – ook de naam van café resp. snackbar].

29. In 2027 bestaat Leusden 1250 jaar. Kunnen we ervan uitgaan dat onze gemeente dan opnieuw wordt ondergedompeld in een feestweek? Wordt u een van de initiators [initiatiefnemers]? De essayisten [essay = verhaal over bv. een wetenschappelijk onderwerp] van dit epistel [tekst] hopen op een affirmatieve [bevestigend, positief] respons [reactie, antwoord].

Overzicht 9 fouten Rein

I ‘eerste’ was gewoon goed – onterechte fout

II 1777 i.p.v. 777 – jammer van de gehoorproblemen

Wijsheid achteraf is nooit zo moeilijk, maar met Leusden 1200 (jaar) in het midden van het dictee, was 1777 aan het begin van het dictee niet zo logisch, 777 wel!

III Sint-Maartenskerk mét koppelteken – valt over te twisten

IV Feest i.p.v. feest – echte fout, al kon je dat niet weten

V Ansfrid i.p.v. Ansfried – echte fout, in mijn hoofd zat Ansfridehuis i.p.v. Ansfridushuis

VI Stoutenborch i.p.v. Stoutenborgh – echte fout

VII Huden i.p.v. Luden – jammer van die gehoorkwestie

VIII/IX De Bussaart i.p.v. De Busaert – 2 fouten in één woord is niet gebruikelijk

En één fout extra: quid pro pro i.p.v. quid pro quo – had waarschijnlijk ook met het gehoor te maken, maar achteraf ken ik die Latijnse uitdrukking natuurlijk wel! Deze fout was niet opgemerkt.

 


donderdag 23 februari 2023

3160 Dictee zondag 26-02-2023 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 247 RL

Dictee – dictees [3160]

Wekelijkse dicteetest 247 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 747


1. Rookt die ……….. echt …………..?

a. senora                                     senorita's

b. senora                                     señorita's

c. señora                                     señorita's

2. Hij stopte het ………… in het ………....

a. sepootje                          depootje

b. sepootje                          depotje

c. sepotje                            depotje

3. Een ……….. is een Japanse gems, een ……… een staketsel.

a. sero                                       serow

b. sero                                       sero

c. serow                                     sero

4. Zegelkunde is ……….. en kernexplosies geven …………...

a. sfragistiek                             S-golven

b. sfagistiek                              S-golven

c. sfagistiek                              s-golven

5. Je kunt schrijven: sikhara (I) en shikara (II).

a. (I) en (II) zijn allebei goed.

b. Alleen (I) is goed.

c. Alleen (II) is goed.

6. Met ………… wordt de …………. bedoeld.

a. tribanga                            S-houding

b. tribhanga                          S-houding

c. tribanga                            s-houding

7. Het woord ‘…..’ komt uit het ……..-Arabisch.

a. sjoer                           Maghrebijns

b. sjoer                           Magrebijns

c. shour                          Maghrebijns

8. De ………… ontbood de …………...

a. gonfalonnière                               consigliere

b. gonfalonniere                               consigliere

c. gonfalonnière                               consiglière

9. Ja, die ……….. doet vaak te ………....

a. Simpelmans                          simpellijk

b. simpelmans                           simpellijk

c. Simpelmans                          simpelijk

10. Aan een ……… is ………. niet besteed.

a. hazewindhond                                  hazenpeper

b. hazenwindhond                                hazenpeper

c. hazewindhond                                  hazepeper


Oplossingen [247]: zie hieronder.


--------------------------------------------------------------------


Oplossingen [247]

1c 2c 3c 4a 5a 6b 7c 8b 9a 10a


Contact: leentfaarrein@gmail.com

 


dinsdag 21 februari 2023

3159 Dictee zondag 26-02-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (861)

Dictee – dictees [3159]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee mei 2016 (5), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (861)

Oefendictee mei 2016 (5) – 861

1. Elsje werd veel getreiterd, dat maakte haar tot een boos wicht. Het pinkstervuur is de heiligegeestdrift: ik zou dat aaneenschrijven. Het refereert mijns inziens aan de Heilige Geest. Ook: Heilige Geestdrift [RL]. Zonder sacrale betekenis wel: heilige geestdrift.

2. Dank je wel [GB als tw. ook aaneen, VD niet], dat je mijn dank-je-wel wilde overbrengen. Het Surinaamse tussenwerpsel is 'danki'. De afkorting voor daaraanvolgend is dav., die voor daaraan voorafgaand d.a.v. en die voor daaropvolgend dov. De DNA-voorzitter [SR: De Nationale Assemblee] moest DNA-materiaal [deoxyribonucleic acid] afstaan.

3. Met dagublad [bladgroente, net als bitawiri en klarun – GB, VD, fout: klaroen] en knoflook kun je heerlijke gerechten maken! Wanneer vindt jullie volgende liefdadigheidsdansbathon – een soort dansi dus – plaats? Wel grappig, zo'n datuhaag [cactus]! Hoe onderscheid je débris [puin] van gewoon debris [ruimteafval]? Een dedoso (GB ook: dedeoso) is een zekere wake en rouwceremonie (SR). DEET is, zoals bekend: di-ethylmetatolueenamide (GB) of N,N-di-ethylmetatolueenamide (VD). DEET is een insectenwerende stof!

4. Zijn zus, ooit een gerespecteerd en gedelegeerd déléguéetje, is verworden tot dégénéréetje. Is delocatie een kwestie van delokaliseren? Ja: naar een lagelonenland. Demyelinisatie is een soort van prikkelgeleidingsaandoening. Je zult wel de pee (p) inhebben, dat de problemen de pan uit rijzen. Een derde-betaler kan best dokken voor een derde-belanghebbende. Is diabaas hetzelfde als doleriet? Ja: een basisch stollingsgesteente.

5. Dieperiken van filosofen kunnen ook best de dieperik in gaan. Hoe kan ik je dat verder nog diets [duidelijk] maken? Een dg is een directeur-generaal. De dizzy [duizelig] dj (deejay) wilde toch nog doordeejayen. Hij werd compleet gedist (dissen = uitschelden, beledigen): kwestie van diss [rap waarin iemand verbaal hard wordt aangepakt].

6. Op feestdagen gebruikt Google een doodle [afspraak voor een uitstap]. Een afkorting van doommetal [muziek] is doom. Hij wordt gelinkt aan een door- en doorlinke (ook: door en door linke) website. Wat heeft mijn dushi [schatje] een lekkere dosi [doh-sie – nagerecht] gemaakt! Een dradu is een dorade, een goudmakreel. Een dr-lid is lid van de districtsraad. Een dyade is iets uit de chemie (bv. CN als eenheid beschouwd). Wie weet wat drecheren is [SR: repareren]? Hij miste zijn driehonderdste [300e, 300ste] overwinning op drie honderdsten na.

7. Een droga is een zeker verdovend middel. De drogetijd (GB) [vgl. droge tijd] komt vast na de moesson (SR). Mag ik aannemen dat een drive-thrucambio een soort McDonald's-achtig wisselkantoor is? Een (d)jaran kepang is een zekere Javaanse dans met dierenimitaties. Djoinen is meedoen: dat sloeg ooit op Bouterse. Alleen (met) een auto kan (je) djorken [plotseling de koppeling loslaten]. Djus (mv. djuses) is onder andere sap. Een dogla is (SR) een persoon van gemengd
creools-Hindoestaanse afkomst en een dokun een versnapering van in bananenblad gestoofde geraspte cassave en kokos.

8. Domen (oo het doomt, het heeft gedoomd) is onder andere dampen. Een dongel schijnt in een printerpoort geplaatst te worden [tegen ongeautoriseerd gebruik van software]. Dit is de duizend (en) tweede editie van deze courant. Een doño, zou dat een eigenaar zijn of zoiets? Ja: de baas.

9. De dumbbell [korte halter met gewichten] werd met ducttape [sterk plakband van textiel] bijeengehouden. Jullie moeten niet zo veel dyugudyugu (SR: gedoe, drukte, ophef) maken. Dyul is (SR) een kinderspel waarbij een rechthoekige figuur op de grond wordt getekend.

10. Dyompofutu is (SR) een hinkelspel waarvoor een figuur met genummerde vakken op de grond wordt getekend wordt.