3260 Dictee donderdag 04-05-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (928)

Dictee – dictees [3260]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee juli 2017 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (928)

Oefendictee juli 2017 (1)

1. Met kalos k'agathos [schoon en goed] wordt rechtschapen naar lichaam en ziel bedoeld. Er is zelfs een overeenkomstig znw.: kalokagathia. Zowel caliet [legering van ferroaluminium en nikkel] als kalomel [mineraal met kwik-I-chloride (mercurochloride), bekend (giftig) geneesmiddel (o.a. bij waterzucht) (Hg₂Cl₂)] verwijzen naar het Griekse 'kalos' [slecht]. De agathologie is overigens de leer van het hoogste goed(!). De paarden gingen zich hoorbaar aan lekker neien [hinniken] te buiten. Sjalotjes moet je niet in de (BE) chapelure [paneermeel] leggen en al helemaal niet in de chevelures [venushaar, plant]. Na lange tijd weet ik nu dat het symbool voor de bohr(straal) a₀ (met index 0, nul, dus) is. Niet verwarren: boor of borium (B) met atoomnummer 5 en bohrium (Bh) [h van hoog] met atoomnummer 107. Er zitten vragen in het tentamen over de elliottgolf [koersschommelingen voorafgaand aan een omvangrijke koersval] en het dopplereffect [bij je naderende trillingsbron hogere toon, bij van je verwijderende trillingsbron lagere]. Zij was gebensjt [gezegend] met die bench [kamerkennel] voor haar buldog [GB ook: ll – maar andere uitspraak!]. Het studentencorps kan best voor later een docenten- of lerarenkorps voortbrengen. Onze groep vertoonde altijd al een korpsgeest, een esprit de corps. Als je over de grens wilt, is een sûreté [suur-tee] de corps [vrijgeleide] wel plezierig. We hebben en corps [allen tezamen, gezamenlijk] naar het avant-corps [zelfstandig gedeelte van een gebouw voor de hoofdgevel] gekeken. Weinigen kunnen die vangelder [zekere oefening aan de ringen bij gymnastiek, niet in wdb.] uitvoeren.

2. Hij is terug van weggeweest. De president heeft een precedent [waar men zich later op kan beroepen] geschapen. Met een 'cheerio' [proost] zette hij het adje, de ad fundum [glas in één keer tot op de bodem leegdrinken] in. Hij atte dus en had daarna geat (niet: gegeten). Uit de chemie kennen we de begrippen ionisch = ionair [uit ionen bestaand] , uit de bouwkunde de begrippen Dorische, Ionische, Korinthische en Egyptische kapitelen [= pilaarhoofd]. Met de 3, 4 en 5-steek kun je een rechte hoek uitzetten [touw; stelling van Pythagoras]. Dat heeft alles met een vijfsteek [rechthoekige driehoek met zijden 3, 4 en 5 – 3 in het kwadraat + 4 in het kwadraat = 5 in het kwadraat, 9 + 16 = 25] te maken. Het breedbladige lazerkruid bezit maagversterkende kracht. Binnenkort gaat ook VD het Chinees Nieuwjaar vieren ... [naast het Joods Nieuwjaar]. Wanneer komt de Assemblee van de Verenigde Naties weer bijeen? Joepie: VD spelt [speldt ons] nu ook het Bamboegordijn of Zijden Gordijn [op de mouw]! Wat herdenken we op klaproosdag? BE: Poppy Day, einde WO I, 11 november. Rare aanduiding: A/N voor alfanumeriek [informatica: letters, cijfers en speciale tekens]. Het hb-kind [hoogbegaafd kind] zat vroeger op de rijks-hbs * (hogere burgerschool, GB – zie lemma hbs!, VD: aaneen) en werkte daar met HB-potloden [middelhard, hard black]. * Valkuil: voluit geschreven wordt het: rijkshogereburgerschool!

3. Na hole 14 stond hij een dormie (in dat geval: 4 slagen = evenveel als nog te spelen holes) voor. Die loerahs waren dorpshoofd. In België wordt de Dorpsstraat [lokale politiek] wel tegenover de Wetstraat [federale politiek] geplaatst. Is ie weer aan het hooidorsen [niets uitvoeren, lummelen]? Het toetje was dosi [oh, ie – SR, zoetigheid]. Het boek had een dos [doo] passé [vlakke, vierkante rug]. Zo schrijf je dat: het dossier Bouwfraude, het dossier-Dutroux. De nomadengroep bivakkeerde in een douar (doe-wahr – tentenkamp). Bij doublechecken worden double checks uitgevoerd. Wat doet een doula [doe-laa – niet medisch bijstaan van kraamvrouw]? Na het bericht van down-under [in Australië, Nieuw-Zeeland of de Stille Zuidzee; ook: schaamstreek] waren we weer helemaal down-to-earth [met beide benen op de grond]. Doza's zijn vaak vakkenvullers [jeugdige oproepkracht die vooral op koopavonden en op zaterdag in de supermarkt werkt, van donderdag en zaterdag]. Ik kom zo dra mogelijk [zodra het mogelijk is, weldra]. Op 21 juli is de drache [drahsj] nationale [schertsend: stortbui die nagenoeg elk jaar het defilé op de nationale feestdag in België verstoort] eerder regel dan uitzondering. In het Papiaments is een dradu [oe] een goudmakreel. Een massagebed kan wel een gebed zijn, een aspergebed niet. Sommige moslims dragen tijdens het gebed een taqiyah [klein rond (hoofd)kapje]. In Bijbeltaal is een bath [baht] 36 liter (l). De codex argenteus is een uniek handschrift [van Wulfila's Gotische Bijbelvertaling]. In de theologie is Vita Adae [Vit. Ad.] het Leven van Adam (apocrief Bijbelboek).

4. Als jij me onderdak bezorgt, ben ik onder dak. Als meerijder drink ik licht- of zwakalcoholische dranken, de bob [bewust onbeschonken bestuurder] beperkt zich tot niet- of non-alcoholische dito. Het dicteewoord 'neverippie' [condoom] komt van de merknaam Never Rip. Dit is preëminente [boven andere voortreffelijk] proteïne [n/s] [eiwit]. Je moet je door de moeilijkheden heen slaan, je moet je erdoorheen slaan. Wolven moet je heenjagen. Nog altijd is die Drang nach Osten latent aanwezig [bij Duitse politici]. Bij die drarrie [straattaal: vriend] zie je vaak draperies d'amour [wallen onder de ogen]. Waarin verschillen scatologie [voorliefde uitwerpselen] en eschatologie [leer van de laatste dingen]? Aldrin en dieldrin zijn drins [pesticiden]. De CEO [chief executive officer, president-directeur, bestuursvoorzitter] zit in de driver's seat [leidinggevende positie, het voor het zeggen hebben]. De chimères [hersenschimmen] hadden hem in de greep. Hij zei dat ze eruitzag als drolletje drie van Overschie (Krommenie) [kort en dik, dreumes, onderkruipsel]. Wilt u aldaar een makartboeket [gedroogde bloemen en grassen] bezorgen? Zijn dat nou shiraz- of syrahdruiven [is hetzelfde] ? Druivensteen is botryoliet oftewel botryt [mineraal]. Je hebt me behoorlijk in den drum [benauwdheid, moeilijkheden] gebracht. De dubstep [stijl popmuziek] is beïnvloed door o.a. drum-'n-bass, dub en 2 step. Een flamencozanger moet duende [bovennatuurlijke inspiratie] hebben. Het ijs is drie duimen [elk 2,5 cm] dik. De Duinkerker kapers droegen soms duinkerkers [zware, ruige zeemansjas]. De Satan is de Prins der Duisternis.

5. Dat wonder is du jamais vu [ongehoord, nog nooit vertoond]. Brood doop je in dukkah [doe-kaa] (mengsel). Zij was d'un certain âge [vr.: middelbare leeftijd]. Du moment dat [op hetzelfde moment] ze vertrok, sloeg de kerkklok. Dura lex (ook: lex dura), sed lex: wet is wet. Een duro [doe-roo] was 5 peseta's waard [Spanje]. Dat was niet mooi, die DVT: diepveneuze trombose. Gebruikt ze nog steeds DXM, dextromethorfan [psychedelische drug, onderdeel hoestmiddel]? Dat kun je eten: dyarpesi [lichtbruine zaden van zekere plant]. Hij is een gevreesde dynamitard [dynamiteur, pleegt aanslagen – dynamiet]. De kinderen speelden dyompofutu [SR: hinkelspel] – andere dyul [SR: rechthoekige figuur op de grond tekenen] –, de vaders leegden hun dyogo [literfles met bier] en de moeders – waaronder dyuka's = bosnegers in het algemeen [D = een zekere stam] – maakten veel dyugudyugu [SR: drukte, ophef]; opgehitst door een dyumbi [oe] [SR; dwaalgeest], een ketter dus? Zo, dat is het einde van de letter d.

 

 

3259 Dictee woensdag 03-05-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (927)

Dictee – dictees [3259]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee juni 2017 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (927)

Oefendictee juni 2017 (1)

1. Laat ik er het zwijgen maar toedoen. De muziekgroep kon niet meer zonder synth [synthesizer]. Tertiën of terties zijn zestigste gedeelten/s van een seconde. Dingding is dendeng (Indië, vlees). Je kunt een campagne voeren: dat spreek je gemouilleerd [palataal] uit met 'nj' zoals ook in 'kampanjedek'. Eenmaal, andermaal, derdemaal ... Der jüdische Selbsthass is de haat van Joden jegens zichzelf. De collegezaal van een medresse (madrassa) heet dershane [dèhrs
haa-nèh]. Met zwartebessenlikeur wordt crème de cassis bedoeld. Je schrijft kidoesj, sabbatswijding, toch wel goed, hè? De kle/appermanspoëzie is rijmelarij, zoals vroeger de nachtwakers met Nieuwjaar aan de burgerij aanboden. DeVlag was de Duits-Vlaamse Arbeidsgemeenschap. Heb jij weleens kroeze [gekrulde] peterselie gegeten? Jij bent goedgeïnformeerd (GB): dat daar zijn inderdaad buxussen (buksbomen) en lariksen (lorkenbomen, geen sporkebomen dus). Weetje: een diaconium is een diakonikon [kleine ruimte, rechts van de apsis, abside].

2. Naast de diak [double income and kids: tweeverdiener met kinderen] woonde een dinkie [double income, no kids: tweeverdiener zonder kinderen]. Bij een dialogue de sourds wordt veel aan dovemansoren gezegd. In NL wordt soms een Diamanten Film uitgereikt [na 1 miljoen bezoekers]. De fabrieksbaas zei: "Ik doe alles voor mijn werkers." Jan Langbeen gedegradeerd tot 'de dood'? De alleenheid beleef je individueel, de aleenheid collectief. De winst was inmiddels helemaal te loor (verdampt) gegaan: de teloorgang tegemoet. De uitdrukking 'je doodergeren' [de hoogste graad van ergernis] komt nu dichter bij Magere Hein, de dood. Je kunt je ook blauw, scheel of groen en geel ergeren. Joepie, de grote marene is nu een oostzeehouting [VD voorheen: O]! Je kunt daar mooie minnego(o)djes kopen! DCP is dichloorpropanol en DDT is dichloordifenyltrichloorethaan. Let goed op met 'die blaue Blume' [bnw.] en 'ins Blaue hinein' [znw.]. Dieffenbachia's hebben groen-witte bladeren. Die verdammte Pflicht riep weer. Met een dijketting [dijk, niet: dij] (recht tot beweiding van een dijk) kun je niks vastmaken! DME is dimethylether, DMF is dimethylformamide en DMT is dimethyltereftalaat. Vind jij zo'n dipdye van het haar nou echt mooi [alleen de uiteinden gekleurd]?

3. Het gebruik van internet is weer geënabeld [èh-nee-buh-luhn] [werking mogelijk maken]. Met de discman op keek hij naar de discfilm [losse filmbeeldjes]. DPS is schizofrenie, het disfunctioneleperceptiesyndroom. Het CD is het corps diplomatique. Met een disloque [verrekken, verzwikken, ook bepaalde gymoefening aan de ringen] wordt het dislokeren bedoeld. Hou eens op met dat vind-ik-niet-leuken [disliken]. Zo ziet een distyle tempel er dus uit [met twee zuilen voor de gevel]. In mijn dicteeproductie zaten heel wat ditjes en datjes. Arabische mannen dragen vaak een dishdasha (lang, meestal wit, gewaad). Goede of slechte geesten heten ook djinns. Ik ga die voetbalclub djoinen [me erbij aansluiten]. Met DMMP wordt dimethylmethylfosfonaat aangeduid. Is een dinkie blijer met dinky toys, dan die diak [zie alinea 2], die bij tennis vaak een dink [dropshot vlak achter het net] produceert? Break a leg, toitoitoi [succes toewensen, theater], benut die breakkans [tennis]! De wijn was D.O.C.: denominazione d'origine controllata. Waar ging zijn doctoraatsstudie over? De bijnaam van Ramon Llull was Doctor Illuminatus. Wat wyclifitisch is, heeft betrekking op John Wyclif, bijgenaamd Doctor Evangelicus. Een eigen doelpunt is een owngoal. Je weet, dat doerra gierst is? Zo spreek je bloesje op z'n Frans uit: blouse(t)je (GB) of blousetje (uitspraak VD)? Wat was die cranberryyoghurt [grote veenbes, lepeltjesheide] lekker, zeg!

4. De Golden Raspberry Award [slechte prestatie filmkunst] wordt kortweg Razzie genoemd. Wat houdt de goedevrijdagviering (de viering van Goede Vrijdag) eigenlijk in? Ik zal je een santekwant (oorveeg) verkopen! De een vond het moquant [schertsend, bespottend], de ander choquant [ergerniswekkend, aanstootgevend, shocking]. Gelijk hebben is een, gelijk krijgen twee. De gerelaxte periode werd relaxed afgesloten, dus zonder gestres. Die goalgetter met zijn goatee [kinbaard] is ook overigens een go-getter [doorzetter, streber]. Zij zat op de gymnasiumalfa-afdeling. Het woord 'chasse-patate' [wielrenner blijft hangen tussen koplopers en peloton] wordt vaak fout geschreven. Sans rancune, maar hoe warm is het met 85^o graden Rankine (volgens de thermometerschaal van die naam – graden Rankine = (graden Celsius + 273, 15) * 9/5) ***? De Jakobsdag (25 juli) is de feestdag van de Heilige Jacobus. Met zondag rorate wordt de vierde zondag van de advent bedoeld. De krabbekat [ook: kattig meisje] had kreeftrode armen [krabrood? –kraprood = meekraprood]. Tijdens de Jacquerie (grote boerenopstand, Frankrijk, 1358) waren er nog geen jacquard(machine)s [zeker weefgetouw], wel kende men de term 'nec quaerere nec spernere (evt. + honorem)' al: de eer niet zoeken maar ook niet verachten.

*** Het is, zeg maar, de absolute variant van de schaal van Fahrenheit.

 

3258 Dictee dinsdag 02-05-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (926)

Dictee – dictees [3258]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee mei 2017 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (926)

Oefendictee mei 2017 (2)

1. Daedalus bouwde op Kreta voor Minos het Labyrint, dat tot verblijf diende van de Minotaurus (mythisch monster, mensstier). Theseus doodde die en vond met de draad van Ariadne de weg uit de doolhof terug. Zeg maar dag met het handje betekent:
dag-zeggen-met-het-handje. Niet makkelijk: Daesh = IS [vroeger: ISIS] = al-Dawla al-Islamiya fi al-Iraq wa al-Sham. Een bekende middeleeuwse ballade begint met 'het daghet in den (inden) oosten'. Een dagobertstoel heeft X-vormige poten en is middeleeuws. Pas na het dagworden gaf hij de geest. Daim [dèh] is hertsleer of (BE) suède. Dajakkers houden er gewoonten op na die Dayaas zijn (Dayase gewoonten dus). Spreken de dames de la halle (marktvrouwen) ook wel de langage des halles (viswijventaal)? De dandykoorts is genoemd naar dengue, knokkelkoorts. De Dannebrog is de Deense vlag. Darbepoëtine (ook doping) is nesp: novel erythropoiesis stimulating protein. Hier wat afval: abattoirmest, retourette (afvalwinkel), chappezijde (afvalzijde), ampas (bagasse – uit suikerriet), apostasie (geloofsverzaking), (vuilnis)belt(rat), wat bezoles is, is ziek, bedorven (Bargoens), bourette (afval van natuurzijde), compost, recyclagepark, down- en upcyclen, diftar (differentiatie tarieven), effluent (van rioolwater), e-schroot (e-afval, van elektronische apparatuur), furfural (= furfurol, van plantaardig afval gemaakt – voor kunstharsen), gft (groente-, fruit- en tuinafval), grofvuil, hava (hoogactief vast afval, radioactief), lava (laagactief vast afval), mava (middelactief vast afval), (vlas)hede (afval hennep), kca (klein chemisch afval), kga (klein gevaarlijk afval), kliko (container), klodde (vlas), krense (graan), maisgluten (NL, BE: maïsgluten), Niras (in BE: Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen), ort (hooi, stro of riet), residu (rest), palie (gruis), plasticsoep (oceaan), quisquiliën (ook: slechte voortbrengselen van de geest), recycling, saprofaag (voedt zich met organisch afval) = saprofyt, saprozoën [dierlijke organismen die van afval leven], saprozoïsch [bnw.], schiedammer (spoeling uit jeneverstokerijen), schroot, scraps (smeedijzer of rubber), shredderafval [papiervernietiger], sint-maartensvuur (van afval op
Sint-Maarten, 11 november), slops (olierestanten met water), sludge (afgewerkte olie), smack (= stank afval, lijkt op geur heroïne), strips (katoenspinnerij), terril (steenberg), triefel (rotzooi), trijp (trip, triep, pens), vinasse (suikerfabricage), vleesguano, (walvis)guano [afval van slachterijen en vleesconservenfabrieken] en vuillast [hoeveelheid vuil en afval per hoofd van de bevolking].

2. Is hort sik (of hortsik) een aansporing voor een geit [mens: koppie krauw, kopje krauw, papegaai ook: koppie-krauw], een hortus siccus is een verzameling gedroogde planten. Die sikhs [monotheïstische godsdienst, uit hindoeïsme en islam] stammen uit de Punjab. Hij droeg een slip-over (pullover). Slovenië: internet si, landcode SI en auto's: SLO. Daar (uit Midden-Europa) komen de lipizzaners vandaan. Je betaalt met de Sloveense tolar (SIT). Is das höchste der Gefühle [het hoogste van alle gevoelens], dat je met das Glück im Winkel [teruggetrokken leven, huiselijk] das Eiapopeia vom Himmel [het wiegeliedje van de hemel] ervaart (echt allemaal in VD!)? En eenmalig, dus daarna: das war einmal [verleden komt niet meer terug]? Ik vind hem een dit-en-datse vent [vervloekte kerel]. Dat bedrijf heeft een uniek klanten-dbms (databasemanagementsysteem). Dav. is daaraanvolgend, d.a.v. is daaraan voorafgaand en dov. is daaropvolgend. Honden houden niet van dazers [dee-zuhr – apparaat met hoge toon]. We waren aan het kamperen, toen hij decampeerde [de plaat poetsen]. Aan de getuige à décharge [ten voordele beklaagde – let op, niet voor dictee: GB, getuige à decharge] werd financieel decharge [kwijting, ontheffing] verleend. Decolletéportemonnees zijn in de mode. Hij lijdt aan tinnitus (tinnitus aurium), oorsuizen dus.

3. De oorspronkelijke, authentieke, bewoners van Lapland eten samen en heten Samen. Een rabelaisiaans diner is op z'n Rabelais': overdadig en uitbundig. Hij is van lotje getikt. In Brugge werd de Club-coach(! – Club Brugge) aan de kant gezet. Hij is naar Delft geweest: heeft zijn haar laten knippen. Iemand met dementie mag je geen dementi geven [in het aangezicht van leugens betichten]. Er rust geen taboe meer op het op z'n Frans geschreven tabouleh (taboulé) [beide in GB, VD, allebei goed, niet in dictee: zelfde uitspraak!] . Zweeds wittebrood is het wittebrood dat in de Hongerwinter van uit(!) Zweden per schip aangevoerd meel werd gebakken. Je weet toch dat een madhhab een soennitische wetschool is? Als het team voorstaat, zal de spits verder vaak alleen vóór staan. Een zomerklimop is een tante mientje [plant].

 

 

3257 Dictee maandag 01-05-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (925)

Dictee – dictees [3257]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee mei 2017 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (925)

Oefendictee mei 2017 (1)

1. Een chaitya [sjahj-tie-jaa] is een heiligdom of stoepa waarin de boeddhistische relikwieën of soetra's werden bewaard. Uit een flûte of coupe drink je sjampie [champagne]. O ja: en een sneeuwschoen is een raquette; als die uit is kun je aan het racletten slaan. Hij had veel chance [geluk] bij het sjansen. Op de dansvloer klonk: changez [oproep om van danspartner te wisselen]! Het toetje was charlotte-russe [room(ijs)pudding met gelei en een rand van biscuits]. De kartuizers [monniken] stookten chartreuse [likeur, ook: kartuizerklooster]. Met een gaap [geeuw] zei hij: hoe denkt de chasmologie [leer en kennis van het geeuwen] hierover? Uit de chattri [paviljoenachtig Indiaas gebouw – herdenking gesneuvelden in een oorlog] keek hij naar de chattra [bekroning van een stoepa]. Zullen we checkers [damspel: 24 stenen op 64 ruiten] spelen? Chemotactisch: betrekking hebbend op chemotaxis [beweging organisme door chemische prikkel]. Een chicard blinkt uit in chicheid: is hij een chiquige chiqueling? Ja. Ook van chicha [tsjie-tsjaa – bedwelmende drank uit gegiste mais – een chicka is in straattaal een chimeid] kun je dronken raken. Ga eerst maar even chillaxen [chillen en relaxen, je niet druk maken]. Een klokkenspel, is dat nou chime of chimes? Beide! Met chinoiserie bedoel ik chinezerij [muggenzifterij, haarkloverij]. Een chlamys (Grieks, mv. chlamydai) is een zekere mantel. Een sjeika is een vrouwelijke sjeik. Een chick is een meisje.

2. Chlamydia [geslachtsziekte] is echt wat anders. Chloroquine is een antimalariamiddel. Een choller of chòler is een bedelaar (SR). Die hele chose [zaak] is voor mij een chose jugée [afgedane zaak, judicata res]. Als je de gulden snede toepast op een lijnstuk, pas je de sectio aurea oftewel de sectio divina toe [verhouding kleinste tot grootste deel is verhouding grootste deel tot geheel *** zie onderaan]. Stop dat maar in de BEST-tas [plastic zak voor het huis aan huis inzamelen van bepaalde overtollige spullen – boeken, elektrische apparaten, speelgoed, textiel]. De afkorting van functional magnetic resonance imaging is fMRI. In BE kun je een LEIF-kaart hebben [wilsverklaringen euthanasie, uitvaart, orgaandonatie – LevensEinde InformatieForum]. De term pmd staat momenteel voor plastic flessen, metaalverpakkingen, drankkartons. Het beoogde TTIP staat voor Transatlantic Trade and Investment Partnership. Een botica (GB ook: botika) is een SR-apotheek. Een acoustic shock [GB – blootstelling aan plots en fel geluid – bij blijvende hinder: Acoustic Shock Disorder (ASD)] kan heftig zijn. Fascismeaanhangers brengen de fascistengroet. Sotto in su was een zeker Italiaans perspectief. Een chtonische god is een aardgod. Die churriguereske [barok met overdadige versiering] versieringen zijn mooi. Het CIb is het Centrum voor Infectieziektenbestrijding. Cibeben zijn grote, beste rozijnen. Een cic is in BE een crisisinterventiecentrum. Cicutine is coniine [een giftig alkaloïde in de waterscheerling of dollekervel]. Een cichlidenschool [baarsachtige vissen] kan zwemmen. Hij kwam er slecht af bij de cinéma vérité [niet-geregisseerde opnames]. Waar spreken ze nog Cités [straattaal in de voormalige Belgisch-Limburgse mijnstreek, ontstaan uit de mengtaal van o.m. Nederlands, Limburgs, Grieks, Italiaans, Spaans, Marokkaans en Turks]? Nogmaals: CJD is de Creutzfeldt-Jakob disease [bij de mens, vgl. gekkekoeienziekte], scrapie en kuru. Een clamshell is een klaptelefoon.

*** Wiskunde: (0 < a < 1 & , a is kleinste deel) a : (1-a) = (1-a) : 1 === > (a-1)² = a === > a² – 2a + 1 = a === > a² – 3a + 1 = 0 === >
a = (3 +/- √5)/2, - voldoet niet (zie &) === > a = (3 + √5)/2) = 0,38 === > 1 – a = (afgerond) 0,62, verhouding = 0,62 / 0,38 = 1,62.
Dat is de gulden snede van een lijnstuk.

3. Een klavier is met een claviatuur [toetsenbord] behept. Kennen we de Xhosa [kliktaal] niet van die clicksongs? Ja. Zij zingt close harmony in een closeharmonykoor. De cluniacenzer monniken stammen oorspronkelijk uit Cluny. De titel die in Japan de shogun tegen het einde van de Tokoegawadynastie aannam, was 'taikoen'. Hier wat heen-en-weer- of over-en-weergepraat: bollepraat [onzin], borrelpraat, dollepraat [zotteklap], gekkenpraat, grotemensenpraat, lul- of lullepraat, mallepraat, oudewijvenpraat, zottenpraat, achterafgepraat, cafépraat en zottemanspraat. Ik denk dat ik die allseason [bnw.] jas ga kopen. De asielzoeker was maar wat trots op zijn CNaVT (Certificaat Nederlands als Vreemde Taal). Coalite [koo-laait] [stof tussen kolen en cokes in] is brandbaar. Een coach coacht een coachee [koo-tsjie – door coach begeleid]. Welke kunstenaars zaten er in Cobra [groep schilders en dichters: Copenhagen, Brussels, Amsterdam, 1948]? De betaling is c.o.d. (cash on delivery). Een codec gebruik je voor (de)coderen. De codex argenteus is het enige handschrift van Wulfila's Gotische Bijbelvertaling. Is een stent [buisvormige prothese in bloedvat] beter dan een coil [spiraaltje in bloedbaan]?

4. Je weet het: een CDO is een collateralized debt obligation [onderpand: een pakketje risicovolle hypotheekobligaties]. De Hoge Colleges van Staat zijn de Staten-Generaal, de Raad van State, de Algemene Rekenkamer en de Kanselarij van de Nederlandse Orden. Vroeger zat ik ooit in een B en W-college [college van B en W]. In een cometarium zijn de kometen uitgebeeld. Hem werd comiter, sed fortiter [beleefd maar dringend] verzocht, te vertrekken. In de commedia dell'arte [kluchtspel] kom je steevast Harlekijn (Pierrot) en Colombine (Pierrette) tegen. Leg eens uit wat een danaïde [vat met ronde opening in bodem] is! VD vindt dat de hell's angels [GB alleen zó] lid zijn van Hells Angels (lemma 'chapter'). Ik vind dat een mooie c-print [computerprint, ook: e- print]. Een comtoise is een hangklok (slingerklok) uit de Franche-Comté. Het werd, zoals het verdiende, con grazia [bevallig] gespeeld. Helaas moest er conservatoir beslag [beslag ter bewaring door schuldeiser] gelegd worden op het conservatoire (conservatorium). Wat ben je toch een coño [straattaal: schoft]! Hiephoi! Is een eerlijk mens corvo rarior albo (zeldzamer dan een witte raaf)? Così fan tutte: zo doen ze allen. Hij is de costumenverzamelaar [oud gebruik, gewoonte, ook op schrift vastgelegd] van Brabant. In de taalwereld heet de SaNT [vero: Samenwerkingsverband Nederlandstalige Terminologie] nu de CoTerm [Commissie Terminologie (ingesteld door de Nederlandse Taalunie – NTU)]. Zij baten een crêperie [pannenkoekenhuis] en een crèmerie [ijssalon] uit. Cretonnen gordijnen zijn van cretonne ['uh' niet uitspreken – zekere stof, plaatsnaam Creton] gemaakt. Wanneer was de Grote Crisis = Grote Depressie (jaren 1930!)? In BE weten ze wat een crisette is [minicrisis, politiek]. Je moet dat crosssectoraal [vanuit verschillende economische, maatschappelijke sectoren] bekijken. Wat heeft cuckolden [vrouw gaat vreemd en windt daarmee haar man op] met een cocu [bedrogen man, hoorndrager] te maken? Niet veel! Einde letter c.

 

3256 Dictee zondag 30-04-2023 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 256 RL

Dictee – dictees [3256]

Wekelijkse dicteetest 256 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!

Bron: Oefendictee (oud) 756

1. In …………. speelde het …………....

a. Friesland                              Fries Orkest

b. Fryslând                               Frysk Orkest

c. Fryslân                                 Frysk Orkest

2. Scheelt dat veel: ………… of …………….?

a. Middelfries                               West-Fries

b. Middel-Fries                            West-Fries

c. Middelfries                               Westfries

3. Heeft deze ………. in deze ……….. kans op succes?

a. rechtzaak                                   rechtszaal

b. rechtszaak                                 rechtszaal

c. rechtszaak                                 rechtzaal

4. De …………. in mij haalt patat met …………..

a. überhedonist                                 frikandel

b. uberhedonist                                 frikandel

c. überhedonist                                 fricandel

5. Deze …………. heeft …………..

a. whizzkid                            2D visitekaartjes

b. whizkid                             2D-visitekaartjes

c. whizzkid                            2D-visitekaartjes

6. Een ………… is een …………....

a. ropij                                  roepi

b. ropei                                 roepie

c. ropij                                  roepie

7. Het Erasmus ……….. is een ……………...

a. MC                          medisch centrum

b. MC                          Medisch Centrum

c. Mc                           medisch centrum

8. De afkorting ………...van is …………..

a. ecstasie                          xtc

b. ecstasy                           xtc

c. ecstasy                           XTC

9. Een ………….. is een ……………..

a. jack-of-all-trades                        manusje-van-alles

b.jack-of-all-trades                         manusje van alles

c. jack of all trades                          manusje van alles

10. Wie won dit jaar de ………… voor de ………..?

a. nobelprijs                                 vrede

b. Nobelprijs                                vrede

c. Nobelprijs                                Vrede

Oplossingen [256]: zie hieronder.

--------------------------------------------------------------------

Oplossingen [256]

1c 2a 3b 4a 5c 6c 7a 8b 9a 10c

3. VD heeft sub lemma bij ‘voorlezen’ wel ‘rechtzaak’ maar dat lijkt fout en telt niet mee! Gemeld aan VD. Snel antwoord: is/wordt aangepast!

Contact: leentfaarrein@gmail.com

 

3255 Dictee zondag 30-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (924)

Dictee – dictees [3255]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee april 2017 (8), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (924)

Oefendictee april 2017 (8)

1. Met '*ousj*' alleen allerlei kousjes, flousjes [smoesjes] en smousjas(sen) (kaartspel). Met '*oush*': smoushond (griffon), baba ganoush (tapenade N.-Afr.) en rendez-voushuis. Met ‘*oesj*’: hoes(je) etc., kidoesj (sabbatswijding), baboesjka (oud vrouwtje), poesjenel(lentheater), tarboesj (hoge Egyptische fez), matroesjka (poppetje binnen poppetje, etc.), moesjawara (eindeloze beraadslagingen), snoezepoes, katjoesja(raket), poesjenellenkelder, Manoesj(en) (BE: lid van de Sinti), bloesjesdag [eerste warme dag], Chroesjtsjov en poesje (pousse-café – glaasje cognac of likeur na een kop koffie = 'wat de koffie wegdrukt'). Met '*oesh*': kroeshaar (vgl. cornrows), warmoeshof [groentetuin], snoeshaan (vgl. rastaquouère) en kardoes(hond) [soort poedel, does]. De slaoliestijl verwijst naar een reclameplaat voor Delftsche slaolie, als voorbeeld van de Nederlandse jugendstil. Vraagje: wat is de DNA-voorzitter (GB – zie alinea 5!)? De cysteïne (Cys, C) komt uit de chemie, de cytosine uit de genetica (biochemie). In BE kun je je C4 [ontslag] krijgen. De cabernet
[kaa-bèhr-nèh] franc dient voor de loire- en de cabernet sauvignon voor de bordeauxwijnen. Een bypass- is een CABG-operatie, coronary artery bypass grafting.

2. Een cabinet [t niet uitspreken] is een kabinet [wel t uitspreken]. Denk aan: cabinet d‘affaires [zakenkabinet], cabinet de curiosités [curiositeitenkabinet] en cabinet particulier [voor samenkomst man en minnares] Een voorbeeld van een karmijn is de Karmijn de Sonnaville [appel, kruising cox en jonathan]. Met CAM wordt computer-aided manufacturing bedoeld. De caduceus is de staf van Mercurius. Een cairn is een pre-Keltisch gedenkteken. Een cajon [kaa-chohn] is een handtrommel. Een calamaris is een kalmaar [pijlinktvis]. Bij rampen wordt de cado [calamiteitendoorgang] opengesteld. Taaladvies is het met me eens: je kunt uen en hebt dan geuud [vgl. gefonduud, geuurd; uren = uieren = van koeien: een opgezwollen (dikke) uier, krijgen]. Wist je dat een bobo ook een salonsocialist is [Frans: bourgeois bohémien]? Die éminence grise is een grijzende grijsaard. Wist je dat hij
ex-politiekegevangene is (behept met middenjarenzestigslang)? De green is het kortgrasveld rond de hole (putt) bij golf.

3. De mensheid zoekt nog steeds naar een affirmatie [bevestiging] van de gurwitsch- of mitogenetische stralen [van levende cellen]. Hij zegt geen hach noch wach [niets dus] meer, want dat staat niet meer in VD. Uitspraak met 'aai', maar wel Italiaans en geen Latijn: maestro [meester, leermeester, dirigent] en maestoso [muziek: met waardigheid, plechtig, majestueus]. Bij een camaraderie gaat het om echte kameraden. Cambozola is een kruising van camembert en gorgonzola = een Duitse blauw-witte schimmelkaas van gepasteuriseerde koemelk. Hij klom in de canada(boom) [Chinese populier]. Met CBD wordt cannabidiol bedoeld [uit vezelhennep: ontstekingsremmer bij reuma]. Cannelloni [mv., pasta] zijn gevuld met een
groente-en-gehaktmengsel. CANS, complaints of arm, neck and/or shoulder = KANS, klachten aan arm, nek en/of schouder = RSI = repetitive strain injury. Het canonicaat is de waardigheid van een kanunnik. Ook bij vice anglais [homoseksualiteit] is er soms een capote anglaise [kapotje, preservatief, condoom] nodig. Een captcha is een completely automated public Turingtest to tell computers and humans apart. De chronische aspecifieke respiratorische aandoeningen waren cara: nu opgesplitst in COPD (chronic obstructive pulmonary disease) en astma.

4. Rome is de caput mundi [hoofdstad der wereld]. Een capuce
[kaa-puu-s(uh)] is een monnikskap (pij). Hij noemde haar een caractérielle [rechtlijnig, koppig, hardleers]. In Noord-Suriname spreken ze Kalina. De carboxymethylcellulose wordt aangeduid met CMC. Hij weet alles van cardio-thoraxchirurgie. Met ctg bedoelen we cardiotocografie [hartslag foetus baarmoeder]. Een karet is een rubberboom, in 'neêr' vind je ook een caret [dakje]. Na een paar carmenères [wijnstok, wijn] volgden de banale carnale [vleselijke] lusten. Spreek carrément [ronduit]! Werd de carringtondoctrine maar meer toegepast [aftreden voor wat onder jou of je voorganger(s) gebeurd is] ! Ik ben je cassante [scherp, kritisch] kritiek beu. De casselerrib is naar Kassel genoemd. Je kunt Cassiopeia [sterrenbeeld] alleen op het noordelijk halfrond zien. Kattenbak is gewoon cat [catechisatie – uitspraak k], zo lees ik. Een catchphrase [typerende uitspraak] moet catchy [pakkend, goed in het gehoor liggend] zijn. Hij kent de Heidelbergse catechismus vanbuiten. In de islam zou hij dan een hafiz [Korankenner] zijn. Het stond er echt: cave canem [pas op voor de hond]! In de muziek is c.b. contrabbasso. Hij volgt het dbso, het deeltijds beroepssecundair onderwijs. Op een cd-single [compact disc] past niet veel. Een cd-rom is een compact disc read-only memory. Sukade heet ook cedraat [see-draat]. Cellysis [stukgaan van een cel] levert cellysaten [biochemie: preparaat] op. Die kwestie is een echt centre d'intérêt [zaak die de belangstelling trekt]. Het Tochaars is een centumtaal [westelijke groep van de Indo-Europese talen en het Tochaars], geen satemtaal [oostelijke groep ...]. Ken je het sterrenbeeld Cepheus [see-fuis]?
CFA-frank-Centraal is de CFA-frank BEAC en de CFA-frank-West is de CFA-frank BCEAO. Op motorrijtuigen staat CH voor Confoederatio Helvetica (Zwitserland). CFA = Communauté Financière Africaine = Afrikaanse Financiële Gemeenschap, BEAC = Banque des États de l'Afrique Centrale (Centraal-Afrikaanse Republiek, Congo-Brazzaville, Equatoriaal-Guinea, Gabon, Kameroen en Tsjaad) en BCEAO = Banque Centrale des États de l'Afrique Occidentale (Benin, Burkina Faso, Guinee-Bissau, Ivoorkust, Mali, Niger, Senegal en Togo).

5. Antwoord op de vraag: DNA = De Nationale Assemblee (Suriname).

 

3254 Dictee zaterdag 29-04-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (923)

Dictee – dictees [3254]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee april 2017 (7), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (923)

Oefendictee april 2017 (7)

1. Stuka's [duikbommenwerpers] zijn Junkers JU-87. 81 is een bikwadraat. Het woord 'kwaadaardig' is toch zeker een contradictio in terminis (mv. contradictiones in terminis)? In Sranan(g)(tongo) stond er: daar werd op de bigiyari [lustrumfeest] biná (hert) geserveerd. Op het Franse feminiene dégénérée staan maar liefst vier Nederlandstalige accent aigu's [ook: accents aigus]. Bootees [laars] draag je veel lager dan je booty (achterwerk, niet in wdb.). Het woord 'tsaar' komt van 'caesar'. Public affairs: het lobbyen bij politici, gezien als vakgebied. Met '*depo*' (een selectie): abus (détournement) de pouvoir [machtsmisbruik], cet aveu dépouillé d'artifice = die van alle gekunsteldheid ontdane bekentenis, dépositaire = depositaris, depot, en dépôt, dessus-de-porte [deurstuk boven het kalf van de deur – het dessous des cartes = het geheim van de zaak], brooddepot [voor bakker of fabriek], façadepolitiek [etalagepolitiek], hoeperdepoep (zat op de stoep – schertsfiguur in kinderliedje), kijk-in-de-pot = kijkepot (pottenkijker), 't is labberdepoepie (niks), lait de poule (in water of melk geklopt ei), 't is opperdepop (alles is opgegeten), pede poena claudo = de straf die laat op de misdaad volgt, pied-de-poule (enk.: hanenvoet, weefsel), secret de Polichinelle = publiek geheim en suïcidepoger. Rixari de lana caprina is ruziemaken om niets.

2. Met '*immy*' alleen shimmy (dans en bij auto) en shimmyen (vliegtuig). Met '*immi*' (selectie): dhimmi (niet-moslim), dhimmitude, gimmick (foefje à la Tommy Cooper), immigrant, imminent (naderend, dreigend), skimmia (altijdgroene plant), ad-interimminister en
interim-minister(!), iezegrimmig [nurks, brompot], anti-immigratiebeleid, pro-immigratiestemmer en massa-immigratie. Wat is erger: de dieperik in gaan [ten onder gaan, ook fig.] of de bietenberg opgaan [ernstig in de problemen raken = de mist ingaan]? Hij was maar een beetje heetje [he, hetero]. Wat is het verschil tussen de i-generatie [GB, internet] en de Y-generatie [ei], de generatie Y [geboren 1980-1995, grote voorspoed, technische vernieuwingen]? Beschrijf de jüdische Selbsthass [Joden met zelf iets van antisemitisme]. Doe maar wat in het mansbakje [centenbakje = mans, ww. mansen] bij dat ka'i òrgel [SR: draaiorgel]. Hij woont in Transdjnestrië (gebied langs de Djnester in Moldavië, ook wel [Wikipedia] Transnistrië genoemd). Amantes amentes: geliefden (zijn hun verstand kwijt). Zij zijn niet van de Remonstrantse Broederschap [kerkgenootschap van remonstranten]: de remonstrants gereformeerden (afko: rem. geref.).

3. Het westnijlvirus is gerelateerd aan de West-Nijl. Zo gaat dat kennelijk ook met Nieuw-Zeeland en nieuwzeelander (konijnenras). Bij feestdagen gaat dat anders: Sint-Nicolaas en sint-nicolaasgebak, Onnozele-Kinderen en onnozele-kinderendag. Voor de volledigheid: de oude ahboris in VD is ingeruild voor abohzis (in NL: algemeen, bovenste ledematen, onderste ledematen, horen, zien, intelligentie, stabiliteit (vroeger bij de keuring voor de militaire dienst gebruikte term)). Verder blijf ik eigenwijs: een kooltje vuur heeft echt met vuur te maken, een kooltje-vuur is een plant (adonis, ook: gloria). Als ik een paar van die planten heb, zijn dat voor mij echt kooltjes-vuur, al zegt VD doodleuk: geen meervoud ... Een peper- en zoutvat zijn twee aparte onderdelen, een peper-en-zoutvat is één geheel (1 flesje met twee 'helften' en twee uitstrooimonden?), een peper-en-zoutstel is weer één geheel.

4. Kolibrie(s) laat maar één schrijfwijze toe, kievi(e)ten twee. Een mecano (speelt misschien meccano) is een mecanicien, ook: mechanieker of mekanieker. De latino's spreken meestal Latinospaans en hebben latino-Spaanse gewoonten. Een buru [oe] is een blanke Surinamer, een stonfutu [oe] een steunpilaar, een palulu [oe] een plant en een bakru [oe] een kleine, boosaardige (overduidelijk ook een contradictio in terminis!) bosgeest. Leuk dat in straattaal loesoe weg betekent ... (maar welk(e) 'weg'?). Kwijt! De penalty [elfmeter(trap), penantie] was loepzuiver genomen. Met '*loup*' alleen Guadeloupe en Guadelouper. VD ook nog: entre chien et loup: inter canem et lupum [in de avondschemering]. In no time was het jobje (joppie) geklaard door ons clubje (cluppie). De oemma is de wereldwijde islamitische gemeenschap. De jakob-evertsen is een gelexicaliseerde vis, in een samenstelling verandert daar niets aan: jakob-evertsenoog. Dat wist je: pcta is percutane transluminale coronaire angioplastiek [dotteren], net zoals dat PTSS het posttraumatische stresssyndroom is. Ik heb veel props [jongerentaal: respect] voor je. Ik quad, hij quadt, wij hebben al quaddend gequad (ook: quatten). Ik quiz, hij quizt, we hebben al quizzend gequizd (ook: kwissen). Ik heb gekubd: het kubbspel gespeeld. Wanneer start die safesexcampagne? Er werd flink geoefend op achteruit- en voorbijmarcheren (zeg maar: voorttrekken). 'Cedula' mag je [van GB] ook als 'sédula' [Antillen: identiteitsbewijs] schrijven: biets voor een dictee dus.