Dictee – dictees [3502]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee juni 2021 (1), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (1099)
Oefendictee juni 2021 (1)
1. Bij
Taaladvies vinden we A4’tje, VD’s A-viertje
wordt niet genoemd, niet gebruiken dus. De afkorting p.st.
voor ‘per stuk’
schrijven we aan elkaar [met punten].
Een hirsuut [man] vertoont hirsutisme
[eigenlijk: mannelijke beharing bij vrouwen].
Er zijn hires
– en lowresdigitalebestanden
[hoge en
lage
resolutie –
digitale bestanden]. De afkorting Hob. van Hoboken slaat op de
werken van Joseph Haydn. Het oxo is
[ohk-soo –
rondje en kruisje] het boter-kaas-en-eieren. In ‘ypsilon’
zit een Griekse y. Een idée reçue (mv. s s)
is geen idee-fixe (mv.
GB n, VD n/s). Die ijbots zijn in het IJ-meer gevangen.
Jazeker: over stag is overstag. Een janpotage is een jean
potage [lang --- > nog langer: + e].
Het is hier Jantje Contantje, je betaalt hier handje-contantje: dat
sprak de jan-contant, een solide koopman aan. Een caret is een dakje
(^), karet is rubber. Een carottier is
een karottentrekker [lijntrekker].
2. In dat
Venlose huis woont Venlo’s burgemeester. Bij ‘smorzando’
[muziek: wegstervend] mag je gerust aan
‘smoren’ denken. Bij ‘procrustesbed’
moet je aan ‘rusten’ denken.
Hij heeft in BE op de Krijgsschool
gezeten. Een land- en zeewind waait van het land naar de zee. Ook op
een lo-school krijgen ze lo-lessen
[lichamelijke
opvoeding,
lager
onderwijs].
ME is mobiele
eenheid, middelbare
eb en myalgische
encefalomyelitis (cvs
– GB – chronischevermoeidheidssyndroom
– VD: CVS).
De missa solemnis [plechtige] duurt
langer dan de missa brevis [kort]
(beide: muzikaal!). Het is twiggyfiguur
of misstwiggyfiguur [ook: miss twiggy: zeer
slank – antoniem: rubensfiguur, gezet]. Leg dat maar ens
uit: Tokioër (normaal), Cito’er
(letterwoord, hoofdletter)
en havoër (letterwoord, kleine
letters). Noviciaat is er voor kloosterling en student,
novitiaat alleen voor de student. Houd uit elkaar: brt =
brutoregisterton en brt. = bruto.
3. Ook de
afkortingen b., br., bt. en bto. zijn goed voor ‘bruto’. Soms
geef ik bijles wiskunde of wiskundebijles. Het onderwerp
daarvan is bijleswiskunde. Een BeNedictee'er is een BeNe’er
(bee-nee-juhr, bee-nuh-juhr). Een
password is gewoon een paswoord. Er is een plaats te kort (te
weinig), ruimer gezien: een plaatstekort
(plaatsgebrek, VD). Preparé is filet
americain, dump is (BE)
stock américain en dysthymie is mal
américain. Leuk: een aardragende
of witte rapunzel (ook: rapunzelklokje,
raponsje). Die reclame-uiting vind ik ongepast. Wat is het
opmerkelijke aan ‘remarquabel’?
Verder overal: ‘-cabel’. Een riffie:
Riffijn uit ‘t Rifgebergte [Marokko, Riffijns
gebergte]. De beide aardbijen werden bij de aardbeien
gesignaleerd.
Ied[Eid]-al-Adha is het
Offerfeest en Ied[Eid]-al-Fitr het
Suikerfeest.
4. Een ronkedoor is een op zichzelf levende, door de kudde verstoten olifant. Boulimie is boulimia nervosa of anorexia nervosa [eetbuienstoornis]. In het Nederlands echt: happy, happyer, happyst, sexy, sexyer, sexyst. Hij stond lang stil, het leek wel wortel schieten (2021 – wel: wortelschietend), net als een plant die wortel schiet [altijd los dus]. Die plant was dan ook wortelschietend. Let op: shag, shaggie, shagje, sjekkie, en een buksie is bukshag. Sommigen dragen bluejeans, anderen skinny jeans of shabby jeans. B en W is (het college van) burgemeester en wethouders, in BE is het CBS het college van burgemeester en schepenen. Hombre spelen slaat op het omberspel. Gesignaleerd: (geloofs)continuüm, perpetuum mobile, (zieken)triduüm, (rechts)vacuüm en caput mortuum (dodekop).
5. Ook
nog: bonum et aequum: wat recht en billijk is, compascuum
(koppelweide, meent), computatio graduum
(berekening graden van verwantschap), in
perpetuum = voor altijd, menstruüm (chemie:
vloeibaar oplosmiddel), meum et teum (mijn
en dijn), mutuum (verbruikleen),
nil volentibus arduum (voor hen die echt willen
is niets te moeilijk), postuum (komend
of verschijnend na de dood), per obliquum (slinks)
en belle-époquekostuum [1890-1910
West-Europa]. Het PIK is het
Portugees-israëlitisch
Kerkgenootschap. Longae pacis mala: de
nadelen van een langdurige vrede. De Wi
is de Wet inburgering.
Verwar de MeToobeweging niet met het
metoo-effect. ‘Propz’
niet meer in VD, ‘props’ [straattaal,
respect, credits] wel. Ik strijk en zet thee. Dat doe ik
strijk-en-zet.
6. Een n.d.r. is een noot der redactie. De NDP is de Nationale Democratische Partij [SR]. Let op de uitspraak: sawpaw [soh-poh, bapao], pawpaw [pau-pau, boom, vrucht] en powwow [pau-wau, dansbijeenkomst indianen]. De sardane is de nationale dans in Catalonië. Het kismet is de voorbestemde beschikking, noodlot volgens de islamitische opvatting. Snobistisch is snobby of snobbish [quasikenner van kunst en cultuur]. Lekkere soesjes, kom er aan! Een hogehoed is een kachelpijp, een hoge (zijden) hoed, cilinderhoed, buis, (honden)kot, klak(hoed), gibus, tonhoed, vijfkop, goochelhoed en stoofbuis. Denk ook aan een hoge zijden = een hoge hoed en een zijden hoed. De Noordpool = het Noordpoolgebied (n – noordpool = magnetisch – GB), Arctica en arctis [GB, noordpoolgebied, land en zee].
7. VD heeft nog: Noordpoolexpeditie (geogr. + magn.), noordpoollanden, Noordpoolnederzetting en noordpoolreiziger/reis/tocht. Ook Siberië is trouwens een noordpool (zeer koude plek). De Arctische cirkel is de noordpoolcirkel. Calicot (katoen van Calicot of Calcutta) heet ook indienne, chintz of sits. Met Monsieur Calicot wordt het type van de opgedirkte manufacturiersbediende aangeduid. Het CMV is het cytomegalovirus (virusinfectie waarbij geïnfecteerde cellen opzwellen – CMV-infectie). Een jackpot is de totale pot bij gokspelen of gokautomaten en de extra pot bij loterijen. Swappen = o.a. kledingstukken ruilen. Een slendang of sling is een draagdoek voor kleine kinderen. De zodiak is de dierenriem.
8. En een zodiac is een opblaasbare rubberboot. Doksen zijn eenden. Kombu is in de Japanse keuken zeewier om bouillon van te trekken en kombucha is een gezondheidsdrank (Japan). Een kleine selectie van zoeken op *que*: face-to-face-enquête, yquem (witte bordeauxwijn), verba et voces, praetereaque nihil: woorden en uitspraken, en anders niet, sapis superque: genoeg en meer dan genoeg, manibus pedibusque: met hand en tand, hodi atque heri: nog maar sinds korte tijd, ex quocunque capite: uit welken hoofde ook, a solis ortu usque ad occasum: van zonsop- tot zonsondergang, acquest (aanwinst, m.n. in het huwelijk), apud novercam queri: aan het verkeerde adres zijn, barquette (bakje van bladerdeeg, voor ragout e.d.), blanquette (ragout) en citra consequentiam: (juridisch) zonder gevolg.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten