3476 Dictee zaterdag 07-10-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1084)

 

Dictee – dictees [3476]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee september 2020 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1084)

Oefendictee september 2020 (2)

1. Hoe vettiger, hoe prettiger (BE). Hij kortte de tijd met lezen. Een mezekooi, mezekouw of werpgang is een machicoulis, verkleinwoord: machicoulistje [ie] of machicoulisje [ies]. Een tjas- is een werpnet [SR]. Een sema is een werveldans [ook: teken en semafoon]. Overdreven sentimenteel noemen we wertheriaans. In een ferrarisschijf ontstaan wervelstromen. Een wespen [mv.] is een bijenorchis. Werwaarts droegt gij dat object? Het regent, wes(halve) voer [dragen, meevoeren] ik een pluutje. Een slangenkuil is een krabbenmand (of een wespennest – onveilige plaats). Westblok staat tegenover Oostblok, wessi’s tegenover (of naast) ossi’s. Mijn opa heeft ooit een bezoek aan de West [West-Indië, de rijksdelen] gebracht. Hij woont in het verre westen van Friesland [vgl. het Verre Westen, Amerika]. De Britten zijn onze westerburen [en de Duitsers oosterburen]. Een westlander [schuit] behoeft 2 Westlanders [om te kunnen varen].

2. Die plaats ligt op 53 graden westerlengte (53^o( )W.L.). Bij de western style [berijden! en dresseren van paarden] draag je westernlaarzen [cowboylaars]. Die Westhoek, dat is West-Vlaanderen ten westen van de lijn Oostende-Menen. De GMT is de Greenwich Mean Time, ook: WET (West-Europese tijd). Wetcupping is hijama (bloed zuigen met vacuüm te zuigen cups). Een madhhab is een soennitische wetschool. De wezenzondag valt tussen Hemelvaart en Pinksteren. Whappen is whatsappen, de Wft is de Wet op het financieel toezicht [VD F T, fout, zie Rijksoverheid – 2023 oké), Wh is watt-hour (wattuur), kWh is kilowatt-hour (kilowattuur), de WGR is de Wet gemeenschappelijke regelingen [VD G R, fout – 2023 oké] en de Wgw is de Wet goederenvervoer over de weg [VD G W, fout – 2023 oké]. Wheelies [voorwiel omhoog] zijn geen stoppy’s [achterwiel omhoog] en whigs [liberalen, UK] zijn geen tory’s [conservatieven, UK]. Een chief whip [verantwoordelijk voor de partijdiscipline binnen de fractie] is nog erger dan een whip [lid fractie: maant medeleden tot opkomst]. Naast
whisky-soda drinken we ook regelmatig whisky sour [met citroen- of limoensap].

3. Een whistblower (klokkenluider) komt er vaak slecht van af. Is dat die berg, waar lawines vanaf komen? Een wit (mannelijk) privilege [vgl. white privilege], erger kan toch niet? Het whitewashen [een gebleekt aanzicht geven] van zijn meubels betaalde hij met witwasgeld. Wie schreef de who’s who van de dictee-elitescene? Wibowoning: wonen in een beschermde omgeving. Hou op met die wichtigmacherei [gewichtigdoenerij]! Een wida is een weduwvogel oftewel kaffervink. Die knul is nogal wieties [onnozel, simpel, boers]. Eerst gingen ze theeën, daarna wijnen [wijn drinken voor de gezelligheid]. Een wijnnapje is een taste-vin [wijn proeven en keuren]. Een wijtenwagen is een huifkar. Als willekeurling [willekeurig persoon] kwam een Willemstatter [uit Willemstad] uit de bus. Een gouden willempje is een tienguldenstuk en een witte willem een witbrood. De WiMAX is de worldwide interoperability for microwave access, standaard voor breedbandige netwerken. Hij is in de (the) winningmood. Een wiper is (SR) een ruitenwisser. Ik, wiskunstenaar, wie doet me wat?.

4. Uit de spellinghogeshool: van GB en VD mogen jutezak [znw.] en juten [bnw.] zak allebei, van VD ook nog: jute [bnw.] zak; van GB en VD mogen jaden [bnw.] ring en jadering [znw.] allebei, van VD ook nog jade [bnw.] ring. Het valt op, dat VD kiest voor ‘jade ring’, die van GB niet mag, maar mogelijk wel het meest gangbaar is [geen onderzoek gedaan – maar niet in dictee!]. Een wisent is een Europese bizon. De WISC is de Wechsler Intelligence Scale for Children (bep. intelligentietest voor kinderen). Er zaten leeuweriken op de rug van de witrikken [rund met witte streep over nek en rug]. Hij vertelt altijd leuke witzjes. Het WODC is het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (van het Ministerie – instelling – van Veiligheid en Justitie). Pas op voor rosse woelmuizen. Bij het dessert kwam de (de)desertificatie [verwoestijning] ter sprake. Een wokkok wokt [ww. wokken]. Met Wolmans zoutmengsel wordt wolmanzout [voor impregneren van hout] bedoeld.

5. Een mangalitza is een wolvarken [Oost-Europa, woelzwijn]. De Wonne der Wehmut is het genot van de weemoed (titel van een gedicht van Goethe, 1775). De Woonruimtewet is van 1947. Let op: BE woonzorgcentrum, NL woon-zorgcentrum. Een workaholic lijdt aan workaholisme. Dat boek is een echte worstseller [verkoopt zeer slecht, t.o. bestseller]. De wortel-en-stokmethode [gewenst gedrag belonen en ongewenst gedrag bestraffen] lijkt bij hem te werken. De Wotro is in NL de Stichting voor Wetenschappelijk Onderzoek in de Tropen. Laten we de wuhanshake [ten tijde van corona: begroeting met de voeten] maar doen. Wulfeniet is in de chemie een mineraal dat voornamelijk uit loodmolybdaat, PbMoO₄, bestaat. 15/09/2020: nieuwe update VD: 389.415 lemma’s (was 389.218). X zoveel [X wegens begin zin! - een onbekend aantal] criminelen bleek een x-aantal [idem] criminelen te zijn. Ene X [niet bij naam genoemde persoon] heeft het gedaan. XAF is de genormeerde valuta-aanduiding van de CFA-frank BEAC. Die xantippe is een feeks, zeg. Het symbool Xe betreft xenon(gas).

6. Volgens internet heeft de X-eenheid (VD, x-eenheid lijkt beter) te maken met x-stralen (röntgenstralen). Het voorvoegsel femto- slaat op een (evt. één) duizend biljoenste (VD, los! – 2023 oké – maar beter is een/één biljardste!). XCD betreft de Oost-Caraïbische dollar. Zij heeft de x-factor [aantrekkingskracht, uitstraling en succes], haar nicht de nixfactor [totaal ontbreken van aantrekkingskracht en uitstraling]. De beginklanken van ‘xiang qi’ zijn ‘s’ en ‘tsj’. XOF hoort bij de CFA-frank BCEAO, XPF hoort bij de ‘kale’ CFA-frank. De afkorting x.p. (telegrammen) betekent exprès payé. Mooie woorden met *lolo*: ampelologie (beschrijving druivenstokken), angelologie (engelenleer), castellologie (kastelen), dactylologie (vingerspraak voor doven), filologie (taal en letteren van een volk), lolobal (kun je op staan, etc.), metallologie (metaal), paloloworm (borstelworm), vexillologie (vlaggenkunde) en xylologie (beschrijving houtsoorten). Met yaws of framboesia heb je frambozenuitslag. Leidt yips [nervositeit sport] tot een whiff (airshot – bij golf)? Dat kan.

7. Van YMCA naar YWCA moet je ‘Men’s’ vervangen door ‘Women’s’ [Y = Young, C = Christian en A = Association]. Heus: yoni [vrouwelijk geslachtsdeel] en linga(m) [mannelijk dito] zijn antoniemen. Yorin (You’re in) was een commerciële tv-zender. Het yuanteken is het yenteken (¥). Yttrium (Y) is nummer 39, ytterbium (Yb) is nummer 70 (atoomnummer). Een yurta is een joert(e) of ger. Een yuzu is een Japanse citrusvrucht. Zullen we zaadje-op gaan spelen [zeker spel, vero]? Een zaadteeltbedrijf is een zaderij. Ik hoef geen zaan [room] in mijn koffie. VD situeert een sahn [gebedshal, binnenplaats moskee] in een moskee. Ben je buiten de penoze [onderwereld] een kasteloze [paria] en zijn er in India kastelozen? Ja, dus. De matroos was matroze gekleed. Wat is het prachtrozenkransje voor een tuinplant? Uit de composietenfamilie. Die zagenzetter [arbeider, ook: werktuig] is een zagevent [BE: zeur]. Een zandbaai is een verzande baai. Een zandijzer is een sandwedge (golf) [bal vanuit bunker naar green slaan]. Waar blijft Klaas Vaak, de zandman, die zand in de ogen strooit? Die geïslamiseerde bevolkingsgroep is klein. Die zanikkous is een zanikerd.

8. In BE is het zelfstandig academisch personeel het ZAP. Van de (elementaire) deeltjes noemen we de alfa- en bèta- en de Z-deeltjes [de zwaarst bekende]. Z.E. is Zijne Edelheid [ook: Z.Ed.] en Z.Eerw. is Zijne Eerwaarde. De afkorting van zebibyte is ZiB [= zettabyte, ZB]. Met zebibahs [bij vrome moslims van het ter aarde knielen = teraardeknieling] worden bidvlekken bedoeld. Een zeekering heeft wel iets van een zekering [veiligheidsinrichting]. Hij bezong de zeeziltte. Een felo de se is een suïcidant. Het product van een vogel, een eitje, schrijf je met een ei’tje. Een opschepper doet aan zelf- of eigenpijperij. De ZEW-index verwijst naar het Zentrum für Europäische Wirtschaftsforschung. Voilà [ziedaar], uw taxi! Deze ziekenhuiskok [coccus] kookt niet [die andere wel]! Dit zielenoctaaf (8 dagen) betreft Allerzielen. Je moet ‘zielenzaligheid’ en ‘ziel en zaligheid’ niet verwarren. Een ziende kan ziende blind [contradictio in terminis] zijn. De Zilvervloed is de Rio de la Plata. S.v.p. [s’il vous plaît, alstublieft], d.u.w. [dankuwel, afko niet in wdb.]