Dictee – dictees [3487]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee maart 2021 (1), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (1092)
Oefendictee maart 2021 (1)
1. Het suttiisme heeft betrekking op suttees of sati’s. Hoezo? Weduweverbranding! Geef dat meisje eens wat sjok [chocolademelk]! De verkoop van dat chalet is sjalet [op losse schroeven] gezet. De advocaat heeft aan de waterkant gepleid [pleien: kiskassen, keilen, steentje rakelings over wateroppervlak]. PMA is in de chemie paramethoxyamfetamine (een bepaalde synthetische, zeer gevaarlijke, psychedelische drug). Een ecloge [èhk-loh-chee – herdersdicht] moet je niet verwarren met een eloge [VD – lofrede, GB heeft nu ook – 2023 – eloge]. Met de Schutter wordt de Boogschutter (sterrenbeeld) bedoeld. Wat is beter: memorabelst [GB] of meest memorabel [VD]? Zeg het maar! Reculer pour mieux sauter: een klein voordeel opgeven om later een groter te kunnen krijgen [een spiering/kje uitgooien om een kabeljauw te vangen).
2. Voor Mayotte hebben we YT en yt (internet). YTL verwijst naar de nieuwe Turkse lira. Ik rijd in een youngtimer (auto, jonger dan 25 jaar – antoniem: oldtimer). Hij zeeg [ww. zijgen] langzaam op de grond met zijn zeiger (platte viskorf). Het znw. vice anglais duidt de geaardheid aan [homoseksualiteit]. Let bij samenstellingen met ‘vierde’ (klas, kaart) in een dictee op het meervoud: GB n/s, VD n – niet geschikt dus voor dictee. Het kenmerk van een foodie is gericht zijn op voedisme. Laten we hem X noemen. X’ vrouw ging vreemd. Cuckolden, dat doe je toch niet: een (seksuele) relatie hebben waarbij de vrouw met toestemming van de man (en soms in diens aanwezigheid) vreemdgaat omdat hem dit opwindt. Lastig te onthouden: triskaidekafobie is angst voor het getal 13, paraskevidekatriafobie is angst voor vrijdag de dertiende.
3. Een snek is een Vikingschip, een snèk(bar) een eettentje (voor een etentje dus) op de Antillen. Op Curaçao is een snackbar een trùk’i pan. Leg eens uit wat ‘skaeve huse’ zijn. Die zijn voor aso’s, daklozen en overlastgevers in de gewone wijken. Japans bloemschikken: nageire, ikebana, ikenobo, moribana. Sesquipedalia verba zijn (ellen)lange woorden, sesquipedalofobie is de angst ervoor. Een ow’er is een oweeër. Ook hippopotomonstrosesquippedaliofobie is angst voor lange woorden. Geef je visie eens op ‘orthoëpie’ [wordt als één geheel gezien, ongeleed] en ‘ortho-ester’ [echte samenstelling]. Moeralen behoren tot de murenensoorten [geen n uitspreken – een more/aine is gletsjerpuin]. Myoloog: spierkundige [en myioloog: vliegen/muggenkundige], myc(et)oloog: paddenstoelen- of zwammenkundige en myioloog: muggenkundige.
4. Wat is
er bijzonder aan een panda-embryo en een
horeca-etablissement? De
klinkerbotsing! Mijn gering persoontje is mijn(e)
weinigheid of meine Wenigkeit. Duits, citaat uit Also sprach
Zarathustra van Friedrich Nietzsche: alle Lust will Ewigkeit / will
tiefe, tiefe Ewigkeit: alle lust wil eeuwig zijn (soms
als bron van toespelingen, waarin ‘alle Lust’ vervangen wordt
door een ander woord of een andere woordgroep). Duits, titel
van een geschrift van Nietzsche, 1878: Menschliches,
Allzumenschliches: menselijk, al te menselijk. Die website is
helemaal da bomb (daa-bohm –
jongerentaal: te gek). Behoort hij tot
de Grieks- of de rooms-katholieke kerk? Bij deboucheren verlaat je de
defilerende stoet, een defilé is ook een nauwe corridor (mil.).
Gedebaucheerd is liederlijk, ontuchtig.
5.
Een meest direct betrokkene (VD) is
kennelijk nog betrokkener dan een directbetrokkene (GB).
Met ‘coe*’: [GB] coelacant
[uitspraak ee/eu] (beenvis),
coeliakie (ongeneeslijke stofwisselingsziekte),
[VD]
co-educatie, coëfficiënt,
coelenteraten/a
(holtedieren),
coeloom (lichaamsholte),
coenobium (klomp samenhangende
eencellige organismen), coenocarp
(planten: met vergroeide vruchtbladen),
co-enzym, coërcitie (dwang),
coeur de boeuf (tomaat),
coeur de palmier (palmhart, spruit van
palmen als groente, SR: kabbes),
Coevords (van of uit Coevorden),
coewl (jongerentaal: cool),
Coevordenaar, co-existeren, co-equipier en coërcibel (bedwingbaar).
Een emiraat is de waardigheid
of het gebied
van een emir.
6. Hé meid, mijd de huismijt. Een Oxonian is een Oxfordiaan. Hij coopte [copen: weten om te gaan met …] met zijn probleem. Dashi is bouillon op basis van zeewier. EDP, electronic data processing is een vorm van dataprocessing. Update online-VD: nu 390.421 lemma’s, was 390.085 (medio februari 2021). Wij hanteren een cleandeskpolicy [clean desk: altijd een opgeruimd bureau]. Die Franse woorden zijn verbeulemanst [Beulemans Frans = slecht Brussels Frans]. A.O.C. [wijn en andere producten] staat voor: appellation d’origine contrôlée. Het eetregelcentrum in de hersenen (appestaat) komt van ‘appetijt’ en ‘thermostaat’. De leden van de Académie Française worden ook wel aangeduid met ‘de veertigen’. De alicatado is een decoratief k/ceramisch tegelwerk. Bij de verkiezingen is een realtimevoorspelling en een voorlopige uitslag in real time voor dicteefanaten gesneden koek.
7. Beheerst zij nou het Protogrieks of het Proto-Iraans? De ontvreemde fiets was ontframed [van frame ontdaan]. Tegen Joden uit je als gelukwens: mazzeltof: geluk gewenst. Je kunt hen ook informeel mazzel en broge (ook: brooche) wensen: tot ziens en veel geluk! Een fidus Achates is een trouw metgezel [oorspr.: van een lotgenoot van Aeneas (Eneas)]. De fides Punica (ook: Punica fides) is de Punische, Carthaagse trouw: (formeel) trouweloosheid, valsheid, verraad. Ido, Occidental en Volapük zijn kunstmatige wereldtalen. Drinken we vandaag muscadet [witte wijn] of muskadel [muskaatwijn]? Een madhoen is een plevier. Een friend with benefits is een fuckbuddy [seksvriend]. Gezocht een woord met vier i-grecs: polyhydroxyaldehyde!
8. Hier komt het rijtje weer eens: mani, arafatsjaal, palestijnensjaal, Palestijnse sjaal, palestinasjaal, kaffiya, keffiyeh, kufiyyah. De Arctische cirkel is de noordpoolcirkel en de Antarctische cirkel is de zuidpoolcirkel. Vergilius’ Bucolica wordt 7x aangehaald in de oVD (2021 – wegens ‘oudheid’ logisch in 2023 nog zo!): 1) ab Jove principium = om met de/het voornaamste te beginnen, 2) amor omnia vincit = de liefde overwint alles, 3) Arcades ambo = ze zijn beiden Arcadiërs (d.w.z. goede zangers), 4) canere surdo = voor dove oren prediken, 5) fortunate senex = (als aanspreekvorm) gelukkige grijsaard, 6) fronde super viride = op het frisse groen en 7) spes gregis = (formeel) hoop der kudde.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten