Dictee – dictees [3514]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee feb 2022 (1), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (1106)
Oefendictee feb 2022 (1)
1. Bevalt dat nieuwe coachje van jullie ploeg wel? In het uur tussen hond en wolf, inter canem et lupum, entre chien et loup (in de avondschemering). (It’s)Too good to be true (te mooi om waar te zijn). Het caravaggisme is een kwestie van licht en donker (schilderkunst). Oxytoxine is het geluks- of knuffelhormoon. Wij hebben hem mooi van die wijn afgeholpen. Met [ch] jalapeño wordt chilipeper bedoeld. Huttenkaas kennen we niet, hüttenkäse en cottagecheese wel. Het parvovirus, parvo of de vijfde ziekte veroorzaakt erythema (mv. -mata of ma’s – ook erytheem, mv. erythemen – rode vlekken op de huid). Wat naar John Wyclif verwijst, is wyclifitisch. Loop (zit) toch niet zo te zaniken!
2. Het
gebouw had een zijin- en -uitgang. De getuigen van Jehova, de
Jehova’s getuigen, mogen geen bloedtransfusie ondergaan. Dat
gezinnetje is bloedarm. Flebitis is aderontsteking en pyleflebitis is
poortaderontsteking. Bij het eten gebruikten ze made(i)rasaus
[GB, VD] en dronken ze made(i)ra(wijn)
[VD], vernoemd naar Madeira.
Onderaan alle boekbladzijden/s
stonden
reclamen-
[n niet
uitspreken] of custodenwachters
[idem]
(custos, bladwachter).
Een nabo is
een niet
actief
beveiligde
overweg.
Wat weet jij van dat PFAS-dossier
(poly- en
perfluoralkylstoffen)
[GB, VD met ‘pfas’
is dus fout,
dan overigens: pfasdossier].
Een zije sok, een zije mina en een zije reet zijn een zijen.
Een hoge zijden is een hoge hoed. Crepusculair is nachtactief (van
dieren).
3.
Crepitus (crepitaties)
is crepitatie (dát in VD):
knetterend geluid bij het over elkaar heen bewegen van ruwe
oppervlakken in het lichaam, bv. van bot over kraakbeen. Vlöggelen
[slingerprocessie
door de huizen] in
Ootmarsum gaat heel langzaam. De toeslagenaffaire doet
bigbrotheriaans aan. Ik werd vernoggeld (om
niet te zeggen: vernacheld – voor de
gek gehouden). Let op: het is nu mRNA
(messenger-
of boodschapper-RNA),
tRNA
(overdrachts- of
transfer-RNA)
en rRNA (ribosoom-
of ribosomaal-RNA).
Met porna wordt vrouwenporno bedoeld. En je hebt ook
nog mtDNA [GB,
mitochondriaal] en
recombinant- [samengevoegd genetisch
materiaal] en dubbelstrengs-DNA = cDNA
(complementary).
Het paleo-DNA is aanwezig in botten en junk-DNA codeert niet voor
genetische eigenschappen.
4. Een hoedna is een wapenstilstand met een niet-islamitische vijand. Trouwens: mtDNA is mitochondriaal. De boogaloo is Zuid-Amerikaanse dansmuziek met invloeden van o.a. mambo, rock-’n-roll en soul. Een loo is een open lek in het bos (vgl. (voormalig koninklijk) paleis Het Loo in Apeldoorn). Zekere curry uit de Indiase keuken is vindaloo. Tessa de Loo schreef: soms heeft overspel niets om het lijf. We kennen de Slag bij Waterloo en zijn Waterloo vinden (VD) en een waterloo lijden (GB, beslissende nederlaag). Op *lo: (VD) a Deo sole (van God alleen), een allo- [niet-inheems, vreemd] is geen autochtoon [oorspronkelijke bewoner] (een allo(chtoon) is geen auto), een alo is een academie voor lichamelijke opvoeding, een amarillo is een sigaar (ook bnw.) en een anti- [bedoeld is: antihalo!] voorkomt in de fotografie een halo.
5. Een apollo [toonbeeld van mannelijke schoonheid] is genoemd naar Apollo, een zoon van Zeus. De Aquilo is een noordoosten- of noordenwind, een armadillo is een gordeldier, de barolo een zekere rode wijn, bijlo of bilo een bastaardvloek, beter blo of blode Jan, dan dô [dakje] of dode Jan [beter voorzichtig dan gevaar lopen], b.l.o.: (school voor) buitengewoon lager onderwijs, bolo is taart op de Antillen, broccatello – marmersoort, bulo: buitengewoon lager onderwijs (BE), caboclo: van gemengde Europees-Braziliaanse afkomst, caudillo (leider, m.n. Franco), cembalo = klavecimbel, chullo: Peru(vi)aanse wollen muts met oorflappen, cigarillo: kleine sigaar, CLO: Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek (BE), collo/colli of colli/colli’s, coram populo: in tegenwoordigheid van het volk en dactylo – typist(e) [BE].
6. Een creatie ex nihilo is een schepping uit het niets, een criollo is vooral het rijpaard van een gaucho, cumelo: komkommer x meloen, cum libello <> in angello: met een boekje in een hoekje, diabolo: zeker speelgoed, DLO: Stichting Dienst Landbouwkundig Onderzoek (onderdeel Wageningen UR), doblo: dom blondje en dolo malo: met boze list/opzet, arglistig. Ecolo: Franstalige groenen in BE, de eikenaardvlo en de elo(rating): berekening van het schaakniveau naar prestatie. Flagrante bello: onder het woeden van oorlog, flo: functioneel leeftijdsontslag, fluctus in simpulo: een storm in een glas water, gigolo: callboy, glo: gewoon lager onderwijs (SR – gloschool, letterwoord of glo-school, initiaalwoord), ILO: International Labour Organization (IAO) en in dulci jubilo: vrolijk en in overdaad.
7. Oorlogsrecht: jus in bello en op rechtmatige wijze: justo titulo. Kaulo muziek is ‘rot’ [straattaal], kaulo dom is erg dom [idem]. Kelo is zeker Fins hout en de KLO is in NL de Dienst Kijk- en Luisteronderzoek (afdeling van de NOS). Een leporello(boek) is een boek in harmonicavorm. Limoncello is limoncino: een Italiaanse citroenlikeur. Een lokalo is een lokale politicus: dat moet wel een local zijn! Een longo sed proximus intervallo: de volgende, maar op grote afstand. Wat is dat een lullo [lul], zeg. Magno intervallo: na een lange tussenpoos. Een magnus Apollo is een groot orakel. Een mecalo staat voor megacalorie. Membrillo is een dikke kweeperengelei (Spanje). Meo periculo: op mijn risico. Een metallo (BE) is een metaalarbeider. Een molo is een havendam, een hoofd.
8. Nebbiolo is een rode wijn. Een negrillo is een pygmee. Zeker graveerwerk heet niëllo. Nolo (bnw.) is zonder (no) of met weinig (lo) alcohol. Een ocotillo is een woestijnheester. Een papagallo zoekt in Italië erotische avontuurtjes met toeristes. Een pedalo is een waterfiets (BE). Deze piccolo(fluit) is pico bello. Pilo is een soort van glad fustein. Een pizzaiolo is een pizzabakker. Pleno <> titulo is met volle titel (rechtsgrond). De PLO is de Palestinian Liberation Organization. Een pomelo is een shaddock (veredelde pompelmoes). Een ponticello is een kam op strijkinstrumenten. Een portobello/a is een grote kastanjechampignon. Praemisso titulo: de titel er in gedachten bij te plaatsen. Pro nihilo: voor niets. Pro stylo: voor de vorm. Pueblo: dorp.
9. Een realo [met realpolitik] is geen fundi [vanuit levensbeschouwelijke principes]. Zijn daar ook regionalo’s [van het platteland] bij? Sensu malo: in ongunstige zijn. Een soprillo is een piccolosaxofoon. Het (de) stabilo is het staartvlak (vliegtuig). Zij is stenodactylo [stenotypist(e)]. Een studiolo is een rariteitenkamer (-kabinet). Een stylo is een balpen (BE). Sub quocunque titulo: onder welk voorwendsel dan ook. Dicht bij de kam gestreken = sul ponticelli. Een tamarillo is een boomtomaat. Tamquam in speculo = als in een spiegel = veluti in speculum. Tempranillo is een wijnstok of rode druif daaraan. Een tombolo is een zekere strandwal. Toto coelo = hemelsbreed. Trankilo = bedaard, rustig (Antillen). Tranquillo = rustig in de muziek. Tremolo = snelle herhaling van één toon. Een trullo is een middeleeuws rond bouwwerk (Italië).
10. Een velo is een velocipède. Verbo et exemplo = door woord en voorbeeld. Een violoncello is een cello. Yolo: you only live once. Een zorillo is een Zuid-Amerikaans stinkdier.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten