3484 Dictee donderdag 12-10-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1089)

 Dictee – dictees [3484]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee december 2020 (1), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1089)

Oefendictee december 2020 (1)

1. Hij paardt [ww. paarden, werken als een paard], hij moet vaak sappelen. Het asociaaltje droeg een omslagdoek met het opschrift 'asosjaal'. Hoeveel ouguiya [Mauritanië, MRO, thans MRU] betaalde je nou voor dat ouijabord [communiceren met geesten]? Bij moksatherapie wordt moksa [dons van de bladeren van een Chinese alsem] gebruikt. Breng jij de boontjis, de sperziebonen even mee? De internetextensie van Man is im (Isle of Man). Tussen he’s [hetero] en ho’s [homo] klikt het niet altijd. Het computerprogramma is gecrasht. Oneus is oneerlijk (ww.: oneuzen), onereus is drukkend, bezwaarlijk, onera zijn lasten, belastingen. Onus (enk.) is last, onus probandi is bewijslast. 07/12/2020: nieuwe update VD: 390.085 lemma’s (was: 389.594).

2. Beter blo Jan dan dô Jan [ook: blode en dode: beter te voorzichtig dan gevaar]. De Arabier, gehuld in zijn bisht [versierde traditionele Arabische overjas], was op bezoek bij de Papoea’s en danste mee om hun bisjpaal [bij dodenritueel]. VD, ‘blekhol’ [zeewezen: hel, duister hol] en ‘black hole Engels’, mag dat allebei? Nee! Bohrium [Bh, 107 – h van hoog] staat in de periodieksysteemlijst 102 plaatsen hoger dan borium (B, 5). Buna (VD), synthetisch rubber, komt van butadieen en natrium. Mag ik twee caffè corretto’s [espresso met een scheutje grappa, sambuca of cognac] van u? De machiavellisten [de staat mag ‘alles’ – het doel heiligt de middelen] dronken (caffè) macchiato [espresso met opgeschuimde melk]. Ali Cyaankali [gevaarlijke gifmengster] is vergelijkbaar met Ali Chemicali [de industrie]. Een immergroene plant is altijdgroen [semper virens]. De coccejanen volgden Coch [Leiden, vrijzinnig], de koksianen De Cock [ds., Ulrum]. Een ander woord voor glutenintolerantie is coeliakie. Het openluchtvaudeville [toneelstuk] vond plaats bij die bougainvilles/a’s [plant, trinitaria]. Polyisocyanuraat is pir [voor warmte-isolatie].

3. Een mashrabiya [Arabisch] is een decoratief houten rooster tegen het zonlicht. Wat merk je op bij conchiglie [schelpjespasta, enk.] en zabaglione[s/’s]? De ‘g’ moet je niet uitspreken. Een eclogendichter is een eclogedichter [ee]. Mijn doño [baas] is een coño [schoft]. Er was veel dyugudyugu [drukte] over die dyogo [literfles met of voor bier]. Ik heb er de (bij)ballen – epididymides, enk.: epididymis – verstand van. Kun je sikhs [monotheïstische godsdienst, Indiase deelstaat Punjab] ontmoeten op een fikhschool [islamitische jurisprudentie van de sharia]? Is niet waarschijnlijk! Na uitvoering van de caccia [muziekstuk over jachtscène] was er focaccia [platte Italiaanse broodsoort]. Forsa is sterkte, kracht, ‘forza’ is ‘hup’ [tussenwerpsel]. Bwana Kitoko [lett.: mooie heer] was de bijnaam voor de jonge koning Boudewijn in Congo. Het woord ‘bwana’ is heer, meester (Swahili). Wie heeft mijn rijjas gezien, we gaan veel rijjool beleven! Nangka [boom of vrucht, jackfruit] komt niet van de ginkgo [Japanse waaierboom].

4. Ter eenre zijde speelde Ajax goed, ter andere zijde was Feijenoord effectiever. Je kunt de mist en de diepte ingaan, maar ook de dieperik in gaan. Een foodie lijdt aan voedisme. In de sport is een repêchage een herkansing. Met ‘*cum’: ad (in) usum (ten gebruike), a solis ortu usque ad occasum (van zonsopgang tot zonsondergang), civis Romanus sum (ik ben een burger van Rome), cogito, ergo sum (Descartes: ik denk, dus ik besta), dubiosum (twijfelgeval), Hilversum 3, impressum (vermelding in boek van uitgever, etc.), in antecessum (vooruit, op afrekening), lumpsum (bedrag ineens), pensum (taak, strafwerk), per habitum infusum (door zijn aangeboren aard), (o)possum (buideldier, bont).

5. Verder: secundum usum (volgens gebruik), sum qui sum (Ik ben die Ik ben – aanduiding Jahweh – God), vero distinguere falsum (de leugen van de waarheid onderscheiden), vestigia nulla retrorsum (geen stap terug), opera- en porno-universum. Bij ‘niet meevallen’ is het hij vaarde [ww. varen, GB], met een schip: hij voer. Met ‘*asji*’ alleen hasjiesj (hasj, hennep), masjiach (joden: heilbrenger, verlosser), masjid(s) [mah-sjiht – moskee], tabasjir [ie] (bamboesuiker) enne … wasmasjien [citaat in lemma ‘wasje’ – 2]. Ook nog: midrasjim [mv. van midrasj = interpretatie van commentaar op een gedeelte van Thora], choemasjim (mv. van choemasj = de 5 boeken van Mozes, Thora, in één boek).

6. Dat alles uit VD, GB niks nieuws. Ook gezocht op ‘*ashi*’ (selectie): dashi (bouillon), dashiki (blouse West-Afrika), hashi (Jap. eetstokjes, mv.), nashi(peer), sashimi (Japan, rauwe vis), slashie (iemand met meer banen), washi(papier) en yamashita (turnsprong). Vergeet ook de Washingtonner en de lashitte niet! Dit alles: VD. In GB nog: kipashi = (internet) (bruin en wit) brood. Een entr’acte dient als aktekoppelaar bij een toneelstuk. Zij is het meest promiscuest [altijd e!] van allemaal. Jongen en jongetje, rotjongen en rotjongetje, dus: kwajongen en kwajongetje. Queueën [kjoe] veroorzaakt een queue [keu – rij]. De VR is de Veiligheidsraad [bij de VN]. Sommige breuken zijn lastig. In lichaam en wiskunde ...

7. Het duurde driekwart seconde. Dat mag altijd aaneen, als breuk ook drie kwart, dus drie kwart seconde is ook goed. In die context mag je ook driekwartseconde schrijven, vergelijk tweederdemeerderheid. Onze Taal had deze 10 kandidaten als Woord van het Jaar 2020: anderhalvemetersamenleving, beeldbellen, complotdenken, coronacrisis, hamsteren (gebaar), huidhonger, lockdown, (het) nieuwe normaal, raamvisite en thuiswerken. De marathon is een langeafstandsloperssloper. VD NL had 3 kandidaten (van 20) op de shortlist voor Woord van het Jaar 2020: viruswappie, blokjesverjaardag [gasten in blokken, verspreid over de dag – i.v.m. corona] en hoestschaamte [idem].

8. De complete lijst (20) van VD was: blokjesverjaardag, coronamoe, covid, covidioot, eenzaamheidsvirus, fabeltjesfuik, hoestschaamte, infodemie, jojolockdown, klimaatwanhoper, kuchscherm, lockdownfeestje, raambezoek, racismeknielen, stekkergekte, testsamenleving, uitsluitingscultuur, viruswappie en zelfquarantaine.

9. Bij VD in België waren de 20 kandidaten: aanloopleren, anderhalvemetersamenleving, contactspeurder, coronamoe, covid, covidioot, druktebarometer, dutjestaks, hoestschaamte, knuffelcontact, kuchscherm, lockdownfeestje, raambezoek, reddingsstrook, spookkeuken, sportbubbel, versoepelbrigade, vivaldicoalitie [BE: coalitie van christendemocraten, groenen, liberalen en sociaaldemocraten], vriendenaandeel en zelfquarantaine.