Dictee – dictees [3489]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee maart 2021 (2), geheel herzien naar situatie 2023
Dictee van de dag (1093)
1. Het (de) CBD is cannabidiol. Een hoefrasp, is dat gewoon een raps [hoefsmidvijl]? Ja. Het is vandaag koniginnendag(!): alle misses uit Europa zijn gekomen. Een kompas is een leidend voorwerp. Een distyle heeft twee zuilen voor de tempelgevel, een tristyle – je raadt het – drie, een tetrastyle vier, een pentastyle vijf, een hexastyle zes, een heptastyle zeven, een octastyle acht, een enneastyle negen en een decastyle ten slotte tien. Overigens is een peristyle [peristylium] een zuilengang die een ruimte rondom afsluit of ook (metonymisch) die ruimte zelf. Een cyclostyle is een stencilmachine en doggystyle [geslachtsverkeer op z’n hondjes], lifestyle [levensstijl], libertystyle [art nouveau, m.n. in Engeland] en slopestyle [bv. bij skiën: acrobatische toeren bij de afdaling] zoek dat zelf maar op!
2.
Trouwens: reining [ee]
is dressuur in western style (2 x los in VD
lijkt fout – 2023
nog los). Als je iemand een aar laat [afzetten,
aderlaten], betreft dat de aâren.
Dat wist je vast wel: buní’s zijn
tonijnen, biná’s herten. Werkt de
catharanthusalkaloïde
[vinca-alkaloïde] ook cathartisch
[zuiverend]? Geen
idee, is wel een geneesmiddel. Wat hebben ‘cacciucco’(vissoep)
en cappuccino
(koffie met hete melk, cacaopoeder)
gemeen? Twee dubbele medeklinkers! [Ook:
fettuccine
= Italiaanse lintpasta!]
Hij speelde op de celeste
[hemelsblauwe]
[suh]
celesta
[tsjee]
[klavier,
klokjesachtige toon].
Een celeb
[sie] is
een celebrity
[suh]
[beroemdheid].
Een déjà-vugevoel geeft een déjà vuutje.
Je karma is een soort geestelijk cv [geheel
van goede en slechte daden, boeddhisme, hindoeïsme].
Bij het golfen werd de divot
[dih-vuht –
stukje graszode]
gewoonweg in de rough [rahf]
[ongemaaid,
ruig gedeelte golfterrein] gegooid.
VD’s ‘dyuka’ [lijkt goed]
en GB’s ‘djoeka’ [lijkt fout]
lijken niet echt geschikt voor een dictee. Ook
2023 nog. 2025 GB: djoeka en dyuka, VD alleen djoeka.
3. De muezzin doet een eerste oproep * voor de salat [vijfmaal daags ritueel gebed islam] (* = azan of adhan) en daarna een tweede (ikama, net voor aanvang). Daarvoor is een reiniging (woedoe) nodig en een vast onderdeel ervan is de raka met als voorbeeld de takbir, de verheerlijking van Allah en de recitatie van een soera [hoofdstuk Koran]. Vanaf middernacht zijn de vijf rituele gebeden van de salat: isha (nacht), fajr (ochtend), dhuhr (of dohr: kort na de middag), asr (namiddag) en maghrib (avond). De khutbah is de vrijdagpreek van de imam, voorafgaand aan de salat. Islamofobie [angst, afkeer van de islam] leidt tot islambashen [stemming maken tegen de islam, vooral het fundamentalisme daarin]. Islamofilie [grote voorliefde voor de islam] kan tot islam(o)fascisme [nastreven islamitisch (wereld)rijk] leiden. Een islam- of moslimknuffelaar is beslist niet islamneutraal (maar islampositief). Een islamstaat is een islamitische staat (IS, ISIS, Daesh). Een islam- of moslimschool is een Koranschool. Islamologie [wetenschap, studie van de islam] is niet altijd islamofilie [voorliefde ervoor].
4.
Zoeken op *didi* geeft: candidiasis
(candida, candida-infectie, candidose –
schimmelinfectie van huid of slijmvliezen),
nive candidor (witter dan sneeuw)
en splendid isolation (heerlijke
afzondering). Wat schrijf je op als je
foe-θahrk
hoort? Futhark (F
wegens begin zin – naam
van het runenalfabet)! Een yu di Kòrsou
is een liefhebber van Curaçao. Vermiljoenen doe je met vermiljoen
[helderrood
mineraal uit HgS – voor kwik en kwikverbindingen].
Wrijten is bakkeleien. Kennelijk heel verschillend volk:
Wolgaduitsers
en Sudeten-Duitsers!
De geldwolf nuttigde de geltharing [mannetje,
hommer].
Aboulie is willoosheid en hyperboulie is
een overmatige drang tot daden. Jeu de
boules of
jeu-de-boulen is een verzamelnaam voor onder andere la
boule lyonnaise, la boule de fort en vooral petanque. Een jetveer is
een snelle veerboot. De (s)jeu
(aardigheid, plezier)
is eraf.
5.
Een curieuzeneuzemosterdpot is een curieuzeneus [erg
nieuwsgierig].
Ze dansten de écossaise [net als de
anglaise een contradans], de Schotse
drie (dans in driepas),
de schottisch. De mho
[moo] is de
niet-SI-eenheid van geleidingsvermogen voor elektriciteit (ook:
siemens,
symbool: S).
Wat spondeïsch is, betreft een spondee [versvoet:
lang, lang, -- --] of spondeus dan wel
spondeeën of spondei. En wat trocheïsch is een trocheus [versvoet:
lang, kort] of
trochee en trocheeën (niet:
trochei).
Hij betaalde 50 euro met speciën oftewel speciës [klinkende
munt]. We
kennen de lange
golf (LG)
met langegolfzenders, de korte golf (KG)
met kortegolfzenders en de middengolf
(MG niet
in wdb. – wel AM
= amplitudemodulatie)
met middengolfzenders. We kennen ook nog FM
(frequentiemodulatie)
op de ultrakorte golf.
6.
Daarop vinden dus ultrakortegolfuitzendingen plaats. Geef mij maar
twee drambuietjes
[Schotse
likeur].
Hij banjerde door de flanken van de bandjirende [buiten
oevers treden] rivier.
Toe maar: een
chicka of chimeid is een 'chique chick' of 'chic chickie'. Er is geen
ijs, of het kost mensenvlei/ees
[er
verdrinken altijd mensen als er ijs is].
De Bressiaanders uit Breskens werden de seskens (stuipen)
op het lijf gejaagd. De scholieren mochten bij muziek oefenen op de
schoollieren(!).
De Cito-mensen, de Cito’ers(!
– hoofdletter, dus geen trema)
hadden en paar fraaie opgaven gemaakt over Tokioërs
. In dat gezin hebben ze als hulp een amahtje
[au pair
uit lagelonenland – een ama
of amaatje is een Japanse parelduikster of alleenstaande
minderjarige
asielzoeker].
Ik ben maar een eenvoudig ingenieurtje, afgekort is dat een ir.’tje.
Boombastboeken, dat zijn poestaha’s
[sub
lemma ‘boombastboek’ in VD].
Een gingko
[Japanse
waaierboom] is
geen nangka
[2 x: g
hoor je niet =
30 m hoge fruitboom of vrucht ervan – jackfruit].
De hukou is een sociaal systeem in China voor staatsburgers [Mao
Zedong].
7.
De rugwind van die fietsster veroorzaakte bij haar een buikwind
(een
veest). In een sciencefictionroman
vindt men sciencefiction
(sf). Het
stikt hier van de brabo’s [informeel:
Brabander] en limbo’s [informeel:
Limburger]. Ook bij dictees kennen we de
rupsjes-nooit-genoeg [nooit
tevreden, altijd meer willen].
Er zijn veel cold cases [onopgelost
misdrijf, geen onderzoek meer] met
crime(s)
passionnels
[passiemoord, passionele
moord]. Een romeo is gepassioneerd
verliefd op zijn julia. Ik was stomverbaasd dat je ‘stomtoevallig’
aaneen schrijft. De Boeren spraken de boerentaal, het Zuid-Afrikaans.
De hardloopmarathon is geen onderdeel van de decatlon (de
tienkamp); ook niet van de heptatlon
[zevenkamp].
In de typografie [boekdrukkunst]
is een jeres (verouderd)
een deelteken oftewel trema.
8. Een (GB, VD) piemontese [mv. s of ‘s] is een van oorsprong Italiaans vleesrund. Alleen VD kent Piemontees (persoon of bnw.; ook de taal). De mousserende wijn asti spumante komt uit de stad Asti in de regio Piemonte. Deze woorden komen uit het Piemontees: bagna cauda (dipsaus), barolo (droge rode wijn), carmagnole (lied, dans, wambuis, jakobijn), de chamade [sj] blazen = terugkrabbelen en nebbiolo (wijnstok, rode wijn). Nieuwe update VD (22-03-2021): 390.709 lemma’s (inclusief Watersnoodramp), was: 390.421. Na het apenkooi(en) (tikkertje met alle gymtoestellen opgesteld) lagen de deelnemers op apegapen. Een clergyman is het donkere pak met collaar [collare, priesterboord] van rooms-katholieke geestelijken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten