3501 Dictee zaterdag 21-10-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (1098) √

Dictee – dictees [3501]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee mei 2021 (2), geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (1098)

Oefendictee mei 2021 (2)

1. Op het aerodroom [vliegveld] zag de oneiroloog [droomuitlegger] het licht. Een owrukuku is een uil of een lanspuntslang. Zoek op ‘uil’: uilen (ww.) = dommelen, de uil van Minerva (zat die in de olmen? – symbool van wijsheid en wijsbegeerte), zo dronken/dom als een uil en de Gouden Uil (Vlaamse jaarlijkse – beter: jaarlijkse Vlaamse – lit(t)eratuurprijs – doe 1 t). Een acroterion is een dakbekroning (griffioen, palmet, sfinx, uil, acanthus – ook: acroterie, acroterium). De chouans (aanhanger van de Bourbons in de Vendée tijdens de eerste Franse Republiek) herkende je aan hun uilenkreet. Ken je de
groente-uil = de sla-uil (nachtvlinder)? De oehoe is de oor- of schuifuil (ook een uitroep) en een oeloe is een visuil, een kakapo is een uilpapegaai en een velduil is een Asio flammeus.

2. Bij owruburu kun je ook nog denken aan de uil Oehoeboeroe uit de kinderserie ‘Paulus de Boskabouter’. Goed uit elkaar houden: marque (merk), marqué (verradersrol toneelspeler) en marquee [kie] [lopendetekstregel onderaan beeldscherm]. Markeren is o.a. merken, demarqueren is begrenzen, afbakenen: resultaat: een demarcatielijn. Parler chiffons [alleen inf.] is van vrouwen over kleren en opschik praten. En (des) histoires de femmes zijn vrouwenpraatjes. De Verts/ALE zijn de Verts/Alliance Libre Européenne, fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie in het Europees Parlement. Bij een verloving (engagement) krijg je vaak een alliance- of alliantiering. Belen is een verloving verbreken. BSA = Business Software Alliance.

3. Maar ook: een bindend studieadvies. Amaas of alstrim is een huidziekte. Cupido is Amor, een Amorbeeld is een amor, de Amor Dei is de liefde tot God, amore et labore: door liefde en arbeid, amor et deliciae generis humani = lieveling van de mensheid, amor fati = liefde tot zijn lot; het ja zeggen [jazegger, neezegger, ja-stemmer,
nee-stemmer] tot het leven, amor (scleratus) habendi = (oneerlijke) hebzucht, amor omnia vincit: de liefde overwint alles en amor patriae = vaderlandsliefde. Het symbool voor de ångström is de Å. Bij het paraisseren [verschijnen] van die geest was apaiseren [kalmeren, sussen] gewenst. De apgarscore [van pasgeborenen] betreft appearance, pulse, grimace, activity, respiration (kleur huid, hartslag, reactie prikkels, spierspanning, ademhaling).

4. Eentonig [bnw.] is all’unisono (bw.). Hetzelfde als apollinisch is dionysisch: Apollo, Dionysus, druivengod. Een kantharos is een zekere Oud-Griekse [VD o] drinkbeker. Bij arbvonummer moet je aan arbeidsvoorziening denken. De apenboom of araucaria heet ook apenverdriet, slangenden of slangenboom. Een BMX is een bicycle motocross. Een AWACS-vliegtuig is een airborne warning and control system. Wat azimutaal is, heeft betrekking op de azimut [toppuntshoek]. In BE is de PAZA de postanesthesiezorgafdeling (medisch: recovery, verkoeverkamer). Je ziet ze niet meer: de belleman (ww.) of bellenman (znw.). Een bévue is een flater, een bêtise een domheid. Hij wilde de kajuit ingaan en tot de vrouw ingaan, maar is lelijk het schip in gegaan.

5. Die bijna groteske [bnw.] figuur beleefde een bijna-crisis [znw.]. Die bird’s eye viewjournalist(!) was vroeger een mama’s-kindje. Hoe schreef je (ss) en schrijf je nu ‘boanergesen’? Een bodhisattva heeft zijn boeddhaschap uitgesteld [om anderen te helpen]. Wist je dat ‘buna’ van butadieen en natrium komt? Je schrijft ‘cache-neztje’ en
‘cache-sexeje’ toch wel goed? GB kent alleen canyon [VD ook cañon, maar dat vind je niet met *canon* !!!]. Een cc is een carbon copy (E), een copie conforme (F) of een carbonkopie (NL). Schrijf goed: cassata(-ijs), missie-ijver, menu-ijstaart en choco-ijsje. Een chuchubi is op de Antillen een tropische spotlijster. Met citernes [tankwagen] kunnen cisternes [regenbak of – put] worden gevuld. In die robinsonade [avonturenroman naar het voorbeeld van Defoes ‘Robinson Crusoe’] werd er ook citronnade [citroendrank] gedronken. Cognaat [bloedverwant moederszijde] heeft als antoniem agnaat [vaderszijde]. Er is een tentoonstelling van collector’s itemsverzamelingen.

!!! VD: bij jokertekens wordt alles letterlijk genomen en worden diakritische tekens niet meegenomen!

6. Een crémaillère is een heugel, haal. Was historisch in BE de ADSEI de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, thans is dat Statbel, de Algemene Directie Statistiek van de Belgische federale overheid, de ADS. De doyenne [vrouwelijke deken, oudste lid] at graag een doyenné du comice [geelbruine, zoete en sappige handpeer]. De doza [donderdag] werkt op koopavonden en op zaterdag. Voor de ganzen preken is voor dovemansoren (aan dovemans deur). Kan een draadmanneke [2023 – verdwenen uit VD] vliegen? Ja. De
niet-vliegende laplander [bedrieger, gemene vent] is een kei in bedriegen. Empaleren is spietsen als strafoefening, emaneren is voortvloeien. EPR is elektroparamagnetische resonantie, ESR is elektronenspinresonantie.

7. Ze zijn erop uit, om samen eropuit te trekken. Een etentje moet wel ervanaf kunnen. Ze zullen het samen wel afkunnen. De farynx is de keelholte, de larynx het strottenhoofd. Fausse dévotes zijn huichelaarsters. Fav/bisme is een erfelijke bloedziekte. Een
fideï-commissaris is een fideï-commissair erfgenaam, hoeder van het fideï-commis. Een spellingchecker is een spelling(s)corrector (voor de spelling(s)controle). Morgen is er voor de lady's een ladies' day (en dito night). Gouteren is het goûter [vieruurtje] nuttigen. Je kon daar bij de rivier onderlangs en bovenover. De elementen van de zeventiende groep van het periodiek systeem der elementen: (fluor – F, 9, chloor – Cl, 17, broom – Br, 35, jood/jodium – I, 53 en astaat – At, 85) mogen zich halogeen noemen.

8. Overigens ook nog nummer 117, tennessine, Ts, ook: ununseptium, Uus. Kasterolie is castorolie [wonderolie, genoemd naar bevergeil] en castoreum is bevergeil. Ik kende er heg noch steg. Een cameltoe of kamelenteen is het kruis van een strakke damesbroek. Hoe schrijf je ‘Rotwelsch’ in het Welsh?