3007 Dictee donderdag 10-11-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (753)

Dictee – dictees [3007]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 104, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (753)

De Grote spellinggids (10)

1. Schat, ik ben de hemel te rijk, nu jij in één klap zomaar schathemeltjerijk geworden bent. Als je een gebochelde bent, dus met een bochel loopt, ben je een bocheljoen of een krates. 's Avonds werd de saaie piet – hij wist niets van het saalien [ijstijd voor het eemien] af – in de gordijnen naast de schoorsteen gejaagd. Onder de sabbattariërs [sabbat op zaterdag, niet op zondag] bevinden zich de zevendedagsadventisten [die naam is dus duidelijk]. Let echter op: internationaal is niet meer de zondag, maar de maandag de eerste dag der week ...

2. Het sacerdotale [priesterlijke] gebed op Sacramentsdag [r.-k.: tweede donderdag na Pinksteren] ontroerde de gelovige sacristein, de custos [beide: koster]. Vloeken op z'n Frans lijkt minder erg: liever sacredieu of sacre-nom-de-Dieu dan verdju of sodemakreel!
Potje-met-blommen, nonde(d)ju en sodeju zijn ook popi [geforceerd populair]. Ben je sadder-and-wiser (ook: sadder-but-wiser), dan vloek je helemaal niet. Sacrilegie is het plegen van sacrilège oftewel heiligschennis.

3. Je hebt een vrijgeleide, als je een safe conduct, een sauf-conduit, een sauvegarde oftewel een sûreté de corps bezit. Je kostbare sagenbundel kun je beter in een safedeposit [safe] opbergen. En dan maar hopen dat er geen saisie foraine, forain beslag, of conservatoir beslag op wordt gelegd. In de Westelijke Sahara – internetadres: eh, ISO-landcode: EH – komen saharaschorpioenen voor en men draagt er veelal een saharienne. Als de kamsin [VD ook: chamsin – verstikkend hete zuidwestenwind] waait, zoek je liever een oase op. Dat geldt ook in de Kalahari ['woestijn' in zuidelijk Afrika]. Leden van de zwervende Berberstammen heten ook wel Toearegs. In genoemde woestijnen vind je ook wel de zilvermier en de woestijnvos, een izabelkleurige vos, ook fennek genaamd.

4. Sainte nitouche is het kruidje-roer-mij-niet; saint-estèphe, saint-julien en saint-émilion zijn wijnsoorten. Het Salpêtrière is een oud gebouw in Parijs. Houd je ook van sambal badjak [van Spaanse pepers, gebakken uien, knoflook en trassi] en dito oelek [van Spaanse pepers, zout en trassi]?

5. Ik kwam u tegen – salve! (wees gegroet) – bij uw tuin. Ge droegt een fraaie salopette ['tuh' facultatief uitspreken]. En ge hadt mij al toegeroepen 'salam aleikum' [reactie: wa-aleikum as-salam]. Het zijn de rasechte Arabieren die dit 'vrede zij met u' verstaan. Smaakt sajoer lodeh [loh-dèh] (Indonesisch gerecht) je nog na een overheerlijke salade niçoise [maaltijdsalade] met onder andere ansjovis en vinaigrette ['tuh' facultatief uitspreken] (saus van azijn, olie en kruiden)?

6. Denk erom: geen saint-simonisme, dus geen communistische afschaffing van het erfrecht. Hoeveel s'en of s'jes telt saisisseren? Vier. Het werkwoord betekent in ieder geval gerechtelijk aanhangig maken. Treft dat de salesdirector [verkoopdirecteur] van een zusterbedrijf, dat salmagundi's [salade met veel ingrediënten of mengsel] verkoopt?

7. Een saloeki is een oosterse windhond. Ook de scotchterriër, de tyfushond [scheldwoord personen], de spaniël, de sint-bernardshond, de deerhound [ruwharige windhond], de pointer [gladharige staande hond voor de korte jacht], de loebas [grote plompe hond – ook: persoon] en de labrador-retriever [kruising] zijn honden. Kent u de Scheurwet [scheuren = weiland tot bouwland maken]? Zo niet, zoek dan meteen even op, wat schizothymie [cyclothymie – gespletenheid van gemoed], schlamm [kolenslik], schmiere [rondtrekkende troep toneelspelers van lage klasse], schnabbel (ook: snabbel – GB/VD – bijverdienste), schnauzer [middelgrote, ruwharige hond], schnorkel [uitschuifbare mast van onderzeeboten] – met dezelfde betekenis als snorkel [let op: GB alleen snorkel, VD beide], snorrenbaard [knevel, snor], schnorrer [bedelaar] en schardijn [haringachtig visje] betekenen.

8. U bent vast geen echte schijtebroek [bangerik], als u samen met een schriftdeskundige [S = Bijbel!] uit bent op het kaltstellen [maken dat iemand niet meer in een bepaalde hoedanigheid kan optreden] van de schreibtischmörder [iemand die opdracht geeft tot het plegen van (massa)moord – schrijftafelmoordenaar] in het postruim van het ranke schout-bij-nachtsschip. Let op: VD kaltgestellt, GB kaltgesteld, vernederlandst.

9. Als een vrouw in St.-Anna's schapraai zit [ongehuwd blijft], kwam er vroeger weinig van drinken op Maaike in 't schapraaike [op de goede afloop van een aanstaande bevalling], of ze moest zich aan een extramatrimoniële [buitenechtelijke] uitspatting hebben overgegeven. U kent toch wel de andere vorm van scheiden, scheên? Stenen uit een groeve houwen is [gewestelijk] scheizen.

10. Met schuifbeien [via 'bolletjes'] kun je iets – ook bijenhoning? – transporteren via een soort monorailvervoer. Hebt u weleens geschuddebuikt? Dan heeft men uw buik doen schudden van het lachen. Een schunnelap [ook: schunnerd] van een vent leest graag schund, minderwaardige pornografische lectuur.

11. Dat is smullen, zo'n schwarzwalderkirschtorte [Duitse chocoladetaart met kersen en slagroom]. Hoe zeg je dat in je beste Schwyzerdütsch (Zwitsers-Duits, Zwitserduits)? De scientoloog en scientologe zijn aanhangers van de scientology, de Scientology Church.

12. De scifiroman (letterwoord van sciencefiction) – net zo'n woord als aidsvirus [acquired immune deficiency syndrom] een petfles (polyethyleentereftalaat) – had een brede scope [skoop] [strekking, reikwijdte], niet te verwarren met de scoop [skoep] als primeur van een krant. Een scuba is een self-contained underwater breathing apparatus [niet van elders gevoed], letterlijk een mondvol.

13. Door het IMF [International Monetary Fund = Internationaal Monetair Fonds] worden sdr's, special drawing rights oftewel speciale trekkingsrechten (str's), op deviezen verstrekt aan landen.

14. Een secondopiniononderzoek behoort tot de mogelijkheden. Het zorgt voor een deskundige second opinion, bijvoorbeeld of een
sede-vacantist terecht of ten onrechte de paus niet erkent [vgl. sede vacante].