3028 Dictee donderdag 24-11-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (767)

Dictee – dictees [3028]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 090, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (767)

J'accuse, de lion(ne) du jour en het rendez-vous van de
tambour-maître en zijn maîtresse

1. De jacobin ministre [jakobijn die minister is geworden], die een j'accuse [pamflet, protestbrief] tegen de oorlog had doen uitgaan, speelde schaak in zijn jacquet en verontschuldigde zich tijdens het nuttigen van de jambalaya [eenpansgerecht uit de cajunkeuken] met een welgemeend 'j'adoube' [bij schaken: bij stuk rechtzetten].

2. De jeune premier [jong talent], een jocrisse [onnozele hals], strikte een jolie-laide [aantrekkelijk lelijke vrouw, znw.]. Hij verleidde haar in zijn jeunisme [idolate verering van de jeugd en van wat jong is] tot een potje jeu de boules [NL: jeu-de-boulen]. Hun joie de vivre [levensvreugde] was meer dan een jeu de mots [woordspeling] op ware liefde.

3. De kermesse d'été [tuinfeest] had veel weg van een zwaar gesponsorde liefdadigheidsbazaar.

4. De krokante kroket was een veelgevraagde lekkernij in het lief(e)lijke kunstpatrimonium [cultureel erfgoed].

5. Dat langage des halles een chique uitdrukking is voor viswijventaal, is een lapalissade [waarheid als een koe].

6. Is latin de cuisine nu gewoon Latijn voor medicijnmannen of oorspronkelijk Laatlatijn? Welnee: keukenlatijn!

7. De libidineuze [geslachtsdriftig] libre penseur [vrijdenker] maakte geen geheim van zijn liaison dangereuse [gevaarlijke, buitenechtelijke relatie]: liberté [vrijheid]!

8. De bewierookte lion en de lionne du jour [held van de dag] besliepen die avond samen het lits-jumeaux [tweelingbed].

9. De maître-chanteur [beroepsafperser] wist via de maître Jacques
[manusje-van-alles] de maître d'hôtel [chef – ook: maître d’] zwaar te chanteren.

10. Zelf uit het maison de santé [particulier ziekenhuis geesteszieken] ontslagen, dreef hij een maison de société [bordeel], ook wel maison de rendez-vous of maison de passe genoemd. Zijn maîtresse is
maître-tambour [tamboer-majoor] van het muziekkorps.

11. Malgré tout, malgré lui (soi) [niettemin, tegen wil en dank] kwam zijn mal français [syfilis] – ook wel mal de Naples geheten – mal-à-propos [te onpas].

12. Een mariage de convenance [uit fatsoensoverwegingen], een mariage de conscience [achteraf om geweten gerust te stellen] en een mariage de raison [verstandshuwelijk] zullen snel tot een mariage blanc [huwelijk zonder geslachtsgemeenschap] leiden, maar of een mariage à trois [huwelijk van 3 personen] beter is dan een mariage d'amour [huwelijk uit liefde] …?

13. In het markizaat (leider: de markies – vgl. marquise = markiezin) werd maroquinerie [marokijnwerk] gefabriceerd en werden marrons glacés [gekonfijte tamme kastanjes] genuttigd.

14. De mauvais plaisant [flauwe grappenmaker] en de mauvais sujet [losbol] waren in één persoon verenigd.

15. 'Médecine après la mort' is een uitdrukking, bij ons bekend als 'mosterd na de maaltijd'.

16. Het moment de vérité [moment of truth, kritieke ogenblik in een conflictsituatie] werd nog gevolgd door een moment suprême [supreme = supreem/suprême moment], een moment de gloire [finest hour, als iemand glorieert].

17. Bij de moulin à paroles [klappermolen: mond staat niet stil] hoefde de tekst niet mot à mot [woord voor woord] uit zijn keel getrokken te werden.

18. De parvenu's, de nouveaux riches [+], verkregen hun rijkdom via de nouvelle vague [experimentele stroming in de Franse filmkunst] en frequenteerden de nouvelle-cuisinekeuken [zeer licht en mager voedsel, met dure hapjes – nouvelle cuisine], maar hadden erna een nuit blanche [slapeloze nacht] met black-outs [tijdelijk verlies bewustzijn].

19. Het laatste on-dit [gerucht]: de nymphe du pavé [straathoer] kreeg onder haar oeil-de-boeuf [venster in daken] een oneirodynie [nachtmerrie].

20. De ongle-bleu [cultuursnob] gaf een paar onomatopeeën [klanknabootsend woord] als tiktak, koekoek en boogiewoogie ten beste.

21. Na zijn oppensioenstelling (pensionering) ging de opticien – hij was tevens conciërge – vaak naar de opéra comique [opéra bouffe, opera buffa]. Zijn palmares [erelijst] bij het jeu de boules [jeu-de-boulen] was meer dan aanzienlijk.

22. De hasj, de marihuana en de lsd [GB: lysergeenzuurdi-ethylamide – säure] brachten haar par accident [toevallig] in een paradis artificiel [onecht paradijs door roesmiddel].

23. Parbleu [drommels], ik speelde de bal par bricole, dus over de band, en gedroeg me ook par bricole, dat wil zeggen niet rechtdoorzee en dus achterbaks. Par exemple [bijvoorbeeld, p.e.] liepen we par hasard [bij toeval] ook de parfait au café [koffie-ijs], de parfait-amour [rode likeur] en de parfait à la vanille [vanille-ijs] nog mis.

24. Par le droit du plus fort [volgens het recht van de sterkste] werd par manière de dire [bij wijze van spreken] de renommist [grootspreker, vechtersbaas] tot een bekentenis geprest.

25. Bij de patates frites werd pâté de foie gras [ganzenleverpastei – NL: paté, pate = verf] geserveerd en erna werd patience gespeeld.

26. In de peinture barbarisme [stijlrichting Nederlandse schilderkunst] werd door Jan Cremer heel veel pêle-mêle [overhoop] gehaald.

27. De wet eist dat een gezinshoofd zich als een goede père de famille, een goed huisvader, zal gedragen. In toneelstukken [blijspelen] wordt die rol meestal vervuld door een père noble [eerbiedwaardige vader].

28. Peu à peu [beetje bij beetje] werd duidelijk, dat peut-être [misschien] het petit-gris [stofnaam grijze pelterij van de huid van Siberische eekhoorntjes] een onverwacht(s)e peu de chose [niet veel zaaks] was.

29. Het pièce de résistance [hoofdschotel, belangrijkste onderdeel] was de bruidstaart, de pièce montée [taart met verdiepingen], en dat alles in hun pied-à-terre [optrekje].

30. Haar point d'honneur [iets dat het eergevoel raakt] was de schitterend gemaakte point-lacé [borduursel met kleine ingeweven figuurtjes]. Ze verorberde een poire belle Hélène. Ze dacht na over het porte-manteauwoord [kapstok – porte-manteau] brunch, gemaakt van breakfast en lunch. En na de p was daar de q weer met een quantité négligeable [verwaarloosbare hoeveelheid] aan woorden!

31. Ach man, spreek toch je moerstaal! Nog liever hypenederlands, Bargoens of argot [dieventaal], dan dit!