3045 Dictee zaterdag 03-12-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (776) √

Dictee – dictees [3045]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 081, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (776)

1. Als gevolg van de verdeel-en-heerspolitiek [verdeel en heers] – motto: divide et impera – werd er heel wat geconfisqueerd. Toen het regime (regiem) – verkleinwoord regimetje (regiempje) – gevallen was, viel er dus nog veel te verhap/kstukken. Zoals vaak zat het venijn in de staart, in cauda venenum.

2. Evenzo ben ik van mening dat de deathmetalgroep even zo vaak goed als slecht speelde.

3. Van kinds af aan – het ging over van vader op zoon – heeft hij geprobeerd het vat der Danaïden te vullen, maar het was een bodemloze put. Zoals gezegd, hij had een aardje naar zijn vaartje.

4. In een recente recensie werd gesuggereerd, dat de Novib [Nederlandse Organisatie voor Internationale Bijstand] te veel IT'ers (informatietechnologie), sommigen met een VUT-uitkering [vervroegde uittreding uit dienstverband], in dienst had. Er was een teveel aan personeel. Om geld bijeen te sprokkelen, toerde men soms in een luxecoach (luxe coach) door Nederland. Het bestuur greep in. Chapeau! Hoedje af (petje af)!

5. Zonder vaders geen nageslacht. Een vader-abt zit in het klooster, een vader-Jood is een kind van een Joodse vader en een niet-Joodse moeder, Vadertje Tijd is een oude man met zeis en zandloper, vadertje Cats kennen we niet van "Constantijntje, 't salig kijndje, Cherubijntje van omhoog" – dat is van Vondel!, uit Rusland kennen we vadertje tsaar en vadertje Stalin, Vadertje Staat zorgt goed voor ons en van Drees – vader of niet – kon je behoorlijk trekken. De Vader des Vaderlands is Prins Willem I, Willem van Oranje of Willem de Zwijger, in 1584 door Balthasar Gerards vermoord. De Heilige Vader – die op de Heilige Stoel [sedes apostolica, Apostolische Stoel] zit – is de paus, de hemelse Vader is God of God de Vader, de vader der leugen is de duivel en de apostolische vaders zijn de (zeven) kerkvaders die in onmiddellijke aanraking met de apostelen geleefd en geschreven hebben. Hou(d) uw eigen vader in ere! Geleidt u uw moeder, als ze dat nodig heeft.

6. De polyesterlaag (polyester laag) van het zeiljacht mag geen uv-licht [ultraviolet] doorlaten, anders wordt de eronder liggende laag met epoxy [kunsthars; lijm] aangetast. Te elfder ure besloot de yuppie in zijn uppie uit te varen.

7. Zijn een excuus-Jood en een sjacherjood al erg, een sjadchen, huwelijksmakelaar, is dat nog meer.

8. Niet vaak vind je een opsomming van uitroepen: ah, (a)jakkes, akkebah, alaaf, amai, attenoje, eureka, fuck en fuck off, gottegot en heremijntijd (heremetijd), jasses, jemig, joechei, koppie(-)krauw [van de papegaai! – tegen de papegaai: koppie/je krauw], nolijeheine, pollens, sa, shit, hé, poppelepee, Tom Poes – verzin een list!, woepie, yes en yo!

9. Na het 'pluk de dag', het 'carpe diem', zette de douairière bij de dies van het dispuut haar decolleté in als wapen. Een paar flessen be(e)renburg [VD: alleen ee – GB ook nog be(e)renburger] par excellence [bij uitnemendheid] gingen er algauw doorheen.

10. Het is je reinste apekool en lariekoek om papegaaien humiliërend [vernederend] te gaan koeioneren [sarren, treiteren].

11. Wat zou koning Salomo gedaan hebben met een Siamese tweeling? Het is van tweeën één: hij klieft deze, of hij laat zijn hart spreken en toont gerechtigheid als het uur U daar is.

12. Na een uiltje geknapt te hebben en een hazenslaapje te hebben gedaan, ontdekte ik op internet dat 'uilen naar Athene dragen' wellicht met de majestueuze godin van de wijsheid te maken heeft.

13. Onder de formule 1-liefhebbers (formule-eenliefhebbers – niet in wdb.) zitten vaak neonazi's, die vaak met taxi's komen en tot-en-met genieten van de uitputtingsslag.

14. De manisch-depressieve rijkswachter, lid van de rijkswacht, miste het fingerspitzengefühl om de in boerka gehulde moslima conveniënt [passend], discreet [onopvallend] en adequaat tot bedaren te brengen.

15. Op de Olympische Spelen verstaan de bi- en triatleten elkaar vaak letterlijk niet. Het was een babylonische [BE ook: babelse] spraakverwarring, waarbij het Bijbelverhaal uit de Statenbijbel over de Babylonische spraakverwarring opgeld deed. Een eenvoudig bijbeltje was niet voorhanden en – maar dat wisten die atleten niet – er was een bloedige aanslag ophanden. Ook lezers van een koran hadden iets omhanden. U beseft toch dat ik op de Bijbelse toren van Babel doelde?

16. Het Tweede Kamerlid bezocht de lezing à titre personnel [op persoonlijke titel], maar snapte er jota noch tittel van. Hij werd chagrijnig (sacherijnig) van die randstedelijke toestanden als in Amerika.

17. Een gifslang heeft een gespleten tong. Twee derde van de slangen is voor ons niet giftig.

 

3044 Dictee vrijdag 02-12-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (775) √

Dictee – dictees [3044]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 082, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (775)

1. Tonnetjerond (VD, ook – GB – tonrond), relaxed en welgedaan kwam de eigengereide laatromanticus – een vrolijke frans – terug in zijn middleclassgezinnetje, dat toch niet bestond uit
tweederangs( )burgers.

2. Het Poldernederlands – een soort sub-ABN [Algemeen Beschaafd Nederlands – ook AN: Algemeen Nederlands] – en het Standaardnederlands behoren tot de standaardtalen, net als het Berbers of Tamazight en het Papiamento. De hbo-raad [hoger beroepsonderwijs], die over de hbo-opleidingen gaat, vindt, dat hbo'ers, heaoërs [vero: hoger economisch en administratief onderwijs], havo- [hoger algemeen voortgezet onderwijs] en pabostudenten het Nederlands slecht beheersen. De subfaculteit Nederlands van de Rijksuniversiteit Groningen weet dat via de Cito-toets [Centraal Instituut voor Toetsontwikkeling]. Zou ICT-jargon in het volgende Groene Boekje [het is nu 2007] of de volgende Grote Van Dale nog net zo geschreven worden (tendens: ict; informatie- en communicatietechnologie)? Niet als je pc-privéproject en
pr-medewerker ermee vergelijkt. De ATB'er [berijder allterrainbike], die de concepttekst op freelancebasis ontworpen had, had een blind date, waarmee hij een juffertje-in-'t-groen [likeur, ook: plant] dronk.

3. Er was een teveel aan studenten, er waren er gewoon te veel. Driekwart van het overschot doodde de tijd met paardvoltigeren [toe maar ...] in de manege. Het ging hen niet naar den vleze [zaken gaan goed – naar het vlees], de paarden wel.

4. Bij de cao-onderhandelingen kwamen onder andere de AOW [Algemene Ouderdomswet] en de burn-out [emotionele uitputting t.g.v. het werk] aan de orde.

5. Quasiterloops kwam ter sprake dat het videofilmpje over de Oscaruitreiking nattevingerwerk was. De rolprent over D-day en de James Bondfilm waren elk kandidaat-genomineerde ervoor.

6. De reis naar Santiago de Compostela [VD, Ned. echter: ll] werd met een twaalfcilinder-Mercedes gemaakt. Zonder verpinken werd de cola light ter hand genomen. Met veel brille hanteerde de coureur het stuur, brillantine in het haar en de kant-en-klaarversie van de conceptspeech bij de hand.

7. Het was een neverending story [herhaalt zich steeds], hoe bedreven hij was in de vrouw-in-bed-smoes/zenkunst.

8. Alle media-aandacht: mosterd na de maaltijd, vijgen na Pasen. Wordt vervolgd.

9. Haar opleiding was vbo-b [voorbereidend buitengewoon onderwijs – bouwtechniek], daarmee kon ze enige op-de-borst-klopperij tentoonspreiden.

10. Borderline is een persoonlijkheidsstoornis, dat wist het
CDA-Tweede Kamerlid.

11. Voor niet-dominees was het Radio 3-programma nauwelijks te volgen. Het ging over ivf [in-vitrofertilisatie – in vitro].

12. De West- en Vereenigde Oost-Indische Compagnie [WIC, WIC, VOC] kregen van de Staten-Generaal de alleenhandel op Indië. De inboorlingen ondergingen een niet-menselijke behandeling.

13. Groovy muziek kenmerkt zich door groove, een steeds herhalend muziekthema.

14. Naast de akoestische folkballads en rockende gitaren kwamen er dancebeats uit de sampler [apparaat om muziekfragmenten af te spelen – samplen, sampelen].

15. Het mekka van de paardensport is Aken met de vele groots aandoende concours hippiques [enk.: concours hippique].

16. Via de walkman beluisterden de skeelers al skeelerend soulmuziek [met hun soulmates] en westernmelodieën.

17. Spuugzat was de officier van justitie het vestzak-broekzakgedoe. Hij lunchte met de minister van Justitie, die het allemaal maar lood om oud ijzer vond volgens het Wetboek van Strafrecht [WvS, W.v.Str., Sr].

18. Met veel dedain en au sérieux verklaarde de trainer zijn Ajaxcontract uit te dienen en niet naar Leverkusen [niet in wdb.] te gaan. Het contract was echter – ocharm(en) – poly- of
multi-interpretabel.

19. Omina – enkelvoud: omen – zijn, meestal gunstige, voortekenen. Een ufoloog is een kenner van ufo's [unidentified flying object] en ufootjes, een ufokenner dus. Een oenoloog is een wijnkenner en dus absoluut geen aerodynamicadeskundige, mise-en-scènespecialist of chique vrijheid-blijheidmissionaris.

20. Voor de distributie werd al veel instantmie [deegwaar] gehamsterd. Een ander woord daarvoor is bedeling.

21. In onderkast is wbc (niet in wdb.) geen officiële afkorting van woningbouwcorporatie of iets dergelijks.

22. Het woord 'voortrekker' stamt waarschijnlijk uit de Boerenoorlog in Zuid-Afrika.

23. Toyotisme [werkwijze productiebedrijven, toyisme is een kunststroming], shoyu [dunne sojasaus], daimio [edelman, grootgrondbezitter], harakiri [bepaalde zelfmoord] en zenboeddhistisch communisme stammen uit Japan.

24. Soccer is Amerikaans voetbal. Bij verlies krijg je op je tabernakel of op je schabbernak [een pak slaag].

25. Dingdong: Kerstmis. DNB, De Nederlandsche Bank, krijgt het niet aangesleept.

26. Geen geld, geen zwitsers en ook geen zwitserlevengevoel (ook: drenthelevengevoel)! Zalig zijn de armen van geest.

 

 

3043 Dictee donderdag 01-12-2022 (2) – dictee Groningen is zó zozo √

Dictee – dictees [3043]

Groningen is zó zozo (auteur Daan Willems, alias van Rien Wisse)

1. Excusez-moi voor de asyndetische [zonder voegwoord] vergelijking, maar vanuit macroseismenperspectief [zeer zware aardbeving] heeft dit dictee een herculisch-immanente [reusachtig - in zichzelf besloten] kracht van negen en een half op de schaal van Richter, waarbij het via het retrievalsysteem [opzoeken en zichtbaar maken in een databank] zichtbaar gemaakte epicentrum [plaats aan het aardoppervlak, centrum aardbeving] zich bij zin vier bevindt.

2. Groningen is nu voor velen eilaci [laci, eilaas, helaas] synoniem met cataclysmenbevingen [geweldige ramp], terwijl ik me nog eidetisch [visueel] herinner hoe mijn hooggeroemde juffrouw Van Leugegem [denkbeeldig dorp t.o./tgov. stad Waregem BE] ons, ingénuelookalikeachtige [naïef, onschuldig meisje - dubbelganger] freinetonderwijsstudjes [kinderen leren van ervaringen], met nauwverholen trots meldde dat er in Slochteren een ontiegelijke gasbel was aangeboord; we vierden het met coca-cola-extractdrank [aftreksel] en chebakia’s [zoet koekje, Noord-Afrika].

3. Halje travalje of à corps perdu [halsoverkop] werd Slochteren toegevoegd aan het montessorischoolrepertoiretje [zelfwerkzaamheid] van Nederlandse wapenfeiten, waarin Groningen sowieso al glorieerde; dat schut [tegenspreken] ik niet, want schudt ge mij uit mijn remslaap [ra­pid eye move­ment] wakker, dan zoudt ge het mij nog zo uit mijn onesieraglanmouw [pyjama/huiskamerpak uit één stuk - overjas of japon met zekere mouwen] zien schudden: Hoogezand-Sappemeer, strokarton en met hydrocycloon [groot wasapparaat voor erts, zand, etc.] gefabrikeerd [BE, NL: c] aardappelmeel annex slemplaag [slijmerige klei].

4. Inmiddels zijn de eerdergenoemde plaatsen samen met duizend drieëntwintig andere via knip-en-plakwerk op politiek hbo-werk- en -denkniveau geassimileerd [opslorpen] in de fusiegemeente
Midden-Groningen, zoals ik-weet-niet-hoeveel Nederlandse dorpen zonder ambras [drukte, herrie, ophef] opgeofferd zijn aan de veelvoorkomende en met ramultegedoe [drukte, tumult, geen mv.] gepromote schaalvergroting.

5. Maar Groningen dus, in het Hoge Noorden, met in Ter Apel ook de veelbesproken locatie voor ama’s [alleenstaande minderjarige asielzoeker], amogs [asielzoeker met onacceptabel gedrag] en amv's [alleenstaande minderjarige vreemdeling], is veel meer dan de aan
ik-weet-niet-welk-gas [juiste schrijfwijze; Taaladvies: ik-weet-niet-welk gas] gerelateerde bevingen, die velen van tafe- [vrees levend begraven te worden] en thanatofobie [angst voor de dood] bevingen en waarbij er terdege gedroosd [mijmeren] en gewauweld [kletsen] werd bij de
animus-nocendiclearing [oogmerk om schade te berokkenen - vereffening, verrekening].

6. Mesjoggenaas [mesjoggaas, hartstikke gek, vgl. bv. (wiede)weerga, weergaas, weergase] mooi zijn bijvoorbeeld de wierdengebieden [kleiheuvel, terp], AI-gerelateerde [artificial intelligence] plateaus à niveau [tafelland - op gelijke hoogte], waarvan de oudste dateren uit het kaenozoïcum [jongste hoofdtijdperk geologische tijdschaal, daarin: tertiair en quartair].

7. En neem de authentieke zestiende-eeuwse vesting Bourtange, compleet met redoutebouw [vestingbouw, kleine schans, mv. n/s], mezekouwen oftewel machicoulis [= ook enkelvoud, mezekooi, werpgang: bij vesting: brandend pek op de vijand gooien], waar ik ooit ineengevouwen in een motorzijspan mijn heiliglendenspier [bepaalde spier bij de lendenen] heb verrinneweerd [verruïneerd] en spondylomyelitis [ontsteking van wervels en ruggenmerg] heb opgelopen.

8. En er is meer, waaronder de botanische tuin in Haren, met zijn eblouissante [schitterend, betoverend] eschscholtzia’s [goudpapaver], op de wortels van cissus- en vitissoorten [VD, alleen sub lemma bij 'rafflesia'] woekerende rafflesia’s [Oost-Indische plant] en epochemachende [opzienbarend] ascomyceten [zakjeszwammen, ook: ascomycotina], die onder snelgroeiende snavelhauwtjesbosschages [plant uit de kruisbloemenfamilie - bosje] als een exocetraket [doelzoekende raket, zijderupsraket] omhoogschieten.

9. Er gaat reallife [zoals in het echte leven, niet-geacteerd], zoals de slogan luidt, niets boven Groningen of tenminste niet veel, maar het CH₄-gas [VD, lemma 'methaan'] dat eronder zit, houd het daar, dan word je het niet gewaar en dan wordt je dat vast niet kwalijk genomen.

 

 

 

3042 Dictee donderdag 01-12-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (774) √

Dictee – dictees [3042]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 083, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (774)

1. De vicetenniskampioen was ver gekomen. Na de achtste finale volgden de kwartfinale en de halve finale – ook wel semifinale of
demi-finale genoemd, waarna de finale zou uitmaken of deze man, een echte tennisster, eeuwige roem zou oogsten en het achtste wereldwonder zou worden.

2. Later delfde (dolf) hij al in de voorronde het onderspit tegen de gerenommeerde kampioenendoder.

3. Even mijn honden uitlaten: een rottweiler, een bulterriër, een pitbull, een tyfushond, een spaniël, een sint-bernardshond, een schnauzer, een
labrador-retriever, Fikkie, een dwergpincher, een chihuahua, een dalmatiër, een bullenbijter, een blindengeleidehond en een ondankbare hond.

4. Ze zijn nu al aan het warmlopen, Sinterklaas en zijn Pieten [VD, GB: Zwarte Piet en zwarte piet, pieten], maar kunnen ze zich ook warm houden tijdens de kille decemberdagen? Op pakjesavond zal blijken wat ze echt in hun mars hebben.

5. In WordPerfect (WP – niet meer in wdb.) had je vroeger een onderwaterscherm. Daarop zag je 'vet', 'cursief', 'onderstreept' et cetera.

6. De chef-bewaker trad dogmatisch op tegen de geknevelde kapo [Kamppolizei: toezichthouder – WO II – op medegevangenen]. Zijn gedrag was apodictisch, schoolmeesterachtig. Niet meer bij de oubliëtte [onderaardse kerker, vergeetput] in de petoet, maar buiten de ebi (extra beveiligde inrichting) was hij een exuberant [overdadig] verteller. Als pietje-precies kon hij ook een technoact perfect op de bühne [voor het voetlicht] brengen.

7. Wat is beter, sint-janskruid of prozac [antidepressivum]? Vraag dat maar aan de manisch-depressieve patiënt(e)(n)!

8. De krant wilde zich teweerstellen tegen de gemeente. Met het beroep op de Wet openbaarheid van bestuur, de Wob, hebben de reporters heel wat teweeggebracht. De gemeente moest van de weeromstuit als de wiedeweerga naar de rechtbank om termijnoverschrijding voor te zijn.

9. De blozende blonde boerentrien ondervond wel flinke trubbels van haar Hollandswelvarenimago.

10. De techneut had een procedé ontwikkeld om Gods water over Gods akker te laten lopen.

11. De nieuwe trainer – in een outfit van terlenka [zeker weefsel] – voerde het Ajaxconcept onverkort door.

12. Zeker vanaf de klassieke oudheid tot aan de Reformatie, de kerkhervorming in de zestiende eeuw, was Rome het centrum van de christelijke wereld. Vandaar dat toen alle wegen naar Rome leidden. Rome is – net als Keulen en Aken – niet op één dag gebouwd en sommigen zijn in Rome geweest, maar hebben de paus niet gezien. Sommige dingen zijn zo oud als de wereld, de weg naar Rome, of die naar Kralingen.

13. Je kunt uilen naar Athene brengen (dragen), peper naar Ceylon – kentekencode CL [nu: Sri Lanka – landcode LK – munt LKR, roepie] – en balken naar Noorwegen. Misschien is het toch beter om water naar de zee te dragen?

14. Hebben Oekraïners en Krim-Tartaren een sanguinisch [vurig] en dithyrambisch [idem] temperament?

15. Ook gymnasiasten moeten gymmen, al zijn ze soms lammenadig [ellendig, herkomst: lamenteren?] en zien ze de spreuk 'mens sana in corpore sano' liever omgekeerd. Mens toch, wat een koppiekoppie hebben die gasten!

16. Als je myalgische encefalomyelitis oftewel ME hebt, is je immuunsysteem aangetast. Men noemt de ziekte in goed Nederlands ook wel cvs (VD: CVS) of chronischevermoeidheidssyndroom (niet te verwarren met CVA, cerebrovasculair accident).

17. De student-wanbetaler kreeg een brief met de aanhef 'Weledelgeboren, maar nu diep verdorven heer'. Hij was een ongelovige thomas, die echter wel dacht dat clenbuterol (antihoestmiddel, ook: doping) tegen alle kwalen helpt.

18. De oud-commissaris der Koning(in) [CvK, CdK, CvdK] maakte een reis naar de weidse [luisterrijk] gordel van smaragd [het Rijk van Insulinde, de Indonesische archipel].

19. Een scène in een film kun je decouperen, zelfs zonder een messcherpe decoupeerzaag.

20. Godfried Bomans heeft ook wel vertaalwerk gedaan. Zo maakte hij van 'wijntje en trijntje' heel gevat 'bordeaux et Bardot'. Bomans' oom was geen ultrarechtse of ultraorthodoxe linkebal.

21. De marskramer had heel wat in zijn mars, net als het operette lievende [ook wel aaneen] garen-en-bandvrouwtje.

22. Je kunt de pest inhebben en je luxeauto (GB, ook: luxe auto) missen, maar de mens wikt, God beschikt. Hij is niet bereikbaar via www.god.com. De Europarlementariër vond dat je de folder in fullcolourdruk wel in je reet kon steken. Die behelsde te veel de
zoals-de-wind-waait-waait-mijn-jasjepolitiek ('zoals de wind waait, waait mijn jasje'-politiek).

23. Een huis-tuin-en-keukenantibont-T-shirtfabrieksdirecteurssalaris. Dat moet wel de winkel van Sinkel betreffen.

 

 

3041 Dictee woensdag 30-11-2022 (4) – dictee BeNeDictee 2022-13 √

Dictee – dictees [3041]

BeNeDictee 2022-13

Retrospectieve zelfkennis (auteur: Frank Denys)

De 80 vetgedrukte items moesten worden ingevuld.

1. ln [cijfers] de jaren 50 ¹ van de vorige eeuw, meer bepaald in het jaar [Romeinse cijfers: 1955] MCMLV ², werd ik geboren in het
West-Vlaamse Roeselare ³ [VD, lemma Roeselaars], waar ik tot mijn vijfentwintigste onbekommerde jeugdjaren doorbracht. Mijn vader runde er een houthandel. Dat was in de tijd dat er van FSC-hout ⁴ [milieuvriendelijk, Forest Stewardship Council] nog geen sprake was en hij onbeperkt partijen sycomoren- ⁵ [sycomore, sycomoor, + n: Egyptische vijgenboom],
mopane- ⁶ [hardhout, + s] en agallochehout ⁷ [agalhout, adelaarshout, geen mv.] kon verhandelen. Terwijl hij gebogen over de vandiktebank ⁸ [schaafbank] blauwgekield ⁹ [met een blauwe kiel] met een micabril ¹⁰
[VD, klemtoon op ‘mica’, niet in wdb.: ‘mica bril’ met de klemtoon op ‘bril’, zou wel kunnen] op zijn neus planken basralokus ¹¹ [boom, hout, geen mv.] en merbau ¹² [hout, geen mv.] kleinzaagde ¹³, had ik in de grote magazijnen een uitgestrekt territorium om als jonge knaap naar hartenlust te ravotten. Zalige tijden.

2. Ik liep school [schoollopen, BE] in het koninklijk atheneum en was niet bepaald een studax ¹⁴ [studiebol, studiekop, studje]: speelvogel of wildebras zijn nauwkeurigere karakteriseringen. Ik leefde me vooral uit in de sport. In de atletiek haalde ik sterke prestaties en deed ik menig record sneuvelen: discuswerpen en hink-stap-springen ¹⁵ waren mijn specialiteiten, maar ook in de decatlon ¹⁶ [tienkamp] kon ik mijn mannetje staan.

3. Op het atheneum deed mijn affabele ¹⁷ [minzaam, vriendelijk] leraar chemie zijn uiterste best om me het verschijnsel van de
zuur-basetitratie ¹⁸ [basen hier niet aan de orde] uit te leggen met een
pH-meter ¹⁹ [zuurgraad, pondus/potentia Hydrogenii], maar het kon me bij lange niet ²⁰ [nooit: bijlange] boeien. Des te meer wist hij mijn belangstelling te winnen voor het schaken. Na schooluren gaf hij er les in en organiseerde hij wedstrijden tussen leerlingen. In die hobbyclub wou ik niet als een noob ²¹ [beginneling, newbie] of een kiebitzer ²² [toekijker met ongevraagd advies] voor de dag komen; ik probeerde het koningsgambiet ²³ [schaakopening] uit en verdiepte me in de siciliaan ²⁴ [schaakpartij met Siciliaanse opening]. Met listige schwindels ²⁵ [schaken, dammen: listige zet naar toch nog remise of winst] kon ik van me af bijten ²⁶ [wel: verf, een stuk brood, je tong afbijten] in moeilijke posities, ook tegen hoger geratete ²⁷
[vgl. geüpdatete en geüpgradede] spelers. Een levenslange passie voor de schaaksport was ontkiemd.

4. Door afgebroken hogere studies koos ik in 1982 voor een loopbaan bij de overheid, de toenmalige RTT (Regie van Telegrafie en Telefonie), die later een naamsverandering onderging in respectievelijk Belgacom en Proximus. Ik zou er 35 jaar blijven en maakte de evolutie mee van een weinig wendbaar staatsbedrijf tot een beursgenoteerde, competitieve en klantgerichte onderneming die de arpu ²⁸
[verkeerd verstaan: arcu, betekenis: average revenu per user] nooit uit het oog verliest, bleeders ²⁹ [verlieslijdend bedrijfsonderdeel]
te gepasten tijde ³⁰ afstoot en in zijn marketingstrategie volop het
me-too-effect ³¹ [dat – product – wil ik ook] laat spelen. De razendsnelle en boeiende evolutie in de telecomsector (van gewone telefoonlijnen tot het IoT ³² of internet of things) was niet de enige reden om er te blijven tot mijn pensioen. Na een aanvankelijk administratieve functie in een telexontvangstenkantoor (zouden de broekies ³³ [niet: rookies, wel de b toegevoegd … maar niet:
2 o o --- > o e] nog weten wat een telex is?) kon ik er me uitleven in een voor mij geknipte job van communicatiemanager-redacteur. Het is in die tijd dat ik mijn belangstelling voor taal verdiept en aangescherpt heb.

5. Kort na het begin van mijn carrière verliet ik het ouderlijke huis en vestigde me in Jette, een van de negentien Brusselse gemeenten. Als ongebonden vrijgezel maakte ik vele reizen naar tal van exotische bestemmingen. In Egypte sliep ik onder de blote hemel in een
feloek ³⁴ [feloeka, zeilboot], in Mexico hoorde ik Nahua's ³⁵
[volk afstammend van de Azteken – taal: Nahuatl] ijzingwekkende verhalen vertellen over de chupacabra ³⁶ [legendarisch monster] en op het schiereiland Yucatán ³⁷ [VD, o.a. bij lemma ‘Maya’] nabij Chichén Itzá was een cenote ³⁸ [ondergrondse put of kloof met water – aldaar – uitspraak: /θe­no­tə/ - gezien de mv. op 's en s ook: ee - klemtoon op no] te zien, restant van de meteorietinslag die een einde maakte aan het leven van onder meer de ankylosaurussen ³⁹ [plantenetend, 10 m, met beenplaten]. In New Delhi woonde ik rituele lijkverbrandingen bij vanop een ghat ⁴⁰ [terras, India, trapsgewijs, crematie + s – uitspraak: gèht] en nabij boeddhistische ⁴¹ tempels zag ik in loengi’s ⁴² [katoenen doek als kleding] gehulde monniken mediteren onder een bodhiboom ⁴³ [Indische vijgenboom] (ook wel banyan ⁴⁴ [= baniaanboom, banianeboom] genoemd). In het Marokkaanse Fez wijdde een riffie ⁴⁵ [Riffijn, bewoner Rifgebergte] me in in de mozaïekgeheimen van de rijkgeornamenteerde ⁴⁶
[aaneen! – VD] girihtegels ⁴⁷ [geometrisch tegelpatroon islam] en in Istanbul bood ik een toerkoe ⁴⁸ [straattaal: Turk] een kopje çay ⁴⁹ [Turkse thee] aan nadat hij voor mij een tugra ⁵⁰ [gekalligrafeerd monogram sultan - uitspraak: toe:raa - zonder g dus] had ontcijferd.

6. Het was uiteindelijk in twee van de Visegrádlanden ⁵¹
[Hongarije, Polen, Tsjechië en Slowakije] dat Cupido [Amor] toesloeg. Was het in een Slowaakse kraj ⁵² [regio in Tsjechië en Slowakije] of in de Tsjechische hoofdstad Praag? De versies daarover lopen uiteen, maar een paar jaar later, eind vorig millennium ⁵³
[periode van 1000 jaar], was mijn relatie met M. officieel bezegeld en in de eerste jaren van de nieuwe eeuw completeerde onze twee-eiige ⁵⁴ [niet eeneiig dus] tweeling A. en F. ons gezin. We waren inmiddels al verkast, weg van de drukte van de hoofdstad, naar de glooiende heuvels van het Pajottenland ⁵⁵ [Vlaams-Brabant: streek tussen Zenne en Dender], waar kloeke Brabantse belzen ⁵⁶ [paard, enk. bels] de akkers doorploegen. In Lembeek, deelgemeente van Halle, lieten we een bel-etagewoning ⁵⁷ bouwen.

7. Tempus fugit. Anno 2022 geniet ik van mijn pensie ⁵⁸ [pensioen – ik verstond ‘fancy’ – door de tijd en aandacht voor de woorden kom ik niet of nauwelijks aan de context toe – vgl pensionado, Ant.-Ned.: penshonado – GB] volgens Horatius’ ⁵⁹ [daar ook niet (:-)] gezegde traducere leniter aevum ⁶⁰ (rustig door het leven gaan)
[helaas verstond ik aegon i.p.v. aevum]. In die alcyonische dagen ⁶¹ [rustige, gelukzalige dagen] kan ik me volledig wijden aan mijn hobby’s waarbij taal een niet-onaanzienlijke rol speelt. Met jullie allen deel ik de mooie dicteeliefhebberij. Er is niets leukers dan in een toffe sfeer met soulmates ⁶² [zielsverwanten] je harses [hersens] ⁶³ te pijnigen over allerlei finesses van de spelling.

8. Veelmeer ⁶⁴ [bijwoord; = veeleer, liever] nog dan het vanbuiten ⁶⁵ leren van allerlei onmogelijk te spellen woorden, schep ik veel plezier in het urenlang grasduinen in woordenboeken, het aanleggen van allerlei lijstjes en het opsturen van kritische opmerkingen en suggesties aan redacteuren. Zo ben ik de instigator van de opname van een aantal nieuwe woorden in de nieuwste versie van Van Dale, om maar de voornaamste te vernoemen: ambivert (zowel intro- als extravert), backroniem ⁶⁶ (vernieuwde invulling van een acroniem) [backroniem = back + acroniem], fazenda ⁶⁷ (grote Braziliaanse boerderij of plantage), muizenstrontjes (chocoladehagelslag), parlement (in de betekenis van een groep uilen), sloeber (als deugniet), thigmofilie ⁶⁸ (het verlangen naar geborgenheid en de liefde voor kleine ruimtes), torbal (balsport voor personen met een visuele handicap), typo (tikfout), hygge ⁶⁹ (Deense gezelligheid of knusheid - uitspraak huu-guh) en duglérésaus ⁷⁰ (vissaus op basis van o.m. witte wijn). Ik ben dan ook zeer verguld met de vermelding van mijn naam in de inleidende pagina’s van de zestiende editie van de Dikke Van Dale. Het lijkt me hoe dan ook nuttig om je opgebouwde kennis op het gebied van taal en spelling ten dienste te stellen van dit prestigieuze woordenboek, en als je bovendien merkt dat het ook nog ten zeerste gewaardeerd wordt, dan geeft dat veel voldoening.

9. Voorts heb ik mijn hart verpand aan literatuur [GB ook: tt]. Ik ben altijd een veellezer geweest. In mijn jonge jaren was ik dol op Godfried Bomans, verslond ik de kronieken van Johan Anthierens en leerde ik gaandeweg de grote namen in de literatuur kennen. Mijn geliefkoosde moedertaalschrijvers zijn Jeroen Brouwers, Stefan Hertmans, Harry Mulisch, Ilja Leonard Pfeijffer ⁷¹ (VD, anders gespeld dan pfeiffer⁷², de ziekte [van Pfeiffer] – kissingdisease, knuffelziekte) en Margot Vanderstraeten. Inzake buitenlandse auteurs heb ik een boon voor Julian Barnes, Albert Camus, Jean Echenoz, Clarice Lispector, Vladimir Nabokov, Joseph Roth en John Williams. Alle rust vind ik
in angello cum libello ⁷³ [in een hoekje met een boekje] en daarbij geef ik de voorkeur aan de tactiele ⁷⁴ [tastzin betreffend] indrukken van papier (EPUB-formaat ⁷⁵ [electronic publishing, van epubs dus] is niet aan mij besteed).

10. Als kunstminnaar sla ik ook nooit een bezoek aan een museum af. Ik kan me volledig vinden in het adagium van de Arabische vrijdenker Kahlil Gibran: ‘We leven slechts om schoonheid te ontdekken. Al het andere is een vorm van afwachten.’

11. Uit mijn korte autobiografie wil ik nog meegeven dat je niet mag blindvaren ⁷⁶ op wat anderen menen dat goed voor je is. Zelfkennis om je eigen pad uit te stippelen acht ik veel waardevoller. Uit een maximecollectie ⁷⁷ [mensenkennis, levenshouding, + n/s] citeer ik graag de inscriptie uit de tempel van Apollo: ‘ken uzelf’ of
‘Gnōthi seauton’ ⁷⁸ [Grieks]. Bij de aartsmoeilijke spelling van dit Griekse aforisme wil ik behulpzaam zijn: let op de beginhoofdletter
[als opschrift tempel] en vergeet vooral de diakritische ⁷⁹
[tilde, cedille, accent aigu, etc.] macron ⁸⁰ [die streep hiervoor boven de o] niet [Het woord 'macron' heeft dus zelf geen macron].

 

 

3040 Dictee woensdag 30-11-2022 (3) – dictee BeNeDictee 2022-12 √

Dictee – dictees [3040]

BeNeDictee 2022-12

De 80 vette items moesten worden ingevuld.

Een mysterieuze blijmare [blijde boodschap] in de bib [BE, NL: bieb] (auteur: Bob van Dijk)

1. Gulden mysterie [Aankondiging des Heren, Maria-Boodschap, Annunciatie, 25 maart], vijf dagen na het ¹ epochale [opzienbarend] verschijnsel van dag-en-nachtevening [equinox, ca. 20 maart en 23 september] in de maand maart, die ook wel ² guldenmaand
[van het gulden mysterie, zie boven] genoemd wordt. Het is een dag met een boodschap.

2. Rosa Mystica moet nog verwerken wat de oudere gynaecoloog van kleur haar zojuist meedeelde in de privékliniek voor ³ uberteit [vruchtbaarheid, Fr. - geen ü]: de ⁴ ivf-et [in-vitrofertilisatie * + embryotransfer] die ze vandaag had ondergaan zou de allerallerlaatste poging zijn om haar moeder- en kinderwens te vervullen. Vele eerdere ivf's en ivm's [in-vitromaturatie - m = rijpwording] strandden helaas prematuur, maar zelfs een ⁵ privaat kliniek [klemtoon op ‘kliniek’, volgens mij dan: private [GB], de-woord, – ook privékliniek, klemtoon op ‘privé **] kent zijn max.

* in vitro = buiten het lichaam, in glas, reageerbuis 

** VD: een privaat of private persoon

3. Rosa moet hier even van bijkomen. In haar ⁶ aporie [radeloosheid, enige woord met a?orie, verkeerd verstaan!] is ze ⁷ von Kopf bis Fuss [van top tot teen, helemaal] in de war. Dat verklaart waarom ze per ⁸ feil [fout, vergissing] in het verkeerde etablissement
belandt om te ⁹ highteaën [uitgebreide theetafel]. Er zit niet het gebruikelijke, keurige publiek van ¹⁰ eggs benedict [gepocheerde eieren op toast of brood, mv.] etende ¹¹ diaks [double income and kids] en dinkies [double income, no kids] die daarbij een bord koude, romige ¹² vichyssoise [(koude) dikke aardappel-preisoep] en een
¹³ allersecst sauvignonnetje [sec, droog] geserveerd krijgen, noch knipperbollen [cocktail van sherry en sinaasappelsap] en ¹⁴ shorange [sherry + jus d’orange] drinkende weduwen of Hollandse
¹⁵ Schotsewhiskyyups en -yeps [young urban professional en young elderly person - yep alleen in VD Wiki], maar in plaats daarvan achtereenvolgens enkele ¹⁶ hetaeren [alleen n - publieke vrouw, courtisane], gehuld in een wolk van ¹⁷ tripsen [onweersbeestje/vliegje]; een starnakelzat [klemtoon op ‘starnakel’, ook: starnakel zat, klemtoon op ‘zat] ¹⁸ lombrosotype [geboren misdadiger, te herkennen aan zijn tronie] dat ¹⁹ van Teeuwis noch Meeuwis [van de kaart, dronken of door slag op het hoofd] weet en haar gelijk al met een
²⁰ bullebaksstem [boeman, bullenbijter] ‘hé, lekker ²¹ wijfie!’ toeroept; een dagdievende [tijd verdoen], raspatat [basis: aardappelpoeder - alleen in VD Wiki - ook: rasfriet] nasjende [lekker eten] ras-Surinamer met rastafarikapsel boven een ²² sectieneus [heel groot, antoniem: sexy neus], hetgeen hem ²³ iets louches [onguur, verdacht, s uitspreken] geeft; en tevens een ²⁴ klappei [kwaadspreekster, babbelaarster] uit ²⁵ Limbabwe [Limburg, schertsend], die al shamend [te schande zetten door naam en toenaam te noemen] en konkelfonkelend [intrigeren = konkel(e)foezen] ²⁶ quisquiliën [prullen] met een zachte g uitslaat. ‘:: ²⁷ Ottelenojeheine [Bargoens: uitroep van verbazing, vgl. attenoje, ottenoje, addenoi, addenom], wat zijn dít voor pleistocene [oudste periode quartair] ²⁸denisovamensen [klemtoon op ie, uitgestorven mensensoort uit Zuidoost-Azië en Siberië]? Hoe kom ik ooit weer uit deze ²⁹ huis clos [helse toestand waaruit niet te ontsnappen valt]?:: [fluisterteken - t.o. ! - moeilijk te vinden op internet!]’ fluistert Rosa juist in zichzelf wanneer de kelner, een asielshoppende ³⁰ Roetheen [Roethenen = Oekraïners die in de vroegere Oostenrijks-Hongaarse monarchie woonden] die vanjewelste [niet voor dictee: in toelichting GB ook: van jewelste en van je welste] meurt alsof hij zojuist uit een ³¹ miegtiejijs [urinoir, vespasienne] komt, haar de tent doet ³² uit vluchten [los!  als ww. nooit aaneen!] wanneer hij overgaat op de Franse bediening [seksuele dienstverlening van mannelijk personeel aan de vrouw des huizes].

4. ³³ Halje travalje [halsoverkop] ontvliedt Rosa de ³⁴ kavete
[kroeg, ook: kavietse] en komt weer in de alledaagse realiteit: een stelletje straatschoffies die een ³⁵ freedekeetje [potje voetbal, freedikeetje heeft andere uitspraak] doen in de hondenderrie op de blekerds [straatklinker, ook clairet = lichtrode, droge wijn]. ‘Pfiew!’ [nabootsing blazend geluid van opluchting] zucht ze, wanneer ze doorstapt waar ze echt heen wilde: de ³⁶ cob [centrale openbare bibliotheek]. Op haar vaste plekje in de ³⁷ koffiecorner, gezeten op de ³⁸ cosy corner [hoeksofa] bij de afdeling filosofie & religie, overdenkt zij de woorden van de ³⁹ buisbaby's-connoisseur
[vgl. een mama’s-kindje en een McDonald’s-maaltijd]. Och, had zij Marc nog maar, met wie zij de ⁴⁰ lits-jumeauxs deelde [ongelukkig meervoud, afgedwongen door de uitgesproken s - een lits-jumeaux, dat zijn al 2 bedden!]. Wat zou hij trouwens een fijne vader zijn geweest; ze zag hem al voor zich, genietend van zijn ⁴¹ couvadeschap [mannenkraambed, geen mv.]. Nu moest ze het stellen met onbekend stijfsel [sperma] uit de ⁴² stijselaar [penis] van een anonieme donor, uit wie weet waar [geen streepjes], uit een spermarietje, uit een glimmend ⁴³ vloeibaarazotumdewarvat [azotum - geen mv. = stikstof, azoten verstaan, dewarvat = met vacuüm] uit de afdeling cryonica [invriezen met vloeibare stikstof].

5. Tijdens haar overpeinzingen, nu wél met een ⁴⁴ high-end
[van hoge kwaliteit] high tea [zie eerder: highteaën] voorzien van de exquiste ⁴⁵ zalm-vleugelkomkommersandwiches [samenstellende delen: zalm en vleugelkomkommers] met mixed pickles [in azijn ingemaakte ingrediënten], heeft ze uitzicht op een groep ⁴⁶ bahneuzen [kind dat zijn neus nog niet kan afvegen] (wat een fraai
⁴⁷ bahuvrihicompositum is dat trouwens)! [als roodhuid, etc. - eigenschap + item – bleekgezicht, driehoek] die vol aandacht
respectievelijk luistert en luisteren naar een ⁴⁸ afleesgrampeer [soort voorleesopa]. Och, kon zij dat zelf maar ⁴⁹ djoinen [deelnemen – uitspraak dzj ]. Een sterk ⁵⁰ me-too-effect
[to keep up/keeping up with the Joneses] bekruipt haar.

6. Op het moment dat ook Rosa zich realiseert welke speciale dag het is vandaag, wordt zij bevangen door een gelukzalige aura. Er staat een balsemiek briesje met de geur van Myst Hendley Perfume, en op dat moment verschijnt haar een ⁵¹ goëtisch [betoverend] knappe adonis met lange blonde manen, ⁵² mesmeriserende [dat had ik echt goed: de tweede r leek m.i. maar heel weinig op een (mogelijke) z, die trouwens nergens op zou slaan … - betekenis: hypnotiserend]
⁵³ Schweinfurter groene [vergelijk Engels rood, etc.] ogen die haar niet meer loslaten, en gehuld in een albastwitte ⁵⁴ fulpen [fluweelachtig - ook: felp] pij: de ⁵⁵ niftyste [handig, slim, met aantrekkelijk uiterlijk] verschijning ooit.

7. “Dag Rosa, ik ben Gabriël, Gabriël Engel. Ik heb jou iets te verkondigen”, spreekt hij ⁵⁶ rjucht en sljucht [Fries: oprecht en eenvoudig] met zachte maar ook vastberaden vox angelica [engelenstem, ook: orgelregister]. “Ik ben de broer van Willem de Viruswaanzinnige, die Holland en België heeft bevrijd van het wuhanvirus [SARS-CoV-2], en die momenteel als ⁵⁷ Poetinacoliet [volgeling, aanhanger, akoniet = plant] bezig is om de Oekraïners
[wel: Oekraïens] Oom Vladimir te laten liken. Tja, mijn broeder heeft
peremptoire [afdoend, beslissend] capaciteiten. Maar je moet míjn krachten ook niet uitstuffen: je kunt me volledig vertrouwen wanneer ik je nu voorspel dat mijn apostolische ⁵⁸ échéance [ook dit had ik echt goed! - betekenis: vervaldag, deadline] hier in de bib [zie titel dictee] jou rein en onbezoedeld zal bezwangeren, zonder enig
⁵⁹ MeToogedoe [net als: MeToobeweging]. Ik verzeker je dat er over negen maanden een zoon naar mijn evenbeeld vanuit jouw schoot geboren zal worden. Hij zal de homo sapiens 3.0 [moderne mens, nog meer dan 2.0] gaan redden en zijn naam zal luiden: Joshua Salvator.” Met een ⁶⁰ elysische [gelukzalig, beaat] monalisasmile verdwijnt Gabriël enigmatisch [raadselachtig] doorheen [Vlaams] de ⁶¹ mystères [lange overgordijnen] van de boekerij.

8. Rosa kan de ⁶² parousie [glorieuze verschijning vorst of god] nog niet bevatten en ontwaakt pas wanneer een kinderstemmetje haar vraagt: “Wil je mij dit verhaaltje voorlezen alsjeblieft?”. Het piepeltje [kereltje, ventje] houdt de ⁶³ kinderseller [seller is verkorting van bestseller] ‘Wat zit er in je buik, mama?’ omhoog. Nog vol van betovering leest ze hem het toepasselijke boekje voor, maar kan niet wachten om snel naar huis te gaan.

9. ‘Zou het waar zijn, wat Gabriël de ⁶⁴ haruspex [ziener, voorspeller] zei? Zou het überhaupt wel kunnen?’ vraagt ze, thuisgekomen, zichzelf af. De rede overwint bij haar van het gemoed, en ze pakt uit een doosje van ⁶⁵ massiefkarton [VD, antoniem: golfkarton] een exemplaar uit haar voorraadje ⁶⁶ predictors [zwangerschapstest]. Op de
⁶⁷ Tante Betje [wc, Tante Meier – t B = menstrueren] giet ze wat van haar afvoerwater over het roze sponsje waarna ze vier eindeloze minuten moet wachten. Ze gelooft haar ogen niet wanneer ze de verkleuring van het venstertje waarneemt: hosanna! Ze is zwanger! Meteen begint ze enthousiast emmers vol ^68.1 HCG
[humaan choriongonadotrofine, zwangerschapshormoon] te stockeren voor ^68.2 MvM [Moeders voor Moeders,
MVM = Man-Vrouw-Maatschappij].

10 De maanden erna verlopen vlekkeloos en onbevlekt. Op 25 december bevalt ze van een ⁶⁹ coromandelbruine [coromandelhout] wolk van een babyjongetje met wengékleurig
[houtsoort West-Afrikaanse boom] kroeshaar en ⁷⁰ krapabruine [Surinaamse houtsoort] ogen, in alles de diametrale ⁷¹ convers [tegendeel] van Gabriël Engel. Maar Joshua Salvator is het allermooiste cadeau dat Rosa zich kon wensen en is buitengewoon welkom zoals hij er nu bij ligt in het door Rosa eigengebreide
⁷² stretchonesietje [pyjamapak uit één stuk]. Ze dankt de
⁷³ Almachtige, Gever van alle goeds [God].

11 Pas later bereiken haar de berichten van de arrestatie van haar fertiliteitsarts dr. Gabriëlse, die door propria manu [manu propria, eigenhandig] te zaadlozen (sic!) [niet-bestaand ww., zaad lozen wel] gezorgd heeft voor nog veel meer ⁷⁴ spurius [onecht, buitenechtelijk] ⁷⁵ onechies [buitenechtelijk kind], allemaal ⁷⁶ filii nullius [mv. van filius nullius - bastaard] en ‘halfjes’ [halfbloed] van Joshua. ‘Foutje, bedankt!’

Epiloog

12 Mocht je in een openbare ruimte nog eens een knappe verschijning zien, bied hem, haar of hen dan aan om samen te gaan koffiedrinken [aaneen] en laat deze ⁷⁷ augur [vogelwichelaar, voorspeller] jou dan ⁷⁸ koffiedik kijken. Wie weet komt jouw voorspelling ook wel uit. ⁷⁹ Mantici [begin zin, enk.: manticus, voorspeller, waarzegger], ze bestaan écht: het zijn geen ⁸⁰ non-entia [enk.: non-ens - bestaat niet, kan niet bestaan, is nonsens]!