2047 Dictee zondag 03-01-2021 (1) dictee Dictee van de dag (77)

Dictee – dictees [2047]

Oefendictee 780 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (77)

1. Een V.D.M. is een verbi divini minister (bedienaar van Gods Woord, predikant). Drie- en vierlingen zijn veellingen. Veemmoorden waren met veel geheimzinnigheid omgeven. Veenmos is sfagnum (VD, wetenschappelijke naam: Sphagnum). Veense bonen komen uit de Veenstad [het tuinbouwgebied tussen Amsterdam en Leiden], niet uit het dorp Veen (gemeente Aalburg). Mag ik mijn vechtgenote aan u voorstellen? Een vechtmonnik is goed in shaolin kungfu. Zou zijn voicemail aanstaan? Zijn aanstaande is ziek. Zo'n klus, ga daar maar eens aan staan! Een veertigplusser [40+’er] is veertig plus [40 plus]. Een lastminutevakantie boek je last minute. Baanvegen is de baan vegen en schoorsteenvegen is de schoorsteen vegen. Sinds hoelang ben jij veggie [vegetariër]? Wie spreekt er in één keer (snel en goed) 'veeras' uit? [vee-ras] Dit is een vei [vet, vruchtbaar, groeizaam] regentje. Hei, 't was in de mei, zo blij. Bij hem is het altijd hei of fij (hollen of stilstaan).

2. Tussen Israël en Palestina bevindt zich de Veiligheidsmuur [specifiek: hoofdletter]. De Arbeidsomstandighedenwet is niet de AOW [= Algemene Ouderdomswet], maar de Arbowet of in België de ARAB [Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming]. Een eclaireur [militair] moet het veld verkennen. De veliten [mv., lichtbewapende soldaten of eenheden] trof je aan in Romeinse en napoleontische legers. Een velocipedist rijdt op een vélocipède [heel oud model fiets]. Quovis modo (à bis ou à blanc): het moet gebeuren, desnoods vel prece, vel pretio [voor geld of goede woorden]. Soms moet je naar jezelf kijken: veluti in speculum, tamquam in speculo [als in een spiegel]. Het Vendéese verblijf beviel hem goed. Hij liet zijn vena poetica [dichtader] rijkelijk stromen, vloeien. Het moest ventre à terre [halsoverkop] gebeuren. Gezocht op '*ikel*' (een selectie): artikeltwaalfgemeente [onder financieel toezicht hoger overheden], aurikel (soort van sleutelbloem), caoutchoucartikel [kaa-oe-tsjoek] (zeer rekbaar), cotillonartikelen [feest], doe-het-zelfartikel, eikel(!), emailartikelen, fascikel (aflevering), follikel (van De Graaf), karikel (licht tweewielig rijtuig), partikel (deeltje) en perikel (gevaar).

3. Verder: sanikel (heelkruid), stikels [uitspraak!], vehikel (voertuig), ventrikel (hersenholte, hartkamer), vesikel (ook: vesicle – chemie),
zee-eikel (knapper = blaas van blaaswier – luchtblazen) en zeikel (of zekel: sikkel). Likes zijn vind-ik-leuks. Gezocht op '*icle*': epiclese (aanroeping), giclee (piëzografie), multipurpose vehicle (MPV, ruime auto, spacewagon) en ophicleïde (koperen blaasinstrument). Gezocht op '*icel*' (een selectie): carbicel (rookspons), hemicellulose (koolhydraat dat als reservestof in de celwand van planten is opgeslagen), inserviceleerling, lenticel (oogwratje), micel (opzoekwoord – submicroscopisch deeltje), ponticello (kam op strijkinstrumenten), sul ponticello (dicht bij de kam gestreken, om een scherpe toon voort te brengen), tunicel (tunica), valpolicella (Italiaanse, licht mousserende rode wijn – zie de corvina), varicellen (waterpokken) en vermicelli.

4. Het Verre Oosten en het Verre Westen liggen ver uit elkaar. Wat was de slogan van de Bond zonder Naam? Die Franse woorden heeft men verbeulemanst (Franse woorden taalkundig verbasteren – vergelijk: Beulemans Frans). Wat hield het Verbond der Edelen in? 1565-1566: voorkoming invoering inquisitie. Het Hof van Cassatie heette vroeger [BE] verbrekingshof. De bpm is de belasting van personenauto's en motorrijwielen. In Nederland [verschuiving naar Europa] en België [expansie Brusselse agglomeratie] kan ‘verbrusseling’ iets anders betekenen. Flexie en inflectie zijn in de taalkunde verbuiging [in die zin synoniemen]. Deze staaf is gecadmeerd [bedekken met laagje cadmium, cadmiëren, vercadmiummen]. Verchinezen is sinificeren. Het Germaanse joelfeest is ten dele verchristelijkt tot kerstfeest. Die delfstof is geheel vercookst [tot cokes verwerkt]. Divide et impera: verdeel en heers. Als je iemand iets diets maakt [aan het verstand peutert], herinnert dat nog aan de Dietse taal [van het volk, volkstaal]. Wel verdijd [krachtterm], hij verdijt [verdijen = vertikken] het om te gaan. Verdju [bastaardvloek], alweer niet gelukt! Bij verdraven [laten draven om ...] van de gouden zweep moeten paarden ver (en hard) draven.

5. De CCD (colony collapse disorder) is de verdwijnziekte [complete (bijen)volken sterven uit]. Handel maar naar vereis [vgl. bevind] van zaken. Wanneer was de laatste verenigde vergadering der
Staten-Generaal? Verenpikken is elkaar in de veren pikken. Je moet dat niet veresthetiseren. Veretteren is abcederen. Ook 'verfoliën'
[ver-foo-lie-juhn – verfolie is iets anders en heeft geen mv.] lees je gemakkelijk verkeerd, net als 'verfrest' [verf-rest – ww. ‘verfressen’ bestaat niet]. Wat kan mij dat verfukken [schelen]! In 1651 vond de Grote Vergadering [van de Staten-Generaal] plaats. Hij voelde zich vergauweloosd [veronachtzamen]. De Remunerator is Christus, de vergelder. Oog om oog en tand om tand: jus talionis [vergeldingsrecht]. Hoe luidt de vergelijking van Arrhenius? Dat wil je niet weten! Vergeme(s) (vergimme(s) – krachttermen) nog (a)an toe! Glazuur is verglaassel. Verbeid de tijd, want de tijd verglijdt. Vergratisering [gratis worden!] heeft niets met graten van doen. Wat is vertragingssas [een pyrotechnisch mengsel]?

6. De vergriekste naam van Schwarzerd is Melanchthon. Wat houdt de Verhaalswet in [alimentatie]? De Verhoging van het Kruis is de Kruisverheffing [628: keizer Heraclius kreeg het kruis terug van de Perzen.] Veridiek is oprecht. Hij verkondigt vérités de Monsieur de la Palisse, waarheden als koeien [lapalissades]. Hij geertte als vorm van verkeerdjassen. Een verket is een eetvork. Het vrouwtje dacht: was ik maar een verkleurmannetje [kameleon]. Een pot-au-feu, een stoofpot van vlees met bouillon en groente, wordt niet boven een pot à feu [decoratieve vaas met een flakkerende vlam] klaargestoofd. Een
pot-de-vin is een fooi. Een pot de chambre of vase de nuit is een nachtspiegel [po]. Het was een gemêleerd gezelschap. Een scrimmage heeft ook wel wat van een mêlee van spelers. Leidt een gemankeerde [mislukt] dominee een vie manquée, en lijdt hij daardoor? De gevreesde peshmerga's zijn leden van een nationalistische Koerdische strijdmacht.

7. Monsieur Calicot [prototype van de opgedirkte manufacturiersbediende] heeft veel calicot [chintz, indienne, sits] verkocht. Verlammend is lam makend. Zij behoren tot de godvergetenste heidenen. Alzo zijn de paden aller die God vergeten. Het schreit ten hemel, 't is God geklaagd (godgeklaagd – tenhemelschreiend). Een godloochenaar is een atheïst. De verlorenwastechniek is de cire perdue. Mijn geduld is tenden [geen n uitspreken]. In het vuur verguld zilver wordt vermeil [geen l uitspreken] genoemd. Voor jullie geldt: houd het doel in het oog! Ze drinkt graag een vermout [oe]. Een vernier [vuhr-nier] is een zekere (verbeterde) nonius [hulpschaalverdeling]. Vero distinguere falsum: de leugen van de waarheid onderscheiden. Hij bestudeert Veronese beroemdheden (dus niet: Goereese). Ze won die ereprijs [ook plant], een veronica. Qui s'excuse, s'accuse: wie zich verontschuldigt, bekent. Willem de Veroveraar was eerst hertog van Normandië, later koning van Engeland. Sinds wanneer kennen we de paktaks [verpakkingstaks – belasting]? Zo wordt de afbeelding sterk verpixeld [desintegreren in pixels bij sterke vergroting].

8. Zij is sociaalpsychiatrisch verpleegkundige (spv). Moet ik daar mijn tijd verpleisteren [reis onderbreken]? Dat campingveld wordt verreind [reiner maken]. Wat is een verre-muraille [mozaïek – stukjes antiek glas] precies? De kok heeft de verrine [hapje in een glaasje] verrinneweerd. Vers een is nu om gezond te worden. Ik heb hem verscheidenlijk proberen te bereiken. Je lijkt Iwan de Verschrikkelijke wel. De gevangenen worden vershanghaaid [tegen hun wil naar ander kamp gebracht]. Een versifex is een rijmelaar. Zoek maar eens op: 'versijzing' [2019 verseizing – hoek op te winden touw of kabel met loodlijn uit midden as op de trommel] en 'sleisijzer' [rakelijzer, ovenkrabber, loet, sleis – om in de oven te 'roeren']. Voor schut gaan [voor gek lopen] is verschut gaan. Verslaggeven is beroepshalve verslag doen. Hij zweert bij het vers-librisme [schrijven van vrije verzen]. Mozes zond twaalf verspieders uit om het Beloofde Land te verkennen. Een fehlleistung is in de freudiaanse psychologie een freudianisme, een freudiaanse verspreking [die iets zegt over het onderbewuste], een gewone verspreking is een lapsus linguae, een slip of the tongue. Hij heeft dat welteverstaan [begrijp me goed, uiteraard, vanzelfsprekend] wel verstaan [goed begrepen].

9. Je moet er maar verstajem (verstajes, verstajing – verstand) van hebben. Hij heeft ons feestje helemaal verstierd (versjteerd = bederven, verpesten). De verstrooiing van de Joden is de diaspora of galoet. De versus leonini [mv.] hebben een middenrijm. Vertebrate [gewervelde] vertebraten [gewervelde dieren] is wel erg dubbel dubbelop. Zou jij 'vertu héroïque' [heldhaftige deugd] zó schrijven? Ja. Dat is een knappe Mona Lisavervalsing: die monalisaglimlach is wel sprekend. De synchysis is een aandoening van het oog [vervloeiing, kristallen]. Niet alleen Zeeuwen kunnen verzeeuwd [zeeziek] raken. Een verzekerbank is een bank-verzekeraar. Zijn verzuchte boutade [geestige uiting van misnoegen] trok nogal de aandacht. Op de Maas in Limburg gebruikten ze de vesaan [soort visnet]. De listeria [bacterie] veroorzaakt listeriose [infectie met zelfs hersenvliesontsteking]. Tot hiertoe en niet verder: vestigia nulla retrorsum, geen stap terug. Een vesting à cheval [aan 2 zijden rivier] lijkt moeilijk verdedigbaar. Ik vind dat joch erg onvervroren [brutaal, ook: unverfroren]. Wanneer valt Vette Donderdag dit jaar [laatste donderdag voor de vasten: jeudi gras]?

10. Het is weer pais en vree [vaste uitdrukking, anders ook: peis]. Gaat dat zomaar, dat jij-jouen? Piet, op bezoek in de Vesuviusstad, rookt als de Vesuvius. Zit er nog een g bij de vetjes [in de letterbak]? Met een g-snaar breng je een g voort en een Z-profiel heeft de vorm van een Z. Hoeveel WO II-veteranen zijn er nog? Veteren [ee] is vetoën: Rusland heeft het voorstel gevetood. Die VD is de Veterinaire Dienst. Heeft u ook vetiverolie [parfumerie, van een grassoort]? De Vetkopers [14e en 15e eeuw Friesland, de hooggeplaatsten] stonden tegenover de Schieringers [het gewone volk]. Glutamaat is ve-tsin (ook: ajinomoto – smaakversterker), een vetstaartschaap is een karakoelschaap, een bobèche is een vetvanger, een stacker is een vetverbrander, een guacharo is een vetvogel en een obese (juffer) lijdt aan vetzucht. Het groenerwtenstro wordt als veevoer gebruikt. Is zijn
oog-handcoördinatie wel in orde?