2014 Dictee vrijdag 11-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (54) √

Dictee – dictees [2014]

Oefendictee 803 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (54)

1. Een chullo [tsjoe-joo] is een Peruaanse wollen muts met oorflappen. Maçonnieke maçons maken deel uit van de maçonnerie [vrijmetselarij]. Wanneer komt die rvs-wasbak [roestvrij staal znw. – rvs wasbak – roestvrijstalen, bnw. – GB ook roestvast]? Ze kregen een safe conduct [vrijgeleide] naar de safe haven [toevluchtsoord]. In een seksshop kun je jezelf uitrusten voor safe sex (veilige seks). Op die saltimbanque (kunstenmaker) zitten we niet te wachten. Een chupacabra is een geitenzuiger [monster drinkt het bloed van geiten]. Cibus cibo melior: voedsel dat beter is dan al het andere voedsel. Het ciceroniaans Latijn is als dat van Cicero. Cific en cifc zijn uitbreidingen van cif (cost, insurance, freight, (interest,) commission). Cif n.a.g. verwijst naar netto afscheepgewicht en cif n.u.g. naar netto uitleveringsgewicht. De cijfermethode in de muziek [cijfers i.p.v. noten] is de 'methode
Galin-Paris-Chevé'. Cicisbei [bee-jie] [vaste begeleiders van aanzienlijke gehuwde vrouw; enkelvoud: cicisbeo] waren geen minnaars. Vindt men afgedankte kunst in een cimetière des arts (museum)? Circassienne is halflaken.

2. De cinéma vérité zou heel waarheidsgetrouw moeten zijn [niet-geregisseerde opnamen/s]. Cippi [enk.: cippus] zijn korte grafzuilen, vaak met reliëfs versierd. Het circadiaans ritme verwijst naar circa (ongeveer) en dies (dag) [24 uursritme, slaap-waakritme]. Die circe's [ee] [verleidster] zijn onweerstaanbaar. Een circonflexe [geen 'uh' uitspreken] is een circumflex [kapje, dakje]. Zeg dat nou eens zonder circuitus verborum, omhaal van woorden. Een circulus in probando is een cirkelredenering, een circulus vitiosus een vicieuze cirkel. Bestaat er verband tussen ciré [gewast (kunst)zijden weefsel] en cire perdue [beeldhouwkunst: verlorenwasmethode]? Nee, dus. Die Cirkel [sterrenbeeld, niet meer in VD, thans: Passer, Circinus] kun je niet trekken. Een cirlgors [gors, zangvogel uit Zuid-Europa] kan vast mooi fluiten. Wat voor deze(n) cis-Alpijns (aan deze zijde van de Alpen) is, is voor gene(n) trans-Alpijns [gene zijde]. Hij staat hoog op de
citatie-index [door anderen citeren van geschreven artikel]. Vroeger werden er mijncités [woonwijk voor mijnwerkers; voor de directeur: mijn werkers(!)] gebouwd. Wat voor mensen spraken het Cités [mengstraattaal mijnwerkers]? Citra consequentiam: (juridisch:) zonder dat er een gevolg aan verbonden is. Het Civiele Huis [hofhouding Koning, niet-militaire deel] maakt geen deel uit van het Militaire Huis.

3. Citroengras heet ook wel sereh [èh]. De CJD is de Creutzfeldt-Jakob disease [gekkekoeienziekte bij mensen]. Clairet is rood, clairette wit [alfabetisch!]. Mooi hè, die althea's [plant]? Slaap je al, Thea(!)? Zijn mond gaat als een lazarusklep [waarschuwing voor melaatsen; fig.: zijn mond staat niet stil]. Een cracker is een criminele hacker [van computers]. Hij vraagde (vroeg – GB/VD – vero) een vergunning aan [aanvragen!]. Wat we daarmee aan moeten? Zou hij het aankunnen? Mag 'afkunnen' daar ook? Ja. Wordt het aap-noot-mies [in GB, VD: aap, noot, mies] nog gebruikt? Volgens mij is een aardedam gewoon een aarden dam [gelijke uitspraak]. En een aardebaan een aarden baan. Aargh (argh), wel alle joden, wel alle duivels [tussenwerpsel]! Zijn dat nou Aarlense of Arelse gewoontedrinkers? GB: beide, VD alleen Aarlens. Wat, last van abdominale [de (onderbuik betreffend] vlinders? Aborigines zijn Aboriginals. Vervelend, als je aan oneirodynieën [ee] (nachtmerries) lijdt. De duif is aan komen vliegen, de hond aan komen lopen. Je mag daar nergens aankomen. De vrachtauto zal achter aankomen.

4. Zijn zoon en dochter zullen achteraankomen. Ze werden achterelkaar achter elkaar opgesteld. Die auto heeft een achteruitkijkspiegel en achterruitverwarming. Ik vind de Achterhoek een uithoek. Zij zijn achtstenleerlingen [vgl. zesachtstenmaat]. Ik wil ervan af zijn, of zijn afzijn [afwezigheid] bij iedereen bekend was. Een alzheimerpatiënt leeft bij aide-mémoires [geheugensteuntje]. De chirurg benutte een agrafentangetje [agraaf, agrafe = krammetje om huidwond te sluiten]. Mooi, zo'n akkerwinderand [n/s]. Priesters, diakens en misdienaars zijn albendragers [albe: lang wit miskleed]. In allerijl (in aller haast) haalde hij allerlei, tevens zijn allerallerlaatste streken uit. Een all-inprijs is all-in. Die allweatherkleding is allweather [bnw., bestand tegen alle weerstypen]. Ze ging op pad naar haar oude alma mater [erenaam universiteit] in een almaviva [wijde lange mantel met koord]. De Alziende is een aanduiding voor de alziende God. Die amahs, au pairs afkomstig uit een lagelonenland, kun je voor een prikje krijgen. Het anekdoteboek [n/s] blijft vaak ongelezen.

5. Volgens mij hadden de Amazonen [mv.] geen flauw benul van de amazonezit. De ambtgenotes hadden een ambtgenotenbijeenkomst. Ank, dat goudsmedenwerktuig is geen ankh (Egyptisch hengselkruis, sleutelkruis).

6. Is angostura-elixer [uit bast Zuid-Amerikaanse boom] lekker? Zie je dat schip ankerop gaan [naar anker toe varen, lijn inhalen]? Bij het antichambreren [wachten bij opwachting maken] bedacht hij dat hij die brief nog moest antidateren (ook: antedateren – er een vroegere datum op zetten). De muur had antenafsluitingen [ante: vierkante zuil]. Aoristi [enk.: aorist(us)] zijn zekere werkwoordstijden. Het appendanceje [GB, bijgebouw, dependance] zag er spookachtig uit. Hij flirtte à outrance [overdreven]. Is Ardenner ham hetzelfde als Ardense (Ardeense) hesp? Zeker in BE. De Ardennees zat op een sjees met een paar ardenners [trekpaard] ervoor. Arrivés zijn boven Jan, arrivees boven Mina. De asielaanvragenbeoordelaar was er helaas niet. Het geledigde aslaatje werd hem uit handen genomen. Een asem, assem of asam is een tamarinde. Een assistent-arts is nog lang geen arts-assistent [= in opleiding voor specialist]. Deze attachee is geattacheerd aan haar (!) ambassade en draagt altijd een attachékoffer. Wil je echt Aucaans [GB, creoolse taal, oosten Suriname] leren? Zij zijn augustijnen in een augustijnerklooster met augustijner monniken.

7. Of mag augustijnenklooster ook? Ja. Die autostradebrug [snelweg] staat op instorten. Gevonden met '*lettre*': au pied de la lettre (letterlijk), een x avant la lettre (voordat er eigenlijk van x sprake was), gens de lettres (mv. – letterkundigen, schrijvers), een lettré (kenner en minnaar van de letteren, synoniem: geletterde), lettre de cachet (verzegelde brief, benaming voor geheime koninklijke bevelschriften tot gevangenneming of verbanning, vóór de Franse Revolutie),
porte-lettres (omslag(en) voor stukken en brieven) en république des lettres (republiek der letteren, vergelijk: res publica litteraria). Ook nog: bellettrie = beoefening van de schone letteren. Awel [tussenwerpsel: welnu], dat bedoel ik! Adukibonen zijn azuki's [oe]. De sandalwoods, de sandelhoutpaarden, zijn afkomstig van Soemba, het Sandelhouteiland. Een sazspeler sazt.

8. De sancerre(s) is een droge, witte loirewijn bereid uit de sauvignon(s) blancs. Een samoreus voer oorspronkelijk op de Samber. Bij de overgang van 'potlepel' naar 'pollepel' is er sprake van sandhi. SARS is het severe acute respiratory syndrome (besmettelijke, ernstige longziekte). 'Sarahs bikinietje' schrijf je zonder apostrof. Haar savantegedrag [s] [blauwkous, geleerde] maakte het alleen maar erger, ondanks haar savante [geleerd] resumé [samenvatting]. De rajneeshies of sannyasins volgen Bhagwan Shree Rajneesh. Mijn deur staat wijd open, zeg maar: wagenwijd open voor je. Hij bezit om ende bij (om en bij, praeter propter) 120 hectare grond. Is het een non-issue dat
one-issuepartijen [one issue] geen toekomst hebben? In het holst van de nacht vond te midden van de apen op het scherp van de snede tot bam een hevig man-tot-mangevecht plaats.

9. Een boustrofedon moet je om en om lezen. De tijd schafte raad: we schaften het aan en schaftten daardoor later. Schizomyceten zijn splijtzwammen. Schmierenleden trekken meestal rond. Hoeveel schilling [ATS – Autriche] was in 2000 een shilling [GB] waard? Dat is een van de schrijnendste gevallen. Die schroodbeitel kun je wel op de schroothoop gooien, samen met die strijkvijl. De christelijke Schriftgeleerde ging in de clinch met de joodse schriftgeleerde. Werkt een schredenteller schredegewijs? Een scuba is een self-contained underwater breathing apparatus (onderwaterademhalingsapparaat dat niet van elders gevoed wordt). Hij schoot in een Franse colère [razend worden] en bad toen maar een Frans Paternoster [= vloeken]. In Lloyd's Register (ook: scheepsregister) staat A voor eerste rang (ook: klas) en B voor tweede rang (klas). Ze is altijd classy [ah] (stijl hebbend) gekleed.

10. Hij strooit met doctor Clavannetjes [is opendeurenintrapper]. Bij het schaatsen is het voor Nederland vaak een (clean) sweep [alle prijzen naar één land]. Clementia tecta rigore (mildheid onder de schijn van strengheid) lijkt me beter dan het omgekeerde. Het was Cleopatra zelf, die het cleopatrakapsel [evt. haar eigen: C.] verafgoodde. Wat houdt precies de Oudbisschoppelijke Cleresie of Cleresij in [kortweg: de oudkatholieken]? Een donker pak met collaar van rooms-katholieke geestelijken is een clergyman [uh èh]. Kun jij een leuke clerihew
[klèh-rie-joe](vierregelig gedichtje) maken? Een clicksong is een lied met kliks. De cliché-eigenaar verloor de rechtszaak. Ik werd slachtoffer van clickjacking (klikken op kwaadaardige sites). Ken je het clinenbegrip [GB! – klien(uh) – VD: n/s!] uit de biologie [graduele reeks van vormkenmerken of -verschillen binnen een soort organismen]? De clipper landde(!) naast de klipper. Spreken alleen Rika en moffrikanen in Moffrika vlot Moffrikaans of doen ze dat ook in Centrafrika of is dat Moffrikaans voor ze?

11. Bespreek de begrippen 'concretum pro abstracto' [vlam voor liefde] en 'abstractum pro concreto' [bewaking voor gevangenbewaarders]. Een contrail [oh ee] is een condensatiestreep (condensstreep). Verwar een verderf zaaiende condenser (aansteker ontploffingen) niet met een condensor (gasverdichter).