2018 Dictee zaterdag 12-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (55)

Dictee – dictees [2018]

Oefendictee 802 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (55)

1. Bij rouwadvertenties zag je vaak een carrélijn [kaderlijn]. Spreek carrément (ronduit, of wellicht vierkant?). Een cartel [uitdaging voor een duel] zal wel niet uitnodigen op een cartelschip [zoek op! – parlementairen met vredesvlag of oorlogsschip met uit te wisselen gevangenen]. Garçon, de carte [geen 'uh' uitspreken], s'il vous plaît [afko: s.v.p.]. Cartuning [autotuning, opvoeren en pimpen] heeft niks met muziek van doen. Carvon is een naar karwij ruikende vloeistof. FC Barcelona stapte naar het CAS [Court of Arbitration for Sport, ook: TAS = Tribunal Arbitral du Sport). Een casemod [met speciale attributen opgesierde computerbehuizing] is geen bug [= mot, ook: fout in computerprogramma]. Het cassandracomplex [correct kunnen voorspellen, maar door niemand geloofd] is genoemd naar Cassandra, dochter van Priamus. Hij heeft een cassante (scherpe) tong. In Nederland is het hof van cassatie de Hoge Raad der Nederlanden, in België het Hof van Cassatie [BE, vero: verbrekingshof]. Een casseiver is een cassettereceiver. Een castagnaccio is een Italiaanse kastanjetaart. Castor en Pollux zijn tweelingen en Tweelingen [sterrenbeeld]. Op casual friday [informeel gekleed naar kantoor] zie je vast veel casual gaming [computerspelletjes om de tijd te doden]. Ik moet van mijn ouders naar cat [kaht] (kattenbak = catechisatie).

2. Die kunstenaars verdienen catalogues raisonnés [+] [met systematisch het werk van een kunstenaar]. Is dat een typisch catch 22-geval [zoek op! – dilemma of situatie waar je niet uit raakt – NB GB heeft wel lemma 'uitraken' – wegens tegenstrijdige regels of voorwaarden]? De dokter zei: "Het is catarrale enteritis." [ontstaan uit een catarre, darmvliesontsteking] Een bekende catchphrase [typerende uitspraak] is 'Oogjes dicht en snaveltjes toe' [Fabeltjeskrant]. In qat zit cathine [met stimulerend effect]. Makkelijk, je weet dat alles hier met een c begint … [alfabetisch bezig ...]. Het Catshuis is het voormalige buiten Sorghvliet van Jacob Cats, sinds 1963 ambtswoning van de Nederlandse minister-president. Niet leuk, als je onder het Caudijnse juk [beeld van de vernedering] moet doorgaan. Hij uit zich vaak met caustische [bijtend] spot. Dat met Van der Lubbe was een causes célèbres [+] [geruchtmakende zaak]. Cava is mousserend, kava (= kawa) niet [wel: bedwelmend]. Een cavaliere servente [gedienstige ridder, vaste begeleider en minnaar – een cicisbeo [tsjie-tsjihs] is alleen maar vriend! – van een gehuwde vrouw] dient zich cavalièrement (ridderlijk) te gedragen. Cave canem! [Pas op voor de hond!] Cayennepeper wordt ook chilipeper genoemd. Het is feest: caviare to the general [kaviaar voor het volk]! Hij is lelijk onderuitgegaan. Rondelang reed de uitloper op kop. Hij luisterde naar rockmuziek in zijn rokfauteuiltje. De dochters van die edelman waren uitgesproken rouees (losbandig persoon uit de aanzienlijke stand).

3. Hoeveel mach (Ma) kan een F-16-vlieger halen? Dat smaakt vast niet: roggenstaart op roggebrood! De CCD (colony collapse disorder) bij bijen is de verdwijnziekte. Een CCU is een coronary care unit, een hartbewakingseenheid. Een cd-e is een compact disc – erasable, wisbare cd. Een Europees veiligheidskeurmerk voor producten is CE, Conformité Européenne. Cecemel [see-see-mèhl – VD, let op: GB = cécémel!] is een chocoladedrank, een cecogram [see-koo] braillepost. Het (de) cederhars werd door de Ouden gebruikt voor het balsemen van lijken. De Cefta is de Central European Free Trade Association, de Centraal-Europese Vrijhandelsassociatie. Een celestijn(er) is een celestijner monnik. Wat is cellbroadcast [techniek om tekstberichten te verzenden naar alle mobiele telefoons die zich in een bepaald gebied bevinden, zonder gebruik te maken van de telefoonnummers daarvan]? Monniken kunnen in cellae [woonvertrek, [afko:] enk.: cella] leven. Cellysis [stukgaan van een cel] en cellysaten [preparaten daarvan] hebben met elkaar te maken. Daar loopt anderhalve cent [een lang en een kort persoon naast elkaar].

4. Het CEN is het Comité Européen de Normalisation, het Europees Normalisatiecomité. De centenvreter kreeg de centenpest [veel geld uitgeven]. Een centistère is volgens mij tien liter [stère = m³ = 1000 l, centi = (een) honderdste]. De Centralen, dat waren Duitsland en zijn bondgenoten in de Eerste Wereldoorlog. Dit mag je wel een centre d'intérêt [zaak die de belangstelling trekt] noemen. Het centrum van Broca is het spraakcentrum. Voor een centstuk kocht je vroeger een centsprent. Een cera is een continuous erythropoiesis receptor activator, een op epo [erytropoëtine] lijkende soort van bloeddoping. Komen cereals ([afko:] mv.: ontbijtgranen) van cerealiën? Ja; dat zijn granen, ook feesten ter ere van Ceres. Een CVA is een cerebrovasculair accident [beroerte]. De cérémonie protocolaire werd verstoord Het ging er niet protocollair aan toe. De (het) CERN is de Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire, de Europese Raad voor Atoomonderzoek. Ce sexe à qui tu dois ta mère: de sekse waaraan je je moeder dankt. Ceterum [k] censeo [k] …: Voorts ben ik van mening dat ... [Carthago vernietigd moet worden – Carthaginem esse delendam].

5. Cet aveu dépouillé d'artifice: die van alle gekunsteldheid ontdane bekentenis. Servisch nationalist: četnik. Ce vice impuni, la lecture: het lezen, die straffeloze ondeugd. De CF is de cystic fibrosis (aangeboren, erfelijke ziekte van de klieren; taaislijmziekte). Montee is de verzameling glasaaltjes of elvers die de riviermonden optrekken. Leg eens uit, waarom we 'gazelleoog' schrijven en 'libellennet'. Gazelle – gazellen/s komt vaker voor dan gazel – gazellen en libel – libellen komt vaker voor dan libelle – libellen/s. Na een quickscan (globaal onderzoek) werd hem een pgb (persoonsgebonden budget, rugzakje) toegekend. Sommige weinigzeggende personen zijn veel zeggend, andere veelzeggende personen zijn weinig zeggend. De Eskimo droeg een pels/zen vacht. Tribal house is een percussieve aangelegenheid: daar kan de arts met zijn percutoire [bekloppen met de vingers] plessimeter [plaatje van ivoor] een punt(je) aan zuigen. Peper en zout hebben een peper-en-zoutkleur.

6. De metabletica is de leer van de veranderingen in de perceptie, opvattingen van de mens. In 'PET-scan' staat de afkorting voor positron emission tomography. Na zijn pensioneren begon hij een pensionnetje. Met één pennenstreek kon hij die penssteek [operatief, vee] verordonneren. Er zou geen peronisme geweest zijn zonder Perón. Het cgs-stelsel is het centimeter-gram-secondestelsel. Op motorrijtuigen betekent CH: Confoederatio Helvetica (Zwitserland). Een chabber [ch] is een Hebreeuwse gabber [g]. Een chado [tsj] is een Japanse theeceremonie. De ziekte van Chagas (kortweg: chagas) is de
Zuid-Amerikaanse trypanosomiasis [bloedparasiet, overgebracht door wantsen]. Die chai [tsjaai – symbool voor het leven – getal 18] kun je met chet [gèht – letter met waarde 8] en joed [idem: tien, denk aan joetje = Bargoens tientje – Hebreeuws: joet] vormen. Er stonden daar zes chaise(s) longues. Hebben jullie die chaitya's [sjaai-tie-jaa – boeddhistisch heiligdom] bezocht? Chakchouka [2 x sj] is een groenteomelet met knoflook, gegrilde paprika, pepers en kruiden zoals komijn en koriander. Shakshuka [2 x sj] betekent sinds kort hetzelfde en wordt ook hetzelfde uitgesproken – zonder trucje ongeschikt dus voor een dictee!

7. Chachumber [2 x tsj] is frisse salade van zeer fijn gesneden rauwe groente met citroensap. Er volgde een chaleureus [warm, hartelijk] onthaal. In een chambree [slaapzaal kazerne] kun je wel een chambrette [afgeschermd deel met gordijn ervoor] vinden, maar geen chambres séparées [+] [aparte vergaderruimte]. Een moussoir is een moser of champagneklopper. Changementen [toneel] zijn niet altijd changements à vue [idem, zonder dat het gordijn valt]. De Charites zijn in de Griekse mythologie de drie Bevalligheden, dochters van Zeus, [afko:] nl. Euphrosyne, Aglaia en Thalia (in de Romeinse mythologie Gratiën genoemd). Hoeveel chargés d'affaires [zaakgelastigden] heeft ons land? Charedim [ee] (enkelvoud: charedi) zijn ultraorthodoxe joden, zoals bv. de chassieden, chassidim (VD, GB -iem). Een charentais of cavaillon is een soort meloen. Een charlotte-russe [room(ijs)pudding met gelei en biscuits – VD geen mv. – GB mv. + s] is iets anders dan een montagnes russes [+] [vanillevla met puddingbiscuits]. Charmilla [sj, ie] is een gerecht van gegrilde paprika's. Wat hield het Pacific Charter in [1945, geallieerden over wereldvrede]? Een chartreuse is (ook) een kartuizerklooster [naast likeur, etc.].

8. Een chassene [chah-suh-nuh] is een Joodse bruiloft. Die châteauneuf-du-pape [mv. + s] (is dat een chateauwijn?) kun je toch geen chateau migraine [hoofdpijnwijn] noemen? Drie auto's hebben drie chassis (= ook enk., verkl. chassistje [ie] of chassisje [ies]). Zelfs chatons [sj, zekere stenen] kunnen wel chatoyant (licht weerspiegelende edelsteen) zijn. Op een stoepa [boeddhistisch heiligdom] kan een chattra (bekroning) staan. Machtig vind ik ze, die ouderwetse chausseeën (straatwegen). Ik vind dat maar een sjofel chauvelglas [soort spiegeldraadglas], dat we bij de ingebruikneming van de nieuwe shovel aangeboden kregen. Kijk die parkietjes nou toch eens: cheek to cheek [wang]. Glyfografie is chemiglyfie of glyptografie [boekdrukkunst]. Chevaux de bataille [enk. cheval – stokpaardje] moeten chevaleresk [ridderlijk] bereden worden. Waar chiazaad
[tsjie-jaa] al niet goed voor is … Dit bedrijf is topzwaar: all chiefs and no Indians [hoofdletter] (te veel bazen, te weinig uitvoerders]. Een chichi of chique madam is chic, maar niet per se een chicard [die ziet er chic uit]. Een chimeid [mooi meisje] is geen Chiromeisje [katholieke jeugdbeweging Vlaanderen]. De chikungunya: subtropische virusziekte (muggen).

9. Een chime is (tsjaaim, ook: chimes zijn) een klokkenspel. Hebt u 'm: chinalak is japanlak! Chineren is als chiné weven, bewerken. De chinatalk is geen praatje [maar vet van de talkboom]. Kostbaar: op chinees [Chinees porselein] een chineesje [heroïne] verhitten en dan chinezen [dat inhaleren of naar een Chinees restaurant gaan]. De chinezerij [muggenzifterij] was niet van de lucht. Hoe ver gaat een
chin-up (rekoefening)? Mijn chipknip is al (ge)leeg(d). Een chippaspoort bevat een RFID-chip [radio frequency identification]. Zij is een echte chiquelinge. Met chi-rho's [chie-roo] [hoofdletter: P + X] worden Christusmonogrammen aangeduid. Een chiropractor [kraker] beoefent de chiropraxie. Een chitarrone [k] is een soort van lange, als bas gestemde luit [en geen gitarron dus!]. Onder zijn chlamys (oudheid: wijde, korte mantel) ging wel chlamydia(sis) schuil. Bij E140 moet je automatisch aan chlorofylline denken. Chloroquine is een antimalariamiddel. Een chompa [tsjohm-paa], een van alpacawol gebreid vest, [afko:] m.n. gedragen in Zuid-Amerika. Wie choquant (shockerend) is, choqueert (shockeert).