Dictee – dictees [2041]
Oefendictee 786 OUD, geheel herzien naar situatie 2020
Dictee van de dag (71)
1. Met zeehond [bnw.] laarsjes(!) ben je toch wel ongevoelig voor een zeehondenblik? In de poolzeeën zie je veel zee-ijs. Zo'n zeekakkelobbes is megagroot. Een zeeknob is een brilduiker, een zeekob een stormmeeuw. In de negende en tiende eeuw had je jarls, zeekoningen. Leg uit: Zeeland is zeeland. Zeeldraaien is touwslaan. Wie heeft De Kleine Zeemeermin (sprookje H.C. Andersen) geschreven? Zeemleer is hetzelfde als chamois of wasleer. Maar goed dat die zeemeeuwmanager [tijdelijk, veel onrust, laat wanorde achter] weg is! Een zeepaling (Conger conger) is een kongeraal. Zou je oweeër (zeepbaron) ook als ow'er mogen schrijven? Ja. Een zetpil van zeep is een zeeppil. Een zeepplant is geen zeeplant. De zeepvis is een zeevis. Een zee-ui is een zeeajuin. Met een zeeuw kon je vroeger betalen [oude Zeeuwse rijksdaalder – ƒ 2,60]. Hendrik de Zeevaarder was prins van Portugal. De scheiding van Kerk en Staat is een feit.
2. Met Mozes en Aäron bedoelt Van Dale staat en kerk. De Staat der Nederlanden is een van de staten van Europa. Kun je kort de Zegelwet samenvatten? Is er iets leuker dan keilen, kiskassen (zeilderen)? Een latijnzeil is een Latijns zeil. Kijk eens (ver) omhoog naar het Zeil van het Schip. De zeisenman [de dood] ligt altijd op de loer. Zelatrices zijn meestal ijverige vrouwen met een goed hart (zo niet, dan zijn ze ijveraarsters), het heeft helemaal niets met verkoop te maken (colportrices) of met een zelote (met onverdraagzame of blinde ijver). Het zal hem wel niet meer bijstaan of ze dat gezegd heeft. Naast 'selfservice' in GB gaat VD wat patriottischer te werk [zelfbediening]. Hij is een zelfverklaard deskundige. Een van de apostelen was Simon de Zeloot. In Mentosjes [is nog merk] zit menthol, en hoe schrijf je 'yoghurt'? De Zend-Avesta (heilig boek van de oude Perzen dat de leer van Zarathoestra bevat) is in het Zend (taal, ook: Avestisch) geschreven. Loopmeditatie wordt kinhin genoemd [zenboeddhisme]. Die kun je in een karesansui [zentuin – èh soe-wie] heel goed beoefenen.
3. Vuile zenuwlijer, je hoort nog van me! Een zenuwbaan is iets anders dan een zenuwenbaan. Als je een zenuwschok hebt, ben je in shock. Het lijkt wel een soap: hij deelt alleen maar zeperds uit. Rinse appelstroop is zerpzoet. Croches zijn achtste noten. Een twaalfbouts- lijkt veiliger dan een zesboutshelm. Wat heeft een zesentwintiger (26'er – onder invloed achter het stuur – art. 26 van de Wegenverkeerswet 1935) fout gedaan? Een ironische verbastering van Seyss-Inquart [NL: leider Duitsers in WO II] is Zes-en-een-kwart. Eén zesde van de wereldbevolking is analfabeet. Op vijf zesde (ongesneden) van de taart zaten maar kersen. Op vijf zesden (gesneden) van de taart zaten kersen. Zoek maar eens op wat de zesmeterklasse bij zeilen inhoudt [een moeilijke formule losgelaten op de afmetingen moet 6 [m] opleveren ...]. De Zestien is de ambtswoning van de premier in België (Wetstraat 16 in Brussel). Op het ophanden zijnde fête champêtre [tuinfeest] zal ruim voldoende feta [kaas] voorhanden zijn.
4. Een composer is een zetcomputer. Couch- of sofasurfen [reizen met overnachten bij particulieren] is populair. Kun je de Bokma [merknaam] koud zetten, dan ga ik thee- en koffiezetten. Zullen we dat op sterkwater [niet los!] zetten? Een zevend'halfje [= 6,5 stuivers = 32,5 cent] is een pietje [Zeeland, = Pietje bedroefd]. Wist je, dat de Heren Zeventien [bewindhebbers OIC – Oost-Indische Compagnie] ook wel de Zeventienen werden genoemd? Hij heeft dat kunstwerk mee gemaakt [en de verkoop ervan meegemaakt]. De afkorting z.g.a.n. staat voor zo goed als nieuw. De zib's [de uitspraak ligt met een apostrof vast] vinden we in de psychiatrie (zeer intensieve behandeling). Het smidsvuur was ziedendheet. Hij ziegezaagde [zeuren] over het weer. Wie werd met de zieke man (2019, van Europa) bedoeld? Het Ottomaanse Rijk. Ziekeneren schijnt van chicaneren te komen. In 1964 verving de Ziekenfondswet het Ziekenfondsenbesluit. Werd toen ook de Ziekenfondsraad ingesteld? De ziekenhuiskokken worden niet door een ziekenhuiskok bereid. Je zult wel de ziekte inhebben over die teleurstelling. Spreek (goed) uit: 'ziektegen'.
5. De ziekte van Bornholm wordt ook wel duivelsgreep genoemd. Die zielenpoot verkeert in zielennood. Hij heeft er zijn hele ziel en zaligheid (zielenzaligheid) in gelegd. Ik had zielsveel met hem te doen. Zielsgelukkig is diep gelukkig en zielsalleen is moederziel alleen. Mijn zielzak [lichaam] gaat het begeven. Ik herken zigeunse klanken. Wist je dat de Hollandse Noordzeekust de Zijde genoemd wordt? Een zijdeaapje is een ouistiti of sagoïentje. Wat zou dat zijn, een zijdezijdecolleté? Akon is zijdekapok. Onze dominee heeft iets van een zije sok (hij is dus zijig = halfzacht – vgl. een zije mina en een zijen – znw.). De getroffen soldaat zou neerzijgen. Misschien kun je in een zijlsloot (uitwateringstocht – tocht = kunstmatige sloot) ook nog wel zeilen. Hij had zijn verhaal op een zijtje [= kantje] papier geschreven. De mico [zilveraap] 'sprak' in de mike (maajk – microfoon).
6. Zij droeg een bontjas van zilverbisam. We kennen de alpendistel, maar een zilverdistel komt echt uit de Alpen. De Zilveren Camera is de jaarlijkse wisselprijs van de Nederlandse Vereniging voor Fotojournalistiek. Met zilverschub heb je psoriasis. De zilverstad in Nederland is Schoonhoven. Een zilversmid loopt gemakkelijk argyrie [zilververgiftiging] op. De Zilvervloed, daarmee wordt de Rio de la Plata aangeduid. Piet Hein maakte de Zilvervloot buit. Met betaling in zimdollars [1980, Zimbabwe – ZWL] zou ik beter af zijn. Wie heeft de zippo [gas- of benzineaansteker met scharnierende klep] uitgevonden? Iemand vroeg aan me, hoe je omega 3- en 6-vetzuren schreef (preciezer: omega 3-vetzuren en omega 6-vetzuren). Ik heb toen verwezen naar het schrijven van 'havo 4-klas'. Hij verkaste en al gauw daarna vergastte hij ons op een lucullische housewarmingparty. In onder andere chattaal staat OMG voor: oh my God.
7.
Ik vermoed, dat ze dacht: mijn God, waar moet dat met deze verdorven
generatie naartoe? Mon Dieu, mijn hemel, dit tart elke beschrijving.
Ze waren uitgeput, op en tenden [n
niet uitspreken]. Een grilhulp [werkwoord
– ook wel grillhulp, znw.] kan nuttig werk doen in een
grillhouse [hier: znw.]. De
lichtgeraakte [prikkelbaar, opvliegend, touchy]
jager had de vogel maar licht geraakt.
Zeptometer
geef je weer met zm [10^-21],
zettameter
met Zm [10^(+)21].
Zmp'er
te [zelfstandige
met
personeel]
zijn lijkt me lastiger dan zzp'er
[zonder].
Een
zmok-school is een school voor zeer
moeilijk opvoedbare
kinderen. Met SEO
wordt search engine
optimization, zoekmachineoptimalisatie,
aangeduid. Het is kennelijk zoentje-pepermuntje (koek
en ei) tussen die twee. Een kiss-and-ride
(K+R)
is een zoen-en-zoefstrook. Heb je daar nu al je tijd mee
zoek/tgebracht? Kun je van zoeteveentjes
[zoete appeltjes] ook appelmoes maken?
Nee. Die werkstukken moeten allemaal ook
nog gezoetschaafd [met de zoetschaaf glad
opschaven] worden.
8.
Zij herkent zoette en zoutte duidelijk minder dan anderen. Hij
schildert net zo goed als zijn grootvader, die al zo
goed als dood is. Die zoïlus is nog een fitte vitter. Die
schminkattributen zijn gezolderd [op zolder
opgeborgen]. Met een zombieblik keek hij me aan. Een
zomerklimop is een tante mientje(!
– VD 2019).
Je moet er de zomerpatjes op doen [militair,
klein lapje]. Een wiphala, een vlag? Ja,
van Zuid-Amerikaanse indianen. Wip 'm, Keesje [daar
ga je: bij leegdrinken glas]. Toppunt van instabiliteit: een
wipkip [meisje] op een wipschip
[drijvend bordeel]. De WISC
is de Wechsler Intelligence
Scale for Children
(een bepaalde intelligentietest voor kinderen).
Hij is
valuta-arbitrageant bij die bank.
De sneeuwuil is een soort van uil uit het Hoge
Noorden. De zijdestaarten vormen een familie van zangvogels, in het
hoge Noorden van Europa en Amerika. Wat
doe je: wit- of zwartwerk? Wanneer het weer wat opgezomerd [zachter
worden] is, kunnen de bewoners die straat eindelijk opzoomeren
[openbare ruimte opruimen en netjes houden].
Die heilig(e)dag [kale
plek bij verven of in baard] moet nodig opgekal(e)faterd
worden.
9.
Zonam solvere is letterlijk de gordel ontbinden [geslachtsgemeenschap
hebben]. Het eten was karig: een halve zondaar [halve
biefstuk zonder aardappelen]. Een armezondaar [zondig
mens] heeft een armezondaarsgezicht [heel
deemoedig]. Op een zondagochtendwip zitten geen kinderen. De
zondagsletter van 2014 is de E [A, B, C, D, E =
5: de eerste zondag van het jaar valt op 5 januari]. Heerlijk,
die zondoorstoofde tomaten! Een zony is
een kruising van een zebra en een pony.
De benaming voor een aantal bacteriën die gezamenlijk verbonden zijn
door een slijmachtige substantie, voortkomend uit de gezwollen
celwanden, is zoögloea
[zoo-woo-gloi-jaa].
De Zoon des hemels, de keizer van China, is heerser over de zonen van
het Hemelse Rijk, de Chinezen. Christus is de Zoon des Mensen, de
Mensenzoon. Aristoteles ziet de mensen als sociale dieren, zoa
politika. Hij houdt wel van een zopie (zoopje –
teug sterkedrank). Hij laat de fiolen (ook:
violen!) zorgen [bekommert zich nergens
om]. Zorgwet is de benaming voor de Wet Gezondheidszorg en
Maatschappelijke Dienstverlening.
10. Zostraks komt moeder thuis. Op sherryflessen zie je nog vaak een zorrocape [edellieden op het Iberisch Schiereiland]. Zo de zotten geen brood aten, 't koren zou goedkoop zijn [er zijn veel dwaze mensen]. Desiderius Erasmus schreef Laus Stultitiae (als titel hoofdletters – vertaald: Lof der zotheid – ook: titel). Zotteklap is zottenpraat. De wind was Z.O.t.Z. (zuidoost ten zuiden) Op de Cariben [Caraïben] hoor je vaak zouk [oe, dansmuziek]. Zeewater is zout water, geen zoet water. In het Bargoens zeggen ze: dat is dik van zoute (VD), voor mekaar dus, in orde, veilig. Met zoutevis wordt gezouten kabeljauw oftewel labberdaan bedoeld. De Zoutzee is de Dode Zee. Een zucchetti is een soort van eetbare pompoen. Dat staat gewoon in de hand-out [begeleidende tekst bij een lezing of toespraak]!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten