2029 Dictee vrijdag 18-12-2020 (1) dictee Dictee van de dag (61) √

Dictee – dictees [2029]

Oefendictee 796 OUD, geheel herzien naar situatie 2020

Dictee van de dag (61)

1. Hij reit [vlak schaven] nu de planken, maar gisteren reitte [van vuil zuiveren] hij de waterplanten voordat hij naar huis reed. Nadat hij nog het vlas had gereet [reten = roten], was alles gereed voor deze week. In het klooster zit een religieuzenclubje. De pikeurs trokken hun rijjassen aan. Je kunt sirenenzang toch geen sirenegeloei noemen? Dat Zweedse woord blijft boeien: smörgåsbord [koud buffet]. Geen flauw idee wat dat zijn: szechuanpeper [anijspeper] en indiapaper [dundrukpapier]. De heggenranken kunnen wel naar elkaar toe groeien, daarmee is de heg nog niet toegegroeid [dichtgegroeid]. De meeste
65-plussers hebben een 65 pluskaart [beide: of alternatieven! – 65+'ers, 65+-kaart, vijfenzestigplusser, vijfenzestigpluskaart]. Ik fitnes, hij fitneste, zij ging naar (de) fitness in een fitnesscenter (fitnesscentrum). Die orfische klanken riepen bij mij zekere reminiscenties [reminiscensen] op. Zij is een zuidvruchtenhandel begonnen, genaamd De Nootzaak. Is dat daar een soort
eten-en-drinkenzaak? Ik heb een diepgewortelde afkeer van tuiniers die diepgewortelde planten altijd willen uitgraven. Ze ziet eruit als een ex-opgeblazenballonnetje.

2. Ik moest mijn bed nog dingesen. En, heb je het nu gedingest? Alweer zo'n elitedictee voor de dictee-elite. Mijn nicht, Jutte Peer, is epris van [verzot op] castagnaccio [Italiaanse kastanjetaart]. Mansoir is mannelijk oir [beide: 'oor' uitspreken], oorbaar [bnw.: o.a. gepast, behoorlijk] heeft daar niets mee te maken. Een (Spaanse) olla podrida is een eenpansgerecht, daarvan afgeleid is olipodrigo (olipodriga), dat is een mengelmoes. Hopla, hoepla, hoeplala. Hoe gaat het? Och, lala. Olala (oh la la), dat is een mooie opsteker! Een pierlala is genoemd naar Pierlala. Tralala, tralaliere, tralderaldera. Veel tralala verkopen is veel poespas maken. Een troela of troelala is meestal onaantrekkelijk. 't Is allemaal larie en apekool. Een zeker straatlied bevat: siene, siene, siene la me los, anders val ik om. Wie werd aangeduid met 'el caballero de la triste figura' (mv.: los caballeros)? Antwoord: Don Quichot!

3. Een offtopic is een non-topic. Kan ik de wachtdoende officier spreken? Offeren kun je aan Bacchus (veel (wijn) drinken), aan Neptunus (overgeven), aan Apollo, aan Phoebus, aan de muzen (deze laatste drie: zich met de dichtkunst bezighouden) en aan Venus (zich aan de liefde overgeven). Wat is een officier à la suite [persoonlijk assistent van een civiele of militaire autoriteit]? Een offerziener is een haruspex (zoek maar op – voorspeller). Mijn schild ende betrouwen zijt Gij, o God mijn Heer (Wilhelmus, couplet 6). Hij zou onder dak komen en dus onderdak krijgen. Het on-dit [gerucht] ging dat ... het meervoud van onus [last] onera is en dat een oneirodynie [ee] een nachtmerrie is. Het oölithisch ijzererts bestaat uit, zeg maar, eiersteen. Die man is een notoire [twaa/too] (beruchte) boef. Ruwzink is geen zink, zoals je dat in de natuur aantreft, maar zoals het in de handel is. Met r&b wordt doorgaans arrenbie aangeduid (rhythm-and-blues).

4. R&D (Research and Development) wordt in bedrijven gebruikt voor de afdeling Onderzoek en Organisatie (O&O). De drie r'en zijn rust, reinheid en regelmaat. De afkorting RA staat ook voor reumatoïde artritis. Geen raad zonder eigen baat. Je kunt wel raden, wie de Moeder van de Goede Raad is [Maria, de Heilige Maagd]. Het bestuursorgaan van de provincie Zeeland is Provincie Zeeland (instelling). De REA is de Raad voor Economische Aangelegenheden. Kun je overeenkomsten bedenken tussen de Hoge Raad der Nederlanden en de Hoge Raad der Israëlieten (het sanhedrin)? De Raaf zie je bij de Maagd en de Beker [sterrenbeelden]. Een raatakker is een Celtic field [honingraatstructuur]. Een rabbijnenbijbel is een bijbel voorzien van commentaren en een Aramese vertaling. Het Westerwolds raaigras heet officieel Lolium multiflorum westerwoldicum. Wat betekent 'rabarberrabarberrabarber' op het toneel? Dat bootst een volksmenigte na.

5. De rabelaisiaanse taferelen zijn naar Rabelais genoemd. Daar ben ik rabiaat [verwoed, fervent] tegen, al ben ik beslist niet rabide [aan rabiës lijdend]. Is Messi de man van de rabona's [schietbeen achter standbeen langs]? Racaille is een raar gevormd woord [gepeupel, uitschot]. 'Vloe' is een hypercorrect gevormde vorm van 'vloei'. Een raccroc [rah-kroo] is een geluksstoot in het biljartspel. Raceduiven kan ik me voorstellen, maar wat is racemus [het uitgeperste sap van rijpe druiven]? Sombere boel: een dark horse [outsider] in een darkroom [onverlichte ruimte voor seks]. Een open haard werkt het best(e) in de openlucht. Een voorbeeld van een openbaringsboek is Openbaring (Apocalyps, de Openbaring van Johannes). Hij zou er gekleurd op staan. De aardappelen hebben te lang opgestaan. Toen zij van vijfhoog bij mij vijf hoog [= op mijn tenen] stond, brak (letterlijk?) mijn klomp! De ophicleïdengeneratie [voorloper tuba] zal toch wel zo langzamerhand uitgestorven zijn? En het eufonium [tenortuba] dan?

6. De orpheusgrasmussen vallen dood van het dak [mythische
zanger-dichter Orpheus met zijn orfische liederen]. De
oren-en-pootjesdag is helemaal in rook opgegaan bij VD [kinderen helemaal wassen ,ook benen en voeten]. Alle oranjehemden spelen in het Oranjeshirt. Spreek goed uit: racemus [uitgeperste sap rijpe druiven]. Lijken 'rachmones' [medelijden] en 'sjlachmones' [lekkernijen met Poerim, joods feest] ook inhoudelijk op elkaar? Nee, dus. Houd rekening met racketeering [ie] [chantage, afpersing]! Is het katrienerad of -wiel, het rad van Sinte-Katrien (de Heilige Catharina van Alexandrië), een soort rad van fortuin? Nee, een huidziekte met steeds groter wordend ‘wiel’. Morgen is het weer Heilige Salarius
(sint-salarius). Is er nog voldoende Heilige reserve (VD) [hostie in de tabernakel]? Ze maakten veel radau [drukte, lawaai]. Een rampjaar is een annus horribilis (en 1672 was er het Rampjaar). Wat zijn een raden adipati [adellijke titel Java] en een pangeran(g) adipati [troonopvolger]? En een raden-ajoe [titel van inlandse dames die in de derde graad afstammen van een vorst]? Met een raderwieltje kun je raderen [uh]. Hoe gaat het? Och, zozo, lala. De leden van de Politieke Partij Radicalen (PPR) waren radicalen. Radicchio is rode sla. We roeien dat janhagel radicitus (met wortel en al) uit.

7. De radiometer is een toestel geconstrueerd door Crookes. Een radler bevat bier en frisdrank. Hij droeg een raf [blauwkleurig] uniform (vergelijk de Royal Air Force, de RAF). Beschrijf de raffleslamp [lamp bestaande uit twee matglazen stolpen op elkaar, aan glazen kettingen met een rij kristallen staafjes eromheen] eens. Een rahout (ralijst) is de sent van de gilling. Die RAI is de Radio Audizioni Italiane (Italiaanse staatsomroep). Een raillas is de verbinding van de railstukken van een spoorweg. De railleur [ee eu – schoonmaker tramrails] schudde de stoepier [pjee] [klantenlokker] de hand. Hou(d) eens op met die raillerieën [ra-juh-rie – spotternijen]! Er worden kangoeroewagons [uh] gebruikt bij het rail-routevervoer. Is dat nou een rail-wegvoertuig? Ook Nasser voerde de titel raïs. Een rakel [hark – zuinig] en een spriet(?) is altijd iets, maar twee sprieten zijn twee nieten. Een sleis is een rakelijzer. In welk Bijbelboek vind je 'raak niet, smaak niet, roer niet aan' [Kolossenzen 2:21, strenge christenen: niet sporten, etc.]. Spreek uit: raketting. Zijn er speciale Rammenfeesten [sterrenbeeld]? Duidelijk is: dit is een rancunemaatregel [s]!

8. Het RAM is het random access memory, het ROM het read-only memory. Crème brûlée doe je in een ramequin [vuurvast ovenschoteltje]. Hoe hoog was de ramingssom [bedrag]? Hij kreeg een ongelofelijke (ongelooflijke) bastonnade [pak slaag]. In 1935 is het Nationaal Rampenfonds opgericht. De trommel ging van ramplanplan. Kan een vrouw eigenlijk wel rampetampen? Ja, hoewel 'tamp' penis betekent. Hoe gaat het verhaal van de rana in fabula (de kikker in de fabel)? De rand is de munteenheid van de Republiek van Zuid-Afrika. Valt een zware krop sla (een sluitkrop) ook onder de kropsla? En de lollo rosso [met lollo-rossobladeren en gekruld blad] en de lollo biondo [geelgroen]? Hoed u voor de randjaus [voetangel van aangepunte bamboestokken]. Het ramadanfeest is het Suikerfeest. Het raneynikkel is fijn, pyrofoor [snel oxiderend en met vlam verbrandend] en poedervormig. De rangaku (studie van Japans-Nederlandse handelscontacten ooit) is ook voor Nederland interessant. Het woord 'rangoli' [Indiase kunstversieringen met geometrische vormen] komt uit het Oudindisch. Indiase vorstinnen worden met rani's aangeduid. Orangeade is gewoon ranja.

9. Wat is ransomware (gijzelsoftware)? Waar vind je nog raouts
[raa-hoet] (deftige avondpartijen)? Niet fijn, die dissrap. Kouvatten is een kou(tje) vatten. Raquettes zijn sneeuwschoenen. Een rara avis in terris nigroque simillima cygno is een kuise vrouw. Naar jihadisten moet (2019: moest?) je zoeken als naar rari nantes [verdrinken in de massa, ook weinige haren op een schedel]. Rapmusic is rapmuziek [uitspraak]. In zijn bibliotheek staan rarissime (zeldzame) rariora (zeldzame objecten). Wat is de RaRo (in NL, historisch: Raad van Advies voor de Ruimtelijke Ordening)? In de Westerschelde vind je de Noorderrassen [wielen, draaikolken]. Hij is een ras-Amsterdammer, een rasechte Amsterdammer. Mijn keel is zo rauw als een rasp. Een rasoel is een apostel van Allah. Wat moet zo'n raseteur (stierenvechter) met zo'n stier? Aan die raspoetin [intrigant] ging de organisatie ten onder, te gronde. De rassenlijst wordt opgemaakt door het Instituut voor Plantenveredeling te Wageningen. Moet je die rastaquouères (buitenlandse snoeshanen) nou zien. Gooi die hele ratatouille [ratjetoe] maar in mijn pet! Ik ratete [ww. raten = van een rating voorzien] dat met een 3.

10. De emoe en de struisvogels zijn ratieten (niet-vliegers). Zijn nicht was mislukt en een echte ratee [mislukkeling, m.: raté]. Er waren rationes decidendi, beslissende redenen. Op de kiel wordt vaak ratjepee (soort teer tegen zeepokken) gesmeerd. Rats-boem, het is gedaan. Vergelijk ook: pats-boem, knots-boem en sjing-boem. De rattenvanger van Hamelen is bekender dan de rattenvanger van Berlijn [verleider, Hitler], denk ik. Op die muur zit rauhfaser [structuurbehang]. Uit rauwolfia [plant] wordt reserpine [bloeddrukverlager] getrokken. Een ravelijn is een demi-lune [buiten de poort]. Wel graag met ravigotesaus, a.u.b. Een rawah is een moeras, een sawa een nat rijstveld en de desa [dèh-saa] het platteland. Het rayé is een zeker weefsel. Wat zetten we die raw foodies (eters van niet-verhit voedsel) voor? Een stenen roeland [weinig soepel] kan best ook een razende roeland zijn. Zo schrijf je dat: rhythm-and-blues (r&b, arrenbie).