zaterdag 31 december 2022

3089 Dictee dinsdag 03-01-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (807) √

Dictee – dictees [3089]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 050, geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (807)

Reis door Europa. Liever Turks dan paaps? (Jubileumdictee)

1. Ella had een cum gehaald, een cummetje gekregen. Zij was cum laude gepromoveerd tot doctor in de humaniora . U kent dat wel, de pedel, die met zijn 'hora est' aankondigt, dat de promotie afgelopen is. Haar vader, die zo rijk als Croesus was, gelastte haar min of meer om een Europareis te ondernemen tijdens de maidentrip van zijn nieuwe zeiljacht. Achteraf kon ze dan een voyage imaginaire maken, als was ze helemaal niet lijfelijk aanwezig geweest. De trip voerde door alle delen van Europa.

2. Als opwarmertje werd de gondelstad Venetië aangedaan. Voor alle duidelijkheid: niet het Venetië van het Noorden – Amsterdam, Brugge of Giethoorn, ook niet het Venetië van het Oosten – Bangkok, het Friese Venetië – Hindeloopen – of Venezuela, dat klein Venetië betekent. Maar wel de Italiaanse stad van de zecchino, een oude gouden munt, de watertaxi, de Rialto – die beroemde brug, de eretitel serenissimus, de regatta – een roeiwedstrijd – of het regatta – satijnweefsel. Allerdoorluchtigst is een epitheton van Venetië: de allerdoorluchtigste republiek Venetië. De stad heet ook bruid der zee, lagunestad, gondelstad of dogestad en heeft een lido. De patriarchale kerk is de basiliek van San Marco. Trouwens, met een bucentaur, een galei, vaart de doge jaarlijks uit om een ring in de zee te werpen teneinde die zee daarmee aan de stad te huwen. Dat gebeurt op Hemelvaartsdag. Façon de Venise is kristalglas. Ella kocht voor vertrek nog gauw een façon-de-Venisekaraf, maar kon niet zoals vroeger met dukaten betalen. Wel met euro's. Ze was thuis builloper (diaken, collectant) en kon met geld omgaan.

3. De volgende etappe voerde naar Oostenrijk. Ze had haar dirndljurk tevoorschijn gehaald om zich in Noord- en Oost-Tirol te kunnen meten met de fleur van de autochtone bevolking. Ze had een kleur als een bellefleur, maar kocht eerst een FDC, een fleur de coin, van een authentieke Oostenrijkse schilling. Let overigens op: het was dus geen fdc [spreek uit: èhf-dee-see], een eerstedagenvelop [first day cover]! Haar doel was wat te zien van de Oostenrijkse Alpen. Als een ware Alpentoerist bereikte ze via een Alpenpas het Alpengebied. Ze was overigens doorkneed in het mountainbikemetier. In het alpenlandschap ging ze op zoek naar de alpenheggenmus, het alpenheksenkruid, de alpenherfsttijloos en het edelweiss. Maar ze wilde echt de bergen in. Als een aapje op een stokje of beter een berggeit heeft ze heel wat geklabasterd [klauteren] en heeft ze idem dito veel geheisterd [o.a. klauteren]. Het SOS [spreek uit: èh-zoo-wèhs] heeft niet hoeven klinken, alles ging goed.

4. De volgende halteplaats lag bij de Bosporus in Turkije, alwaar je gemakkelijk kon geraken met het zeiljacht. Een Turkse provincie heet vilajet en de gouverneur heet vali. Je vindt daar mooie planten zoals de gladde sumak, lid van de pruikenboomfamilie. De rouwkleur in Turkije is violet en de PKK [spreek uit: pee-kaa-kaa Partiya Karkeren Kurdistan] is de Koerdische Arbeiderspartij. Een peshmerga is een lid van een nationalistische Koerdische strijdmacht. Het alevitisme is een liberale moslimstroming in het Midden-Oosten, met name in Turkije en Syrië. Ella heeft nogal wat geleerd: dat een sultana een groot Turks schip is, de spahi's cavaleristen zijn, een softa een leerling van de medresse is, shish kebab een lekker gerecht is, een saz een tokkelinstrument is, een reïs een gezagvoerder is en raki Turkse brandewijn. Haar honger naar kennis was onstilbaar – en zijzelf ontilbaar – dus pakte ze ook nog mee, dat pide een luchtige Turkse broodsoort is, een pendjerelik een deel van een kameeltuig, een odalisk een sluierdanseres, een nargileh een waterpijp, een mimbar (minbar) een kansel, een kolbak een berenmuts, het kismet het noodlot, een kemenche een schootviool, een kelei een oosters tapijt, een francala een Turks stokbrood, een derwisj een bedelmonnik en de Aga Khan ten slotte het hoofd van de nizari's, een richting binnen de sjiitische islam. Met frisse tegenzin moest ze uiteindelijk ook dat land verlaten.

5. Frankrijk was de volgende aanlegplaats. Ze landde in Normandië – het leek D-day wel! – en heeft de republiek grondig verkend. Ella kende de Marseillaise goed, maar ook de Brabançonne, in tegenstelling tot de Belgische gedoodverfde kandidaat-premier Yves Leterme. Het verhaal speelde in 2007. Frankrijk is een wijnland – en een land van zonnebloemen – en maakte deel uit van het Europa van de zes. Wijn komt er zelden meer van de syrah [wijnstok, shiraz]. Ze dansen er de varsovienne, die veel op de polka en de mazurka lijkt. Je hebt er het rambouilletschaap en sommigen hangen het rattachisme [Wallonië afscheiden en naar Frankrijk] aan. Er is veel kunst in barok- en rococostijl. En wat is genoeglijker dan met oudejaar een reveillon [nachtelijk feestmaal] aan de Zuid-Franse Rivièra? In de Tour de France en mogelijk ook in de Tour Féminin gebruiken ze doping als een tempelier. Om van het zuipen nog maar te zwijgen. Hoe zou een pointillistisch schilderij van een poilu [spreek uit: pwaa-luu – soldaat aan het front, Frankrijk, WO I] er trouwens uitzien? In de Midi ging Ella op haar molières samen met een maire op zoek naar mimosa. Dat viel niet mee tijdens de mistral, antoniem van de föhn. Ze vonden een louis d'or, een oude Franse gouden munt. De maire vertelde van de Jacquerie (J – boerenopstand – 2021 oké) en dat er nu geen kardinalisten meer waren en trouwens ook geen hugenoten. Ze kwamen wel een kartuizer kat, een kartuizer non en een kartuizermonnik (kartuizer monnik) – nee, niet samen! – tegen. Gaullisme en gauchisme hebben hoogtij gevierd, maar niet tijdens de grand siècle of het ancien régime. Weetgraag als ze was, duurde het verblijf in Frankrijk veel te kort. Er was een tekort aan tijd. Een agrégé had haar nog zo veel kunnen leren. Dat ze er een azertyklavier gebruiken, dat het bagno een slavengevangenis is, dat bauxiet naar Les Baux genoemd is, dat de cabernet geen cahors [wijn] is, dat het colbertisme een variant van het mercantilisme is, dat francium een chemisch element is [Fr, 87] en dat de écu een oude Franse daalder is, dit in tegenstelling tot de ecu [spreek uit: ee-kuu], letterwoord uit European Currency Unit, de tot 1 januari 1999 gehanteerde fictieve Europese rekenmunteenheid. Enfin, de tijd drong. Opnieuw naar Italië!

6. Aan de zuidkust kun je gemakkelijk per zeiljacht komen. Ella begon in Palermo en eindigde in Vaticaanstad. Italië is een van de zonnelanden en de Kerkelijke Staat werd indertijd krijgshaftig verdedigd door de zoeaven tegen pogingen tot annexering door Italië. Het trecento [13xx] is de veertiende eeuw als cultuurtijdperk en stijlperiode. Zo is de settecento [17xx] dito de achttiende eeuw en seicento [16xx] de zeventiende eeuw. Tijdens haar verblijf heeft ze zelfs nog voetbal gekeken: AC Milan tegen AS Roma. Altijd weer indrukwekkend, dat catenaccio gelardeerd met geschreeuw en getier van al die tifosi. Het gaat erom de scudetto van de Serie A te winnen. De Rubicon is ze overigens niet overgetrokken. De beroemde spreuk "Alea jacta est" [jacta alea est] oftewel "De teerling is geworpen" heeft ze er wel van geleerd. Ze had overigens het quattrocento [14xx], de vijftiende, eeuw nog gemist en u waarschijnlijk de zestiende eeuw, het cinquecento [15xx]. Ze is ook nog in Mezzogiorno geweest, het Italië bezuiden Rome. Helemaal beneden op de kaart ligt de laars van Italië, het Apennijns Schiereiland. Een glaasje lambrusco gaat er altijd wel in. Of de gaillarde als dans al in het duecento [dertiende eeuw, 12xx] gedanst werd, is niet bekend bij auteur dezes. Een cremona is een soort van viool, een condottiere een aanvoerder van huursoldaten en een cicerone een wegwijzer. De gang naar Canossa heeft Ella ook nog gemaakt nadat ze op een Amati een valse noot gespeeld had. Het zij haar vergund en vergeven.

7. Het was een verademing om na dit sabbatical, sabbat(s)jaar, weer terug te keren in het Hollandse knollenland. Zuring, zeekraal en venkelknol smaakten Ella als vegetariër uit de kunst, verrukkelijk, hemels, goddelijk en ravissant. Maar ook de zuurkool, stamppot, antruwa [SR, verwant aan aubergine], alfalfa afkomstig van luzernezaad, artisjokken, asperges, broccoli en dyarpesi [SR: zaden, boontjes, gegeten als groente] belandden niet bij het gft-afval, maar gingen erin als koek en dus als Gods Woord in een ouderling. Helemaal fris pakte ze de humaniora weer op. Dat ze boos was op haar vader, die deze reis gelast had, was inmiddels geluwd, want ze besefte dat deze rondreis behoorlijk wat aan haar vorming had bijgedragen. In kort bestek: Ella werd zelfs nog hoogleraar en een vooraanstaand wetenschapper. En last but not least: ze leefde nog lang en gelukkig!

 


vrijdag 30 december 2022

3088 Dictee maandag 02-01-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (806) √

Dictee – dictees [3088]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 051, geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (806)

Motto van de brandweer van mijn studentenvereniging: ''De hoogste brand is brandewijn.''

1. Een bliksemsnelle actie kan een soort op-hoop-van-zegenpas(s) [met één s: BE] zijn aan het einde van een voetbalmatch. Een man aanpakken bij het voetbal moet onderdeel zijn van een weloverwogen tactiek van tackelen, een tackletactiek dus. Een tackle is volgens VD krachtig lichaams- en voetenwerk, waarbij de tegenstander de bal ontnomen wordt. De linksbuiten (linkerspits) passte 'over de hele'. Hij heeft dus gepasst.

2. De VVD-fractievoorzitter [Volkspartij voor Vrijheid en Democratie] die een restaurant runde, was helemaal hoteldebotel toen zijn tweesterrenrestaurant er opnieuw een Michelinster bij kreeg. Dat werden dus drie sterren.

3. Als je centrumlinks bent, hoef je nog geen antisemiet of Jodenhater te zijn. Van sommige dingen zeg je: "Dat is bijna on-Duits."

4. De spits stond buitenspel en werd door zijn coach ook nog buitenspel gezet. We spellen: het 'buitenspel', de 'buitenspelregel' en het 'buitenspeldoelpunt'. Het voetbalnet was van terlenka [zeker weefsel].

5. Het veelgeroemde [GB, VD] NRC-cryptogram [niet in wdb.] zegt: "Een auto-immuunsysteem helpt tegen wagenziekte."

6. In de praktijk leerde de praktikant het meest. Practicus als hij was, prakkiseerde (prakkeseerde) hij er niet over om de pr-actie om de practica af te schaffen, af te blazen. Of dat imprakticabel was? We zullen het nooit weten: we hebben wat afgeprakkeseerd [geen i]! Let op: alleen afprakkeseren!

7. Woont de dalai lama in het Potalapaleis [niet in VD] in Tibet? Zijn spreuk is: "Om mani padme hum [niet meer in VD].” De dalai lama is trouwens de geestelijk leider van de Tibetanen, de pantsjen lama is de wereldlijk leider, maar die benaming komt in de belangrijkste woordenboeken niet voor.

8. De hautaine hockeyinternational – oer-Hollands – deed of hij de poolster van de ploeg was.

9. De komedianten speelden een zwarte komedie. De comédien en de comédienne speelden in een comédie humaine [daarin vergeefse pogingen om idealen te bereiken]. De comedyacteur ten slotte speelde een mooie glansrol in die comedy.

10. Onder hoogspanning werken betekent figuurlijk werken onder grote druk (stress). Als je letterlijk onder hoogspanning staat, voel je – tenminste bij gelijkspanning – ten minste 1500 volt (bij wisselspanning 1000 volt, symbool: V).

11. Dat mogen sommigen graag zien, zo'n hitleriaans hakenkruis en de dito Hitlergroet. Eigen volk eerst!

12. Als het straks beter gaat met de economie, dan … Het was een echt
huid-en-beerdebatje.

13. Ook als je niet in Mook woont, kun je iemand naar de Mookerhei wensen. Dat kan wel als een mokerslag aankomen. Je zult maar in een hutje op de hei wonen. Dat moet wel een huishouden van Jan Steen zijn. Zie daar een jan-stavast met zijn jansteenkan als een jansul staan. In zo'n geboortestreek raak je al snel uit je hum. De Griekse Miss World zag eruit als de dood van Ieperen en vond haar Waterloo (VD; GB: een waterloo = een beslissende nederlaag), toen paparazzi merkten, dat ze in de regel vaak uilen naar Athene droeg.

14. IJzers kun je in het vuur hebben – zelfs meerdere, maar je kunt ze ook onderbinden.

15. In het huis des Heren zijn vele woningen, maar er gaan er geen dertien in een dozijn.

16. Soms gebruik je bij spreken de je-vorm en soms de u-vorm: "Wilt u het V-vormige ijzer in de U-vorm verbuigen?" Ikke, ikke, ikke en de rest kan stikken. Pluralis majestatis mag alleen door Hare Majesteit de Koningin gebruikt worden: "Wij, Beatrix, koningin bij de gratie Gods ... hebben verstaan en goedgevonden, dat …" Bij het bescheidenheidsmeervoud, de pluralis modestiae, gebruik je 'we', waar eigenlijk 'ik' zou moeten staan. We hebben zojuist gezien (uitgevonden), dat … Hij heeft 'm om betekent gewoon dat-ie [VD] dronken is. U aller komst wordt gewaardeerd. U beider plaats is gereserveerd. Leuk, dat u uw eltonjohnbril ophebt. Ik weet dat ik een beetje hoogmoedig ben, maar onze kampioenen kenden huns gelijken niet. Als je me nog 'ns [eens] tutoyeert, zal ik je!

17. Aju, paraplu, moeten we nu alweer bakzeil halen? We willen gewoon met jullie mee-eten.

18. Je bent spekkoper als je de ware jakob, de ware jakoba of de ware jozef gevonden hebt.

19. Farce Majeure [niet in wdb.] was indertijd een NCRV-programma [Nederlandse Christelijke Radiovereniging] met de kar van Wijnand Gijzen [niet in wdb.]. Daar was geen sprake van force majeure (overmacht).

20. De Vliegende Hollander was een spookschip. Een vliegende hollander is een kamerplant, maar ook een vierwielig wagentje [speelgoed].

21. In mijn studentenvereniging werd ook gewielrend. De club heette
protestants-christelijke wielrenvereniging "Het hijgend hert, der jacht ontkomen, streeft niet langer naar 't genot." Ik was lid van een Tibetaans getint dispuut en u kunt wel raden, wat onze lijfspreuk was. Nee, echt niet? Kijk dan maar in alinea 7!

 


donderdag 29 december 2022

3087 Dictee zondag 01-01-2023 (2) – dictee Wekelijkse dicteetest 239 RL √

Dictee – dictees [3087]

Wekelijkse dicteetest 239 RL [elke zondag]

Welk van de 3 antwoorden is juist?

Oplossingen: hieronder!


Bron: Oefendictee (oud) 739


1. ……………. is ………………… (aderverkalking)

a. Ateromatose                                  arteriosclerose

b. Atheromatose                                artheriosclerose

c. Atheromatose                                 arteriosclerose

2. De ……. is de …………....

a. ae                                       astronomische eenheid

b. AE                                     Astronomische Eenheid

c. AE                                     astronomische eenheid

3. ……………. (voor pupilverwijding) is een racemaat van ……………...

a. Atropine                            hiociamine

b. Atropine                            hyosciamine

c. Athropine                          hyosciamine

4. Zij logeerde in het …….., haar terminale moeder in het …..

a. hospies                                  hospice

b. hospice                                 hospies

c. hospies                                  hospies

5. Een ……...garandeert geen economische ……...

a. autargie                                  autarkie

b. autarkie                                  autarchie

c. autarchie                                autarkie

6. ………… (de meester – Pythagoras) heeft het gezegd: ………....

a. Hij zelf                                     autos epha

b. Hijzelf                                      autos epha

c. Hijzelf                                      autos efa

7. Een ………. is een ………..., volksverteller (Ethiopië).

a. azmari                                 troubadour

b. azmari                                 troebadoer

c. asmari                                 troebadoer

8. Jazeker: …………. is ………….. met citroen.

a. cuba-libre                                rum-cola

b. cuba libre                                rum-cola

c. cuba libre                                rum cola

9. In Indonesië is de ……….. de …………...

a. jam karet                                   rubbertijd

b. jamkaret                                    rubbertijd

c. jam karet                                   rubber tijd

10. Een ………… is een …………… (JH).

a. stayokay                                  jeugdherberg

b. Stayokay                                 jeugdherberg

c. stayokay                                  Jeugdherberg

 

 

Oplossingen [239]: zie hieronder.


--------------------------------------------------------------------


Oplossingen [239]

1c 2c 3b 4a 5c 6b 7a 8b 9a 10a

8. Rubbertijd: flexibel omgaan met afspraken (tijden).


Contact: leentfaarrein@gmail.com

 


3086 Dictee zondag 01-01-2023 (1) – dictee Dictee van de dag (805) √

Dictee – dictees [3086]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 052, geheel herzien naar situatie 2023

Dictee van de dag (805)

Van je ras, ras, ras, rijdt de koning door de plas …

1. Mijn betovergrootvader was een kosmopoliet en heette Jan. Na de ontvangen erfenis was hij boven Jan. Bijna al zijn nazaten he(et)ten ook Jan. Het is een hele lijst: Jan Soldaat, de vechtersbaas en dus een hele jan, Jantje Contantje, bij hem is het altijd jan-contant. Zijn pendant is Jan Krediet, die aan Jan en alleman leent en dus beslist geen jankrent is. Jan Kordaat is geen Jan met de pet, die er zich met een jantje-van-leiden – een doorsnee-Nederlander – van afmaakt. Jan Publiek was een trouwe schouwburgbezoeker. Hij vond het mooi als Jan Boezeroen voor Jan Joker stond, beter gezegd voor Jan Rap en z'n maat – het schorr(i)emorrie, pejoratief (ongunstig): tuig van de richel – of anders voor Piet Snot, die een januskop heeft en neefjes, die een pietje-precies en een jantje-secuur zijn. Dan was er ook nog een
jantje-contrarie, die alles op z'n janboerenfluitjes deed. Jan Splinter kwam wel door de winter en was daarom geen janongeluk.

2. Het is niet je van het en ook niet je dat. Ze speelden op boerenfluitjes vanjewelste (GB in toelichting ook: van jewelste, van je welste). Zou u te gelegener tijd te mijnen burele willen verschijnen? Anders moet ik u vragen, of u te mijnent een uitvoerige verklaring wilt afleggen. Ik wil u spreken over u beider mijn en dijn.

3. De plebaan-deken vierde zijn twaalf-en-een-halfjarig bestaan. Hij was dus al twaalf en een half jaar actief. Bij de jubileumsoiree gingen er drie en een halve – je mag ook zeggen drieënhalve – fles rosé(wijn) en zesdehalve (= vijfenhalve) fles whip [warme drank] doorheen, naast dame-jeannes (demi-johns: mandfles, ook: dameraan) gevuld met andalusiër (wijn uit Zuid-Spanje) en asti spumante [mousserende wijn], afkomstig uit de Italiaanse stad Asti in Piëmont (= Ned.; T.adv. ook: Piemonte = It. – Piemontees = inwoner en taal). De Heilige Hubertus (afko: H. Hubertus, Sint-Hubertus) is beschermheilige van de jacht, de heilige hermandad [politie] beschermt onszelf, ons allen.

4. Er waren personen van beiderlei kunne, maar vooral ook veel geblondeerde papenhaters. Miss België mocht mooi niet meedoen aan de Miss Hollandverkiezing, ook niet toen ze haar hogehoed (hoge hoed) opzette en daaruit een onvervalst konijn toverde. Laat Europees recht dat toe?

5. Het was sjeik Ali, die de olieproductie terugbracht. De OPEC had hem geautoriseerd (ge(vol)machtigd). Het sm is sadomasochisme, genoemd naar markies De Sade (1740-1814, die niet meer in VD).

6. Geeft in een geëmancipeerde samenleving de man de vrouw het jawoord of omgekeerd? In de politiek gaat dat anders: daar geeft de kiezer zijn ja-stem aan de partij, voor zolang het duurt. In een Postbus 51-spotje werd blauweknoopgedrag [blauwe knoop = geen alcohol, ook: plantje] als crème de la crème [het beste] aangeduid.

7. Jongens – en meisjes – van Jan de Witt worden ook jarig. Er is dan sprake van een jarige job of een jarige jet. Je kunt iemand ook van jetje geven [ervan langs – VD aaneen! – , een pak slaag] geven, en verder zo arm zijn als Job. Sta je daar dan toch maar mooi voor Jan Joker met dat gebreakdance [gebreakdans] bij die rockmuziek.

8. De ING (niet in wdb.) is een zware jongen in de AEX-index [Amsterdam Exchange Index] met als gevolg dat de beursbarometer alleen al door de ING-winst zes punten hoger sloot. De
Dow-Jonesindex [van: Dow-Jones, al met –] kan pas morgen reageren. Trouwens: in welk jaar zou dat gespeeld hebben? Antwoord: in 2007. De eersteklasverteller (eersteklas verteller) had getracht zijn gedachtespinsels in wc-graffiti [watercloset] te verwoorden.

9. De kalveren dansen op het ijs als Pasen en Pinksteren op één dag vallen, met sint-juttemis dus.

10. De voormalige BVD, de Binnenlandse Veiligheidsdienst, was een zusje van de Stasi [Staats Sicherheitsdienst, geheime dienst in de voormalige DDR] en de KGB [Sovjet-Unie, later FSB].

11. Jobhoppen [regelmatig van baan veranderen voor een betere positie] is in. In een recente recensie heeft Joost mag (het) weten wie, dat nog eens herhaald.

12. Veel Indiëliteratuur (GB ook: tt; jury's: meestal één t! – doe dat!] staat op cd-rom [compact disc]. Ook die over de reanimatie van de sylfen (luchtgeesten), althans volgens het systeem van Paracelsus.

13. Op de boonakker kun je in de bonen raken. Tegenwoordig doe je dat liever met paddo's en lsd-trips [lysergsäurediäthylamid, lysergeenzuurdi-ethylamide].

14. Criminelen aanbidden vaak het gouden kalf of de mammon. De pluk-ze-wet – waaraan we geen jota of tittel moeten willen veranderen – zorgt ervoor, dat ze soms zwarte sneeuw zien.

15. Hij was een kuise jozef en zij liep bij de logopediste. Ze waren een stel als Jut en Jul.

16. Het CNV [Christelijk Nationaal Vakverbond] had ooit zestigduizend driehonderd leden, voorwaar geen kattenpis of -drek.

17. "Kat in 't bakkie", riepen de Ajaxaanhangers. Maar het was kantje boord, dat de club zich nog de zege kon toe-eigenen. De supporters knepen hun handen dicht en de katjes in het donker. Dat laatste is overduidelijk een zeugma [zekere stijlfiguur = syllepsis], net als het uitgesproken: "Hier zet men koffie en over."

18. Heb je ook dit keer weer veel fouten gemaakt? Van je hela, hola, houd er de moed maar in! En daarom treuren we maar niet …

 


woensdag 28 december 2022

3085 Dictee zaterdag 31-12-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (804) √

Dictee – dictees [3085]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 053, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (804)

Vossen hebben holen, dicteefanaten woordenboeken

1. Oerburgerlijk en oer-Hollands waren de coming-outverhalen [outing, uit de kast komen – coming-out, outing]. Ze brachten de verteller in diskrediet, omdat hij hiervoor een dranklokaal op de verkeerde locatie had uitgekozen.

2. Bedden en bestellingen kun je afhalen, maar de scherpe kantjes moet je eraf halen. Je kunt er ook de kantjes van af lopen, met name als je door de WAO [Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering] in een WAO-gat gevallen bent. Ook in Leiden kun je je kandjes [kandidaatsexamen] halen. NB De kantjes aflopen = alles nauwgezet nagaan.

3. Vechten kun je op het scherp [niet: + st] van de snede. Een lemmet – meervoud lemmeten – is het snijdende deel van een mes. In dat kader moeten beslist nog vermeld worden: de stiletto [mes met scharnier, vgl. stiletto(hak)], het stanleymes [= cutter, met verwisselbaar lemmet], de kukri – het wapen van de Gurkha's, het bereimes – een trekmes met een recht lemmet – en de bistouri – een operatiemes. Een mes kan ook slöjdgereedschap [slöjd = kinderen laten werken met karton, klei en hout] zijn.

4. Het lijkt erop dat het uptempogedeelte van de rapsodie voetje voor voetje gespeeld werd.

5. De kabinetten-Lubbers hebben het anti-CDA-sentiment en de
VVD-winst in de kaart gespeeld.

6. Je maakt het saillant wat romiger met crème fraîche [zurige room, BE: slagroom] of crème fouettée [slagroom] en klaar is Kees. De trap lag vol drab.

7. De assistent-bondscoach was niet meer dan vliegende kiep. Op de keper beschouwd was zijn keeper, de doelman, niet meer dan een doorsneedoelverdediger, gehuwd met een doorsnee-echtgenote, een
doorsnee-Nederlandse, die van patates frites met fritessaus (frietsaus) hield.

8. In krap een uur was alles aan kant gemaakt. Hoed af en chapeau!

9. Al tig keer was het affichetje met reclame voor de pick-up in het ongerede geraakt.

10. De blueszanger had succes met zijn bluesy song [lijkend op bluesmuziek] , ten gehore gebracht in de lousy [belabberd, armoedig; niet in wdb.: luizig, vol luizen] lounge [hal van een hotel, ook: muzieksoort].

11. De standaardstudiefinanciering voldoet niet meer als contemporain [hedendaags] confectieartikel.

12. De PKN, de Protestantse Kerk in Nederland, heeft de Bijbel als enig richtsnoer.

13. Voor ballads heb je een balladzanger nodig, voor ouderwetse balladen een balladezanger [+ n/s].

14. Het geestelijk leven in Engeland kent ups-and-downs, dat in Nederland ups en downs.

15. Bij het vraag-en-antwoordspel [vraag en antwoord] speelde de
kip-of-eikwestie [kip of ei] een epochemachende [uitermate belangrijk] rol. Enkelen uit de Turks-Koerdische gemeenschap hebben van kindsbeen af gejeremieerd [geklaagd].

16. Hij had een tic [zenuwtrek], maar niet een cola-tic of sinas-tic. Had hij een tik van de molen gehad? De Kerstman en Sinterklaas – de goedheilig man [GB ook aaneen!] – gaan vaak op bezoek bij Klaas Vaak.

17. Die laatste was een stijve, houten klaas, met wie je je niet het schompes of het apelazarus kon lachen. Een stijf mens dus, waarbij een jantje-secuur snel voor Piet Snot stond. Tijdens de New Yorkse lunch werd een non-fictieboek [non-fictie] met bijbehorend filmscript getoond.

18. De doctor met een graad in de zoöfarmacognosie zag meer dan één graat [probleem] in de tomtom [pindasoepbestanddeel].

19. De staatssecretaris van Vreemdelingenzaken en de minister van Defensie maakten samen – en met beider eega's – een grand tour door Frankrijk, Zwitserland, Italië en Duitsland.

20. Het oxidebegrip behelst een verbinding van zuurstof met een ander chemisch element.

21. De hbs-lerares had ook een huppelakte [voor gymnastiek]. Bij haar huwelijk werden hijlikmakers [koek, ook: heiligmaker] geserveerd. In de hazennacht [met weinig nachtrust] genoot de halbstarke [nozem] bij de hardtrance [vorm van trance, muziek] van veel halvanaise [mayonaise met lager suiker- of vetgehalte] op de friet.

22. Gelanceerd en op weg naar de heliopauze, de grens van de heliosfeer, om de houseparty bij de hiërogamie [huwelijk van een goedheid] van enkele goden bij te wonen, werd de heresiarch [aartsketter] , die vroeger tot de hesychasten [monnik, contemplatie] behoorde, vergezeld door een hortulanus [beheerder hortus, tuin], die hooftiaans [dichter P.C. Hooft] een hibernakel [winterknop] droeg.

23. Hyperbaton ['de niet voor zijn taak berekende inspecteur' – ook: tangconstructie] is een bekende term uit de stijlleer [doorbreken logische zinsvolgorde], hypnobatie is slaapwandelen en de homo faber – meervoud: homines fabri – is de mens als technicus.

24. Uit een kruiswoordpuzzel: een bora is een koude valwind, de Kaäba een Arabisch heiligdom, een eagle een gouden tiendollarstuk, een Maori een lid van een Nieuw-Zeelandse stam, muesli een Zwitsers rauwkostgerecht, een orka een zwaardwalvis, guano mest en ignobel laaghartig. Een agon is een wedstrijd, de crew is de bemanning, een skua is een reuzenroofmeeuw en lux is de eenheid van verlichtingssterkte.

 


dinsdag 27 december 2022

3084 Dictee vrijdag 30-12-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (803) √

Dictee – dictees [3084]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 054, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (803)

Klagers hebben geen nood en pochers hebben geen brood

1. Er zijn nogal wat braakliggende terreinen van onderzoek zoals de kantiaanse [Immanuel kant, filosoof] categorieën, de vondeliaanse [Joost van den Vondel, dichter] klanken, de gregoriaanse kalender [paus Gregorius XIII, 1582] en de Ecuadoraanse [land: Ecuador] middeleeuwse tijden.

2. Volgens een van oorsprong naë Franse bloedverwante zijn bête, frêle en louche van origine Franse adjectieven. Van Hegels [Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Duits filosoof] filosofie is zeker, dat deze hegeliaans is en niet nietzscheaans [Friedrich Nietzsche].

3. Je kunt ergens naartoe werken. Doe je dat pico bello, dan raak je vaak bekaf. Een crue [ongezouten] opmerking over de weeë [flauw] lucht versterkt je moeë [moe, moeër, moest] gevoel. En wat zou dan het komischt [meest komisch] zijn?

4. Spelen anaerobe [kunnen zonder vrije zuurstof] bacteriën een rol bij de bereiding van edammertjes, bolletjes Edammer kaas?

5. Rijd je veiliger op de linkerrijbaan als je aan het koekhappen bent van deventerkoek (Deventer koek)?

6. Voor de overtreffende trap gelden diffuse regels. Zo is het verstrekkendste voorstel het meest verstrekkende. Om dat te weten hoef je geen doorgewinterde zwingliaan [volgeling Huldrych – ook Ulrich – Zwingli, hervormer] te zijn.

7. De kant-en-klare [kant-en-klaar] doe-het-zelfinstallatie [doe het zelf] was dubbel en dwars de moeite waard, maar werd schots en scheef [grieks en dwars] gemonteerd door de oud-minister, een broer van de huidige, oude minister.

8. Vanuit het hooggelegen [GB, VD] basiskamp keek je uit op het hoger gelegen [GB – los] tussenkamp en de hoogstgelegen [GB] top. Het onverwachte bezoek van het journaille [de pers] kwam hoogst ongelegen.

9. Gedrieën nuttigden ze alle vier de gerechten: soempia [twee kleine loempiaatjes], shabushabu [gerecht van groenten, vis en deegslierten in bouillon], sashimi [Japans gerecht met rauwe vis] en sajoer lodeh [groenten in kokosbouillon].

10. Kunt u nog tellen, tel dan mee: honderd(en)een dalmatiërs [honden – exacte aantal], duizend zeventien cliniclowns, duizend vijfenveertig pides [Turkse broodsoort], (honderd/duizend)-en-een [heel veel] vragen, de Duizend-en-een-nacht, triljarden muskieten [tropische steekmuggen], tweeduizend driehonderddertig napi's [knol van plant uit yamswortelfamilie], zesentwintighonderdnegenenvijftig of tweeduizend zeshonderdnegenenvijftig opgeluxte tamagotchi's [knuffeldier computerspelletje], vijftienhonderdelf of duizend vijfhonderdelf soles à la meunière [door de bloem gehaalde zeetong] , drie miljoen duizend (en) zeven bacchantische [naar: Bacchus] thyrsusstaven [staf met klimop en wijngaardranken, en bovenop een dennenappel].

11. In [letters] negentienhonderdnegenenveertig werd de NAVO [Noord-Atlantische Verdragsorganisatie] opgericht. Op de eenentwintigste september van het jaar onzes Heren [cijfers] 1500 werd Karel V in Gent geboren. Willem II [uitspraak: twee] is een voetbalclub, maar Willem II [uitspraak: de tweede] is een koning en het Warschaupact is van [letters] negentienvijfenvijftig [negentienhonderdvijfenvijftig, 1955]. Je mag ook wel Willem de [voluit] Tweede zeggen en schrijven.

12. Paard en ruiter kwamen ten val. Beide bleven roerloos, gehavend en in shock liggen. Hij had vele gebreken. 'Vele' onderstreept het
stuk-voor-stukkarakter van de opsomming. U beider belang wordt op veler verzoek niet verwaarloosd. Vertrouw daar maar op! Met z'n honderdtwintigen zaten de bootvluchtelingen, de refugiés [m/v onbekend], in hetzelfde schuitje.

13. Zeven driekwart of zeven drie vierde eeuw lang was dit bloedvergieten al aan de gang. Twee derde van een tweederdemeerderheid is nog altijd vier negende, minder dan één (een) tweede [de helft, een half]. Of dat zo correct geschreven is, is een tweede. Anderhalve man en een paardenkop is nog altijd een minder dan twee en een halve (tweeënhalve) dito. Met zijn beidjes gingen ze de bijtjes bij de i(e)mker bestuderen. Door de bank genomen is zes achtste van de muziekstukken geschreven in zesachtstenmaat [2021]. Hoe vaak moet ik dat nou nog zeggen? Dit is nu al de veertien miljard zesentachtig miljoen vierhonderddrieënvijftigduizend negenhonderd(en)achtste keer, dat ik je zulks verbied. Basta! Uit! Hoeveel biljoen lichtjaren zou de doorsnede van het ronde heelal zijn?

14. Kregen thuiswonende lts'ers [vero: lagere technische school] een ov-jaarkaart [openbaar vervoer]? Of moest men die kopen ad (tegen) honderd euro? We voeren beoosten Kaap de Goede Hoop. Daar groeien olifantsvoet en leeuwenstaart. We wisten van tevoren, dat de stand-in vanachter de coulissen tevoorschijn zou komen.

15. Hebben jullie ernaartoe geleefd, om daarvandaan – uit Lokeren – te emigreren?

16. Je moet daarlangs om er te komen. En van daaruit kun je dan het land hiertegenover bereiken. Waarvandaan komen ineens die angstaanjagende spoken in hun witte kaftans [lang bovenkledingstuk van oosterse volken]?

17. Ze zijn aanhanger van iets, maar waarvan of van wie: de utraquist (calixtijn: brood avondmaal in twee gedaanten), de trotskist [Trotski], de titoïst [Tito], de soefi [mystieke stroming in de islam], de sociniaan [Socinus: hij ontkende de Drievuldigheid, de godheid van Christus en de kracht der sacramenten], de sikh [zekere monotheïstische godsdienst], de scotist [John Duns Scotus], de rapaljaan [Rapaljepartij], de quiëtist [passieve overgave aan Gods wil], de poujadist [Pierre Poujade, extreemfascistisch], de orangist [huis van Oranje], de mahdist [Mahdi: Verlosser moslims], de goth [gothic: stijl of muziek], de darbyst [vergadering der gelovigen], de chabadnik [aanhanger chassidisme: mystieke stroming binnen het jodendom] en de brahmaan [Brahma]?


maandag 26 december 2022

3083 Dictee donderdag 29-12-2022 (2) – dictee Het Groot Kerstdictee [Het Parool] √

Dictee – dictees [3083]

Het Groot Kerstdictee [Het Parool]

Auteur: Maxime Smit (geen titel)

Wie teksten corrigeert bij de krant ziet vaak dezelfde taalfoutjes voorbijkomen. Leuk is om te bekijken of u ze ook allemaal kunt vinden. Deze kersteditie van de rubriek Punten en komma’s bestaat daarom uit een dictee. Elke zin van het volgende fictieve krantenbericht bevat ten minste één veelvoorkomend taalfoutje of een woord dat vaak verkeerd wordt geschreven. Onderaan, staat de juiste versie van de tekst (verbeteringen in vet). Daar gaan we:

1. Rendieren hebben vandaag een sit in gehouden op de Dam als protest tegen de forse kerstboom die voor hun stallen is geplaatst. De kerstboom, neergezet door de gemeente, blokkeert de lichtinval in de stallen teveel, menen de demonstranten.

2. “We staan hier met heel onze VVE,” zegt initiatiefnemer Rudolf Rendier. “Ik heb de wethouder eerst gevraagd om een één op één gesprek met mij te voeren, maar daar kwam geen reactie op. Ik heb daarom alle buren gevraagd om hier met mij een dag voor Kerst te komen demonstreren. We gaan er vanuit dat we als groep meer indruk maken.”

3. Een van de stallen die in het duister wordt gehuld door de boom, is die van de 44-jarige Vixen Rendier. “Zowel het slaapvertrek als het woongedeelte van mijn stal zijn stikdonker door die takkeboom,” zegt zij. “De kerstboom is door de medewerkers van de gemeente vlakbij onze buitenmuur geplaatst. Daar is gewoon niet goed door hun over nagedacht. Al het licht wordt zo geblokkeert.”

4. De groep hoopt dat de gemeente de anti-kerstboomdemonstratie serieus neemt en dat de boom met een paar meter verplaatst kan worden. “We beseffen ons dat er in de stad belangrijkere zaken spelen, maar woongenot is ook veel waard,” zegt Rudolf Rendier.

5. De rendieren hebben de wethouder uitgenodigd voor een informeel drankje ‘in een van de vele prachtige café’s die onze stad rijk is’, aldus Rudolf Rendier. “En dan maakt het ons niet uit wat er wordt besteld: spa rood, jus d’orange, jenever of een mooie Bourgogne,” vult Vixen Rendier aan.

6. Een woordvoerder van de gemeente laat weten dat de wethouder best polshoogte wil komen nemen in een café naar keuze. “We kunnen daar zeker heengaan. Per slot van rekening wordt je nergens anders zo laagdrempelig uitgenodigd voor een gesprek, dat kan alleen in Amsterdam.”

7. Vixen Rendier ziet er naar uit, zegt ze over de ontmoeting. “Hopelijk kunnen we deze kwestie met een toast afronden: op de goede afloop en op elkaar!”

En nu de juiste versie van de tekst:

1. Rendieren hebben vandaag een sit-in gehouden op de Dam als protest tegen de forse kerstboom die voor hun stallen is geplaatst. De kerstboom, neergezet door de gemeente, blokkeert de lichtinval in de stallen te veel, menen de demonstranten.

2. “We staan hier met heel onze vve,” zegt initiatiefnemer Rudolf Rendier. “Ik heb de wethouder eerst gevraagd om een
een-op-eengesprek met mij te voeren, maar daar kwam geen reactie op. Ik heb daarom alle buren gevraagd om hier met mij een dag voor kerst te komen demonstreren. We gaan ervan uit dat we als groep meer indruk maken.”

3. Een van de stallen die in het duister worden gehuld door de boom, is die van de 44-jarige Vixen Rendier. “Zowel het slaapvertrek als het woongedeelte van mijn stal is stikdonker door die takkeboom,” zegt zij. “De kerstboom is door de medewerkers van de gemeente vlak bij onze buitenmuur geplaatst. Daar is gewoon niet goed door hen over nagedacht. Al het licht wordt zo geblokkeerd.”

4. De groep hoopt dat de gemeente de antikerstboomdemonstratie serieus neemt en dat de boom met een paar meter verplaatst kan worden. “We beseffen dat er in de stad belangrijkere zaken spelen, maar woongenot is ook veel waard,” zegt Rudolf Rendier.

5. De rendieren hebben de wethouder uitgenodigd voor een informeel drankje ‘in een van de vele prachtige cafés die onze stad rijk is’, aldus Rudolf Rendier. “En dan maakt het ons niet uit wat er wordt besteld: spa rood, jus d’orange, jenever, of een mooie bourgogne,” vult Vixen Rendier aan.

6. Een woordvoerder van de gemeente laat weten dat de wethouder best poolshoogte wil komen nemen in een café naar keuze. “We kunnen daar zeker heen gaan. Per slot van rekening word je nergens anders zo laagdrempelig uitgenodigd voor een gesprek, dat kan alleen in Amsterdam.”

7. Vixen Rendier ziet ernaar uit, zegt ze over de ontmoeting. “Hopelijk kunnen we deze kwestie met een toost afronden: op de goede afloop en op elkaar!” 

 

 


donderdag 22 december 2022

3082 Dictee donderdag 29-12-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (802) √

Dictee – dictees [3082]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 055, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (802)

De nieuwe haring ging erin als koek(je) van eigen deeg …

1. De klassenlerares had gevoel voor de kinderen: ze was een klassevrouw, een klasselerares.

2. De jarentachtigman [jaren 80-man] zou het liefst als
parttime-uitzendkracht maar een beetje cocoonen [de vrije tijd doorbrengen in de beslotenheid van de huiselijke kring]. Hij probeerde dan ook om via een interimkantoor [uitzendbureau] een job [baan] als interim-directeur [tijdelijk] te conquesteren (veroveren).

3. Het was geen telekinese [paranormaal, concreet], maar telepathie [paranormaal, abstract], dat de minister van Financiën al van tevoren wist, dat de IMF-lening [International Monetary Fund, Internationaal Monetair Fonds] van 1,5 miljard dollar verstrekt zou worden. Stiekem was hij ertussenuit geknepen. De laatste gordiaanse knoop [moeilijkheid] moesten anderen maar doorhakken. Hem niet gezien!

4. We maken even een uitstapje naar het rijk der gekken, narren en zotten. Wat zou een versjwartster nar [dwaas, idioot] zijn? Een doerak is een (van oorsprong Russische) nar. Als je ar zegt i.p.v. nar is dat een vorm van aferesis [letter(s) vooraan weglaten]. In België is de NAR de Nationale Arbeidsraad. Je zal maar een paljas [clown, pias] zijn of zo zot als Tielebuis [door en door gek, door- en doorgek]. Elke zot heeft zijn marot [stokpaardje]. Een faribool is een gekheid of een zot praatje. Cocas is zot of koddig. Een dertienavondzot is een zot bij het koningtrekken [op driekoningenavond] en tiereliere of stapelierend [beide: gek] word je van gestoorde gekken en dwazen, die een arrenslee besturen. 'Niet gek' is een litotes [juist extra nadruk door verkleinen of ontkennen] en crazy is dol als een Engelstalige. Wat een allemansgek [sukkel] en een aprilgek [m.b.t. 1 april] zijn, staat in de Dikke Van Dale.

5. De ex-christendemocraat deed op Hawaï de principe-uitspraak dat de Algemene Rekenkamer Kamervragen sneller moet beantwoorden. Hij nam er daarna nog een rode bordeaux, een witte loire en een rode alsace op. Hij voegde zijn metgezel ook nog toe: "Loop naar de ratsmodee [bliksem]." Die kompaan repliceerde [antwoordde] gevat: "Dank je de koekoek" en poetste de [cijfers] (45 toeren)plaat (op).

6. De kloothannesende [vervelend doen, donderjagen] kloothommel [sul, ook: klootzak] van een geit [man met lange haren of een mooie baard] kreeg het zwaar voor de kloten. Het was dan ook kloten van de bok oftewel klote. En dat bij dit kloteweer: weer voor klotenbibbers en klotenklappers.

7. De zegswijze "Krijg de kolere (klere)" komt van het Franse colère, verwant aan cholera.

8. Zijn het Ajaxstadion en de NJHC-herberg [historisch: Nederlandse Jeugdherbergcentrale – vanaf 2003 Stayokay] beide broedplaats voor sociaaldemocraten in wording?

9. De NS [Nederlandse Spoorwegen] slaagden er niet in, omdat de collega-maatschappijen de kont tegen de krib gooiden. Een woordvoerder noemde die laatste kontlikkers [slijmerd] en nitwitten [weet niets, kan niets]. Waarom zijn wij kop van Jut [moeten wij het ontgelden]?

10. Een late call versjteerde [verstieren, verstoren] de tennismatch, die plaatsvond op de Filipijnen. Uiteindelijk scheelde het heel wat peso's, waar de Negrito's [niet in Afrika!] echter nooit een cent van hebben gekregen.

11. Er is heel wat afgekout – veel praten hielp niet – en afgekauwd – veel eten kennelijk wel.

12. Nadat het college van B en W vergaderd had over een uitbraak van encefalitis – een aantal koeien had de kolder in de kop – ging het kolf spelen, dat vertrouwde, oud-Hollandse spel. Of de genomen maatregelen succes hebben, ligt nog steeds in de schoot der goden verborgen.

13. In de wereld van de interjecties (tussenwerpsels), komen we tegen: God bewaar me [godbewaarme], goddank, ia, oké (als initiaalwoord: OK), okido (okidoki), ochot, kiep kiep kiep [tegen kippen], de huisklok gaat tiktak, tiktak, nounounou, toitoitoi, hatsjie, kukeleku, tsjoektsjoek, tuftuftuf, nou en, joepie en afijn.

14. De laatste loodjes. Nog een paar lootjes verkopen en de trekking van de loterij kan starten.

15. Warbaby's waren obligatieleningen in de Tweede Wereldoorlog. Sommige aandelen worden a pari, tegen een koers van honderd procent, dat is tegen parikoers, uitgegeven. Een recepis is een voorlopig bewijs van storting, ook wel interim-aandeel genaamd. Een scrip is het recht op een nieuw aandeel in plaats van dividend. Een junkbond is een obligatie met hoge rente en hoog risico, een babybond heeft een lagere nominale waarde en een zerobond heeft geen coupons en heeft bij uitgifte een lagere nominale waarde ter compensatie van gederfde rente.

16. Een action de jouissance [Fr.] is een bewijs van deelhebberschap en een affidavit [niet tweemaal belasting betalen] speelt een rol bij belastingbetaling. Het is een vondst van hedgefondsen [alleen voor de winst] om te speculeren met swapoperaties [oh] [ruil van verplichtingen]. Vruchtgebruik (genot) is jouïssance (Ned.).

17. Een convertible is een converteerbare obligatie, onder voorwaarden inwisselbaar voor aandelen. Een k-obligatie is een klassieke obligatie, individueel ter beschikking gesteld.

18. Om zelfverzekerd een dictee te winnen moet je koppiekoppie hebben. En het je toelachend geluk.