Dictee – dictees [3050]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 077, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (780)
1. Het dossier-Van Dale gaat vooral over Van Dales woordenboeken. Zijn Sluise vrouw staat bekend als mevrouw Van Dale-du Bois, niet op z'n Vlaams en beide delen met twee woorden. De laatmiddeleeuwse uitwateringssluis was ravissant [betoverend], goëtisch [toverkrachtig, bedrieglijk] en reuze-eblouissant [schitterend, betoverend].
2.
Op een januaridag anno Domini
[A.D.]
2003 des daags, nauwkeuriger: 's namiddags, bedacht ik, dat
Koninginnedag [nu:
Koningsdag] en de Dag van de
Arbeid [1 mei]
soms ook op de dag des Heren [dominica
(dies)]
vallen. Wat dan? West-Zeeuws-Vlaanderen herbergt veel hugenoten,
lutheranen, calvinisten, zwinglianen,
rooms-katholieken, maar ook
indertijd door de katholieke keurvorst verdreven Salzburgers.
3. De voormalige Nederlandse Hervormde Kerk – thans na fusie PKN [Protestantse Kerk in Nederland]– bestond uit hervormde gemeenten, die meestal een eigen hervormde kerk annex wijk- of verenigingsgebouw bezaten.
4. Vlak bij Sluis ligt Sint Anna ter Muiden [niet in wdb.]. Met stadsrechten uit 1242 wordt het wel de kleinste stad van Nederland genoemd. In 1405 werd het door de Engelsen op de kerk na platgebrand. Het is een bucolisch [herderlijk, landelijk] en feeëriek gelegen stadje met pittoresk [= schilderachtig] (voormalig) stadhuis en een rustiek dorpsplein. Het stadje heeft geen eigen postcode en telde in 2006 maar zo'n vijftig inwoners.
5. Onze gewaardeerde zuiderburen, dat zijn in Nederland de Belgen, in België de Fransen. Is plaatsvinden een onscheidbaar samengesteld werkwoord? Zo nee, wanneer zou dat besluit dan plaats hebben gevonden? Vast niet in de schouwburg, daar kon ik wel mijn plaats vinden.
6. Een van de blauwogige Van Dales – hij was klein, dus misschien Van Daletjes – heeft gediend op een kuilkorvet in Nederlands-Indië. In bleekblauw uniform en met sjako [hoofddeksel mat klep] op fungeerde hij – zijn vrouw was refugiee [vluchtelinge, m.: refugié] – als aide de camp [adjudant – adc] van de viceluitenant-admiraal.
7.
In het depotbataljon werd heel wat afgekaart: zwartepieten,
whist(en),
troela [bij het
rikken 3 azen annonceren],
trente-et-un
(trente-un)
oftewel eenendertigen, toepen, tarot, solitair(spel),
smousjassen (vijfhonderden),
skaat, piccolo [vgl.:
de pico gaan], pandoer(en),
misère, mitsmatsen, lansquenet, jojotte, ecarté spelen = ecarteren,
comète spelen = cometten, blackjack [lijkt
op eenentwintigen], baccarat en
bezique werden te pas en te onpas gespeeld.
8. De meesterbakker van de troep was meester in het koekenbakken, een echte koekenbakker. Zouden tweedegeneratiegelovigen echt nog weten, waar die namen vandaan komen als ze abrahams en sara's eten? Zij zullen Sara of Abraham vast nog niet gezien hebben, laat staan weten waar die laatste de mosterd haalt. En ook de term dagbroer [pop van speculaas] zullen ze vast niet kennen.
9. In de Grote of Dikke Van Dale kun je opzoeken hoe je 'jus (d'orange)' en 'orangistisch' schrijft. En ook: sjuutje (justje) en 'jus d'orangeje'. De Blut-und-Bodentheorie [Blut und Boden] lijkt goddank, god(zij)dank (God(e) zij dank), beperkt te zijn tot de coterie (kongsi) van de NSB'ers, nationaalsocialisten en ander afgodisch tuig van de richel.
10. De Visserijfeesten [eigennaam] in Breskens kenden dit jaar [2007] de vier miljoenste bezoeker. Welke afstand zou het licht in vier miljoenste seconde afleggen? Kunnen een spacelab [ruimtelaboratorium] en een orbiter [deel van een ruimtevluchtsysteem] dat ook?
11. Ze speelden jeu de boules, ze jeu-de-boulden en zo meteen hebben ze gejeu-de-bould. Toen hij met de Franse slag acuut 'molotovs' [bom: molotovcocktail] opschreef, was dat vast niet in het Middeliers.
12. Drie kwart van een derde is een vierde. Is zich een breuk rekenen een pseudowetenschap?
13. In de WK-gekte [wereldkampioenschap] gingen FIFA-bobo's [Fédération Internationale de Football Association] in een slakkengang naar het ooievaren [van het ene been op het andere] op de receptie.
14. Het verraden geheim was een slip of the tongue [verspreking] van de sinjeur [grote meneer] met een slip-on [sportjasje] over een slip-over [trui zonder mouwen]. Hij deed dat in de sinjorenstad (Antwerpen).
15. De stilist, die een essaytje schreef over de Tachtigjarige Oorlog, reageerde met een pavlovreactie [onwillekeurige reactie op een stimulus], toen zijn portemonnee gestolen werd; een gekke henkie had dat in combine [geheime samenwerking] gedaan.
16. Wij stookten stobben. In het laagveen kijkt men niet op een turfje. Een stobbezwammetje (VD, GB mv. stobben en stobbes) is een vrij kleine, in dichte bundels op loofhout groeiende, honingbruine, eetbare plaatjeszwam.
17. Op Sinterklaas of Sint-Nicolaas speelde Piet voor Sinterklaas en aten we sint-nicolaasgebak.
18. Dit dictee is gemaakt met de lip op het derde knoopsgat [met een hangende, pruilende lip]. Vind je het van het zevende knoopsgat [minderwaardig]? Zo ja, dan word ik nog liever reiziger in knoopsgaten. Nou, oehoe [ook: ooruil, oeloe = visuil] dan maar weer!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten