Dictee – dictees [2224]
Oefendictee 646 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (211)
1.
Een kabaai (kabaja)
was een sekseneutraal kledingstuk in het voormalige Nederlands-Indië
(lang baadje,
vastgemaakt met speld of broche).
Het niveasyndroom wil de eigen [niet
in]
voor- en
achtertuin beschermen. Kleven er geen
nadelen aan e-smoking? Gecraqueleerde schilderijen vertonen craquelé,
craquelures. Een kraton was een vorstenverblijf, in het bijzonder de
residentie van de Soesoehoenan van
Soerakarta en van de sultan van Djokjakarta, en het voormalig
verblijf van de vorsten van Atjeh (VD:
= titel van de vorst van Solo of Soerakarta op Java).
In het kader van de opa-en-omaregeling: wanneer valt Opa-en-omadag
dit jaar? Borstklopperig is gewoon
op-de-borst-klopperig. De opaline
[niet: opalijn
...] is vervaardigd uit getwijnd
kamgaren cheviot [ook:
kamgarencheviot].
Toen ik op kraamvisite was, zag ik dat ze daar een opdekraam
(nee: geen kraam
... opdek-raam
dus!) hadden. Ze heeft zich leuk
opgedirkt en -getut. Make-up opdoen is je opmaken. Ajour kousen zijn
opengewerkt met een stelsel van kleine openingen.
2. De OPEC is de Organization of the Petroleum Exporting Countries: Organisatie van de Olie-exporterende Landen. In 'Leiden, Leiden is ontzet' is er sprake van een epizeuxis, opeenstapeling. Hij heeft mij ope et consilio, met raad en daad, terzijde gestaan. Je moet vooral geen open deuren intrappen. Een openluchtconcert vindt in de openlucht plaats. Hij treedt je altijd met open mind tegemoet: hij is open-minded. Wat zijn op-en-neren [plaat tegen een te stutten muurwerk]? De openbronsoftware is geënt op de open source. Een opéra bouffe (comique) is een opera buffa [luchtige opera met satirische elementen, waarin de zang met de dialoog afwisselt]. Op deze cursus worden hun gezamenlijke werken, hun opera omnia, besproken. Ken jij echt opera quae supersunt, alle nog bewaarde werken, van die schrijver? Dit is een operateske [op een opera lijkend] operatekst. Opera selecta [uitgelezen werken, ik denk: maar een van de 2 mogelijke betekenissen ...], die heb je toch niet uit? Bespreek opera seria's [serieuze opera met doorgaans een mythologisch of historisch thema] in je eigen woorden. Een fimosisoperatie is hetzelfde als een fimoseoperatie. Een operating system is een besturingssysteem, een OS.
3.
Operment (oprement)
is auripigment [koningsgeel].
Je moet de trap opgaan, en dan nog één volgende trap opgaan. De
Messias is de Opgang uit de hoogte (VD,
in NBV niet meer). Een ophicleïde
is een koperen blaasinstrument. De kooi-eenden worden opgehokt.
Opianyl is meconine [stof
in opium]. Opinievrees is
allodoxafobie [voor
meningen van anderen]. Een
opisthodomos is de achterhal van een
Griekse tempel (ook:
posticum). Jullie krijgen vandaag
chateaubriand (biefstuk
van de ossenhaas voor twee personen)
met daarbij
châteauneuf-du-pape (een
krachtige rode rhônewijn uit het zuiden van het Rhônegebied).
Dit hoorcollege gaat over de Opiumoorlog en de Opiumwet. Iedereen
kent Frans Banninck Cocq als de oplichtende officier in het midden
van de Nachtwacht. O.P.N. (Latijn):
ora pro
nobis, bid voor ons. Met de uitdrukking
'opoe Herfst in Rotterdam' wordt vaak een en al triest- en somberheid
aangeduid. Opopanaxen zijn zekere rotsplanten.
4.
Hij woont in de Opper-Betuwe. Waar ligt zijn ithaca
[vaderland]?
Lust jij opperdoezen [aardappels]?
De Opperheer is God, de opperherder de paus. Een opgeplakte naam zegt
niets over de functie van het zo genoemde. Het aantal opprobria
medicorum [ziektes
waartegen de medische wereld niets kan doen]
is in de loop der jaren kleiner geworden. Het Opsinjoorken werd in
Mechelen rondgedragen. Voorbeelden van neologismen: telefonitis
[voortdurende
neiging om te telefoneren] en
festivallitis
[... om festivals
te bezoeken]. De
VN-secretaris-generaal heeft gesproken. Na een opruststelling ben je
oprustgesteld [BE:
pensioen]. Het OPS
is het organisch psychosyndroom
[ook CTE:
(medisch)
chronische
toxische
encefalopathie,
schildersziekte
– schadelijke dampen]. Een mise
au point is een oppuntstelling [BE:
rechtzetting, etc.]. De Opta
is de Onafhankelijke
Post- en Telecommunicatieautoriteit.
Ze dacht zich op te maken, maar het was meer optoddiken. Hij is een
erkend opulente [zeer
rijk] croesus [zeer
rijk man – à la Croesus].
Beschrijf het opus anglicanum [soort
van fijn Engels middeleeuws borduurwerk voor paramenten – parament
= liturgisch kerkgewaad] en het
opus alexandrinum [mozaïekwerk
samengesteld uit slechts twee kleuren, met ronde tegels en
geometrische figuren in de ruimten daartussen]
eens. Hij heeft wel iets van een opgewarmd lijk. De boer uit Limoges
moest kiezen: een limousin [vleesrund]
of een limousine [gesloten
luxeauto
– ook: luxe auto,
waarin de bestuurdersplaats van de passagiersruimte gescheiden is].
Een itinerarium is (r.-k.)
een reisgebed.
5. Opera (enkelvoud opus): opusculum (klein geschrift, werkje), opus Dei (koorgebed), Opus Dei (organisatie), opus Herculeum (reuzenwerk, beschreven in een boek dat een reuzewerk was), opus magnum (magnum opus: belangrijkste werk van een auteur, zijn reuzewerk dus), opus mallei (stippelgravure), opus operatum (objectieve werkzaamheden der sacramenten), opus postumum (nagelaten werk), opus sectile (mozaïekwerk), opus spicatum (Romeins metselwerk met visgraatverband) en opus testaceum (met dakpannen). Toch was hij best trots op zijn crachat de roi [ridderorde]. Kaïds zijn cracks, bollebozen [Arabisch: leider, baas]. De Moiren zijn de drie Griekse schikgodinnen: Clotho, Lachesis en Atropos. In de Romeinse mythologie zijn dat de Parcen: Nona, Decima en Morta.
6. Wat doe ik met een settopbox [decoder tv-toestel]? De voorzitter werd opzijgeschoven. Het opzoomeren [woonwijk opleuken] kan altijd, het opzomeren [zachter weer worden] volgens Frank D. ook. Voor opz's [openbaar psychiatrisch ziekenhuis] moet je in België zijn. Oraisons funèbres zijn lijkredes. Orangisten hangen het huis van Oranje aan. Orang blanda's zijn blanken in Maleisië. 'Oranjerie' [wintertuin, grote kas] is juist, 'orangerie' mag van VD ook. De farizeeërs namen vaak een orantenhouding [staande met naar de hemel opgeheven armen] aan. Wat is een orb [geen afko, maar (astrologie): afwijking van een exact aspect, uitgedrukt in graden]? Het centrum van de orbis pictus (de wereld in beeld) was de orbis terrarum (de kring van landen om de Middellandse Zee, of om Rome als middelpunt). Met ordaliën worden godsgerichten aangeduid. In WO II was de OD de ordedienst. Ore tenus – met de mond alleen – iets belijden, werkt niet. Hij sprak ore rotundo, in een verzorgde, welluidende stijl. Ik heb een scheepslading oregon [grenenhout uit Oregon] besteld. De ORDU is de Organisashon pa Restourashon di Unitur (een Nederlands-Antilliaanse politieke partij).
7.
Zie je die oranje-uil [kerkuil]
daar? De Organisatie der Verenigde Naties is de United
Nations Organization
(UNO).
Ze dronken orgeade [zjaa
– drank, amandelpers]. Een
orgelgalerij is een oksaal (doksaal).
Een point d'orgue is een orgelpunt [grondtoon,
point d'orgue] Een orgiasme is
een geheime cultushandeling. De Gordel van Orion [ook:
Jakobsstaf] omvat drie sterren .
De Oriënt-Express was de sneltrein
Calais-Istanboel (laatste
reis 22 mei 1977). Orisha's
zijn bovennatuurlijke wezens met magische krachten. Een keel-,
neus- en oorarts
(keel-neus-oorarts, kno-arts,
neus-keel-oorarts,
nko-arts)
wordt ook wel orl-arts
genoemd: oto-rino-laryngologiespecialist
of
oto-rino-laryngoloog.
Schreven we 'orkestreren' altijd al zo? Vast
niet (vroeger:
ch) –
wel: orchestra, plaats voor de koren. De orkaanschaal is die
van Saffir-Simpson. Zou Leonardo da Vinci's ornithopter
echt hebben kunnen vliegen? Orpheus en
eega Eurydice hadden te maken met Hades (Griekse
god van de onderwereld = Pluto)
en eega Persephone. ORS
(oral
rehydration
salts/solution)
wordt voorgeschreven bij diarree. Orta luce (bij
het opgaan van de zon, prima luce)
is hij op z'n best. Een orleanist was aanhanger van de Orléans.
8.
Waarvoor gebruik je orthomierenzure-ethylester? Joost
mag het weten! Lijden veel veganisten aan orthorexie
[diëtistenziekte,
orthorexia nervosa = obsessieve drang om gezond te eten]?
Een middel tegen alle kwalen is orvietaan
[ie-jee
– ook: tegengif]. Reeds
kerkvader Eusebius stelde: o sancta simplicitas, wat een domheid! Kun
je met oseltamivir echt griep voorkomen? Het OSL
is het
Oud-strijderslegioen.
De Ossendrijver is verre van laag-bij-de-gronds. Een alkanna
is een altijdgroene struik. Hoeveel ossi's lijden er aan ostalgie
(heimwee naar
leven in de DDR: vergelijk: nostalgie)?
De OTAN is de Organisation
du Traité de l'Atlantique
Nord (Franse
benaming voor de NAVO
- Noord-Atlantische
Verdragsorganisatie
(militair
bondgenootschap)). Wat zijn we
diep gezonken: o tempora, o mores! Dat otium cum dignitate [eervolle
rust na een welbesteed leven] had
de emeritus hoogleraar dik verdiend. Tijd voor het otium urbanum
[beschaafd
ambteloos leven]! De afkorting
van oost ten
noorden is O.t.N.
Moet dit ottava alta [een
octaaf hoger] of ottava bassa
[lager]?
Otterbont heet loutre en octet heet ook ottetto [muziekstuk
voor acht verschillende partijen].
Het regent oude wijven met klompen [heel
hard]. Wat was de
Oudbisschoppelijke Cleresie (Cleresij)?
Die katholieke geestelijkheid in Nederland die
zich ten tijde van de Reformatie wilde houden aan het oude
bisschoppelijke bestuur, i.p.v. de status van missie te aanvaarden,
hetgeen tot een breuk met de rooms-katholieke kerk leidde. De
Ouden waren de volken van de oudheid.
9.
Een antiquariaat is een oudeboekenhandel [of
misschien ook: oude boekhandel].
Met oud en nieuw is er vaak oud-en-nieuwschade. Hij lijdt aan
dementia senilis [ouderdom].
Het asociaaltje droeg een omslagdoek met het opschrift 'asosjaal'. De
economische crisis, ze zouden eronderdoor gaan. Als je oudewijven
eet, nuttig je een soort koek. Het oud-Hollands papier wordt ook wel
oudhollands genoemd. Wat zijn oudkomers [al
lang legaal immigrant] en wat
oudewetters [was
er al voor de nieuwe Vreemdelingenwet (2001)]?
Zij zijn oudgereformeerd. Ze hebben te veel oudmelkte [einde
lactatieperiode] koeien. Zijn
oudoom is oud-wethouder. Ze behandelen me als oudroest. Een ouroboros
[oe]
is een staartbijtende slang. Een oudpapierophaler haalt oud papier
op. Een outfielder is een verrevelder. Mijn betovergrootmoeder was
oudrooms [zie de
Cleresie! – alinea 8].
Voor communicatie met geesten heb je een ouijabord
[wie-jaa]
nodig. Aan de term 'out of Africa' ontlenen we de
out-of-Africalook.
Ik let speciaal op de intro's en outro's. Heb jij nog veel gouwe
ouwen [grammofoonplaat]?
Zij zijn ouzodrinkers [Griekenland,
hoog alcoholgehalte].
10. Met ouwejongens wordt het al gauw ouwe-jongens-krentenbrood. De aanduiding van Overijssel is OV. Het ovb [onderwijsvoorrangsbeleid] heet thans goa [onderwijs! – gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten