2221 Dictee zondag 16-05-2021 (1) dictee Dictee van de dag (210)

Dictee – dictees [2221]

Oefendictee 647 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (210)

1. Het gebied van Venlo en Roermond is het Overkwartier. Surchargé is een term uit de heraldiek [overladen]. De Overmase dorpen, welke zijn dat? Die aan de overkant van de Maas. Overnight is als een donderslag bij heldere hemel. Nee, dat stulpje van die Transjordaniër ligt in het Overrijnse [overkant Rijn] gebied. De scheids overrulede de grensrechter. Kun jij een (handstand-)overslag maken [gymnastiek]? Wat omvatten Neder- [vgl. huidige provincie Utrecht] en Oversticht [Overijssel en Drenthe]? Ik vind dat (ver) over the top [extreem, overdreven]. Er was een rijkdom, een uberteit aan bossen. Tegen Pasen moeten de kleermakers vaak overwerken, want dan wil iedereen op zijn paasbest zijn. De overwinningsgodin is Victoria. Een paean [pee-jahn] is een overwinningslied. Hij maakte een pageintje, een grapje. Een pagina-icoon is een favicon. Pahoehoe is touwlava. De paillet of blekerd is een lichtrode, droge wijn [clairet, clairette is wit], een paillettenversiering vind je op kledingstukken. Speelt er een Hongaars team in het UEFA Cuptoernooi?

2. De Generaliteitslanden zijn de landstreken die in 1796 aan het gebied der Republiek werden toegevoegd en die tot geen van de zeven gewesten werden gerekend, t.w. het kwartier van 's-Hertogenbosch (de Meierij van Den Bosch en het Land van Cuijk), het kwartier van Antwerpen (de baronie van Breda, de heerlijkheden Willemstad, Prinsenland, Steenbergen en het markizaat van Bergen op Zoom), Staats-Vlaanderen (het Vrije van Sluis en de Vier Ambachten),
Staats-Limburg of het Land van Overmaze en het Overkwartier van Gelderland (Venlo, Sint-Michiel en Stevensweert): ze werden, als wingewest, in naam van de Generaliteit door de Algemene Staten geregeerd. Met OVL wordt Oost-Vlaanderen bedoeld. Een ovonde is een ovale rotonde. De Oxfordgroep leidde de Morele Herbewapening in [bron voor morele en geestelijke herbewapening]. Oxymel is honingazijn. De PWA is in België het Plaatselijk Werkgelegenheidsagentschap.

3. Oxaliet is humboldtien. Dirk gaf een crosspass naar (aan) Henk. Het verzekerd eigendom (propriété assurée) wordt afgekort tot p.a., de pedagogisch academie trouwens ook. Sommige bosnegers dragen pantjes [lendendoeken]. Hoeveel pa'anga [munt Tonga – TOP] kost dat brood? Ze zijn liever Turks dan paaps [liever islamitisch dan rooms-katholiek (leuze van de watergeuzen tijdens de Tachtigjarige Oorlog, ter uitdrukking van hun hartgrondige afkeer van de Kerk(!) van Rome)]. Als je met de apostelpaarden gaat, ga je met de paarden van
Sint-Franciscus (te voet dus). Het Grote Paard is Pegasus en het Kleine Paard Veulen [sterrenbeelden]. Een quagga is een paardachtige. We sliepen op paardenharen matrassen. Wat houdt de risus paschalis, de paaslach [boertige anekdotes in paasdienst, middeleeuwen], in? De Paasopstand vond in Ierland plaats. Hij paardt [ww. paarden = werken als een paard], hij moet vaak sappelen. Paca's [Zuid-Amerikaans knaagdier] hebben witte stippen. Ik doe dat alleen pace tua, met uw permissie. Dit jaar is er een vroege paas. Een pacemaker pacet (en een vrouw van lichte zeden peest). Pace tanti viri, pace tanti nominis: met alle eerbied gezegd die men aan een zo groot man, een zo grote naam, verschuldigd is.

4. Opa zit in een paaz [psychiatrische afdeling algemeen ziekenhuis]. Bij de pachtwet wordt vaak naar de Leen-en-pachtwet [USA] verwezen. Met de Pacific wordt de Stille Zuidzee, de Grote Oceaan, bedoeld. De Pacificatie van Gent [een verbond] is niet te vergelijken met de pacificatie van Atjeh [rust en vrede herstellen]. Pacowol is alpacawol. Wat doet psilocybine? O.a. hallucinaties veroorzaken. We kennen het pact van de Volkenbond, het stalen pact [as Rome-Berlijn (1936-1945)], het Noord-Atlantisch Pact en de Pacten van Bagdad [Arabische staten] en Warschau [Oostblok]. De pacta conventa zijn de overeengekomen bepalingen en de pacta dotalia de huwelijkse voorwaarden. Padded beha's (bh's) [met opdikkende vulling] zijn in. Een pactum is een overeenkomst, verdrag, een pactum adjectum is een toegevoegd beding, een pactum de contrahendo is een voorovereenkomst, een pactum de non petendo is een overeenkomst dat men niet(s) zal vorderen, een pactum in favorem is een overeenkomst ten gunste van genoemde persoon en een pactum in favorem tertii is een overeenkomst ten gunste van een derde. Dat is wel de (padden)blote waarheid.

5. Mycetisme is paddenstoel(en)vergiftiging. Paddings [èh] zijn schoudervullingen. Een paddo is een magic mushroom [bevat de hallucinogene stoffen psilocybine en psilocine]. Alle paddy's [Ieren] zijn naar Patrick genoemd [spotnaam]. Hoe hard is padoek [zeker hout] eigenlijk? Zou paduahoen smaken? Die pad/fzak zat in de piepzak. Op fiësta's eet men paella's. Paeans zijn overwinningsliederen. Partibus aequalibus (p.aeq.) is met of in gelijke delen. Ze hadden allemaal pafferiken [vuurwapen] bij zich. Ze maken altijd pageintjes [grappen]. De afkorting van pagina's is pagg. (ook: pp. – verder is pagina pag., p. of pg.) Een pagodeboom is een honingboom. Doe mij maar een lambrusco [rode wijn, Italië]. Wie spreken er de langage des halles? De viswijven! Welke milieu-indicatoren hanteert die dienst? Worden er nog mini-jurken gedragen?

6. Zij(!) is habituee van dit café. Paillet [droge rode wijn] moet je niet op paillette [gouden of zilveren folie] morsen. Pailows [paaj-loo] zijn monumentale Chinese (stenen) toegangspoorten. Hij kan een behoorlijke pain in the ass [lastpost] zijn. Is het nu weer pais [staande uitdrukking, anders ook: peis] en vree tussen jullie? Wil je nog een paitje [borrel]? Van paisley [stof] worden nepkasjmiersjaals gemaakt. Elke Pajot woont in Pajottenland, maar niet elke pajot [soldaat] doet dat. Met paks worden polycyclische aromatische koolwaterstoffen bedoeld. Alle pakaans [aanpakken ...] weten van wanten. Bij pakkie-an [taak, zorg] moet ik altijd aan die witte pakean [pak, kostuum] denken. Die paki's [scheldwoord: Pakistaan] gebruiken paak [Pakistaanse hasj]. Hoeveel Pakistaanse roepie [PKR] kost dat? De kleedcode is
pakkie-deftig. Het PAL-systeem verwijst naar Phased Alternating Line
(tv-beeld – ook: teeveebeeld – met 625 lijnen). We hebben hem gepalankijnd [per palankijn, draagstoel, vervoerd]. Hij zweert bij pale ale [zeker Engels bier]. Ik ken die Palermitaanse [Palermo] gebruiken niet. Ze droeg een paletotje [oo – korte overjas]. Sommige teksten zijn in het Pali [heilige taal Zuidoost-Azië] geschreven. Een palier [pahl-jee] is in feite een bordes.

7. Kom, we gaan paling steken, of bedoelde je palingtrekken? Bij de paling in 't groen [gestoofd, met saus] dronken we een
juffertje-in-'t-groen [likeur, ook: plant]. Een glasaaltje is een montee [ook: elver]. In het palingdorp hoor je vaak palingpop. Romeinse vrouwen droegen palla's [wit bovenkleed]. Het Palladium [beeld van Pallas – Grieks (Minerva – Romeins)] beschermde Troje tegen innemen. Een palma-christi is een wonderboom. Ajax koesterde de niet zonder inspanning behaalde overwinning: palma non sine pulvere. Een palmmei is een gewijd buksboomtakje. Op Palmpasen lopen de kinderen met palmpasen [versierde tak] rond. In het Oude Testament werd Jericho de palm(en)stad genoemd. De cycaspalm [lemma ‘palmtak’] is een oneigenlijke palm. Een palmyra is een lontarpalm, de palmy days verwoorden de bloeitijd, palmwijn is toddy en palmwas is carnaubawas. De standaard PAL-plus hoort bij breedbeeldtelevisie. Palynologie is pollenanalyse. Een inamboe is een pampahoen. Als iets de pan uit rijst, gaat het de spuigaten uit lopen. Dat is nepbreitschwanz.

8. Je zag hem straat in, straat uit lopen. Helpt een panacee [wondermiddel] tegen panisch [angst] zijn? Is dat denkbaar: een Panamees met een panama [hoed] van panama [stof]? Ja, dus. Bij de kleine drieklanken kennen we (vgl. a kleine terts, a-mineur, a-klein) 'a c e', 'b d fis', 'c es g', 'd f a', 'e g b', 'f as c' en 'g bes d'. De grote drieklanken zijn (vgl. A grote terts, A-majeur, A-groot) 'a cis e', 'b dis fis', 'c e g', 'd fis a', 'e gis b', 'f a c' en 'g b d'. Een harde drieklank (ook: kwintakkoord) is een drieklank met zuivere prime [prie-muh] , grote terts en grote kwint. De grondtoon is de onderste toon van een drieklank of septiemakkoord. Een harmonische drieklank is de volmaakt consonerende grote- en kleinetertsdrieklank. Een overmatige drieklank bestaat uit twee grote tertsen. Een sextakkoord is de eerste omkering van een drieklank. Volgens de wet van de tertsenbouw is een drieklank afgeleid van drie tonen die ontstaan door de opeenstapeling van twee tertsen. Een verminderd septiemakkoord is een
terts-noneakkoord.

9. Een verminderde drieklank bestaat uit grondtoon, kleine terts en verminderde kwint, of uit twee kleine tertsen. De a kleine terts wordt ook a-klein (a-mineur) genoemd en de C grote terts ook C-groot
(C-majeur). Een vierklank is een septiemakkoord, een akkoord van vier tonen die ieder een terts verschillen (1e, 3e, 5e en 7e toon). Een nonenakkoord is een vijfklank die bestaat uit grondtoon, terts, kwint, septime en none. Een eenklank is een prime [prie-muh], de samenklank van twee tonen van gelijke hoogte. Een reine prime is de afstand van nul tonen: c-c. Een overmatige prime is de afstand van een halve toon: c-cis. 'Tot befs' is tot we elkaar nog eens bellen, e-mailen, faxen of sms'en. De chromatische toonschaal is de toonladder die met halve tonen op- of afgaat. De chromatische tekens zijn de tekens 'kruis' en 'mol'. De harde toonschaal is de grotetertstoonschaal. Een melofoon is een grote harmonica.

10. De Frygische toonschaal of Oud-Griekse toonschaal is een zekere kerktoonschaal. We kennen de laddereigen en -vreemde toonschaal. De grotetertstoonschaal heet ook wel majeurtoonladder of durtoonschaal, de kleinetertstoonladder ook wel mineurtoonladder of moltoonschaal. De natuurlijke toonladder (ook: natuurlijke echelle) is zonder kruisen of mollen, te weten die in C. Tonale tonen zijn de eerste, vierde en vijfde trap in een grotetertstoonladder. Wat zijn de zigeunertoonladder [variant van de harmonische kleinetertstoonladder (o.a. g, a, bes, cis, d, es, fis, g)] en het twaalftoonsysteem [compositietechniek die gebaseerd is op een reeks van twaalf chromatische tonen, waarbij de twaalf halve tonen van de toonladder gelijkwaardig zijn, twaalftoonstelsel]? Wat is diatonisch [uit een natuurlijke opeenvolging van tonen bestaande, voortschrijdend met hele of halve tonen]?

11. In Kaapstad kun je de Oven [sterrenbeeld] wel zien. Wat is zinkkalk (sub lemma in VD)? Ovengalmei! Hij droeg een overal (overall, ketelpak). Overdressed is overdone. Sirius, de Hondsster, is een van de sterren van de Grote Hond. Het stuk gaat hier over van C-groot in a-klein. Iets overdresseds, een overdresste outfit.