Dictee - dictees [0440]
Woord van het jaar 2014
1. Van Dale heeft het publiek weer een Woord van het Jaar laten kiezen. De keuze is gevallen op 'dagobertducktaks'. Dagobert Duck, de oom van Donald Duck, was een rijk man. Hij is ooit met een 'geluksdubbeltje' (staat in VD) begonnen. Het woord 'taks' is vernederlandst van 'tax' (belasting, Engels, vergelijk taxplanning). De betekenis van het woord is duidelijk: een belasting voor zeer vermogende Nederlanders (zeg vanaf een miljoen) om de noodlijdende staatskas te spekken … Of zo'n woord een blijvertje is? Als die belasting er echt komt, ja, anders zijn we het over twee jaar weer vergeten. Ik vond in Van Dale nog twee aan de Donald Duck ontleende woorden: een 'williewortelbedrijf' = een onderneming van hoogopgeleide jongeren die zich richten op technische innovatie en 'williewortelen' = uitvindingen doen. Ook
vond ik nog 'donaldduckstem' of 'heliumstem' = hoge stem die men tijdelijk
heeft na het inademen van helium.
2. Op de tweede plaats kwam 'moestuinsocialisme': zelfredzaamheid van minderbedeelden en ouderen met een klein pensioen, die moesten maar een volkstuintje nemen (om de kosten van levensonderhoud te drukken). En derde werd 'stemfie', de selfie (met de eigen telefoon o.d. genomen foto van jezelf) op het stembureau. Het Belgische Woord van het Jaar bij VD was overigens 'flitsmarathon', een dag van intensief flitsen door de politie.
3. Dit allemaal over de categorie 'algemeen'. Er waren ook nog andere categorieën, zoals de categorie 'jongerentaal'. Daar kwam op de tweede plaats het woord 'onesie' (spreek uit: wahn-zie), een ruimzittend uit één deel bestaand huis- of pyjamapak dat alleen hoofd, handen en voeten vrijlaat, gewoonlijk met een ritssluiting aan de voorkant, soms met een capuchon. En derde werd daar 'Facebookvoyeur' (evt. f), iemand die zelf geen of nauwelijks postings (blogberichten) op Facebook plaatst maar wel geregeld de statusupdates van zijn Facebookvrienden raadpleegt.
4. De winnaar in deze categorie was 'aanmodderfakker'. Als uitleg las ik: iemand zonder ambities die niet verder komt in het leven, lapzwans (porte-manteauwoord van aanmodderen en motherfucker). Daar valt dus nog wel iets aan uit leggen. Aanmodderen zal duidelijk zijn, 'fakker' is de vernederlandste vorm van 'fuck(er)', een motherfucker is letterlijk een – excusez le mot – 'moederneuker' en figuurlijk – excusez-moi – een klootzak. Een porte-manteau is een staande kapstok en een porte-manteauwoord een woord dat uit twee andere woorden is samengesteld (zoals 'brunch' uit 'breakfast' en 'lunch'). Vervolgens is een lapzwans een niksnut. Verder is er niets meer aan uit leggen, denk ik. Enfin, op naar (het Woord van het Jaar) 2015!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten