2684 Dictee donderdag 21-04-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (550)

Dictee – dictees [2684]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 306, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (550)

Bijbelboeken (2)

1. 1 en 2 Koningen (boeken 11 en 12 uit het O.T.). Abia (niet meer in VD) was zoon van Jerobeam I (alleen sub lemma nog in VD). Abiram was de eerstgeborene van Chiël (beide niet meer in VD). Achab (alleen sub lemma) was koning uit het huis van Omri (niet meer in VD). Adonia (niet meer) is zoon van David en Chaggit (niet meer), die zich nog tijdens het leven van David als kroonprins wil laten uitroepen in plaats van Salomo. Zijn opstand wordt echter onderdrukt. Amos (alleen sub lemma) is de vader van de profeet Jesaja. Assyrië is een groot en machtig rijk in Mesopotamië, vijand van Israël. De Assyriërs voerden het tienstammenrijk in ballingschap. Astarte is een Syrisch-Fenicische (Foenicische) moeder- en vruchtbaarheidsgodin. 'Zich voor de Baäl buigen' wordt gezegd van christenen die in hun kleding de mode volgen, die om voordeel of eer zich naar de meningen van de onchristelijke wereld schikken. Beëlzebub is de vorst der demonen. De ceders van de Libanon zowel als de hysop worden afgehouwen: aanzien noch rijkdom vrijwaren tegen de dood. Een davidsdeken is de jonge bijzit van een oude man. Izebel is de dochter van koning Etbaäl (alleen sub lemma) van Tyrus, vrouw van koning Achab. Door dit huwelijk wordt de dienst van de Tyrische Baäl verheven tot staatsreligie in het tienstammenrijk van Israël. Hij zag leeuwen en beren op zijn weg.

2. De selectie is zeer beperkt. Naäman is een krijgsoverste van de koning van Syrië, die door de profeet Elisa (verdwenen) van zijn melaatsheid wordt genezen. Een kind van Naboth is een stijfkop. De originele Naboth weigerde zijn wijngaard aan koning Achab te verkopen. In Bijbeltaal kun je het oor neigen. In Ofir (verdwenen) liet Salomo goud halen voor de bouw van de tempel. Ramot was een plaats in Gilead (beide verdwenen). Een salomonsoordeel is een wijze, spitsvondige uitspraak in een moeilijk geschil. Niet elke barmhartige samaritaan kwam uit Samaria. Zimri (verdwenen) is een koning van Israël die slechts zeven dagen regeert. Sanherib (verdwenen) was de koning van Assyrië die Hizkia wil onderwerpen.

3. 1 en 2 Kronieken (boeken 13 en 14). Abigaïl was de moeder van Amasa (beide verdwenen), zijn vader was de ismaëliet Jeter (1 Kronieken 2, vers 17, verdwenen). Abimelech is een priester, zoon van Abjatar (beiden verdwenen). Asaf (verdwenen) is het hoofd van de levieten die door David tot de dienst van de ark worden aangesteld. De term 'van eeuwigheid tot eeuwigheid' stamt uit de aan de orde zijnde Bijbelboeken. Een bekend tempelzanger heette Heman (verdwenen; let op: geen he-man). Jeremia is de naam van een van de grote profetenboeken van het O.T. [oo-tee – Oude Testament]. Pax vobiscum is Latijn voor 'vrede zij met u'. Uriël (alleen nog in VD als aartsengel) is de leviet die de ark van de woning van Obed-Edom (verdwenen) naar Jeruzalem helpt brengen. Zerubbabel (verdwenen) is de leider van de eerste karavaan van ballingen die terugkeert naar Jeruzalem. Elihu was de oudste broer van David (ook: Eliab, beiden verdwenen).

4. Ezra (boek 15). De kinderen der gevangenis zijn de in ballingschap levende Israëlieten. Ook Ezra behoort tot de hagiografen [beschrijver van het leven van een of meer heiligen]. Nehemia (boek 16). Sanballat (verdwenen) is de stadhouder van Samaria die de teruggekeerde Joden grote moeilijkheden bezorgt bij de herbouw van de verwoeste tempel. Tobia (sub lemma) is een van de Ammonieten, die degenen die uit de ballingschap zijn teruggekeerd, hindert bij de herbouw van de tempel. De Vreugde der Wet is de israëlitische [= joodse] feestdag in oktober (Simchat Thora) ter herinnering aan het herstel van de godsdienst na de Babylonische ballingschap. Ester (boek 17). Ester is de Jodin die Ahasveros van Perzië tot vrouw kiest, nadat hij Wasti (verdwenen) heeft verstoten. Zij redt haar volk van de ondergang. Haman is de eerste dienaar van koning Ahasveros, bij wie hij gedaan weet te krijgen dat alle Joden zullen worden gedood. Op voorspraak van Ester ontkomen zij hieraan en Haman wordt opgehangen. Mordechai (alleen nog als 'een' mordechai in VD = een benijder die iemand ten val brengt) is neef en voogd van Ester. Hij stuurt haar naar koning Ahasveros om het bevel ongedaan te maken dat alle Joden in het rijk zullen worden gedood. Hun wordt toegestaan zich te verdedigen, waarna ze de overhand krijgen. Mordechai neemt vervolgens de plaats in van zijn tegenstander Haman en ontvangt de koninklijke zegelring. Job (boek 18). Elifaz (verdwenen) is de oudste van de vrienden van Job (naast Elihu, Bildad en Sofar, allen verdwenen). Hij was zo arm als Job en had een jobsgeduld (een geduld als Job). Job was geboortig uit Us en had als motto 'tot hiertoe en niet verder'.

5. Psalmen (boek 19). Het grondsop is voor de goddelozen (het laatste bodempje drank). Zondag jubilate is de naam van de derde zondag na Pasen, zo genoemd naar het eerste woord van de introïtus
[rooms-katholiek: antifoon met psalmvers als inleiding tot de mis = intredezang]. Gods uitverkoren volk leeft in het aardse tranendal. Hij is mijn stok en staf. Spreuken (boek 20). Beter een naë buur dan een verre vriend. De vreze de Heren is het beginsel der wijsheid. Verboden vruchten smaken het lekkerst. Prediker (boek 21). Er is niets nieuws onder de zon. IJdelheid der ijdelheden, 't is al ijdelheid (vanitas vanitatum et omnia vanitas).

6. Hooglied (boek 22). Het Hooglied van Salomo wordt ook lied der liederen [VD: L L – lijkt me fout] (Cantica Canticorum) genoemd. Dat komt uit het Hooglied, niet uit Jeremia: dat is iets vrolijks, geen treurlied. Jesaja (boek 23). Jesaja behoort tot de grote Profeten. Elam (verdwenen) is een landschap in Perzië, bewoond door
voor-Sumerische (verdwenen) stammen van Babylonië. De zeven gaven van de Heilige Geest zijn wijsheid, inzicht, raad, sterkte, kennis, vroomheid en ontzag voor God. Gekrookterieters (hij zal het geknakte riet niet verbreken) behoren tot de uiterste rechterzijde van de Gereformeerde Bond in de voormalige Nederlandse Hervormde Kerk. Zij die geloven, haasten niet. Wordt de tale Kanaäns nog gesproken? Jesaja is de profeet die optreedt tijdens de koningen Jotham, Achaz en Hizkia (allen sub lemma). Hij wekt het volk op tot berouw.

7. Zonden kunnen zo rood zijn als karmozijn, maar ook als scharlaken. Wanneer speelt (de) Lucifer (overste der boze geesten) van Vondel? Christus is de Man van Smarten. Tarsis (verdwenen) is een kustplaats in het westen van de Middellandse Zee, waarmee handel wordt gedreven. Hij was een roepende in de woestijn (vox clamantis in deserto). De Vredevorst is de Messias. Jeremia (boek 24). De schrijver van het Bijbelboek Jeremia is Baruch (zie: Bar.). Ebed-Melech (verdwenen) is een Ethiopiër, dienaar van koning Sedekia (verdwenen), die de profeet Jeremia redt uit de put waarin de vorsten hem geworpen hebben. Een jeremiade doet je sterk denken aan (de) Klaagliederen (van Jeremia, de Lamentatie – sub lemma 'lamentatie' – lamenteren is klaagliederen aanheffen). 'Sursum corda' betekent 'de harten omhoog'. Klaagliederen (boek 25). Hoe is het zuivere goud in ordinair lood verkeerd?

8. Ezechiël (boek 26). Belomantie is (pijl)wichelarij door het schieten met pijlen of het trekken van gemerkte pijlen uit een koker. De drekgoden van Egypte zijn verachtelijke, valse goden. Daniël (boek 27). Een kuise suzanna ontleent haar naam aan het boek Daniël (zie Dan.). Gabriël is de naam van een engel van God die ook tot Daniël komt. Sadrach, Mesach en Abednego (alle drie verdwenen) werden in de vurige oven geworpen. Hosea (boek 28). Wie wind zaait zal storm oogsten. Jizreël (verdwenen) was de zoon van Hosea. Joël is een profeet uit de zevende eeuw voor Christus (v.Chr., v.C.) en de naam van een van de kleinere profetenboeken van het O.T. (Oude Testament] Amos (boek 30). Op de rotsen ploegen is nutteloos werk doen. In Amos worden de valse profeten genoemd. Tekoa (verdwenen) is de plaats ten zuidoosten van Bethlehem [VD; NBG: Betlehem] , waar de profeet Amos vandaan komt. Obadja (boek 31). Obadja is een profeet (zesde eeuw voor Christus) die zich keert tegen Edom. Jona (boek 32). Hij zit te kijken als Jona (ook Jonas) in de walvis [tijdens de storm van boord gevallen]: hij is angstig en benauwd. Jona is een profeet uit de achtste eeuw BC [bie-sie], before Christ. God zendt hem [= Jona] naar Ninevé om de stad verwoesting aan te zeggen, maar herziet zijn besluit daartoe, als de stad boete doet. Als de profeet in een schip voor zijn opdracht wil vluchten, wordt hij overboord gezet en door een grote vis ingeslikt.

9. Micha (boek 33). Gij zult zaaien, niet maaien. Nahum (boek 34). Habakuk (boek 35). Een tempelprofeet is een profeet die zich uit in liturgische taal, zoals Habakuk (zie: Hab.). Zefanja (boek 36, zie Zef.) [in de Vulgaat: Soph. = Sophonias]. Hij is een van de kleine Profeten. Haggaï (boek 37, zie Hagg.). Haggaï is de naam van de profeet die de uit ballingschap teruggekeerde Joden aanzet tot herbouw van de verwoeste tempel. Zacharia (boek 38). Al in Zacharia wordt verwezen naar de profetie van Jezus op de Olijfberg over de ondergang van Jeruzalem. Maleachi (boek 39). Sol justitiae, illustra nos (zon der gerechtigheid, licht ons voor) is de zinspreuk van de rijksuniversiteit van Utrecht (RUU = Rijksuniversiteit Utrecht). Het O.T. (Oude Testament) heeft dus 39 Bijbelboeken, het N.T. (Nieuwe Testament) heeft er 27, tezamen dus 66 stuks.