Dictee – dictees [2664]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 318, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (539)
1. Een
newage-cd [compact
disc]
verwijst naar de new age: integratie van verstand en gevoel. De
ukkepuk had een napoleoncomplex. De nederpop zingende neofiet (een
beginnend monnik, een
neofytenkenner – plantensoort uit de
historisch tijd) ging uit zijn
dak. Het liefdesspel van het
giraffenpaar gebeurde nek aan nek;
de
nek-aan-nekrace van de hyena's ging geheel aan hen voorbij.
De neecampagne van het neekamp met de neezeggers tegen meer invloed
voor de ETA [Baskische
afscheidingsbeweging Euskadi
Ta Askatasuna]
leverde nog heel wat nee-stemmen op. Er zijn niet veel woorden met
drie i-grecs: polyhydroxyaldehyde (4
zelfs!), polyhydroxyketon,
polyhydroxyverbinding, polymethylmethacrylaat (perspex)
en symfysiolyse (bekkeninstabiliteit).
2. Er hing een mist als ware het de Oernevel. Ze scheidden toen nog niet omwille (ter wille) van de kinderen. Is het oorbaar om er half bloot (= half ontbloot?) bij te lopen? Welke harddrugs zitten er in een oppeppakket? De minister van Financiën ontwaarde hoe snel de munt ontwaardde. Het oud-Kamerlid studeerde nu Oudhollands (Oudnederlands). Zou de orwelliaanse Orwell het ooit tot een Oscar geschopt hebben? Laten we het er eens over hebben, of we wel genoeg (goede woorden, maar ook geld en hulpgoederen) voor derdewereldlanden overhebben.
3.
In pyjama behaalde hij een pyrrusoverwinning op zijn eega. Het
przewalskipaard is een oud Mongools paardenras [kan
moeilijk aaneen]. De
pseudo-intellectueel was in zijn puberteit (pubertijd)
al pseudofilosofisch. Promiscue [altijd
e!] gedrag wordt continu
[+ e? – schrijf
wat je hoort!] afgeraden. Het
verlies werd geprognosticeerd op 45 (vijfenveertig)
miljoen dollar. De preëminente emeritus hoogleraar was eerder al met
pre-emeritaat gegaan en genoot een prepensioen. De pro-Deaan kreeg om
niet, voor niets, gratis, pro Deo, een
pro-Deoadvocaat. Om tijdig
klaar te komen voor het vioolspelen moesten we pootaan spelen. Hij
prakkiseerde (ook:
e – maar:
afprakkeseren) zich suf over de
portee ervan.
4.
Er zat veel poulet [kip]
in de (het)
poelet [soepvlees].
De
practical-joker had veel practical jokes onder de pet en in de
hoge hoed. Ik vind, dat 'pluk-ze-wet' raar geschreven wordt. De
procommuniste had standaard een prodentglimlach. Op het menu stonden
piranha [vraatzuchtige
vis met scherpe tanden] en
caipirinha [zekere
cocktail]. Het bleef onduidelijk
of de poolreiziger [ook:
GB] een noord- of een
zuidpoolreiziger (VD)
was. Is een pielepoot per definitie een
zielenpoot? Ze gingen pierewaaien
in het door pissebedden omzoomde
pierenbad. Het pietje-precies was heel
secuur met zijn
pijl-en-boog. Aten zij pencees [gebak],
zittend bij de pensees [viooltje]?
5. Wat wil je toe: dame blanche [mv. dame(s) blanches] of pêche melba [mv. pêches melba of pêche melba's]? Peau de pêche en peau de suède [beide enkelvoud, laatste ook: bnw.!] zijn stofnamen. Met een paternoster in de hand bad hij het Paternoster (het Onzevader – naam gebed, een vaderons = x bidden). De Pathébioscoop zat vol patjepeeërs. De paparazzi worden haar dood nog. Als je aan paraskevidekatriafobie lijdt, ben je bang voor vrijdag de dertiende. Paella is een Spaans rijstgerecht met vis, schaal- en schelpdieren, gevogelte en groente. Een palissade is een omheining van in de grond geslagen palen of staken, die tot beschutting of verdediging dient.
6.
Er is maar één soort wereldburgers: florasceptici, die zijn tevens
faunafanatici. Op Alex' website vond je heel wat dicteeweetjes. Ik
stuurde via Alex drieëntwintig A3-dicteeposters (A3'tjes)
van allerlei dictees in Nederland naar Zuid-Afrika, om aldaar bij het
jaarlijkse dictee de muren mee te behangen. Een annuel is een
eenjarige plant. Quatsch, dat jullie geen quatre-mains zouden kunnen
spelen. In het quartair [geologische
periode] waren er vast nog geen
mensapen. Een synoniem voor muzikale potpourri is quodlibet. Wees jij
maar op je
qui-vive! Behoud de status quo!
7. Reïficeren is een met name juridische term. Waarom schrijf je reïncarnatie en re-infectie, zoals je dat schrijft? Hij is rechttoe rechtaan en rechtdoorzee en heeft een rechttoe rechtaan aanpak (ook – minder goed – rechttoe-rechtaanaanpak). Van rattenkruid ga je niet dood, van rattenkruit wel. Quizvraag: eten rabbijnen ragout? Hij danste driemaal in de rondte. De rinoceros plette de rododendrons. Bij het Rijk horen onder andere rijksinstellingen en de Rijksgebouwendienst. In zijn rêverie maakte hij een grootse reverence. Ik haat dicteewoorden als 'resumé' en 'procedé'. Het schijnt dat de Rode Halvemaan de islamitische pendant (tegenhanger) van ons Rode Kruis is.
8.
De reuzenpanda was reuzeleuk.
Niet alleen die rekruut werd gerekruteerd. Reintje, het zal niet waar
zijn, is de verkleinvorm van Reinaert. Zeg maar: Reintje de Vos, goed
voor veel reinardieën. De gewone formule voor een officier van
justitie is dat hij namens het OM
(Openbaar
Ministerie)
de eer heeft te rekwireren … Bij cliëntgericht cliëntelisme staat
de clientèle (het
cliënteel), staan de klanten
centraal. Het après-skiën [ww.,
znw. après-ski] is een soort
afterparty, de
après-soleil is de aftersun en après tout is after
all, tenslotte, uiteindelijk. Wat is après coup? Achteraf
beschouwd!
9. Ze geneerde zich niet: sans gêne toonde ze hem haar hele santenkraam. Hoezo, safe sex? Zijn sabbatical werd gesaboteerd. Het schorem, het schorriemorrie, verstoorde de seance. Een sciencefictionroman beschrijft sciencefiction. Behoort 'schöngeisterei' tot het schoolduits? Hij deed nogal sceptisch over het antiseptisch zijn van de septic tank. De selfsupporting selfmade kerel leek in dat verhaal wel een selffulfilling prophecy. Welke sekse is het sexyst en heeft de meeste sexappeal? De sext is een muziekterm of een gebed in kloosters.
10. Een sjekkie heet officieel 'shagje'. Shawl en sjaal zijn toegestane nevenvormen. Een Palestijnse sjaal is een kaffiya [keffiyeh, kufiyyah,arafatsjaal, Palestijnse sjaal] oftewel mani. Hij was gechoqueerd (geshockeerd) en in shock. Hebben sjaslik en sjasliek echt een verschillende uitspraak? Nee, allebei ih/ie. De secretaresse liet de secretaire ongemoeid op Secretaressedag. De Siberische koude liet me siberisch. In de siderale astronomie vind je niks over sidderalen. Bij de oefenpartij verzorgde zijn eigen sidekick de side-out. Daarna gingen ze samen skûtsjesilen. Zeetongen stonden niet op het menu, sliptongetjes daarentegen wel.
11. Het smartengeld leverde een smeuïg verhaal op. Bij het radencommunisme spreek je er niet over, bij het communisme uit de Sovjet-Unie wel van Sovjetcommunisme. De steppingstone (de stapsteen) is de uitgangspositie. De badkamer lag er spic en span bij. Er zat een spinnenweb op het spinnewiel. Gebrek aan spin-off [bijproduct van een uitvinding] kan leiden tot spioneren en spionage. Dat laatste doe je ook met een spionnetje. Deze gerechten zijn onze spécialités de la maison.
12. Bij een status-quosituatie is er sprake van status quo. Strijk-en-zet werd er gesteggeld (gestecheld), maar nu was hij het gesteggel (gestechel) beu. Zijn vetkuif was vet cool, beter nog: supervetcool. Het stucplafond was gestuukt. Bij twijfel: vooral niet weifelen! Hoe ziet dat eruit: tandenknarsend knarsetanden? Hoewel tapa volgens Van Dale twee meervoudsvormen heeft, schrijven we toch eenduidig 'tapasbar'. 'De Dikke Drieduizend Dicteewoorden' [huidige uitgave: 5000!] verzuimt te vermelden, wat 'tarantinesk' is. NB Wikipedia: Quentin Tarantino is een filmregisseur (met veel geweldsscènes). De enig juiste schrijfwijze van deze hondensoort is 'teckel'. Hij deed zich tegoed aan wat hij nog tegoed had. Die tendensen (ook: z) waren duidelijk waarneembaar. De tseetseevlieg brengt de slaapziekte over.
13. Het schrijfwijzenduo 'turquoise' en 'turkooizen' onderscheidt zich in de uitspraak. De jaren dertig waren nog een tv'loos tijdperk. Wij, eenentwintigste-eeuwers, leven niet meer zoals in de middeleeuwen. Tzatziki is een Grieks gerecht. Een toost hoort bij drinken, een toast bij eten. Een tragédienne en een comédienne zijn antipoden. Ze moesten de tompouces (tompoucen) opzetten om de tompoezen (VD ook: tompoesen, tompouces, tompoucen) te kunnen eten (de beide vormen worden momenteel wel door elkaar gebruikt). Het woord 'transliteratie' vindt men in het Groene Boekje (ook tt – VD alleen één t!).
14. Die
bespreking was top secret. Hoe moet je te werk gaan bij het
tewerkstellen van iemand? Een tjiftjaf is een zangvogeltje (ook:
duimpje). Ze deden het samen,
tezamen. Wat is appetijtelijker: thuis- of schoolblijven? Hij
studeerde Teutoonse geschiedenis. Hoe spreek je tequila [tuh-kie-laa]
correct uit (het
is niet zoals bij camarilla)
[rie/ihl-jaa]?
Dat is ten enenmale (totaal)
onmogelijk. Hij bood de gestolen fiets andermaal (ten
anderen – tweeden – male) te
koop aan, zelfs ten derden en ten vierden male!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten