2674 Dictee zaterdag 16-04-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (545)

Dictee – dictees [2674]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 312, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (545)

1. De Hunnen zijn een nomadisch ruitervolk uit Mongolië. Die arme sloebers, geef de hunnen het hunne. Het hymen is het maagdenvlies. Mensen met zonderlinge gewoonten worden hyperboreeërs [H… zijn in de oudheid zekere Grieken uit het noorden] genoemd. Wat is dat akelig gevaarlijk, hyperlink! Hyperthymie is ziekelijke vrolijkheid. Hypogeusie [ui/eu] is afgenomen smaakzin. Hypo- en hypertensie zijn respectievelijk te lage en te hoge bloeddruk. Hoe schrijf je 'tekstverwerken' en 'wordprocessen'? Hij wilde me vernachelen [VD ook: vernoggelen] door met veel agressie het noodaggregaat te verdonkeremanen. Zijn dissidentie (het dissident-zijn) zal hem nog opbreken. Halfvol is even vol als halfleeg. Je kunt even goed evengoed schrijven als al met al. Het i-bankieren [internetb.] wordt steeds populairder. Internationaal heb je daarbij het IBAN (International Bank Account Number) nodig. Bij iaën breng je de kreet 'ia' [als een ezel] voort. De IAAF is de Internationale Amateuratletiekfederatie.

2. De IAEA is het International Atomic Energy Agency. Hij was nietzscheaan, grachtengordeliaan en Bonairiaan. Souvenirs met betrekking tot Heer Bommel worden bommeliana genoemd. De ib is in Nederland de inkomstenbelasting. Iatrochemie is scheikunde in dienst van de geneeskunde. De IBD is de inflammatory bowel disease (inflammatoire darmziekte), zoals colitis ulcerosa en crohn. De heilige ibis is de nijlreiger. Ibissen hebben wel een ibissnavel, maar geen ibisnavel. De Ibex-35 is de Iberian Exchange-35 (beursindex van Madrid). De IB-groep is de Informatie Beheer Groep [niet in wdb. – opgegaan in DUO = Dienst Uitvoering Onderwijs]. De (het)
iboga-alkaloïde heeft een hallucinerende werking. Het ibuprofen (acrylpropionzuurderivaat) is een pijnstiller. De locoburgemeester moest een ibs (inbewaringstelling) bekrachtigen. De ic is de intensive care en i.c. is in casu (in dit geval). Een icc is in België een internationaal cultureel centrum.

3. Een ichneumon wordt ook faraorat genoemd. Hoe schrijf jij IChThUS [Ièsous Christos Theou Huios Sōtèr, Jezus Christus, de zoon van God, (is onze) redder]? Een icarusblauwtje [zeker vlindertje] heeft geen icarusvleugels (nodig). Een ichtyoloog [viskundige] lijdt meestal niet aan ichtyofobie [vrees voor vissen]. Icing is een overtreding bij ijshockey. Hij stond bekend als mode-icoon. Een icosaëder is een regelmatig twintigvlak of een twintigvlak waarbij de twintig vlakken niet gelijk zijn, bijvoorbeeld het voetbalvormige molecule van fullereen. Arachidonzuur heet ook icosatetraëenzuur [vormt zekere hormonen]. Een ictus cordis is een hartpuntstoot [stoot bij elke hartslag tussen de 5e en 6e rib]. Een icterische huidkleur krijg je van icterus (geelzucht). Een ICT'er is een expert in de ICT (GB – toelichting ook wel: ict), informatie- en communicatietechnologie. Het ID is het intelligent design. Een id-baan is een instroom-doorstroombaan. Idealiter moest je drie liter drinken.

4. Dat binnen het CDA een ideeënstrijd woedde, is een idee-fixe. Ideeënarmoede is een ideeëloos begrip. Een idée reçue is een algemeen aanvaard begrip. Op de iden [idus, 15e, scheelt per maand] van maart werd Caesar vermoord. Op-en-top is identiek aan op end' op. We noemen in het bijzonder de ANWB-ideologie [oorspronkelijk: Algemene Nederlandsche Wielrijdersbond] en de nazi-ideologie [Hitler], naast de partijideologie, bijvoorbeeld uitgedragen door een
PvdA-ideoloog [NL: Partij van de Arbeid]. Hij wees op het idioom (het taaleigen) van de westerse poëzie. Id (of: hoc) genus omne is heel dat slag mensen. Een idist is beoefenaar van het Ido [kunstmatige wereldtaal]. Een idiot savant is iemand met het savantsyndroom (geestelijke stoornis bestaande in (uit) een combinatie van zwakzinnigheid met een extreme begaafdheid op een intellectueel of artistiek terrein).

5. De titelverdediger werd saved by the bell. Savoir-faire heeft als synoniem wereldkennis, savoir-vivre levenskunst. Een Savooiaard komt uit Savoie. Daar heb je in volkstaal geen savvie [verstand, vgl. savvy – bnw.] van. Savoureren (degusteren) is de smaak ten volle genieten. Het savonethorloge viel op het savonnerietapijt. Een sawaslang is een soort van python. De sawoe-manila is de sapotilleboom. De sazspeler ging onderuit. De saxofonist at Saksische leverworst (saks). SB is de tweeletterige ISO-landcode van de Salomonseilanden. Een ID-kaart is een identiteitskaart. Het Ied-al-Fitr is het Suikerfeest [en Ied-al-Adha het Offerfeest]. Het iepenloftspul [openluchtspel] wordt in de Friese buitenlucht opgevoerd. Een iepenpage heeft een witte W-streep. Je kunt beter niet eruitzien als de dood van Ieperen (of: Pierlala).

6. De Ierse Zee was nog ver. De ismaëliet nam de Jemeniet zijn lyddiet en yperiet af. De uitspraak 'zo niet onbewogen, dan toch onvervaard' stamt van Byron ('if not unmoved, yet undismayed'). Een ifo [intelligent flying object] heeft wel iets van een ufo [unidentified – vliegende schotel]. Het gebeurde ignaris omnibus, zonder dat iemand er iets van wist. Een ignis fatuus is een dwaallicht, de ignis sacer de kriebelziekte. De i-grec [schrijf dit met meer dan één letter!] werd geschrapt. I-ijzer schrijf je niet met een korte ei. Deze discussie is ijdellijk (vruchteloos). Geef mij naar een ijbot [platvis] of ijbuk [ijbokking] [VD: met koppelteken – is de ij een letter? 2020: zonder -]. De Maghrebijn was bijna-buurman van de Riffijn. De Grote IJsbarrière is een loodrechte muur van ijs in de Rosszee, het begin van de ijskap van de Zuidpool. Het ijs breken doe je met een ijsbreker of door toch maar iets positiefs te zeggen. IJselijk is afgrijselijk.

7. De minst bekende van de vier ijsheiligen is Mamertus. Bij blessures kan een ijskompres helpen. Bij het ruitertoerisme kom je ijslanders [IJ... kan ook] tegen. Een IJslandvaarder is een visser (of een schip). Hoe werkt de ijsmachine van Carré (kunstijsmachine)? De ijsselmoppen, daar lach je niet om; je kunt ze metselen. IJsselmeerpolder is een synoniem van Zuiderzeepolder. IJsspaat is een variëteit van orthoklaas [mineraal]. In de kleine ijstijd kwamen veel strenge winters voor. Een bekende sport is ijsspeedway. Curling heet ook ijswerpen, ijswol is zefierwol. De Noordelijke en de Zuidelijke IJszee zijn ijszeeën. Een verstuikte enkel kun je ijzen. Er bestaat ijzer-II en ijzer-III, missen we dan niet iets? En ook ijzer-7 en ijzer-8 bestaan! IJzeraluin is
ijzer-III-sulfaat, ijzerchloruur is ijzer-II-chloride. De IJzerbedevaart voert naar de IJzertoren in Diksmuide.

8. De IJzeren Man bij Vught is een uitgegraven poel. De IJzeren Hertog [2022 – met hoofdletters = de hertog van Alva] was een ijzeren hein en zelfs ijzerenheinig. De IJzeren Garde lag achter het IJzeren Gordijn. Het citroenkruid behoort tot de ijzerhardfamilie [grond]. De ijzerhart is zekere Surinaamse loofboom [lucht]. Een ijzerhouten tafel, is dat een contradictio in terminis? IJzerniobaat is columbiet, ijzeroer zodenijzersteen. De ijzerproef [zeker godsoordeel] was geen pretje. De ijzerstapelingsziekte is hemochromatose. Ikan bali is een Indonesisch visgerecht van makreel met een sambalsaus. De 'ik-en-jijsteek' is een naaistersterm [negsteek]. In de ik-roman kwam een ikstern voor. Hij schrok zich het ik-weet-niet-wat. De ileus is de afsluiting van het ileum (kronkeldarm; meervoud: ilia). Hij werd illico [op staande voet] ontslagen.

9. Ze bespraken een illusoire illusoriteit. Een iezegrim is een gewestelijke ijzerbijter. De ibadieten vormen een zelfstandige stroming binnen de islam. De ex- en import liep goed. Het IMEI-nummer staat voor international mobile equipment identifier-nummer (15-cijferig identificatienummer voor gsm's). De afkorting I.M.D.G. betekent: in majorem Dei gloriam. Imari is een porseleinsoort, imax oorspronkelijk een merknaam (image maximum, techniek waarbij een film op een wandvullend scherm wordt geprojecteerd). Het IMF [International Monetary Fund, Internationaal Monetair Fonds] is im grossen (und) ganzen een instelling die in Frage komt (het Duits kent hier niet: im – VD wel), wanneer een lening aan de orde is. De imitatie-Elvis dronk een cola-imitatie. Het (de) imitatorum servum pecus is de slaafse kudde van na-apers. Een imkerij heet ook bijkerij, niet te verwarren met een biker.

10. De immelmann is een figuur bij het kunstvliegen, een halve looping, gevolgd door een halve tonneau [rolvlucht]. Ooit of (te) immer? Welnee, nooit ofte nimmer [nooit en te nimmer]! Immergroen is altijd groen blijvend, altijdgroen. De immigratiedienst in Nederland is de IND, de Immigratie- en Naturalisatiedienst, geschreven volgens het donorprincipe. Een immortel is een lid van de Académie française … Dat kan dus een fransoos of een Française zijn. Een immortelle is een strobloem. Is die immunodeficiëntie aangeboren? Vraag het de immunoloog, die weet alles van antistoffen en auto-immuunreacties. '(Ab) imo pectore' betekent 'uit het diepst van zijn gemoed'. De i-mode is de internet-mode (techniek die het mogelijk maakt met een mobiele telefoon informatiepagina's op te roepen en te e-mailen).

11. Kan een tinus-aan-de-rekstok [kruisbeeld, ook: jan-an-de-lat] ook aan een vlaggenstok hangen? Tijdens een regenbui zie je de Regensterren [Regengesternte, Hyaden, sterrengroep bij de Plejaden] niet. Met musée de la rue wordt affichekunst bedoeld.