Dictee – dictees [2672]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 314, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (543)
1. In deze alinea verzamel ik Latijnse en andere vreemdtalige uitdrukkingen. Test uw vreemdetalenkennis: in omnem eventum (in alle geval), in omnia paratus (op alles voorbereid), in omni scibili (in scibilibus, op alle gebieden thuis), in originali (in het oorspronkelijke handschrift), in optima forma (geheel in de vereiste vorm), in (omnia) saecula saeculorum (tot in de eeuwen der eeuwen), otium (in otio) cum dignitate (in rust met waardigheid), in pectore (in het geheim), in pari materia (in net zo'n geval), in parenthesi (tussen haakjes), in pace (in vrede), in persona (in hoogsteigen persoon), in pleno (bij voltallige vergadering), in petto (voorgenomen), in perpetuum (voor altijd, vergelijk: perpetuum mobile), ad (in) perpetuam (rei) memoriam (te eeuwiger gedachtenis), in poculis (bij een drankgelag), in politicis (in de politiek), in pontificalibus (in feestkledij) en in posse (slechts potentieel aanwezig) en in esse (werkelijk bestaand). Hij kent alle ins en outs van het probleem.
2. U ziet het: één alinea volstaat niet. Hier volgt de rest: in puncto (wegens), in propria persona (in eigen persoon), in promptu (bij de hand, nee, niet: bijdehand!), in praxi (in de praktijk), in prima (in eerste aanleg), in prima instantia (in eerste aanleg), in probabili ignorantia (in te verontschuldigen onkunde), in procinctu (gereed), in procinctu mortis (bereid om te sterven), in puncto puncti (sexti, met betrekking tot het zesde gebod – kuisheid – alleen bij rooms-katholieken en lutheranen het zesde!), in quantum (voor zoverre), in quantum de jure (voor zover de wet het veroorlooft), in re (in bedoelde zaak), in real life (irl, in het echte leven – IRL = op motorrijtuigen Ierland), in reatu (in staat van beschuldiging), in residuo (als rest), in rixa (bij een twist), insalutato hospite (in allerijl, in grote haast, in aller haast, inderhaast), in salvo (behouden, gered), ins Blaue hinein (in het wilde weg), in se (in wezen), in sexualibus (de seksualiteit betreffende), inside joke (grap voor ingewijden) en inside story (verhaal volgens betrokkene).
3.
De inontvangstneming van de zending verliep niet geheel vlekkeloos.
Zippen is inpakken, unzippen uitpakken (van
bestanden). Een inquilien is een commensaal (kostganger).
INRI is de afkorting van Iesus
Nazarenus Rex
Iudaeorum
[opschrift bij kruisiging Jezus]. Er
zijn open, halfopen en gesloten inrichtingen. Een inrigged [met
dollen op de boorden] boot is
niet outrigged. Een inro is een zegeldoosje. Het tussenwerpsel
'insjallah' staat voor 'zo God wil' in de islam, zo Allah
wil. In-situvitrificatie is een milieuterm (in
situ: ter plaatse). Dat kun je
beter niet doen: in silvam ligna ferre (water
naar de zee dragen). De film werd
in slow motion afgespeeld. Hij betaalde in solutum (in
contanten, per cassa, à contant).
Zij was de schoondochter in spe van mijn broer. Ik bedoel Friesland
en in specie Leeuwarden. Instantkoffie is
kant-en-klaarkoffie
[kant-en-klaar, kant-en-klare].
Instant messaging (IM)
kan heel snel plaatsvinden. De organisatie was in statu nascendi.
Instore [bnw.]
reclame vind je in en rond de winkel. Federer won in straight sets.
Een muziekstuk kun je orkestreren. Instrumentvliegen staat gelijk aan
blind vliegen. Gij verdiende de kost in sudore vultus tui (in
het zweet uws aanschijns). Je
moet wel integros haurire fontes, uit zuivere bronnen putten.
4. Het intelligent design wordt afgekort tot ID, het intelligentiequotiënt tot IQ. Intensioneel (vergelijk: intentioneel) is van intensie (begripsinhoud) afgeleid [intentie = oogmerk, bedoeling]. De intensivecareafdeling verwijst naar de ic [ie-see], de intensive care. Een interactieve cd is een cd-i. Dat speelt inter alia inter amicos (onder andere onder vrienden). De morning-afterpil en het spiraaltje zijn interceptiemiddelen. Intercostaal is tussen de ribben gelegen. Hou eens op met die interessantdoenerij. Hij werd inter gladium et jugulum (inter pontem et fontem, op het nippertje) gered. Dat zei hij inter jocos et seria (tussen scherts en ernst). Vroeger was een interlyceale ontmoeting denkbaar. De Internationale is de benaming voor het algemeen werkliedenverbond, in 1866 door Karl Marx gesticht, de Tweede Internationale is de socialistische voortzetting daarvan (1889), de Derde Internationale is de in 1919 te Moskou gestichte communistische bond (Komintern) en de Vierde Internationale werd gevormd door de trotskisten. Een internetadres is een IP-adres [van: internetprotocol – vgl. TCP/IP waarbij TCP = transmission control protocol], internetbellen is voipen [met VoIP = Voice over Internet Protocol] of skypen [internetbellen met de software van Skype]. Inter pocula [onder het drinken van een glaasje] werden ze het snel eens. Je mag geen interrogatoria captiosa (strikvragen) stellen op een examen.
5. Hij leefde inter spem et metum (tussen hoop en vrees). Zij heeft mij dat inter vivos [bij leven] en dus niet bij testament nagelaten. Onder intimi mag je dat zeggen. In thesi generali [in het algemeen] was hij wel in de mood, zelfs in de (the) winningmood. Zij was into Lou de Palingboer (zijn echte naam!). We moeten zijn ongebreidelde eerzucht breidelen. Dat werd in totidem verbis (met zoveel woorden) echt wel gezegd. Dat werd alleen intra muros (binnenshuis) gezegd. Is en passant (e.p.) slaan (doen van een en-passantslag) in transito slaan? Het was intriest [vgl. in- en intriest], maar de intricaatste [netelig] boodschap moet nog komen. De introïtus is de antifoon met psalmvers als inleiding tot de mis, de introitus vaginae is de schede-ingang. Intuberen geschiedt met een canule [buisje]. De actie was door en door (intus et in cute – vgl. door- en doornat) geregisseerd. Hij was in utrumque paratus (op alles voorbereid), maar overigens een inutile pondus (een nutteloos mens). De auto was mij in usum (ten gebruike) gegeven. Hij kletste in vacuo [in het luchtledige]. Het was invidiae capax (benijdenswaardig) hoe ze het in vicem (wederkerig) eens werden. Echt: in vino veritas (in de wijn zit de waarheid).
6. Hij
wilde het bos invluchten. Met het nog niet ingevlogen toestel werd
hij het land ingevlogen. Ik was involved met [betrokken
bij] Lenie. Stuur de invoice
[rekening] maar naar kantoor. Er was
reden voor een vervroegde invrijheid(s)stelling.
Inzake uw bezwaar is er ter zake niets te melden. De vreugderoepen
klonken: io, evan, evoë [van
bacchanten]! Het Ionisch is een
dialect en ionisch is ionair (ionogeen
= ionen betreffende).
Geef hem maar wat ipecacuanhatinctuur, gemaakt van die kina-achtige
plant. Ze had een iPodduim (een
soort
RSI-aandoening
– repetitive
strain
injury =
KANS of CANS, zie elders; ook: ipodduim)
en dan scoort ze toch nog ippon [hoogste score
judo]? Zeg je het nu nog een keer ipsissimis verbis (met
precies dezelfde woorden)? Was
het al door het feit zelf (ipso
facto) beslecht of pas volgens de
wet (ipso jure)?
Irascibiliteit is prikkelbaarheid. Zou Irene kruimige irenes
[aardappelen]
gelust hebben? Irish coffee is sterke koffie met een scheutje
Ierse whiskey [dus
geen Schotse whisky] en slagroom. Irish stew is stoofpot van
vlees, aardappelen en groente.
7. De iron lady van de VVD is genoemd naar de Britse premier Margaret Thatcher. De nymfomane was irresistibel [onweerstaanbaar]. Ischemie is plaatselijke bloedeloosheid (en een TIA is een transient ischaemic attack). Er stond een Isisbeeld. Een isk is een internationale schakelklas. Een isd is een inrichting voor stelselmatige daders. Een ismaëliet is een nakomeling van Ismaël. Een islamobiel (niet meer in VD) ondersteunt het tijdig bidden. De ISO is de International Standardization Organization. Op isochimenen [lijnen op de kaart met gelijke winterkou] kan het behoorlijk koud zijn. De isoglossenmethode is de methode van dialectgeografische beschrijving met gebruikmaking van isoglossen [begrenst op de kaart een gebied met een zeker taalverschijnsel]. Een isohyeet gaat over neerslag, een isohypse over hoogtes boven zeeniveau. Isoniazide is een hydrazide van isonicotinezuur, een middel tegen tuberculose. Iso-octaan was vroeger 2,2,4-trimethylpentaan. Een isp is een internetserviceprovider. Een Israëliet is een Israëliër en een israëliet een jood. Met een hot issue bedoelen we hetzelfde als met een hot item. De Isthmische Spelen vonden om de twee jaar op de landengte (= istmus, ontleend aan het Latijn (isthmus) via het Grieks (isthmos)) van Korinthe (adjectief: Korinthisch) in Griekenland plaats.
8. Een gewestelijk rondreizende muzikant (een italiaan) zal vast ook weleens naar de italiaan, de chinees of de pakistaan gaan. Een italic (italiek) is een cursieve letter. Een italiaantje is een snelle (tekst)repetitie zonder kostuums of decor. Daarbij kan er best een Italiaantje als man of vrouw meespelen. Myositis is een spierontsteking en rachitis is de Engelse ziekte. Een itinerarium is een reisboek. I Tjing is een orakelboek met hexagrammen uit de Chinese filosofie. It's the spelling, stupid! Hoofd van de IT'ers is de IT-tsaar (sub lemma 'tsaar' – informatietechnologie). De iui is de intra-uteriene inseminatie (vorm van ki – kunstmatige inseminatie – waarbij het sperma direct in de baarmoeder wordt gebracht). Het iva (B.-N.) is een intern verzelfstandigd agentschap. De ivf-et is de in-vitrofertilisatie [in vitro vs. in vivo] gevolgd door embryotransfer. De Ivoorkuster zag hoe de ivoormeeuw over Ivoorkust vloog. Bestaat het Ivoren Kruis nog? Een ixia is een Engelse zwaardlelie. Het rad van Ixion is het beeld van een altijddurende marteling. Beseft u dit historische moment? VD is uit (althans: dit deel ...)!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten