Dictee – dictees [2434]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee 493 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (364)
1. Zijn mannelijk oir [oor] [afstammelingen in rechte lijn] deed niet altijd wat oorbaar is. In een notendop: die notenhouten tafel (oorspronkelijk gemaakt van notelaar = (ook) notenhout) is kuis [helemaal] verrot. Het is maar een klein nuanceverschil. Een obligatist zingt of speelt de obbligatopartij. Welke schrijfwijze prefereer je: 'regimetje' [sjwa uitspreken!] of 'regiempje'? De afkorting dav. betekent daaraanvolgend [en d.a.v. daaraan voorafgaand en dov. daaropvolgend]. Wanneer krijg ik de daarbij behorende versierselen? Ik vind 'daarentegen' een onlogisch gespeld woord. De daze [versufte] daas [brems, paardenvlieg] vloog rond. Dada [kindertaal: dag], opa! Bij de dagdieverij [lijntrekkerij] heeft hij gedagdroomd. Zo'n danteske hel [Dantes hel, de hel van Dante, Dantes inferno – zie De Goddelijke Komedie van Dante Alighieri – de Divina Commedia] wil je niet kennen. Hij was een dark horse [outsider] in de darkroom [voor vluchtige, anonieme seks]. Hij dartte, hij speelde darts, hij beoefende het dartsspel. Het world wide web [www] loopt al snel een data-infarct [vastlopen] op. De decumul [ongedaan maken van nevenfuncties] van al die cumuls [bijbaan] werd hoog tijd. Op de deelgenotenbijeenkomst kwamen alleen vrouwen. 2 mei is niet de Dag van de Arbeid. Gode zij dank, het slachtoffer zei 'dank' [of was het 'godzijdank?].
2. Het ene danseusetje [uitspraak: euze] stopte ermee, het andere ging door. De davvenende [bij joden: bidden] man werd niet gespaard. Zijn broer is daaraan debet. DDT (dichloordifenyltrichloorethaan) mag niet meer gebruikt worden. Het débouché [afzetgebied] van dit modeartikel wordt snel kleiner. Dit debutantenbal was alleen voor meisjes. Decadelang, decennialang gebeurde er niets. In het decembernummer werden de Decembermoorden [SR] herdacht. De delicatessenwinkel liep goed. Het demaskeren was één groot demasqué. Demarqueren is begrenzen, een demarcatielijn vaststellen. Dengue is knokkelkoorts. Hij had in zijn eentje het deskundigenrapport geschreven. De detente [politieke ontspanning] bekortte de spionnendetentie [gevangenhouding]. Ze droeg een schattig deux-piècesje [tweedelig mantelpakje]. Dat waren deugddoende complimenten. Mijn broer is deeltijdhoogleraar, zelf geniet ik deeltijd-VUT [vervroegde uittreding uit dienstverband]. Deze hyperlink deeplinkte (dieplinkte) direct naar het gewenste subartikel.
3. Bij deflecteren treedt deflexie [verloren gaan van buigingsuitgangen] op. Waar is onze defibrillator gebleven? Welke deiktische [ij] [aanwijzende] pronomina [voornaamwoorden] ken je? Let wel: deïsme [op de rede berustend geloof in een transcendente god] is iets heel anders. Hij walgde van degout [afkeer; het was dan ook degoutant]. De dekenfabriek begunstigde de dekenij (het decanaat, dekenaat). Zijn denkwijzenvorming ontging me geheel. Het ministerie [M indien specifieke instelling!] liet een depêche [bericht, ambtelijke mededeling, telegram] uitgaan. De depothouder beheert een depotje en heeft van alles in depot, en dépôt. Ik ben depri [gedeprimeerd]. Is tiendehalf dan niet gewoon vijf? Antwoord: nee, de tiende voor de helft, dus negenenhalf (negen en een half). Ik had een negen-en-een-half voor mijn proefwerk. De deputé [gedeputeerde] sloeg de eerste paal, zijn collega(-gedeputeerde) verzorgde de eerstesteenlegging. De drie derde(kaarte)n [drie, driekaart] waren – het zal niet verbazen – opeenvolgend. Het derwisje was een kei in bedelen. Ik wist ook niet wat een deservitor [deservant, waarnemend pastoor] was. De dienstdoende locoburgemeester was onbereikbaar. Hun dienst na verkoop(!) [BE: klantenservice] werkt perfect. Alle diergaardebezoekers hoorden het. De diodebuis kreeg spanning. De dioxine-uitstoot was verontrustend. Alle directbetrokkenen gingen akkoord. We gaan met direct mail [direct aanschrijven van potentiële klanten] werken, met een directmailactie dus.
4. Tijd voor de vrijdagse wasbeurt! De dieptepass kwam goed aan. Mijn diere Holland, ik hou van je. Het peloton zou het gat nog dichtrijden. In het diastolenritme zetten hartkamers en slagaderen uit (antoniem: systole – samentrekken). Alle OPEC-landen op een na hebben ingestemd met het voorstel. De OPEC is trouwens de Organisatie van de Olie-exporterende Landen [Organization of the Petroleum Exporting Countries]. Sommigen hebben een lat-, anderen een op-en-afrelatie. Onderdak krijgen is het begin van onder dak zijn. Een omphalos is een navelsteen, omfalitis is navelontsteking en onychitis is ontsteking van het nagelbed. We kennen Olympische Spelen, Olympische goden en olympische disciplines. Wat is het bijzondere aan het volgende rijtje woorden: beenloos, geheugenloos, gewetenloos, hersenloos, levenloos, meedogenloos, wapenloos en wezenloos [de woorden hadden al een n!]? De luiten [luitenant] speelden op hun mooiklinkende oeds (oets fretloze, elfsnarige Arabische luiten). In 'ootje-bot' zitten 3 o'tjes [weggevertje].
5.
De oersted is een eenheid van magnetische veldsterkte. Het is
oer-Hollands om te denken dat het Oerhollands ook op schrift gesteld
zou zijn. Oh la la (olala),
daar spelen ze oi [uit
de punk voortgekomen muziekstijl van de skinheads].
De officier van justitie (tevens
persofficier) betichtte de
minister van Justitie van klassenjustitie. Deze – een klassespeler
bij het librespel – echter ontkende in alle toonaarden. Het
offshorebedrijf [offshore
bedrijf]
was gespecialiseerd in offshore oliewinning
[offshoreoliewinning].
Uit Ofir (niet
meer in VD) kwam het goud voor
Salomo's tempel. Het ogam is het Oudiers alfabet. Het okapi-jong
bibberde. Er moet iets ophanden zijn: hij wordt op handen gedragen.
De door de staat beheerste oliemarkt leek veel op een oligopolie
[markt met slechts
enkele aanbieders – niet alleen olie!].
6. Om godswil, in jezusnaam, doe iets aan die omerta-achtige [zwijgen van maffialeden] clan. De onderuitgezakte ondervoorzitter somde de onderscheidenlijke mogelijkheden op. In de onlineshop [online shop] kon je een online woordenboek [onlinewoordenboek] bestellen. Ongles-bleus [+] zijn cultuursnobs. Oneiromantie [ee (t)s] is droomuitlegging. Hij zit weer te oneuzen [oneerlijk spelen]. Zullen we er maar een streep onder zetten, die discussie over het onderzetten van de Hedwigepolder in Zeeuws-Vlaanderen? Je kunt niet ongebreideld bij moeders brijpot blijven zitten. Volgens een on-dit [gerucht] is de onderwijs-cao rond. Een onyxen [van onyx] poema is gevaarloos. Het ontiegelijk ontraden plan was wel vol gevaar. Ontwaarde oordelen zijn in het onoorbare ons-kent-onscircuitje illusoir [slechts denkbeeldig]. Het augusteïsche [keizer Augustus] tijdvak duurde rond de vijftig jaar. Die cicero [12 punten = augustijn] heeft de augustijnhoogte. Een uitroep van verwondering over grote domheid is: o sancta simplicitas!
7.
Neem twee capsuletjes (de
sjwa is
voorgeschreven bij deze
uitspraak! – ook: capsuultje – Leidraad)
per dag. Hij doet zijn doctoraalexamen. Het stap-voor-stapstappenplan
sloeg aan. De dividivi is een West-Indische boom. Ook de doelgemiddeldeverschillen lagen net als
de doelsaldo's dicht bijeen. Met een djak [SR]
kun je de auto opkrikken. Djinns [goede
of boze geest] zitten tussen
mensen en engelen in. Een diasteem is een spleetje tussen de
voortanden. De dissidentengroep bestond
geheel uit vrouwen. 'Dittograffie'
is een typisch geval van dittografie(!).
Een dithyrambe was oorspronkelijk een loflied op Bacchus. In de
drive-in bekeken ze de film. Als dolle driesen gingen ze tekeer. Ik
hoef geen drie-in-de-pan, geef mij maar een appelbeignet. Rastafari's
[(aanhanger van
de) rasta]
dragen dreadlocks [dikke
strengen van ongekamd haar]. Het
castingbureau [toneelrollen
toebedelen] levert de juiste
dramatis personae
[lijst van
personen voor toneelstuk].
Het dagelijks aantal draaiuren [van
molens] is wettelijk vastgelegd.
In Drenthe kun je Drents drentenieren. Paarden kunnen best droes
[neus- en
keelcatarre met klierzwelling]
hebben.
8. Helaas is down [ziekte van Down, syndroom van Down, trisomie 21] wijdverbreid. De Dow-Jones(index) [al –] staat hoog. De doradepopulatie [goudmakreel, roodbaars] slinkt. Wie zitten er in deze douane-unie? Zijn jasje was double-breasted [elkaar bedekkende voorpanden en 2 rijen knopen]. De domineese [vrouw van] beviel. Leg dood die bal! Ga je nog meer donderspeechen/s houden? De grootspreker maakte zich er met een dooddoener van af. Hij was door en door gepokt en gemazeld. De door- en doorgoede brave borst had het niet meer. Wil je die twee shampoos voor me meebrengen? Er verscheen op de monitor een dropdown(menu) [rolmenu]. Droogzwieren? Ja, centrifugeren! De druïdedienst hoorde bij de oude Kelten. Terwijl haar man drukdoend optrad, was Els gewoon druk doende met de afwas. Klip-en-klaar: ze verdient deze prijs dubbel en dwars. In het bos was er een dryadenviertal [bosnimf]. Bols en die andere je-weet-wel maken allebei dubbelgebeiden (= jenevers). De ster Algol is de Duivelsster. De rioja [ch] is een Spaanse wijn uit het Ebrodal. Een riotgun [raa-juht-guhn goal, sproeier, schrootgeweer] is een vuurwapen.
9. Een caracal is een steppelynx, een caracole een wijngaardslak. De uitdrukking 'hij is ziende blind' is een voorbeeld van een oxymoron [met 2 tegenovergestelde begrippen]. Geef dat drankorgel maar een paitje [jenevertje] van mij. Pakoelie is geelharthout: een schoolvoorbeeld van hardhout? Leg uit het verschil tussen opgijnen [ophijsen met een gijn] en opgeien [zeilvaart: de schoten van een zeil door de geitouwen naar binnen ophalen]. Een opera buffa (opéra bouffe) is een luchtige opera met satirische elementen, waarin de zang met de dialoog afwisselt (ook: opéra comique). De ophicleïde is een voorloper van de tuba, en een eufonium is ook een koperen blaasinstrument. Een orfisme is genoemd naar Orpheus. Zou dat ook gelden voor de orpheusgrasmus? Ja. Is deze iPhone (evt. X erachter uitspreken als 'ten') wel ouderenproof? De ouden-van-dagentaal laat zich moeilijk verstaan. Een drôle de guerre is een phoney war [vreemde oorlog, schemeroorlog]. Is er voldoende knowhow [kennis]? Neodymium heeft atoomnummer 60 [en symbool: Nd]. Een soundbite is onder andere een kort geluidsfragment. De salus populi is het welzijn van het volk.
10. Als landen oorlog voeren, zijn ze oorlogvoerend. Petje af voor die oorkondekenner. Dat is toch niet oorbaar: hij is een notoire [twaar, toor] oirverwekker [oor]. Hoe zit dat ook alweer? Hij was de enige ooggetuige; daarom was zijn ooggetuigenverslag doorslaggevend. Opendoen is meestal de deur opendoen. Erop afkomen is erop afgaan. Bij de fiets en de tram moet je goed kunnen opstappen. Hij moest de fiets op stappen. Ik wil je niet opdrijven, maar pas op dat we niet de zee op drijven. Het boek van Johannes wordt ook het openbaringsboek genoemd. Een fles en een trukendoos kun je opentrekken, oude wonden kun je openrijten. Hoe schrijft VD GB? Antwoord: het Groene Boekje [groene bijbel, Woordenlijst Nederlandse Taal].
Geen opmerkingen:
Een reactie posten