Dictee – dictees [2446]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee 484 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (373)
1. De Dáil Éireann zal 10 à 12 dagen vergaderen. Wat is het verschil tussen een procedure en een procedé? Eigenlijk geen; beide in ieder geval: methode. De maître d'hôtel [chef bedienend personeel – vgl. ook: maître d’ – uitspraak: die] wil coûte que coûte [koste wat kost] in een tête-à-tête [gesprek onder vier ogen] met me converseren over de belle époque [culturele en mondaine leven in West-Europa rond 1900]. Het kind blètte. In de doe-het-zelfzaak stond een kruidje-roer-mij-niet [plantje, ook: snel op de tenen getrapt iemand]. In deze straat belden we huis aan huis aan. Sociaalpsychologisch betekent: volgens de sociale psychologie. De algemeen secretaris was civiel ingenieur. Hij heeft Baskisch-nationalistische opvattingen. Het mama's-kindje kreeg een McDonald's-maaltijd. De oudpapierprijs [van oud papier] daalt. De meester-opzichter beschikte over een meesterbrein. De zaak-Profumo [persoon] is heel bekend, de zaak Portugal minder. Als je drank haalt, moet je blijven ademhalen. Drie( )kwart van de bevolking weet wat de driekwartsmaat is. Hoelang [tijd] regeert koningin Beatrix nog? Juist: tot en met 30 april 2013, zo weten we nu! Rodekool (GB ook: rode kool) en groene kool (GB ook: groenekool) eet iedereen, wittekool (GB ook: witte kool) eet ook de Van Dalelezer. De doe-het-zelver haalde bakzeil.
2.
A-priorische kennis [is
a priori en die] berust niet op
ervaring. Beid uw tijd [archaïsch
met dt].
De tijd verglijdt. We verwachten de gebenedijde kersttijd. De
Jodentaal is het Jiddisch (Jiddisj),
het Jodenduits. Een jocrisse is een (figuurlijk)
uilskuiken. Driemaal is Jodenrecht (scheepsrecht).
Een Joodse jongen wordt minachtend jodenjongen genoemd. In
Jodenmoppen worden vaak jodenstreken uitgehaald. Een ixia is een
Engelse zwaardlelie. Fayalobi's (Ixora
macrothyrsa) zijn sierheesters.
Hoe izabelgeel is een goudizabel? De iui
is de intra-uteriene
inseminatie
[in de
baarmoeder]. De jahilia is de
voorislamitische era. Steunend op hun jakobsstaf tuurden ze naar de
Jakobsstaf (de
Gordel van Orion). De
jansky is de eenheid van
radiostraling (symbool: Jy). In zijn jacquet
repareerde hij meerdere jaquemarts [geen
cq! – staand figuurtje dat, mechanisch
bewogen, de uren op een klok slaat].
Een Japannees is gewoon een Japanner (een
jap ook – scheldwoord). Een
jarl was een [Noorse,
Deense] zeeroverhoofdman . Het
je-ne-sais-quoi is eenvoudigweg het
ik-weet-niet-wat. Hij managet,
managede, heeft gemanaged.
3.
Worden jarretellengordels nog gedragen?
Irascibiliteit is prikkelbaarheid. De inzittende wist dat het er niet
in zat. De normale spoorwijdte is een krappe anderhalve meter. Je
moet 'irrecusabel' [onwraakbaar]
niet verwarren met 'irrefutabel' [onweerlegbaar].
Isoniazide [middel
tegen tbc], is dat isocyanide?
Nee. Het cumeen is het isopropylbenzeen.
Heb je jouw ismeverzameling nog uitgebreid? Hij was kennelijk 'poor
but honest' [arm
maar fatsoenlijk]. De Isthmische
Spelen(! –
istmus = landengte) zijn niet de
Pythische Spelen. De roos werd geït [geraakt].
Een jab [dzjèhp]
is in de vechtsporten een punch. De Jakobsdag
is gewijd aan de Heilige Jacobus
[Sint-Jacobus].
Oma had nog een jakobakannetje (genoemd
naar Jakoba van Beieren) in huis.
Geef hem nog een jajempie [jenever]!
De jaïnisten [godsdienst
India] zijn streng ascetisch. Het
jaconnet is een soort mousseline. Iemand die alsmaar 'ja en amen'
zegt, mag je [met
de nodige fantasie en dichterlijke vrijheid]
een
ja-en-amen-zegger noemen. Zijn de doyen en de doyenne
de oudsten van een gezelschap, de doyenné du comice is een
geelbruine, zoete en sappige handpeer. Jalonneren is afbakenen
(afpalen: met
stokken).
4.
De scala caeli is de jakobsladder, een trap naar de hemel. Weet je
niets van de Fins-Oegrische talen? Dan moet je finoegristiek gaan
studeren! De vierde adventszondag is zondag rorate (naar
'rorate coeli desuper'
– archaïsch – 'dauwt
hemelen, uit den
hoge'). Jamu is een mengsel van
traditionele Javaanse geneesmiddelen. Jali's zijn griotten
(volksvertellers)
in Afrika. Griotjes zijn dropjes. De jakobieten zijn aanhangers van
het monofysitisme [Christus
alleen de goddelijke natuur, niet de menselijke].
Een janjaweed is een lid van een gewapende Arabische militie in
Darfur. De volgende begrippen kent iedere speller: gummi-jas,
bijectie [een-op-eenrelatie
tussen de elementen van 2 verzamelingen],
vanille-ijs, beijverd, college-uitstapje, geuit, sproei-installatie
en kopiist. Maffia-achtige Oekraïners (niet:
Oekraïensen!) spreken onderling
Oekraïens. Hij werkt in de
auto-industrie of zoiets. Drink jij soms
decafeïné [deca,
decaf, decafé]? Een
preëminente(!)
wijn is boven andere voortreffelijk. Een 'a', 'e', 'o' of 'u' levert
voor een 'j' geen klinkerbotsing op: acajouolie, azulejo [blauwe
tegel van aardewerk, Moren, Spanje],
project en decujus [BE
(juridisch):
erflater]. Zing een wiegelied
[ww.]
voor het wiegenkind [znw.].
5. Het jokari is een balspel. Stupéfait [stomverbaasd] toonde hij zijn stupefactie [ee]. In het e-mailverkeer geldt de nettiquette. Een marquee [ie] loopt over het beeldscherm [marqué op toneel, marque = merk, fiche]. Hij woont in Klein-Mokum [Rotterdam]. Wat meet een ammeter [ampères, de ampèrage]? Hoedt u zich [ook: hoed u = hoed uzelf] voor amoggers [asielzoeker met onacceptabel gedrag], naffers [allochtone jongere uit Noord-Afrika], nuggers [NL: werkzoekende die geen recht heeft op een uitkering, niet-uitkeringsgerechtigde] en naggers [met normafwijkend gedrag]! Koffie? Je zult eraan toe zijn. Een četnik is een Servische nationalist. We hebben gesudokud [oe – VD, GB], sommigen hebben één sudoku'tje [GB, VD] opgelost, anderen meerdere sudoku's. Toppers bij dictees: studentenzwangerschap, agentenuniformrokje en docentenopleiding (m/v) [èhm-vee]. Een spinnewiel [ww.] vol spinnenwebben [znw.].
6.
De crisis is eerst geëscaleerd en daarna gede-escaleerd. Word
niet boos: hij was immers gewetenloos en
stateloos. Kun je je haiku's voorstellen
waar het woord 'directory's' in voorkomt? De accountmanager brunchte
met de technical sales manager en de CEO
[chief
executive
officer,
president-commissaris]. In
een demi-john [dame-jeanne,
dameraan, grote mandfles] gaat
veel wijn. Wat
rock-'n-rolde ze schattig! Wat valt je op bij
pullover, countdown, breakdown, feedback en playback, als je die
begrippen vergelijkt met lay-out? Ontbreken
koppelteken! Wat is er bijzonder aan Engelse werkwoorden als
golfen, briefen, leasen en bridgen? Verleden
tijd met t
en/of d!
Ik heb gisteren geskatet en gepaintballd. Is dit het
BuZa-gebouw
[ministerie
(gebouw –
niet instelling!)
van Buitenlandse
Zaken]
? Hij verblijft in een Guinese (ook:
Guineese) havenstad, of als er
maar een is: Guinees [geen
apostrof] havenstad? Een kleine
jongen is een jongetje.
Geef mijn eau de toiletteje eens aan,
wil je? Er staan heel wat FAQ'jes [fahk]
[als
initiaalwoord: FAQ'tjes]
op de website. De Vinex'er – uit een van de Benelux-landen –
arbeidt als
StuBru-medewerker. Wat is een toneliste? Antwoord:
toneelspeelster!
7.
In dit dictee mogen niet ontbreken het KB
(Koninklijk
Besluit),
de Mammoetwet (Wet
op het voortgezet
onderwijs –
WVO niet in
wdb.), de VUT
(vervroegde
uittreding)
en het MAP (Mestactieplan).
Een beagle is een jachthond. Het Zuiden wil meer ontwikkelingshulp
van het Noorden. Zij sprak Plat-New Yorks. Hij sprak on-Nederlands,
maar oer-Engels. Kaatsen, die oud-Friese sport, werd in deze
publicatie in het Oudfries beschreven. De tale Kanaäns is typische
protestantentaal. Grieks-orthodox is iets anders dan
oosters-orthodox. Het Europese Parlementslid
en het Italiaanse parlementslid konden
het met elkaar wel vinden. Je kunt roomser zijn dan de paus (plus
royaliste que le roi), maar geldt
dat ook voor de Heilige Maagd en de Heilige
Thomas (denk aan
Sint-Thomas en de Heilige Salarius)?
De havoër deed zijn
havo-examen, de vwo'er zijn vwo-examen. Een
herenakkoord is een gentleman's [ook:
e = mv.]
agreement. Hoezo antifeministisch? Ga je duimendraaien?
8. Het jus [oe] avocandi is de bevoegdheid van een staat om buitenlandse onderdanen op te roepen voor de dienstplicht. Het van oorsprong Franse begrip jouïssance omvat het vruchtgebruik (vergelijk: action de jouissance). Het journey's end hoeft niet het eind van de wereld te zijn [wel van de reis]. Een liedje bij Shakespeare zegt overigens: journeys (mv.!) end in lovers meeting (reizen eindigen met de ontmoeting der minnaars). Een joyeuse entrée is een feestelijke inkomst. Judith is een van de Bijbelboeken, door joden en protestanten als apocrief, door katholieken als deuterocanoniek beschouwd. Met jumelles [mv. – toneelkijker] kun je beter op het toneel kijken. Is er veel verschil tussen jump-'n-jive en rock-'n-roll? Vast wel. Je mag niet jokkebrokken [ww.]. De gejojode jongen met zijn geshampoode haar was helemaal dizzy. Zijn jolie-laides nu wel of niet aantrekkelijk? Zeg het maar. De evangelist droeg het liefst jezusnikes [jezussandaal, jezusslipper, open sandaal]. De jonge turken willen verandering. Een jonquille is de sterk geurende (voor de rekkelijken ook: sterkgeurend naar analogie van: sterksmakend en sterkriekend) gele narcis, de gele tijloos.
9.
Joechei, hé joh, waar blijven nu al je jeux
de mots [woordspelingen]?
De joik is een bekende Laplandse zangstijl. De anastatica is de
jerichoroos, de roos van Jericho. Een hamburgerbaan heet tegenwoordig
mcbaan (mcjob).
Een jobber jobt, hij klust bij. Sinds 2008 kun je partijen
cohenniseren: verzoening teweegbrengen tussen strijdende partijen
door met hen om de tafel te gaan zitten. (niet
meer in VD – Job Cohen, indertijd bgm. van Amsterdam).
De geheadhunte jobhopper jobhuntte later zelf. De kleine man zal wel
weer Joppie zijn. De jarige job gaf een puike party. Hij had op zich
een dead end job [baan
zonder perspectief], maar vond
toch weer een ander en nieuw leuk joppie. Monnikengeduld
is jobsgeduld. De leviathan is een mythisch monsterachtig waterdier
[nijlpaard?]
in de Bijbel. Ninjakredieten (no
income, no
job or
assets)
worden niet meer verstrekt. De epifyse of pijnappelklier speelt een
rol bij het
dag-en-nachtritme. Naast emancipatie
[vrijmaking van
iets] kennen we ook de empathie
[inlevingsvermogen]
en de sympathie [medeleven].
Het prince-de-galles is een zeker wollen weefsel. Een aprilvis =
aprilgrap (eenaprilgrap
= 1
aprilgrap).
10. Het monachisme is het monnikenwezen. Een mokasen is een mocassinslang. Neofyten zijn planten. De jantjes-goddome vloeken bij alles wat ze zeggen. Heerste aan het cour de père Duchesne [hof van Jan Vlegel] de ziekte van Duchenne [kortweg: duchenne = erfelijke spierziekte jongens, dood op 15 jaar] al? Een jansalie is een droogstoppel. De uitroep 'jasses marante' komt van Jezus, Maria en Anna. De ja- en nee-stemmen hielden elkaar in evenwicht: een patstelling ontstond. Een jan-weetal is een wijsneus [een lijsje-weetal ook], een jan-doet-al een willoos manusje-van-alles. Een japonaiserie is een japannerie. De manager managede zijn bedrijf heel goed.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten