2421 Dictee zondag 10-10-2021 (1) dictee Dictee van de dag (357)

Dictee – dictees [2421]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 500 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (357)

1. Krokodillen zijn squameus [schubachtig; squama = schub]. Sede vacante betekent dat de pauselijke stoel onbezet is; een sede-vacantist (een samenstellende afleiding!) erkent de zittende paus niet. Bij squaredansen voer je een squaredance (quadrille – carrés van 4 paren) uit. Een sneaker [ie] is een sportschoen en een sneakpreview is een voorproefje (van een film). De soenna [levensregels] vult de soera's (hoofdstukken van de Koran) aan. De Hadith [inhoud; boekwerk = hadith] is de overlevering van aan Mohammed toegeschreven uitspraken en handelwijzen. Helpen sonjana's [klimmende aardbei: hangend gekweekt] bij het sonjabakkeren [dieet van Sonja Bakker; soms heb je dan een sasdag (niet in wdb.) – schijt aan Sonja Bakker]? En ook voor somnambule [zoals een slaapwandelaar] dikzakken? Met somoni's betaal je in Tadzjikistan [TJS]. Bij de Sont [bij het Kattegat] moet ik altijd aan een zeestraat denken (een sond dus). Een soho is een small office home office [thuiskantoor]. Een sollwert is in de meet- en regeltechniek een streefwaarde. Bij de sledetocht was de gesleede [ww, sleeën; ook: geslede, ww. sleden] afstand een recordafstand. Hebben wij nog slivovitsj [pruimenbrandewijn]? Groot slem komt voor in een grandslamwedstrijd [vgl. grand-prixwedstrijd]. Het Slotfeest [8e dag – afsluiting Loofhuttenfeest = Soekot] is een joods feest. Joepie, geslaagd!

2. Jouw smartelijke smartenkreet heeft ons bereikt. Bij het Sluise onderonsje waren alleen Sluis' inwoners aanwezig. Er was smörgåsbord [buffet met koude gerechten] met smörrebröd (GB ook: smørrebrød – roggebrood plus). Er is met die ski's geskied. De sinksenbloem [pinksterbloem] bloeit niet altijd met Sinksen (het sinksenfeest, Pinksteren). Komt sloeharing uit het Sloe? Nee, uit Scandinavië. De oude snorrenbaard (hij drinkt uit een snorrenkop!) hield niet van snorrepijperij. Snobby is gewoon snobbish (snobistisch – als een snob = would-bekenner – streepje zou wel handig zijn – van kunst en cultuur). Een sniper [scherpschutter] kan beter geen snip ophebben [dronken zijn]. Ik snap niet goed wat het spelletje snip-snap nu precies inhoudt [tien- of twaalfmaal 4 gelijke kaarten]. Sobstory's zijn tranentrekkers. Het was een gesocializede bijeenkomst. Hij goot de sodaoplossing door de sok [verwijd uiteinde van een buis]. Hij is
soi-disant [zogenaamd] een geleerde. Prins Bernhard droeg altijd filets (filettes, beide niet in wdb., betekenis: anjer). Een sovereign [Engels gouden pondstuk] wordt ook wel als soeverein aangeduid. Over de sousafoon (tuba, genoemd naar Sousa) ontstond veel soesa [drukte, ophef]. Softa's studeren aan een medresse [islamitische hogeschool]. De wind was zuid ten oosten (afkorting: Z.t.O.).

3. Een fits is een scharnierpen. Hij betert als scharrebier op de tap [het wordt hoe langer hoe slechter met hem]. De gewone scharrelaar [vogel] is slanker dan de kerkkauw. Als je schathemeltjerijk bent, ben je schat- en schatrijk. Kaas schaven is figuurlijk bezuinigen [de kaasschaafmethode]. Met scheel kijken (scheelzien) wordt niet het scheelzien van de honger bedoeld. Waar wordt calciumwolframaat gevonden [lemma: scheeliet]? Internet: Zweden. Een beeldenaar is een soort beeltenis. Na scheep gaan ben je scheeps. Op dit Kompas (ook: Scheepskompas, sterrenbeeld – Pyxis) kun je onder de zuidelijke hemel varen. Het scheepswant hing af langs de scheepswand. Het nationale scheermes (Frankrijk: de guillotine) was niet het scheermes van Ockham [Ockham's razor – in de wetenschap: zo weinig mogelijk aannames doen: parsimonie met de s van simpel]. Rond de Scheldestad vindt men Scheldegotische en Schelderomaanse sporen. Crag is schelpgrond en scag is Surinaamse heroïne. Naast de schepenwet [schepenen!] is er een schepenbesluit, niet te verwarren met de Schepenwet [NL], die over de Raad voor de Scheepvaart gaat. Een schelmenroman is picaresk [als van schelmen].

4. Conchiglie [kohn-kie-lie-juh/jee] is schelpjespasta. Schepper of schipper naast God? Perspicaciteit is scherpzinnigheid. Een ostracisme is een schervengericht. Tactel [ah èh] is een synthetische stof voor sportkleding. In het souterrain werd de sous-vide [bnw.: langzaam gegaard in een vacuümverpakking en daarna snel gekoeld] maaltijd gereedgemaakt. In de souter [psalter, psalmboek] staan souterliedekens [berijmde psalmvertalingen]. Een spanjolet (espagnolet) is een draairoede, spagnolet is flanel. De spillebeen repareerde de spillenwervel. Bij ballet worden vaak spitzen gedragen. Spinnakers (GB ook: spinakers) zijn ballonfokken. De sorbe is de vrucht van de sorbenboom. Met spelt kun je brood bakken, een speld kun je horen vallen. De spetsnaz [alf] was een sabotage-eenheid in het Russische leger. De scheuchzeriafamilie is die van de moerasplanten. Ascorbinezuur is vitamine C, helpt tegen scorbuut (scheurbuik). De scheutisten danken hun naam aan Scheut (plaats Anderlecht, kloosterorde). Zijn schicksalsstunde [noodlotsuur] kwam.

5. Onder (op) zijn schiebaart [mombakkes] was zijn baard nog te zien. Hij dronk schiedam [jenever] en kreeg ook nog een schiedammertje [laatste restje uit de fles]. Het eiland van de grijze monniken (Schieringers) is Schiermonnikoog. Is dit om op te schieten of om op te schieten? Een geldschieter zal geldschieten. Het schietspel is een zeker volksspel [met computer]. Een trompe-l'oeil is een schijnbedrieger. Bij een inderminneschikking wordt alles in der minne geschikt. Dat is mijn Schild [sterrenbeeld Scutum, noordelijk halfrond, vgl. Schilder – Pictor, zuidelijk halfrond] bij de navigatie. Het OPS (organisch psychosyndroom) is de schildersziekte. Thyroxine is het schildklierhormoon, ontsteking van de schildklier is thyreoïditis. Hij schildpadt het leer [er als een schildpad uit laten zien].

6. Doe je schillerhemd [hemd met schillerkraag, liggend open] maar aan. Een schimmelnagel krijg je door onychomycose. Jaja, een derdehandstakel [derdehand, ook: derde hand] kopen uit de derdehand [derdehands]. Hij reedt [reder] mee aan dat schip en kan voor vijf miljoen het schip in gaan. De skûtsjeschippers [oe Friese tjalk] gingen op de vuist. Bespreek het Oosters [afsplitsing Grieks-katholieke kerk] en Groot Schisma [met paus te Avignon]. De schizo(freen) had ook nog een schisis [lip-, kaak- of gehemeltespleet]. Schizo- [gespletenheid van gemoed] en cyclothymie [manisch-depressieve psychose] zijn antoniemen. We hebben de omstreden spreker geschoend [met schoen(en) bekogelen]. Dat was dus in feite schoenwerpen. Cirage is schoensmeer. Mijn spreekbeurt gaat over de schone-bij-dage en -nachte (niet meer in VD – purperwinde (dagbloem) resp. nachtschone – wonderbloem, jalap). Het schoentje lap is het slofje-onder [ook: slofke jagen: een slof gaat de kring rond]. Een schöngeist is een estheet, een man van smaak en esprit. Mijn schoonvader is mijn behuwdvader. Gisteren hebben we gesudokud [oe] (GB, VD). Gaan we vandaag weer sudokuen? De hare krisjna's zijn volgelingen van een door swami Prabhupada gestichte sekte (genoemd naar de godheid Sri Krisjna). Een stanza is een stance (een couplet, een strofe).

7. Staagjes aan is langzaamaan. Sommige statelozen hebben wel een statenbijbel. Schrijf je status quo met of zonder koppelteken? Sommige gebiedsdelen hebben een status aparte. De kerstster (niet de
ster-van-bethlehem – [GB]! – campanula) is de poinsettia. Een stère is een wisse (kuub, kubieke meter, in symbolen: m³). Stercoraal of stercorair is fecalisch, je weet wel. De term 'spyfi' komt van 'spy fiction'. Wat is het mantissendeel van een decadische logaritme [¹⁰log 200 = 2,3010 – mantisse 3010 en wijzer (wijzergetal, logaritmewijzer) 2]? Manou [oe] is gladgeschuurd rotan. Ook in dit markizaat was er een marquise (en ook een markies?). Een martialartsfilm gaat over oosterse vechtsporten [martial arts]. Wat is de betekenis van 'masjallah' [GB: zo God wil, islam]? Een matelotje [oo] is een hoed, een marte/ikootje een aap. Mazout [oe] is stookolie. Doe jij al aan m-bankieren [mobiel, per telefoon]? Bij het maatslaan moet je de maat slaan. Hij had machiavellistische [op duivelse wijze sluw] trekjes. Zonder minor [mindere, jongere] kan er geen major [grotere, oudste] zijn. Je vraagt dit al ten vierden male (tweemaal is ten anderen – tweeden – male, eenmaal ten enenmale).

8. Deze drie Maltezers hebben elk een maltezer(hond). Ze noemen de Mechelaars vaak maneblussers. Het manegepaard werd kreupel. Hij verdwaalde in het mangrovebos. Mani's zijn geblokte Palestijnse omslagdoeken. Ondanks de manmeersituatie konden ze niet winnen. Welke klassen omvat de middle class? We hebben gemidgetgolfd (gemidgetgolft). Wat ben jij een miese [bang, ook: miesj] vent, zeg! Een mihrab is een gebedsnis. Waar zijn er nog mijnwerkersstakingen? Een mikwe/a is een ritueel joods bad of badhuis. De meestbiedende zal het meest bieden. Een megille (megila) is een joodse wetsrol [niet de inhoud ervan!]. In de mêlee werd hij meteen gefêteerd [feestelijk onthaald]. Zij wilde melissethee. Waar in de Bijbel staat 'mene tekel' [Daniël 5:25 – gewogen en te licht bevonden]? Hij had ménière (de ziekte van Ménière – draaiduizelingen, oorsuizen = tinnitus – geen meningitis = hersenvliesontsteking). Menthol is het hoofdbestanddeel van pepermuntolie. Zou Mentsjov [niet in wdb.] weten wat mensj (vernederlandste vorm van 'mentsj' – Jiddisch/j) is? Een goed, integer, rechtschapen mens! De merengue is een dans en de meringue een gebakje van schuimdeeg. Een mesdjid is een moskee.

9. De rois fainéants waren de nietsdoende (vadsige) koningen onder de Merovingische koningen. Zelfs hun scramasaxen [zwaard met één snede uit de Merovingische tijd] gebruikten ze kennelijk niet. Een ayeaye is een vingerdier. Wie is jouw klassenleraar? Wie won de wedstrijd tussen BN'ers en BV's? Bij tai-chiën beoefen je het tai chi. Ik tai-chi, jij tai-chiede, wij hebben getai-chied. Zijn tai-chibewegingen moeilijk te leren? Dat ad-hocbeleid [ad hoc = meteen, ter plekke] houdt geen stand. In zijn blootje nam hij een blowtje [marihuanasigaret]. Hij las over Star Wars (sterrenkrijg) en een sterrenet (reinette – appel). Sthenisch [krachtig, vitaal] nam de arts, die vaak een stetson [hoed] droeg, de stethoscoop ter hand en hoorde dat het wel op een stent [om vernauwing bloedvat op te heffen] zou uitdraaien. Een st(j)elp is een stelphoeve. Was dat stijfvloeken van haar op die stijfbevroren plas nu echt nodig? De Stoomwet beregelt het stoomwezen. Drie struise [krachtig, stevig] struisen [struisvogels] werden gevangen. Een sturmia [oe] is een groenknolorchis. Een suddendeathgoal is allesbepalend. De reprise [heropvoering] was een succès fou [daverend succes]. Is succinct [beknopt] succulent [sappig, vochtrijk]? Nee, dus.
Sint-Nicolaas' paard steigerde op de steiger. De stegomyia is de gelekoortsverwekker. De ster van Bethlehem [VD; NBG: Betlehem] is de Kerstster, de poinsettia daarentegen de kerstster. Stichomythieën zijn passages in een drama [om en om gezegd].