2441 Dictee vrijdag 22-10-2021 (1) dictee Dictee van de dag (369)

Dictee – dictees [2441]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 488 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (369)

1. Dit kind is geëcht. Een rugbyer rugbyt. Twee baby's huilen harder dan één baby'tje. Laten we nou wel wezen: 'ani' [enk.: anus, aars, poepgat] klinkt toch beter dan 'anussen'? De Parijse apacheclan [straatbandiet] was apetrots op de nieuwe leden. Bij de meervouden van 'apocope' [3 stuks!] steekt VD weer de kroon. Hij kreeg een apoplectisch insult [beroerte]. Bij de antitheseconstructie ging er iets mis. De antitoxinewetgeving komt eraan. Pas op: niet er aankomen, je mag er niet aanzitten. De antraciete materie zag er zwartgrijs uit. Niet te geloven: een antroposofencongres voor alleen onze vrouwelijke vakgenoten! Waar staan de afkortingen adv [arbeidsduurverkorting] en atv [arbeidstijdverkorting] voor? De Arboraad ziet volgens de Arbowet [wet op de arbeidsomstandigheden, BE: ARAB] toe op de arbodienst. De aprilse, maartse en meise buien komen er weer aan. Is parkinson [de ziekte van Parkinson] een voorbeeld van apraxie [niet kunnen handelen; zenuwen en spieren intact]? Een beetje. De arabisering van die Parijse stadswijk staat me niet aan. Apsissen (absides) vinden we bij een kerk, abscissen [x-coördinaat = horizontaal, antoniem: ordinaat = verticale y-coördinaat] meestal in een coördinatenstelsel.

2. In Artis bedacht ik dat het meervoud van 'ars' [kunst] 'artes' is (en dus van 'ars moriendi' [de kunst van het sterven, m.n. als boektitel] 'artes moriendi'). Sommige Arnhemmers kunnen zelf goed koken, maar die arnhemmers [GB, aardappelsoort] kun je zelf goed koken. We hebben deze winter nog geard [met de ar, slee]. Arrowroot is zetmeel. De AROB was de Wet Administratieve Rechtspraak Overheidsbeschikkingen. In de winter zijn er vaak vierschansentoernooien. Geef eens een archetypevoorbeeld. Wat is dat arduinen [van blauwgrijze kalksteen] kasteel mooi! Door de droogte werd er een hectaretoeslag gerekend, nee: geen arentoeslag [VD – lijkt fout – wel ook: arenlezer, GB n/s, dus aretoeslag, GB en VD bij hectare wel n/s en dus hectaretoeslag – 2021 GB en VD: are en hectare, beide + n/s]. Deze argotsprekende [dieventaal] argus [bewaakt iets argwanend] met haviksogen lijkt me wel geschikt voor het journaille. Daar heerst een aride [droog, dor] klimaat. De ariërs zijn blanke
niet-Joden en de Ariërs zijn Indo-Germanen. Een voorbeeld van een armada [grote oorlogsvloot] is de Armada [1588, Filips II naar Engeland]. Zo is een armageddon [reuzenstrijd, wereldbrand] genoemd naar de Bijbelse plaats Armageddon [daar verzamelen de demonen zich in de strijd tegen God]. De armlengtemaat is vrij onnauwkeurig om echt mee te meten.

3. Het is tijd voor de asladenlediging. Hij nam een apc'tje, een aspirinetablet [mv. s]. Met assetmanagement wil je snel rijk worden [hoog rendement]. Karin was associee [VD alleen associé] in deze vennootschap. Deze Surinaamse volksvertegenwoordiger is tevens Assembleevoorzitter. Alle ascendenten [verwanten in opgaande, rechte lijn] hadden een ascendant [sterrenbeeld bij geboorte]. De artdirector [grafisch ontwerper] had iets met de art-decostijl [van de art deco]. In Suriname weten ze wel wat de ASFA (niet in wdb. – Associatie van Surinaamse Fabrikanten) is. Het trivium omvat grammatica, dialectica en retorica en het quadrivium muziek, aritmetica, geometrie en astronomie. Samen vormen die de artes liberales, de (zeven) vrije kunsten. Bij een artesische [door eigen druk omhoog] put hoef je niet te pompen. De artisanaal [ambachtelijk] bereide wafelen/s smaakten heerlijk. Een artisanale bakker = een warme bakker. De dames Froukje en Sjoukje vormden het artiestenduo. Waar zijn de arterieklemmen [slagader]? Asthenie is krachteloosheid, astringent is zuur (gezegd van wijn). Nadat hij omgebouwd was, veranderde zijn functie van attaché in attachee. Is dat nu die audio-cd [met geluid]? De studie mo Nederlands (mo-akte, mo A/B-akte Frans) was in trek.

4. Na die bde [bee-dee-ee] [bijna-doodervaring] vertoonde hij een duidelijke attitudeverandering [mv. n/s]. Wie is de auctor intellectualis [geestelijk vader] van al dit fraais? Zowel bij de tienkamp als bij de (vrouwen)zevenkamp kun je een atletentitel behalen. Wat zijn de autotypekenmerken van een hatchback [vijfdeursauto]? De au pairs (het waren au-pairmeisjes) waren even weg. Wie kan hier auralezen [fijn-stoffelijk of vluchtig omhulsel]? Sarcoïdose is een
auto-immuunziekte, vroeger de ziekte van Besnier-Boeck (ook wel: Besnier-Boeck-Schaumann, allemaal niet in wdb.). De
Aussie-Engelssprekenden herken je zo. De autocontrolepatrouille was weer op pad. Bij de autocross hebben we geautocrost. Het Avondland is de Occident, het Morgenland het Oosten, de Oriënt of de Levant. Venus staat zowel bekend als Avond-, Morgen- en Dagster. De axolotl is een Mexicaanse salamander. Lachebekjes zijn moderne e-mailicoontjes.

5. Hij was gauw geraakt, maar ook snel lichtgeraakt. De EHEC-bacterie [enterohemorragische E. coli] doet veel kwaad. Met je smartphone ('smartfoon' staat niet meer in VD) kun je wordfeuden (ww., ook wordfeuten: wordfeud spelen) [wuhrt-fjoet]. Een occupyer heeft zich aangesloten bij de beweging Occupy. Het letsen is deelnemen aan een plaatselijk ruilhandelsysteem zonder geld (LETS staat voor Local Exchange Trading System). Bij het paardrijden kent men de steilsprong. Ze lagen lepeltje-lepeltje, in de lepeltje-lepeltjehouding (lepeltjeshouding). Tussen luchtgekoelde motoren kon hij door de luchthapper (windhapper – door de patrijspoort) lucht happen. Met haar loutrejas [otterbont] aan was ze outre-tombe [postuum, na de dood] nog een schoonheid; pikante vorm van outreren [overdrijven]?

6. Het outro [au] [laatste maten muziekstuk] was majestueus. Heeft dit museum echt de hele Lucebertcollectie? Een lorkenboom [lariks] is geen sporkeboom [zwarte els, vuilboom]. De lombaardse (lombardse) zag het lombards hoen tussen de lombardse bonen lopen [Lombardije]. Het liveoptreden [live optreden] van C in het live-tv-debat [live tv-debat] was matig; een live pornoact (livepornoact) zou wellicht meer succes hebben. Zijn loafers [schoen – instapper] glommen (en hijzelf ook). De comicus was niet vies van af en toe een litotes [overdrijving: zo gek nog niet ...]. Lees jij Lloyd's-lijst [scheepvaart] dan niet? Ook mammelukken [soldaat van een Egyptische ruitermilitie] kunnen benigne [goedaardig] en maligne [kwaadaardige] tumoren krijgen; ze kunnen zelfs een petit mal (absence) krijgen. Het boze oog wordt soms met malocchio, soms met ograi aangeduid (vergelijk: ograikraal). Hij schreef een light verse [lichtvoetig] over de nieuwe lightrail [tram, metro]. Zij vochten lijf aan (ook: om) lijf in het lijf-aan-lijfgevecht. Ze vormde een zeer ongewenste kruising tussen een lijsje-weetal [weet alles beter] en een lijsje-albedrijf [ook: albed(r)il – bemoeit zich met alles]. Je kunt extreem linkse (extreemlinkse) ideeën hebben,
links-extremistisch zijn en lid van een extreem linkse (extreemlinkse) partij. 2011 was een jaar van likmevestje.

7. De linkerhelft [linker helft] van het voetbalveld is het linker gedeelte [linkerdeel]. De meeste limbo's komen uit Limbabwe [schertsend: Limburg]. Ajax is dit jaar zegerijk en dat heeft zegenrijke gevolgen voor de clubkas. Hé, gebruik jij lipgloss [lippen laten glanzen]? De
kind-uit-het-water-haalster was de lionne du jour [held van de dag]. Een links-links [niet meer in wdb.] breiwerk ziet er regelmatig uit. Hoe is het linneaanse [Linnaeus – biologie] systeem te karakteriseren? Lobbyen is een kwestie van lobby's. Een llanero [herder] bewoont de llano's [uitgestrekte boomloze (gras)steppe, m.n. in Zuid- en Midden-Amerika]. De loddenvisserij tref je in Finland aan. De decadische [= met grondtal 10 – deca] log log van 10 miljard [tien tot de tiende] is 1. Moet je 'losschroeven' los schrijven? Nee (GB, VD). Is Uub ununbium [112, tegenwoordig: copernicum – Cn], Uun is ununnilium [110, tegenwoordig: darmstadtium – Ds]. Het badstof negligeetje (badstoffen negligeetje, badstofnegligeetje) paste net niet. De badmodefolder [mv. s] was pas uit. Waar is de badgehouder [naamspeldje]? De reclamebabe [mv. s] trok veel bekijks. Volgens mij komt babi pangang [geroosterd varkensvlees] niet van een babiroesa [hertzwijn]. Er heerste daar een babylonische spraakverwarring. Ik schenk je klare taal en een bare [contant] munt [Dat is een zeugma of syllepsis.]. Baantjerijden kunnen we allemaal. De afkorting bc. is van 'baccalaureus'. Dat pas verschenen boek is populair.

8. 'BA' achter de naam staat voor bachelor of arts (geen dokter …). Geschikte dicteewoorden zijn: baghera (welpenleidster), chimaera (entbastaard), ciguatera (visvergiftiging), directklaarcamera, habanera (Cubaanse dans), madera (wijn), nomenklatoera (de communistische partijbureaucratie), sjoera (raad van wijze mannen – moslimwereld) en sub littera (onder de genoemde letter). Let op het verschil tussen 'baksis' [SR: extraatje] en 'baksjisj' [fooi]. Ik koop mijn brood altijd in die bakkerij-patisserie. De balladezanger [mv. n/s] struikelde. Is balletje hooghouden [voetbal] hetzelfde als balletje-balletje [balletje, bekertjes]? Nee. Van ballonvaren, bankdrukken en bandstoten kennen we alleen de infinitief. De balustradebeschoeiing [mv. n/s] kon hem maar net houden. Het bandopnameapparaat [mv. n/s] gaf de geest. Die bandbreedte- en banddiktedefinitie [beide mv. n/s] zullen wel duidelijk zijn. Het weer is nog barder [GB, VD ook: barrer] dan gisteren. Hij basede [ee cocaïne] geregeld. De baronessenvereniging [GB, VD] floreerde. Bezitten zij veel knowhow?

9. Bij nazi-Duitsland was er sprake van een echte nazistaat. Een macroseisme [ij] is een zware aardbeving. De maglev is de magnetische levitatie. De magnanieme [grootmoedig] grootmoedigaard vergaf de pusillanieme [kleinmoedig, laf] verrader. Bij de bierbrouwerij is de maische het bierbeslag. Bij budo betekent 'maitta' zo veel als 'ik geef op'. De macarena is een Spaanse solodans. De term 'machicoulis' [voor pek, ook: mezekooi, mezekouw, werpgang] komt uit de middeleeuwse vestingbouw . De macwaardebepaling [maximaal aanvaardbare concentratie] is niet altijd eenvoudig. De machiavellisten mogen gewoon burgers vermoorden voor een hoger doel [de staat]. Bij een lymfoedeem worden de lymf(e)vaten geobstrueerd [gehinderd]. Lyssa is hondsdolheid en maäravim (enkelvoud: maäriev) zijn joodse avondgebeden. Lusinghiero of lusingando is (muzikaal) vleiend. Lyddiet (meliniet, denk aan DDT – maar dat is niet plofbaar) en lydiet (kiezellei) worden vaak verward. Ik kreeg van mijn amante [minnares] een makartboeket [gedroogde bloemen en grassen]. Het schip is losgeslagen en het behang is alweer losgegaan. Dit is een losstaand [maar aaneengeschreven] feit.

10. Louisine is een andere aanduiding voor madapolam [katoenen stof]. De loucheste van de drie pikte de louis d'or [oude Franse gouden munt, met een waarde van 10 tot 24 franc] in. Die lulleman [vervelende babbelaar] werkte bij de brandweer en was daar lullenman [bestuurt de lul = straalpijp]. Het koeterwaals heeft mogelijk iets met Chur en het Reto-Romaans te maken, maar is beslist geen Luikerwaals. Een luidsprekende telefoon zal luid klinkend zijn.