1034 Dictee woensdag 21 dec 2016 (1): dictee Oefendictee december 2016 (13) √ x

Dictee - dictees [1034]

Oefendictee december 2016 (13)

1. Bij winkelskijken stat je [ww. statten], meestal in een groot- of kleinsteeds stadje. Bij het atten at je met een adje = ad fundum [het in één keer leegdrinken van een glas]. Vergelijk: quatten is met een quad rijden ... [quadden mag ook!] Heb je de klemtoon bij asafoetida [duivelsdrek = plant, waaruit specerij] goed en spreek je wel een 'ee' uit? Kan die aso [asociaal(tje)] het aso [algemeen secundair onderwijs] wel tot in de puntjes verzorgd opschrijven? Hij schopte met zijn bootee [laars] tegen haar booty [VD, achterwerk] Al eerder geweest: het is
2- à 3-duimsgat (VD, lemma walmgat, maar 2-à-3-duimsgat kan ook – Taaladvies). Verder moet je schrijven: 2-duims gat of tweeduims gat,
2 duimsgat of twee duimsgat. Mijn nieuwe boek vient de paraître [zojuist verschenen] – veroorzaakte een va-et-vient [komen en gaan] van kopers. De sm-adepten [sadomasochisme] waren gek van plasseks. Owrukuku's [oo-roe-koe-koes] zijn uilen of lanspuntslangen [ook: labaria's]. Wie is de overallwinnaar van het dictee? Of heeft die een overal(l) gewonnen? Mooi, die orkestrale klanken! Mijn oudoom, oud-burgemeester, vertelt graag oudbakken moppen. Orgeade is een drank (amandelpers). Een orb [af­wij­king van een exact as­pect,
uit­ge­drukt in gra­den] komt voor in de astrologie en organza is een weefsel van doorzichtige zuivere zijde. De or
[ouder/ondernemingsraad] kun je niet zomaar op z'n janboerenfluitjes opzijschuiven. Een ovonde is een ovale rotonde. 

2. De opt-in en opt-out: toestemming om [bv. per e-mail] benaderd te worden en dat ook re kunnen stoppen, opting-in [en opting-out]: deelnemen aan en terugtrekken uit collectieve (bedrijfs)regelingen. Laten we snel ter zake komen: jullie mogen onverrichter zake terugkeren. De oorlogsmoeë naties wilden niet na de Hongerwinter [specifiek 1944] nog een hongerwinter [algemeen] riskeren. De Oostinjevaarders kwamen met sterke verhalen terug. Een openluchtbad bevindt zich in de openlucht, openhaardhout in de open haard. De opendagcommissie organiseerde de opendeurdag
[open dag, open huis - VD opendeur, znw. BE, aaneen]. Met een open mind ben je open-minded, opensourcesoftware komt uit een open source. Op punt stellen leidt tot een oppuntstelling, ook voor iemand met een opruststelling [op rust stellen]. Oehoe [tw., ook znw.: uil!], ben ik in beeld? De niet-zoekgeraakte spectators [toeschouwer, persoon] zijn terecht gekomen [nadruk]. Heb ik iemand ontriefd? Bij dat biljarten moet je om en om stoten: een soort van om-en-omvolgorde dus. Ze schreeuw(d)en omstebeurt. Zij zouden eraan onderdoor gaan: de tegenpartij kon rustig onderuitzakken en raakte helemaal ontstrest. Een ojief is des timmermans [profiel, halfhol en halfbol], een ogief des bouwmeesters [boog van een kruisribgewelf]. Als je een project op on hold zet, staat het in de onholdstand = stil [zie onderaan bij *].

3. Een obi is een Japanse gordel of een katoenen sluitband bij een judopak, een obus een granaat, die obuskraters veroorzaakt. Een officina is een werkplaats in een apotheek of boekdrukkerij
[bnw. officinaal; officinalia zijn apothekerswaren]. De zege was voor de onzen, voor wie 30 onsen (ook: onzen) chocola beschikbaar waren
(30 ons ... was). Een onsbelang is een buurtwinkeltje [SR]. Ik heb toen een nadrukkelijk appél [schieten maar! - hier bedoeld als nadrukteken!] op jullie gedaan! Ik probeer zo weinig mogelijk aan de tekst te veranderen en zo veel mogelijk de context in acht te nemen. Hier nog wat moeilijk te traceren woorden uit GB: biná = (Papiaments) hert, buní = (P.) tonijn, doño = (P.) baas, eigenaar, meester, forsa = (P.) kracht, sterkte, kurkuru = [SR] mand op de rug via een hoofdband, gaita (P.)
= soort populair kerstlied, gaito (P.) = (Arubaans) haantje, ook: sierplantje met op een hanenkam lijkende bloem, her(i)heri = [SR] eenpansgerecht met bakkeljauw, hetzen = een hetze ontketenen, hòmber = (P.) man, kerel, vent, drecheren [sj] = repareren en cautal [uitspraak: tjau-tahl] = een populaire liedvorm voor mannen.

4. Een amadine is een prachtvink [bandvink]. De hoorn van Amalthea is de hoorn des overvloeds. Die jongelui spelen amandelhockey [huighockey, tongzoenen]. Amaxofobie is wagenvrees en een Amazigh is een Berber [mv. A/Imazighen]. Kan het ook zonder al die ambages [mv., omhaal van woorden]? Is er een amber alert [via massamedia bij verdwijning of ontvoering van een kind]? Zij is een ambetante [vervelend, wrevelig, prikkelbaar] tante. We kicken op [enthousiast worden van] ambient [psy­che­de­li­sche house­mu­ziek zon­der beat]. Ambras [drukte, poeha, ruzie] wordt ook wel met embarras aangeduid. Ambtenaren zijn goed in [schrijven van] ambtenarees. Ambushmarketing [bij of rond een door de con­cur­rent ge­spon­sord evene­ment] lijkt niet zo fris. De ame is de atomaire massa-eenheid. Voor ons  ben je een âme de boue [verachtelijk wezen]. Met het amerikaans worden de duurste merken sumatratabak aangeduid. Zo'n amfibrachys [drie­let­ter­gre­pi­ge vers­voet met   ⌣  –  ⌣  , kort-lang-kort] vind je in amfibrachische verzen. Wat is een amfiprostylos? Een Griek­se tem­pel met al­leen aan de voor- en ach­ter­kant een zui­len­rij! Een amortisseur is een schokbreker. Een veelgebruikt middel is amoxicilline [veel­ge­bruikt type pe­ni­cil­li­ne]. In de amphigouri [nietszeggend gedicht dat wel goed klinkt] kwam een amperbroekie [g-string] voor.

* Taaladvies, vraag 1291, met keurmerk: samenstellingen van Engelse woorden met als laatste deel een Nederlands woord of een Engels woord dat in het Nederlands gebruikelijk is, worden in principe aaneengeschreven: junkmail, callcenter, businessclass. Dat geldt ook voor samenstellingen waarvan het eerste deel een woordgroep is van een bijvoeglijk naamwoord en een zelfstandig naamwoord of van twee zelfstandige naamwoorden. Voorbeelden: heavymetalband, socialprofitsector, businessclassticket. Ook Engelse woordgroepen waarvan het eerste woord een voorzetsel is, zoals on demand en in company, worden in samenstellingen ermee helemaal aaneengeschreven. Voorbeelden van zulke samenstellingen: ondemanddienst, atrandomaanpak, incompanytraining, inserviceopleiding, athomegevoel.

Correct: athomegevoel [2025 OK], bywirebesturing [niet meer aanwezig].

GB heeft (nog) wel: fly-by-wirebesturing. Lijkt correct: voorzwtsel niet voorop.