0537 Dictee woensdag 04 mrt 2015 (5): dictee Ditjes en datjes (26) √

Dictee - dictees [0537]

Ditjes en datjes (26)

A. Ballon d'essai (proefballon) had al geen meervoud in de eVD, maar is nu in de oVD helemaal geschrapt. Zo had avant-corps in de eVD ook nog het meervoud avant-corpsen, maar dat meervoud is nu in de oVD verdwenen … Het lemma zelf staat er overigens nog wel in. 2020: beide mv.-vormen goed!
 
B. De NTU meldde, dat de conclusie 'koffiezetten' wel in GB en 'theezetten' niet – dus moet je 'thee zetten' los schrijven, in het dagelijks leven niet de juiste conclusie is. Naar analogie moet je echt 'theezetten' schrijven, temeer (des te meer) omdat zulks wel in VD staat. Dat bij dictees wellicht andere regels en redeneringen worden gevolgd, staat daar los van. Waarvan akte.
 
C. Was een kadodder vroeger (eVD) een uit het nest gevallen vogeltje, een klein of onbenullig persoontje of (spottend) een klerikaal, nu (oVD) zou het (Belgisch-Nederlands, spottend) een aanhanger van een christendemocratische partij zijn. Raar!
 
D. Sjing-boem, pats-boem en knots-boem zijn tussenwerpsels, met 'rats boem' is het iets anders: daar is 'rats' volgens VD een bijwoord, in dit geval bij 'boem' en daarom schrijven we het los. Let ook op retteketetsjingboem, tussenwerpsel, klanknabootsing van een 
trompet en aanduiding van de fanfare. 2020: rats-boem ook met koppelteken!
 
E. Een heel gemene: ik-weet-niet-wat, ik-weet-niet-waar,
ik-weet-niet-hoe en ik-weet-niet-wie zijn znw. Echter: ik weet niet welke (kant het uitgaat) is 'gewoon' een bnw. en dat schrijven we dus los!
 
F. Er staat een paar schoenen op de gang in het hotel. In dit geval zijn het er beslist twee en wel een linker- en rechterschoen die bij elkaar horen. Er staan een paar schoenen in de keuken. In dit geval gaat het om een aantal schoenen (2 of meer) die niet per se bij elkaar horen!
 
G. Aantal. Het aantal bezoekers was verrassend groot. Zo'n zin met 'het' staat altijd in het enkelvoud. Bij 'een' kan het allebei. Een aantal ouderen ging(en) uit wandelen. In dit geval kun je 'aantal' vergelijken met 'groep'. Als er een bnw. voor staat, meestal enkelvoud: een groot aantal leerlingen was afwezig (nadruk op aantal). Maar ook: een aantal leerlingen waren aanwezig (nadruk op leerlingen). Zie verder ook: https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/16 - 2020 OK!
 

H. Wil je ook nog weten hoe het met 'groep' zit, kijk dan op https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1247 - 2020 OK!