Ditjes en datjes (30)
A. In het Nederlands en Engels worden meerdelige samenstellingen aaneengeschreven: lange afstand, maar langeafstandsloper (loopt een lange afstand, een lange afstandsloper is een lange man) en grand slam, maar grandslamtoernooi. Voor vreemde talen geldt dat niet, dan komt er een koppelteken: grand-prixtoernooi (grand prix),
shish-kebabtent (shish kebab), ad-hoccommissie (ad hoc) en a-capellakoor (a capella), nextbestoplossing (next best, Engels),
haute-couturewinkel (haute couture, Frans, andere taal) en minimalmusicuitvoering (minimal music, Engels). Iets dergelijks geldt voor zogenaamde samenstellende afleidingen: halve finale en halvefinalist (Nederlands), xiang qi en xiang-qi'er (speler van het Chinese schaakspel). Bij werkwoorden kun je ook wel van samenstellende afleiding spreken (denk daarnaast ook nog even aan lol trappen en loltrapperig): tai chi en tai-chiën (niet zijnde Nederlands of Engels) en high tea en highteaën (Engels). Let op: bij back-uppen kun je dat zo niet uitleggen, want back-up had al een koppelteken, voor après-ski en après-skiën geldt dat ook. Weer een ander geval is
jij-jouen (zie ook jijen en jouen, niet 'jouwen' dus), waar 'jij' en 'jou' verwisseld kunnen worden. Als uitsmijter en een
vreemde-eend-in-de-bijtwoord het voor een niet-Fries grappige werkwoord aaisykjen: (Fries, zelfs geen frisisme): bij wijze van vermaak zoeken naar kievietseieren (kievitseieren) en deze liefst niet meenemen. Het is zelfs verboden, tenminste dit jaar (2015).
B. In vervolg op een eerdere kwestie: de NTU deelt mij mee dat het nieuwe GB waarschijnlijk het woord Wmo-raad zal bevatten. 2020: klopt!
C. U aller vermoede waarheid is juist: ik ben een fervente
ditjes-en-datjesverzamelaar. Let op: 'ditjes en datjes' is los!
D. Ik vond 3 treffers op '*nelle*': méthode traditionnelle = productiemethode van mousserende wijn buiten de champagnestreek, waarbij de wijn op de fles een tweede gisting ondergaat, quenelle = balletje, worstje of 'omgekeerde Hitlergroet' en secret de Polichinelle = publiek geheim. De rest eindigt dus op '*nel*', zoals à titre personnel en crime passionnel.
D. Wat schrijf je aaneen met 'volgend' (gezocht naar '*volgend*'): achtereenvolgend, daaraanvolgend, daaropvolgend, eerstvolgend(e), hiernavolgend, naastvolgend, navolgend. opeenvolgend, opvolgend en volgenderwijs. De rest moet dus 'los' zoals daaruit volgend(e).
E. Weer zo'n gemene wijziging: haloumi (Cypriotische kaas) heet sinds 2009 halloumi [GB, VD]!
F. Nog iets raars bij VD: als je 'handclap' als zoekopdracht geeft, krijg je niet het lemma 'slow handclap' te zien, m.a.w. je moet het volledige meerwoordige lemma intypen, om dat te zien te krijgen. Van Dale, dat moet toch beter kunnen? Doe *handclap*! Dat werkt!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten