2885 Dictee zondag 28-08-2022 (1) – dictee Dictee van de dag (679)

Dictee – dictees [2885]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 178, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (679)

1. Koningsbergen heet in het Duits Königsberg en ter plekke Kaliningrad [beide niet in VD]. Een Piemontees (It. – niet in wdb.; dat is ook een taal! T.adv. ook: Piëmontees = Ned. – niet in wdb.) komt uit Piëmont (Ned. – niet in wdb.; T.adv. ook: Piemonte = It. – dat wel in VD), net als de asti spumante [mousserende wijn]. Wat is het drukst beëethuisde dorp van Nederland? Zet die trendy slowfoodtrend door? De gevolgen van de post-11 septemberbeurscrisis merken we nog steeds. ‘Herberg’ is een simplex, maar ‘jeugdherberg’ is een compositum. Opvallend was, hoe beregoed de beren in de aangekledeberenshow omgingen met hun berengoed. Het Brielsche Gat is een bekend zeegat.

2. Bij het afscheidnemen moet men afscheid nemen. Anderhalve liter melk past vrij precies in een anderhalveliterpak. Op Allerheiligen vieren we allerheiligendag, op Allerkinderen allerkinderendag (en op
Onnozele-Kinderen de onnozele-kinderendag). Toen de zon op zijn allerhoogst stond, werd de Allerhoogste aanbeden. De Allerheiligenvloed vond plaats in 1570. De lambert is een in Amerika wel gebruikte eenheid van lichtsterkte (L, la).

3. L-histidine en L-tyrosine zijn aminozuren. La Deutekom en la Callas zijn beroemde zangeressen.

4. Hoeveel la's [lade, laden, lades] heeft deze kast, of is er maar één laatje? Zijn laadklep kon heel wat verstouwen. De lading ging vergezeld van een cognossement (VD ook: connossement = vrachtbrief). De laadlijst of cargalijst wordt samengesteld uit de stuurmansreçu's, die soms maar reçuutjes zijn. De lage landen bij de zee worden ook wel Lage Landen genoemd (vergelijk ook: laaglanden). Als iets laag bij de grond is, dan is dat laag-bij-de-gronds. De ulo stond voor uitgebreid lager onderwijs [vgl. mulo, m = meer]. Ook nu nog zijn er laaggeïndustrialiseerde landen. De volle laag krijgen is ervan langs krijgen. Een ligplaats te naaster lage is op de naastbijzijnde geschikte plaats. Schrijf je dichtstbijzijnde en naastbijzijnde echt aan elkaar? Ja. Het was ten naaste bij drie uur (lopen). Hij had al een aardig laagje gelegd [heeft al heel wat gegeten], toen de parfait, de bevroren mousse, kwam. Wat laagohmig is, heeft een lage impedantie. Was er sprake van halfstammen of laagstammen?

5. Die hoogvlieger at voortdurend roeryoghurt en zocht aanhoudend spijkers op laagwater [vitten] (GB in toelichting ook wel los).

6. De laars van Italië is het Apennijns Schiereiland. Deze laten waren horigen oftewel halfvrijen [met onroerend goed in gebruik]. Met deze late Pasen werden ze vrijgelaten. De STER-reclame [GB, VD: Ster] voor het Belgisch-Nederlandse laatavondjournaal brengt weinig geld in 't laatje. Pakken we de vroegmis of gaan we naar de laatkerk [laatmis]? Laatst heb ik hem nog gezien. Een heel bekend schilderij is het Laatste Oordeel van Michelangelo. Hij was in de laatte [te laat].

7. Het labadisme was een piëtistische beweging. Jij labbekak [bangerd, is labbekakkerig], jij schijtlaars! De labberdoedas komt uit het Duits en is schertsend een oorveeg. De m is een labiaal oftewel lipletter. De ch is een gutturaal (keelklank).

8. De eerste maandag in september in Amerika is Labor(!) Day, D-day is totaal iets anders. In Engeland is Labour de partij van de labour. De labrador-retriever is een hond en ontstaan uit een kruising.

9. Met een labret in zijn lip [piercing] keek hij naar de labroïden [lipvissen] in het aquarium dat naast de fraaie labrum [zekere bak of vaas] stond.

10. De Lacedaemoniërs (niet meer in VD) leefden spartaans en hadden het Spaans benauwd. Hij was pastoor van de Christus-Koningparochie in Schaarbeek. Ik heb me krom en ziek, kortom halfdood, gelachen.

11. Het leek wel een lach-of-ik-schietshow [lach of ik schiet]. De kookaburra is een lachvogel. La città eterna (urbs aeterna) is de Eeuwige Stad, de stad Rome, het eeuwige Rome. Een laconiek antwoord en Laconische keramiek voeren terug op Laconië. Lacrimoso, smartelijk klagend, nipte hij aan de lacrimae christi, een donkerrode wijn.

12. Je hebt macrocyclische lactonen [enk. lactoon – werkzame stoffen in bepaalde diergeneesmiddelen tegen wormen in vee] en een lacton [chemie] is een interne ester van een hydroxycarbonzuur. Bij lacunaire amnesie heb je een geheugen als een gatenkaas, niet als een olifant dus. De ladder Jakobs heet ook wel jakobsladder. De tallyman is de ladingcontroleur. Het Ladinisch is het Reto-Romaans van Zuid-Tirol. De taalnamen Ladino en Judezmo zijn synoniem [op het Castiliaans – vgl. Sevilla – gebaseerde taal van nakomelingen van Sefardische Joden die in 1492 uit Spanje werden verdreven]. La dolce vita [het goede leven] was aan de historische Lady Chatterley wel besteed (haar leven was welbesteed). Haar echtgenoot was de gelaedeerde [de benadeelde, de beledigde]. Het LDPE is lagedichtheidpolyethyleen. Een woofer is een lagetonenluidspreker, een tweeter is die voor de hoge tonen. De lagunestad is Venetië. Een lahar is een modderstroom. Wat is het verschil tussen laisser-aller, laisser-faire en laissez-passer? Geef die (rode) meekraplak eens aan. Pijpjes-lak zijn kamerplanten; ze lijken op een pijp(je) lak [zegellak]. Hij hield een lakenvelder, een lakenvelder rund. De lakh was de rekenmunt in voormalig Brits-Indië. Het LAKS is het Landelijk Aktiekomitee Scholieren. Het gaat maar zozo, het gaat maar lala. Hij was verbijsterd, van 't Lam Gods geslagen. Van Agnus Dei [voorstelling van het Lam Gods] dus? Welnee!