Dictee –
dictees [2700]
Vragen en
opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee
OUD 295, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee
van de dag (562)
Bijbelboeken
(vindplaatsen zelf opzoeken!)
(1)
1.
Genesis (1).
Zij werkten in het zweet huns aanschijns. De duivel wordt ook
aartsleugenaar genoemd. Abrammetje [A!]
spelen is trachten zich te redden door de halve waarheid te zeggen.
De oude Adam kan bovenkomen, maar je kan hem ook afleggen. Het is
niet goed dat de mens alleen zij. De
Sefarden (VD ook:
Sefardim,
GB ook: Sefardiem)
moet je niet verwarren met de Asjkenazim
(VD, GB ook:
Asjkenazi's, Asjkenaziem).
De Euromast is zo hoog als de toren van Babel (die
werd niet afgebouwd vanwege de(!)
Babylonische spraakverwarring).
In dat parlement is het een compleet Babel. In datzelfde parlement
heerste een babylonische spraakverwarring. Bdellium (bedolah)
is een welriekende gom. De mens is beelddrager Gods. De boom der
kennis van goed en kwaad stond in de Hof van Eden. De Chiwwieten
(niet meer in VD)
zijn een Kanaänitische volksgroep. De Eufraat is de langste rivier
in Mesopotamië. De mens is naar Gods beeld en gelijkenis geschapen.
Gods Geest was over hem gekomen. Zorg dat je geen Jakobs stem hebt
bij Ezaus handen. Dat mocht je willen: een jakobsdood sterven. Het
zijn allen geen jozefs: weinigen zijn de ware jozef (jakob).
Wat gebeurt er als een kuise jozef en een kuise suzanna elkaar
treffen? Eva is de moeder van alle levenden. Voor een schotel linzen
(vergelijk:
linzensoep)
kun je het eerstgeboorterecht verkopen.
Dat is een rib uit je lijf. Tot stof zult gij wederkeren. Het gaat
haar naar de wijze der vrouwen. Hun devies: après nous le déluge
(na ons de
zondvloed; wie dan leeft, die dan zorgt).
De Zoutzee is de Dode Zee (en
de Rode Zee de Rietzee – niet meer in VD, ook ‘rietzee’ niet –
of Schelfzee).
2.
Exodus (2).
In de zomer heb je soms een vakantiegangersexodus. Het tweede boek
van Mozes, het Oude Testament
(afkorting: O.T.)
is Exodus; de Hebreeuwse en Joodse naam is Sjemot (niet
meer in VD). Sin is de woestijn
op het Arabisch Schiereiland waar de Israëlieten doorheen trekken op
hun tocht van Egypte naar Kanaän. De Sinaï (ook:
Horeb) is het gebergte tussen de
Golf van Suez en die van Akaba, waar Mozes de stenen tafelen met de
tien geboden (de
tien voornaamste voorschriften van de mozaïsche wet, synoniem:
decaloog) ontvangt. Het slijk der
aarde wordt wel aangeduid met Mozes en de profeten (naar:
moos, Bargoens voor geld).
Zippora (Sippora,
beide niet meer in VD), vrouw van
Mozes, was de dochter van de Midjanitische (uit
het land Midjan) priester Jetro
(allemaal niet
meer in VD). Mara (niet
meer in VD) is de pleisterplaats
van de Israëlieten in de woestijn, waar Mozes bitter in zoetwater
[GB in
toelichting ook: zoet water]
verandert. De God Israëls waakt over de kinderen Israëls. Koningen
bij de gratie Gods waren gezalfden des Heren. Figuurlijk worden met
Mozes en Aäron ook wel staat en kerk aangeduid.
3.
Leviticus (3).
Dit derde boek wordt ook wel Wajikra (Joods
en Hebreeuws, niet meer in VD)
genoemd. Het bevat de verordeningen voor de levieten (de
levitische wet). Een Leviet is
lid van de stam Levi. Iemand de levieten lezen is hem streng
berispen. Een zoutverbond was een verbond, door het gebruik van zout
bezegeld en als onverbrekelijk geldend. Een zondebok
was bij de oude Israëlieten de bok die de woestijn werd ingejaagd
(zoals je een hond
de tuin injaagt),
nadat hij met al de ongerechtigheden van het volk was beladen
(bestemming: de
demon Azazel – niet meer in VD).
Vandaar: iemand de woestijn in sturen
(zoals je een hond
de tuin in stuurt),
hem als zondebok wegsturen, ontslaan. Grote verzoendag houden is zich
wassen en verschonen, schoon linnengoed aandoen (genoemd
naar de Grote Verzoendag, Jom Kipoer).
Soekot [loofhut
= soeka] is de oorspronkelijke
naam van het Loofhuttenfeest. Caritas (charitas)
is naastenliefde.
4.
Numeri (4).
Het vierde boek (boek
der getallen) wordt ook wel
Bemidbar (Bamidbar,
beide niet meer in VD) genoemd.
Je kunt het best de koninklijke weg gaan. Rubenieten (niet
meer in VD) zijn afstammelingen
van Ruben. Nebo (niet
meer in VD) is de berg in Moab,
waar Mozes, na het beloofde land te hebben gezien, sterft. Het gouden
kalf aanbidden is onderdanige hulde aan rijke mensen bewijzen. Een
kalf Mozes
is een goedsul, een goedzak, een goeie sul. Op de berg Hor (niet
meer in VD) stierf Aäron.
Spreken voordat men iets gevraagd wordt, is Bileams ezel slachten
(naar Numeri
22:28). In het dal Eskol (niet
meer in VD) waren grote
druiventrossen te vinden. Een enakskind is een reus van een kerel (zo
genoemd naar Enak, vergelijk Enakieten, beide niet meer in VD –
wel: enakskinderen). Pieter was
de benjamin van het gezin. De ark van het verbond vergezelde het volk
op de gehele tocht.
5.
Deuteronomium (5).
Dit vijfde boek behoort niet tot de deuterocanonieke boeken (de
Wijsheid van Salomo wel).
Gewestelijk is een arme tobias een sukkel. Volksgunst is wispelturig:
vandaag hosanna, morgen stenigt (t
= archaïsch)
hem. Het sjema jisraël [zou dat als naam
van een gebed niet met hoofdletters moeten?] is een van de
belangrijkste joodse gebeden, onder andere voorkomend in het ochtend-
en avondgebed, bestaande uit drie Thoragedeelten. Ramot is een stad
in Gilead, gelegen ten noorden van de Jabbok (deze
zin niet meer in VD). Ook
theologische studenten deden hun propjes (propedeutisch
examen) en kandjes
(kandidaatsexamen).
Het zwagerhuwelijk is het leviraatshuwelijk. Zeg tegen iemand die
veel 'och' zegt: 'Och (NBG:
Og) was
de koning van Bazan'.
6.
Bekend zijn de ceders van de Libanon. Gij zult de naam des Heren niet
misbruiken (NBG en
Statenvertaling: niet ijdellijk gebruiken).
De Hermon (niet
meer in VD) is een uitloper van
de Antilibanon (niet
meer in VD, schrijf nu: Anti-Libanon).
Het huis des Heren is de kerk (het
gebouw). Boosaardige, slechte
mensen worden kinderen Belials genoemd. Amen op iets zeggen is ergens
mee instemmen, zeker als een volk dat twaalfmaal doet
[Bijbelverwijzing].
7.
Jozua (6e, zesde
boek). Tyrus is een Fenicische
(Foenicische)
havenstad, vaak genoemd samen met Sidon (niet
meer in VD). In Silo (verdwenen)
staat in de dagen van Eli (verdwenen)
en Samuel de ark. Ook in Kirjat-Jearim (verdwenen)
staat de ark 20 jaar. Rachab was een hoer in Jericho. De Karmel is
een berg aan de Middellandse Zee. Het nieuwe Jeruzalem is een
geestelijke heilstaat [GB
ook: heilsstaat], het Jeruzalem
van het Noorden is Antwerpen, het
hemelse Jeruzalem is het Godsrijk, de hemel, 'het volgend jaar in
Jeruzalem' is een Joodse afscheidsgroet en een vreemdeling in
Jeruzalem is iemand die van niets weet.
8.
De wallen van Jericho konden het ver dragende bazuingeschal niet
verdragen. Ga naar Jericho, tot uw baard gegroeid is en kom dan weder
(wacht nog een
poosje). Een roos van Jericho
(jerichoroos,
anastatica) is een eenjarige,
kruisbloemige plant. Gat (niet
meer in VD) was een Filistijnse
stad. Daar zijn heel wat goede voornemens naar de filistijnen
geholpen. Het is goed de oude Adam af te leggen. Kinderen van Adam
zijn neven (en
nichten, voegde de feministe eraan toe),
familie van Adamswege.
9.
Rechters (7e boek,
ook: Richteren). Sterven is tot
zijn vaderen vergaderd worden (vergelijk:
ad patres gaan). Terafim zijn
voorwerpen die in het oude Israël bij de cultushandelingen werden
gebruikt. De simsonsverzuchting (nog
één keer, Heer) is genoemd naar
Simson. Met een anders kalf ploegen is stiekem het werk van een ander
gebruiken. Ik vond de koninklijke kerstboodschap maar matig. Het
werkwoord jeremiëren slaat terug op Jeremia. Een gideonsbende is een
kleine troep van uitgelezen strijders (naar
Rechters 7:1-8). De Geest des
Heren was in hem gevaren. In Bijbeltaal is 'van Dan tot Berseba' het
hele land door.
10.
Ruth (8e boek).
Ruth is een Moabitische (vgl.
Moab, Moabieten) vrouw, getrouwd
met een van de zonen van Elimelech (niet
meer in VD), die wegens
hongersnood uit Bethlehem
[VD; NBG:
Betlehem]
naar Moab (niet
meer in VD) is getrokken. Als
haar man daar sterft, gaat Ruth met haar schoonmoeder Noömi
(voorheen: Naomi,
beide niet meer in VD) naar
Bethlehem [VD;
NBG: Betlehem],
waar zij trouwt met Boaz. Uit dit huwelijk wordt Obed (hij
was de vader van Isaï, beide niet meer in VD)
geboren, voorvader van David (die
was een man naar Gods hart). Ruth
behoort tot de hagiografen (zie
in Van Dale bij Tenach en eventueel ook bij Thora –
heiligenlevensbeschrijver),
Hebreeuwse boeken van het O.T. [Oude
Testament]
die als laatste in de canon werden opgenomen (Hebreeuws:
Chetubim). Als je zo rijk als
Boaz bent, ben je heel rijk.
11.
1 en 2 Samuel (9e
en 10e boek). NB Alleen Reüel
(niet meer in VD,
zoon van Ezau) schrijf je met een
trema. Het volk Sions (de
dochter van Sion) is het Joodse
volk. De Profeten zijn 16 boeken in het O.T. Is Saul ook onder de
profeten (gaat het
zijn pet niet te boven)? Krethi
en Plethi duidt een lijfwacht van keurtroepen aan. 't Is David en
Jonathan, het zijn twee dikke vrienden. Een achitofel is een niet te
vertrouwen raadgever. Zijn wij niet allen kinderen des doods?