2539 Dictee zondag 02-01-2022 (1) dictee Dictee van de dag (441)

Dictee – dictees [2539]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 416, geheel herzien naar situatie 2022

Dictee van de dag (441)

1. Een Beotiër komt uit een bepaalde landstreek, een beotiër is een domoor. Over de berber [tapijt] kwam een Berber [geen paard!] aangelopen. De verhalen van de bereisde roel waren bere-interessant. Bergamotten zijn groentjes, maatjesperen. Een bergerac is een zoete witte Franse wijn, een bergère is een leunstoel of vrouwenkapsel. Een tekort aan vitamine B1 kan leiden tot beriberi (loomheid en verlamming – niet: her(i)heri = eenpansgerecht SR!). De bergumermeerklasse is genoemd naar het Bergumer Meer [VD]. Hij reed behoorlijk snel bergop(waarts). De Bergrede bevat de acht zaligsprekingen. Een berini is net zo antiek als een solex [bromfiets]. Voor berlinerbollen pleeg ik een moord. Met de berlitzmethode kun je door spreken een vreemde taal leren. Het vreemdetalenonderwijs vaart daar wel bij. Naar de Bermudadriehoek moet je wel een bermuda(short) [korte broek] meenemen. Een bernardijn is een cisterciënzer (monnik). Een bernhardtiti is een aap. Hij doet aan beroepswielrennen en bergbeklimmen. Ben je glad besodemieterd?

2. Ten besluite: probeer me vooral niet te besjoemelen [besjoechelen, belazeren]. Het bessemerproces [bessemeren met een bessemerpeer] is een methode van staalbereiding. Mijn goedbetaalde medewerkers zijn nog niet het bestbetaald (GB). Mijn bestemoer is mijn grootmoeder. Deze bestuurlijk-technisch georiënteerde politieke partij is figuurlijk behoorlijk bestoft. Deze bèta's kochten die bestverkochte, en dus bestverkopende, boeken. Genade, geef me een bete broods. Is
betaal-tv gewoon pay-tv? Mijn betbetovergrootmoeder heb ik niet meer gekend. Bepaalde soorten van de betelplant heten sirih [ie]. De betonijzervlechter verongelukte jammer genoeg jammerlijk en was lijk. Betuline is berkenkamfer. De herten burlden [burlen, beurelen, bronstig loeien]. Voor beveks [beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal] moet je in België zijn. Bevel voeren doet een bevelvoerder, een commandant. 5 mei is in Nederland Bevrijdingsdag. Na een bewezenverklaring van de feiten word je veroordeeld. Bewustmaken is bewustmaking na bewustwording (bewust worden dus).

3. Wat zou het beroep zijn van Lucas Bezembinder? Beide partijen kunnen elkaar behoorlijk bezighouden. We plukten gewestelijk de beziën [bessen] des velds. VD en GB noemen de Veluwe een Biblebelt. Biecht horen doet de priester in een biechtstoel. Onze bibliothecaressevereniging (GB) is heel actief. Bi's doen het met iedereen. Wat, is zij bij de Bhagwanbeweging? Wat moet die bietebauw in de bietencampagne? Is de biënnale [tweejaarlijks] dit of volgend jaar? Mooi, die bielsen perkomranding [znw.: biel – biels, biels – biels/zen]. Kun je de quickstep – uit de foxtrot voortgekomen dans – dansen op kwaito, Zuid-Afrikaanse dansmuziek? Een hoody is een sweater met capuchon. Zie je in een Vinex-wijk vaker een nimbysyndroombeleving [not in my backyard] (en komt het niveasyndroom – niet in voor- en achtertuin – er voor)? Is Sinterklaas een (dak)ruiter [kleine toren] dan wel een dakvorst [horizontale rij pannen]? Een obool is een Oud-Griekse [GB] pasmunt. Je moet niet overal er instinken, erin tuinen, erin lopen, erin trappen, erin tippelen. Nadat de ramen waren ingezet, werd – heel vreemd – het volkslied ingezet.

4. Je hebt hem al de gordijnen in gejaagd (in de gordijnen gejaagd), wil je hem ook nog de dood injagen? Ik ben het huis ingegaan, mijn proeftijd is ingegaan en ik zal ooit de eeuwige rust ingaan. Van studeren zal niets inkomen. De dief wilde het huis inkomen: zijn eigen inkomen was ontoereikend. Is er nog een subtiel verschil tussen ons Koninklijk Huis en het huis van Oranje? De vandalen hebben aardig huisgehouden in onze tuin. Kom, ga eindelijk eens aan het huiswerkmaken (VD). Ik heb allang mijn huiswerk gemaakt! De humanresourcesmanager (hr-manager – hrm is het humanresourcesmanagement) was hoofd van de humanresourcesafdeling (hr-afdeling). Moet het vroegere 'kapitaal en arbeid' vervangen worden door 'arbeid is (ook) kapitaal'? Er zat toch geen humus [huu-muhs], teelaarde, tussen de hummus [h of ch oe], puree van gekookte kikkererwten? Humboldtien (oxaalzuur) en de humboldtpinguïn hebben spellingtechnisch grote overeenkomsten.

5. Valt er na de hüttenkäse, als je toch in de hut bent, nog wat te huttemannen (slijpen)? Wat beweerde je, Hutu's en Tutsi's in vrede met elkaar leven? Terzijde: tootsies dragen vrouwenkleren. Tijdens deze regeerperiode is dat h-woord (hypotheekrenteaftrek) een besmet woord. In zijn hybris [uu] (overmoed, VD ook: hubris) veronachtzaamde hij de hygiëne. In natriumhydroxide komt het hydroxide-ion voor. Het gewrichtskraakbeen is hyalien [helder, glasachtig] kraakbeen. Hydroformylering staat [reactie van een alkeen met synthesegas tot een aldehyde] bekend als de oxoreactie. In een hymneboek zal niet de hypallage 'goed glas wijn' voorkomen. 'Hymne' is trouwens een anagram van 'hymen' [maagdenvlies]. De hussieten hingen Johannes Hus aan.

6. De huskypuppy's zaten hutjemutje opeen. Het huntingtongen(!) is erfelijk. Dit veroorzaakt chorea (dansziekte); die wordt ook wel
sint-vitus/veitsdans genoemd. Verwar een en ander niet met het hutchinson-gilfordsyndroom, de progeria, die in feite een versnelde levensloop inhoudt. En al helemaal niet met het
guillain-barrésyndroom, een zenuwaandoening die chronisch kan worden. Laat staan met het syndroom van Gilles de la Tourette, waarbij iemand te (on)pas vloekt (ook genoemd: (gillesdela 1)(tourette 2)(syndroom 3) – 4 x = 1 2 / 1 2 3 / 2 / 2 3 – tic convulsif). U kent toch wel de uitgesproken dansaansporing: "Hop Marjannetje, stroop in 't kannetje …"? Neutrofiele granulocyten [witte bloedcel met korrels in het cytoplasma] hebben affiniteit tot neutrale kleurstoffen. Myrmecofiele zaadverspreiding wordt dus door mieren bevorderd. Sclerofilie is de forse ontwikkeling van het sclerenchym (van bladeren), waardoor het vermogen om water aan te zuigen buitengewoon groot is (dennen, woestijnplanten).

7. Gezocht op '*fiel*' (woordvormen) en gevonden: Z-, V-, U-, I-, L- en T-profiel, zoöfiel (houdt van dieren), xenofiel (idem van vreemdelingen), psychofriele bacteriën (minnen koude), reofiel (de stroom beminnend), russofiel, slavofiel, sinofiel en saudifiel (ook: saoedifiel), outfielder (verrevelder, een soort 'ver'-vanger?), nitrofiel (stikstofminnend), limnofiel (voorkeur voor binnenwateren), mammofiel (borstminnend), lyofiel (goed oplosbaar), koffieluis(!), killingfields (meervoud), hydrofiel gaas, homofiel, heterofiel, halofiel (zout aantrekkend), fieldwork (je raadt het: veldwerk), discofiel (houdt van zwarte schijven, grammofoonplaten), DNA-profiel, dendrofiel (bomen), coprofiel (uitwerpselen), copoclefiel (sleutelhangers), colorfieldpainting, cinefiel (film), chesterfield (stoel, canapé, overjas), cartofiel (kaarten), antropofiele insecten (van mensen houdend), acidofiel (zuurminnend) en anglofiel (Engels).

8. Zoeken op '*zine*' geeft: benzine, azinen (kleurstoffen), benzine-injectie, digizine (digitaal magazine), doe-het-zelfmagazine, e-zine en fanzine, (fenyl)hydrazine, lifestylemagazine, oxazinen (kleurstoffen met wasechtheid), newagemagazine, tartrazine (een azokleurstof), terzine (drieregelige strofe), zine (undergroundblad), yuppenmagazine, webzine (nee, niet de webscene), thiadiazine en thiazinekleurstof. Bij '*lyse*' noemen we: atmolyse (gefractioneerde diffusie), cryptanalyse (cryptoanalyse), data-analyse, elektrolyse, dialyseren, het Elysée (ambtswoning president Franse Republiek), de Elysese (Elysische) velden (GB vermeldt overigens nog dat het adjectief 'Elysische' betrekking heeft op Elysium), fibrinolyse (afbraak van bloedstolsels), glycolyse (afbraak van glucose in stappen tot pyrodruivenzuur), hypodermoclyse (toedienen van een vrij grote hoeveelheid vocht via het subcutane weefsel), karyolyse (oplossen van een celkern), en kosten-batenanalyse.

9. Verder: lipolyse (oplossen van vet), lysergzuur (lyserginezuur, lysergamide, lsd, lysergeenzuurdi-ethylamide), micro- en narcoanalyse, odynolyse (stillen van pijn), onycholyse (loslaten nagel), paralyser (stroomstok), osteolyse (oplossen van beenweefsel), röntgenanalyse, schallanalyse, sterkte-zwakteanalyse, SWOT-analyse [strengths, weaknesses, opportunities, threats], trombolyse (oplossen van een bloedstolsel om de kransslagader weer open te maken) en spastische paralyse. Symfysiolyse is bekkeninstabiliteit. Zoeken op '*fyl*' geeft: anafylactische shock (anafylaxie is overgevoeligheid voor een substantie waarmee het lichaam vroeger in aanraking is geweest), fylacterion (toevluchtsoord), fyle (stam), fylliet (versteend plantenblad), fylloxera (druifluis), heterofyllie (een plantensoort brengt tweeërlei stengelbladeren voort), monofyl (eenbladig) en myriofyllisch (met duizenden bladeren).

10. Ook nog: oorlogsprofylaxe (oorlogsprofylaxis: maatregelen, voorbehoedmiddelen, ter voorkoming van oorlog), stafylokok (stafylococcus), xanthofyl (een gele bladkleurstof) en theofylline
(1,3-dimethylxanthine). 'Hij schaafde zijn knieën en viel' is een voorbeeld van een hysteron proteron [verkeerde logische volgorde]. De hypothalamus is een deel van de hersenen. Hij heeft een hyperacusis [verhoogde gehoorscherpte – vgl. acustica = akoestiek] en is muzikaal hyperkritisch. Hypermnesie is een abnormaal sterk herinneringsvermogen. Hyperthyr(e)oïdie is overmatige werking van de schildklier (en met 'hypo': onvoldoende werking!).