Dictee – dictees [2538]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 417, geheel herzien naar situatie 2022
Dictee van de dag (440)
1. Een hypocoristicon is een vleinaam (Ab, Eefje). De hypodermis is de onderhuid. Een hypogeum is een onderaards gewelf (voor de godsdienst). Hij onderging een hypofysebehandeling [klier onderzijde hersenen]. Hypoglykemie [VD – los – ook: glycemie] is een abnormaal lage bloedsuikerspiegel [vgl. hyper-]. Hij heeft zelden zo’n hyper [uit een ziekenhuisfolder], wel vaak hypo's, althans dat hyvede hij via zijn Hyvespagina (zie bij het lemma 'hyven', GB ook wel: h). In het Grieks kom je veel i'tjes en i-grecs tegen. Dat werkwoord vervoeg je zo: (ezel die) ik (ben) ia, jij iade, hij iaat, wij iaën, jullie iaden en zij hebben geïaad. Een ibadiet is aanhanger van een zekere zelfstandige islamitische stroming. Ibuprofen is een acrylpropionzuurderivaat [pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend geneesmiddel]. Ichtyologie is viskunde, ichtyosis is een huidziekte, een ichtyosaurus is een vishagedis uit het mesozoïcum [tijdperk] en voor IChThUS [Ièsous Christos Theou Huios Sotèr = Jezus Christus, de zoon van God, (is onze) redder] moet je in Van Dale kijken. Een pictogram wordt ook wel icon [aaj-kuhn] of icoon (GB) genoemd. Ice is een drug.
2. Als je icterisch bent, heb je geelzucht. ICT-personeel (GB ook wel: ict) werkt in de IT [niet: it]. Het ID is het intelligent design. De ibogaïne is één van de iboga-alkaloïden. Hij was het hypernerveust van allen. Hij had een heel idee-fixencomplex (GB, VD: geen tussen-n wegens mv. n/s). Een ijs- en ijskoude ijskompres geeft verkoeling. Het ijlbodegoed werd prompt bezorgd. Sterke arachnofobie [angst voor spinnen] kan een vorm van idiosyncrasie [overgevoeligheid] zijn. Idées reçues [+] zijn algemeen aanvaarde ideeën. De (het) ijzerhard (grond) stond onder de ijzerhart (lucht). Een miserere is een ileus, een darmafsluiting. Een isobaar is een lijn op een kaart die plaatsen met gelijke luchtdruk verbindt. Vergelijkbare lijnen zijn: isochimenen (winterkou), isodynamen (magneetkracht van de aarde), isofoten (van sterren: gelijke helderheid), isohyeten (neerslag) en isoglossen (grenslijn voor een bepaald taalverschijnsel).
3. Bij isochore processen verandert het volume niet. Iso-octaan is 2,2,4-trimethylpentaan. Een cursieve drukletter is een italiek (italic). In allen gevalle [archaïsch] geldt: je zult in alle gevallen [zelfde uitspraak] het onderspit delven. Ik zeg het (ab) imo pectore [uit de grond van mijn hart]: het impsysteem (imp, bij bridge: international match point, internationaal wedstrijdpunt) is improductief en imprakticabel. De impresario [ondernemer van concerten, etc.] was impitoyabel [meedogenloos, zonder me(d)edogen]. Impetigo is een huidontsteking, een impegno [nj] een borgstelling. Blijft deze immortellenkrans altijd groen (of stroachtig geel)? Immortels zijn lid van de Académie française. Imbroglio's zijn verwikkelingen. Die kandidatuur komt im grossen (und) ganzen [alles bij elkaar genomen] geheel niet in Frage [Duits, ook wel im]. Een immelmann is een halve looping. Impudieke [onbeschaamd] vlerk, hoe durf je? Deze au pair [jongere in buitenlands gezin] komt uit het gebruikelijke au-paircircuitje. Berendruif [heestertje uit de heidefamilie] en lavendelheide (rotsbes, een heester, met rozerode of witte bloemen) zijn altijdgroen, altijdgroenend, immergroen, semper virens, groenblijvend.
4. In allerijl, in aller haast vond de inbezitneming en inbedrijfstelling plaats. Een inamboe is een pampahoen. In Baccho et Venere [in het drinken en het mingenot] wisten ze het fiscaal incivisme [gebrek aan burgerdeugd] vorm te geven. Hij was een man in bonis: gegoed, welgesteld, boven Jan. In het Incarijk spraken de Inca's de Incataal. Ik wil je plan niet de grond in boren (het de bodem inslaan). De kogel zou de grond inboren (een gat maken). De incalelie is de alstroemeria [eu]. Incineratie is lijkverassing (een lijk kun je nooit verrassen). Dit wordt een inane (zinloze) onderneming. Incredibile dictu [het klinkt ongelofelijk – ook: ongelooflijk]: hij kwam incognito [onder een schuilnaam]. In den [VD] blinde tekende hij de inderminneregeling (er was in der minne geschikt). Het indiapaper is dundrukpapier [en dus geen peper!]. Het diner verliep in dulci jubilo (vrolijk en in overdaad). Die individuen van indertijd hebben toentertijd [ook: toendertijd] indienne (sits) verhandeld. Hoe ver lag Indochina van de Sovjet-Unie? De indianen spreken Indiaans. Hij was broeder in den Here en is in den [VD ook: de] Here ontslapen.
5. De indogermanistiek houdt zich ook met het Indo-Germaans bezig. Je kunt de boot in gaan (bedrogen worden), maar ook letterlijk een boot of schip ingaan, tegen de wind in gaan, het huis ingaan en het (de Bijbel) kan erin gaan als koek (of als Gods Woord in een ouderling). Leg jij de infusen (GB ook: infuzen) even aan? De infobahn is de elektronische snelweg. Ze werden in flagranti [op heterdaad] betrapt. In esse is werkelijk bestaand, in posse is slechts potentieel aanwezig. Deflexie is buigingsuitgangen verliezen, inflectie is verbuiging van woorden (inflexie (waarom mag dat niet ook met 'ct'?) is ook verbuiging (van straal, stem, toon)) en reflectie is terugkaatsing (de betekenis 'reflex' is hier ouderwets). Ik ben erin getuind(!), er ingestonken, erin gelopen, erin getippeld. Ik ben erin geluisd. Hij inktte de cartridge van de inkjetprinter opnieuw. De kleur was inkarnaatrood. Een inox vergiet is een rvs-vergiet (vergelijk: rvs-wasbak (GB)).
6. Ik heb de pas erin gezet en toen ik thuiskwam, de ruit ingezet. Er werd flink op ingehakt. De Ingoesjetiërs kwamen in nog groteren getale dan de eerste keer. Ik kan er best in komen, maar daar zal niets van inkomen. Je kunt het bos in lopen, of op iemand inlopen. Een inlinecomputer zit in een productieproces. De bigbangtheorie gaat uit van de big bang. Een bigband speelt bigbandmuziek. Deze bijbel is op bijbelpapier gedrukt. Het bijdehandje wilde uit de Bijbel citeren. De uitgangspunten van het conceptrapport – dat die paal echt rechtovereind (GB) stond – staan nog rechtovereind (GB). Een bijectie is een soort wiskundige een-op-eenrelatie. Ons bijeenzijn was geslaagd. Bijeen zijn er dertig bezoekers ('ebzoekers' pakte de spellingcontrole ook!) geweest. Indien ik bijgeval niet thuis ben: de sleutel … Kapper, kunt u mijn haar bijknippen? Nee, alleen afknippen! De bijlagelijst staat online. Ik ben bij lange na nog niet op het oude peil.
7. De
bijna-clash tussen de ministers veroorzaakte een
bijna-kabinetscrisis. Het werkwoord 'bijslapen' heeft twee
betekenissen. Heb je mijn bijoutje gezien? De afkortingen van
'bijvoorbeeld' zijn 'bijv.' en 'bv.' Op billboardformaat ziet het er
toch anders uit. Het bilzekruid
(dolkruid,
malwillempjeskruid) is een zeer
giftige soort van de nachtschadefamilie.
De bima (GB, VD
ook: bema) is een podium in de
synagoge. Op het Binnenhof wordt vaak gedemonstreerd. Er zijn veel
binnenlandse oorlogen geweest; vooral bekend is de Binnenlandse
Oorlog in Suriname (1986-1992).
Het gevaar kwam van binnenuit. Van de koffer wilden ze het binnenste
buiten keren. Vervolgens werd die ook echt binnenstebuiten gekeerd.
Heeft dit gesticht een binnen- of een buitenvader? Hebben ze in de
bio-industrie weet van bio-ethiek? De afkorting van
biologisch-dynamisch
is bd (niet
te verwarren met biodynamisch dat hetzelfde betekent).
8. Een binocle is binoculair. De klinisch bioloog voelde wel wat voor een moleculairbiologische benadering. Een biopic is een biografische film. Hij is op zijn bips gevallen, niet op zijn mond(je). Birambi is blimbing. Voor mij een bitter lemon graag. De bitawiristruik [met bladgroente] heeft warmte nodig(?). Een bissectrice deelt een hoek middendoor. Een blablafiguur is een gekletsspecialist. Blackjack [kaartspel, ook: koude drank] is niet een kledingstuk dat in een black box [o.a. vluchtrecorder] wordt opgeborgen. Had de Black Power (beweging – slogan: black power!) iets met black metal [heavy metal met satanisme]? Blasé [oververwend] zijn is geen vorm van blasfemie [godslastering]. Een blaffetuur is een gewestelijk soort luik (blind). Blague is grootdoenerij, grootsprekerij. Zullen we het gedrag van die blauwbaard [vrouwenbeul] maar blauwblauw [voor wat het is] laten? Bestaat er naast de gewone ook een gelijkkakige blei [bliek, zoetwatervis]? Ja. Een blijfhuis is een blijf-van-mijn-lijfhuis. Ik had een blind date [amoureus afspraakje met onbekende] met als doel oefenen in blinddammen.
9. Er is
weinig verschil tussen blind varen met een boot en blind vliegen met
een vliegtuig. Het is wel prettig als je iemand hebt op wie je kan
blindvaren. Je kunt je ook ergens op blindstaren. Zie ze daar nu: de
bloedjes van kinderen, van koninklijken
bloede, maar wel in koelen bloede
vermoord. De Bloedraad is de Raad van Beroerten en de (Heilig)
Bloedprocessie vindt in Brugge plaats. Hij heeft zich uiteindelijk
toch geout (geaardheid
geuit). Slaat dat 'in situ' [ter
plaatse] op
de
in-situvitrificatie of bedoelde je een in-vitrofertilisatie
[in de
reageerbuis] (ivf;
VD kent zelfs de ivf-et
– gevolgd door embryotransfer).
Een jako is een grijze roodstaart. Er zijn veel jannen: jansul, blo
Jan en dô
[d van dakje]
Jan, janjurk, jansalie, Jan Boezeroen, janpret, janklaassen, Jan
Compagnie, jankrent, een janlul [Jan
Lul], Jan Joker, janmaat,
janmoeial, Jan Rap, janongeluk, Jantje Contantje, janoom, Jan en
alleman. janpappelepap, janplezier, Jantje Soet, janhen, janhagel,
jangort, jandoedel en Jan de Witt. Een jacobus
is een visdiefje. De Israëlieten vormen het huis Jakobs.
Isisbeelden staan vooral in het Nijldal.
10. Geef die inside-information in (‘s) hemelsnaam prijs! Inséparables [agapornissen, dwergpapegaai, lovebird] zijn inseparabel [onafscheidelijk]. Zo maar ins Blaue hinein [in het wilde weg]: insectendodend of insectenetend, de ins en outs zijn desastreus voor zo'n insectje. De inquilien (commensaal, kostganger) ordende zijn quisquiliën [prullen]. Ze wilden hem in no time de hemel (of mogelijk: het graf?) in prijzen en hem er zo in luizen. Inprijzen is verdisconteren. De Vechtstreek in de achttiende eeuw was de menistenhemel [vele buitens, heerlijk oord –menist = doopsgezinde]. In-morastelling is het in mora stellen [in gebreke]. De kogelslingeraar was aan het inslingeren (hij zou zijn kogel de lucht in slingeren). Gisteren heeft hij de auto uitgebreid ingereden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten