Dictee – dictees [2526]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee OUD 426, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (431)
1. Een dominicaner (= dominicaans) klooster [GB ook aaneen!] is een dominicanenklooster. Dominicae dies zijn zondagen. Heeft de domineese het voor het zeggen in domineesland? Wil die knaap met die dommekracht [hefboom, etc.] zich niet van den (GB, VD ook: de) domme houden? 'Betel' (NBV; niet in wdb.) betekent letterlijk 'huis van God' (zie ook: godshuis, domus Dei, dat laatste niet meer in wdb.). Een Spaanse doña als donataris, of liever een Italiaanse donna? Zoals een donquichot genoemd is naar Don Quichot, is een donjuan genoemd naar Don Juan. Geldt zoiets ook voor een dongiovanni [hoffelijke vrouwenverleider] ? Vast wel [opera Don Giovanni]. Donquichotterie past niet goed bij donjuanisme. Het vlak was donkergekleurd, donkergetint. Een donkey is geen ezel maar een stoomlier. Nevens de donjon [toren van burcht] nuttigden we de gedoneerde döner kebab. Bij een terdoodveroordeling is er minstens één terdoodveroordeelde. Iemand doodverklaren is hem boycotten, voor dood verklaren. De dood gewaande dochter had men dood gewaand. Doordien [archaïsch: doordat] hij ver weg in Limburg werkte, was hij doordeweeks (eigenlijk: op doordeweekse dagen) absent.
2. Hij bleef maar doordenken over de op zich goed doordachte actie. Zij was een door en door verdorven booswicht, ze was door- en doorslecht (GB, VD ook: door en door slecht). De door- en doornatte (door en door natte) vondeling redde het gelukkig wel. De halvegare was door en door geschift. Hij was echter wel door- en doorgoed (door en door goed). Wat is het verschil tussen doorploegen en doorploegen? Literair (GB ook: litterair) kun je zelfs de zee doorploegen. Hij was door en door doortrapt. Zijn er volwassen dopelingen die dope gebruiken? Bij het passeren van de trein was het dopplereffect [verschil in toonhoogte bij naderende en zich verwijderende geluidsbron] goed te horen. De morfinedosissen (-doses) voor de douairière werden steeds hoger. Welke landen vormen deze douane-unie? Er vond een double check plaats of het double-breasted [o.a. 2 rijen knopen] colbertje wel van vlekkeloze kwaliteit was (en liefst niet door vlekkenwater aangetast). Ik heb aan dovemans deur geklopt en heb vervolgens voor dovemansoren gesproken.
3.
De Dow-Jones(index)
stijgt weer. Het terrein waarop gisteren nog een Engelse bull [stier,
niet in wdb.] graasde, werd gedozerd. De overcomplete grond
werd gedoseerd afgevoerd. Molens worden gesubsidieerd naar draaiuren.
Ik ben misselijk, geef me nog maar zo'n drageetje [versuikerde
tablet als geneesmiddel]. Wat
houdt
drag-and-drop [programma
of bestand met één muisklik binnen de computeromgeving
verplaatsen] in? En ken je
drag-and-droptoepassingen? De dragqueen [opzichtig
uitgedoste mannelijke travestiet]
droeg een breloque [hangsieraad]
van dragoniet [bergkristal].
Dram is de voorloop van rum. Wie staan er op de lijst van dramatis
personae [alle
spelers in het (toneel)stuk,
alle betrokkenen]? Ooit gezien:
een dreestrekker met dreadlocks (dreads
– lange dikke strengen van ongekamd haar, vooral bij rastafari's)?
De match eindigde in een draw [onbeslist].
De zachte dravik en de ijle dravik behoren tot de zwenkgrassen. In
Drenthe kun je drentenieren. Coen Moulijn (Feyenoord)
ondernam vroeger vaak een dribbel [rush].
De Leidenaar lijdt eronder dat zijn stad Leiden niet altijd leidend
was in de historie. Stuur me maar een sms'je. Als een dobbelsteen in
productie is, is deze nog oogloos (ogeloos,
vergelijk: ooglijk en ogelijk).
4. Ik voel me behoorlijk geviseerd [bekritiseerd]. De onderzoeker van het krill, het walvisaas, was nog behoorlijk kril [kras, levenslustig]. Kruisken-a's (niet meer in VD, wel: abc's) zijn nogal gedateerd. In de Kristallnacht hield de SS in Duitsland een grootscheepse pogrom tegen de Joden. Na het koffiezetten gingen we koffiedrinken; één aanwezige nam koffie verkeerd. In de kolchoz [collectief landbouwbedrijf, Rusland] kickte men op kolbaszworstjes. Hij kreeg kokendhete thee over zijn kokker(d). Köfte is een Turks gerecht. Met een kohlpotlood kan men de ogen accentueren. De koh-i-noor is een megadiamant (hardheid 10 op de mohsschaal, schaal van Mohs). Een kojak is een kruising tussen een nerts en een sabel. Bij te veel koks-in-'t-ruim ontstaat er scheepsoverbevolking. Piet zit op de koksschool. Het colloquium [samenspraak] tussen de koksiaan (volgeling De Cock) en de coccejaan (volgeling Coccejus (Koch)) leverde een bijzonder levendig debat op. De colaplant (kolaboom) levert kolanoten en kola-extract (dat bevat cafeïne).
5.
Een koikarper wordt makkelijk handtam. Het komfoor bood veel comfort.
Beter één kolibrie in de hand dan tien kolibries in de lucht. Op
Kol Nidrei (GB)
[ook: ee]
wordt het kol nidrei [ook:
ee]
gebeden. Zie je ze als aasgieren op ons afkomen? Laten wij eropaf
gaan (VD;
GB: erop afgaan). Drie befaamde
dicteeduo's zijn 'kompaan' en 'compagnon', 'kompres' en 'compressie',
'kompas' en 'compassie'. Ze hebben meerdere kongsi's [kliek
die voordeel wil halen] gevormd.
Een kongeraal is een zeepaling. Congadrums bespeel je met de vingers.
De feminiene kompels hadden een zekere haardracht, de kondee. De
kondratieffcyclus [economie]
duurt circa 50 jaar. De komediant voerde een komedie, een comedy, op.
6.
Als beloning kreeg hij kolombijntjes [zeer
zachte cakejes]. Op koningendag
viert men Driekoningen. Op Koninginnedag
vierden koninginnedagvierders het
koninginnefeest (ter
ere van ons Koninklijk Huis. thans: Koningsdag).
Aan de klant behoort het koningschap (hij
is Koning Klant,
de klant is koning, vergelijk Koning Voetbal)!
Een koningsstijl vind je in
paltrokmolens. Hij is de king van de pepermuntkenners (en
lauwerde King – merk). Hij ging
kopje-onder, maar kwam weer boven water. Wie zullen het koninkrijk
Gods, het koninkrijk der hemelen, beërven ? De kookaburra is de
lachvogel, een grote ijsvogel. Het kooltje-vuur is een soort van
adonis [plant]. De auto's reden kop aan
staart. Daarom ontstond er een kop-staartbotsing. Het
koperenhuwelijkscadeau bestond uit een
kop-en-schotelverzameling.
Een politiekordon kan moeilijk een cordon sanitaire voorkomen. Het
was geen kortdurende maar een langdurige kwestie. Het
korsakovsyndroom (hersenbeschadiging
– je hebt dan korsakov) komt
veel voor bij alcoholisten.
7. Het kornoeljehouten kunstwerk zag er goed uit. Kort gezegd kwam het daarop neer. Ze koutte maar voort: het leek de Koude Oorlog wel. Ze kauwde haar woorden veelvuldig. De kosmologie bestudeert de kosmos. De costumier [mjee] was drukdoende (GB) met de kostuumfilm. Hij gedroeg zich walg(e)lijk, zum Kotzen. De driekwart verduisterde maan hield zich schuil achter de mist. Drink per man driekwart kan. Drie kwart van de bevolking was tegen, een vierde was voor. Hij leek wel een dolle dries. Hij zat in de driver's seat [leidinggevende positie]. In een drive-in(bioscoop) heb je een eigen plaats. Is dit droogkokende rijst? Voor droogzwemmen heb je geen badpak nodig. Wat houdt het droste-effect in? Hoe schrijf je 'dubbel en dik' en 'dubbel en dwars'? Is dat zijn nieuwste dubbelelpee (dubbel-lp – langspeelplaat)? Een dryade is een bosnimf. Is drycleaning hetzelfde als droogkuis? Dat is vast nog zo'n ouderwetse dubbel 8-film.
8. Hij draagt een dubbelfocusbril (of is het een dito multifocus?) Bij een dubbelbogey (VD: double bogey) kom je twee slagen tekort voor par, bij een dubbelbirdie (VD: double birdie) houd je er twee over. De Dubbelmonarchie (de Oostenrijks-Hongaarse dubbelmonarchie) is de Donaumonarchie. Wat de een due diligence noemt, heet bij de ander een duediligenceonderzoek [financieel-economisch onderzoek naar een bedrijfsovernamekandidaat]. Dat ligt er duimendik bovenop [wel 3 duimen dik]. Hou nu eens op met duimendraaien. Hij kwam tevoorschijn als een du(i)veltje-uit-een-doosje. De boterhammen waren dungesneden (GB). Hij is een duurbetaalde kracht. Dusdoende kwam hij te laat. Hij wil voor een duppie op de eerste rang zitten. Het duodenum is de twaalfvingerige darm. Een voorbeeld van een dwinger is de Stedendwinger [Frederik Hendrik, soms ook Maurits]. Dysartrie is een spraakstoornis, dysenterie ernstige buikloop, dyslexie woordblindheid, dysplasie de abnormale ontwikkeling van een orgaan(deel), dystrofie de slechte ontwikkeling van een orgaan, boem is ho (en plons is water/zwemmen).
9. Toen ik hem het e-book (ook: e-boek) toegestuurd had, kreeg ik een e-kaart (ook: e-card) van hem terug. Heb je het eau de toiletteje (ja, in die eau-de-toilettefles) wel bij je? Earlgreythee (of kortweg: earl grey) is thee met bergamotaroma [oh]. Easy listening (easy tune) is gemakkelijk in het gehoor liggende (pop)muziek en een easy rider is onder andere een draagzak voor baby's die men vastbindt op buik of rug. Met haar feeërieke voorkomen was ze eblouissant [schitterend, betoverend]. Een echappement moet je in een horloge zoeken. Het ecarté is een kaartspel dat door twee personen met 32 kaarten wordt gespeeld (ecarteren is ecarté spelen). Een echel is een bloedzuiger, een echelle een toonladder. 'Verschijning', 'verval', is in het Frans 'échéance'. Hij was economisch-monetair specialist. We eten ecoaardappelen. Een ecloge [èhk-loo-chee] is een herdersdicht van met name Vergilius. Een eclair is een lekkere soes met room.
10. Vertel haar niet te veel. Ze is nogal loose-lipped [TH 2018]. Ze was strenggelovig, van huis uit streng gereformeerd. Hij is gespecialiseerd in economisch-statistische problemen. De sacochenverkoper staat op de markt. Een economiser (ik vond ook: franchiser en merchandiser) is een voorverwarmer, een appetizer (ik vond ook: atomizer, digitizer, professional organizer, synthesizer, tranquillizer en womanizer) een amuse-gueule. Xtc is de afkorting van ecstasy, edammer is Edammer kaas.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten