2537 Dictee vrijdag 31-12-2021 (1) dictee Dictee van de dag (439)

Dictee – dictees [2537]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee OUD 418, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (439)

1. Er zijn cafés waar je cameeën [halfedelsteen met voorstelling in reliëf] kunt kopen. Voor instantberichten gebruik je instant messaging [IM, directe verbinding indien ontvanger online]. Er was daar veel instore reclame [in en rond de winkel]. Dit project, wil je er alleen je neus in steken of er ook (maar niet gewestelijk!?) geld in steken? Hij moest het geld de automaat insteken. Bij het parkeren moet je vaak insteken. Met reuzenschreden is à pas de géant. De intrigant wist de obligeante [dienstvaardig, beleefd] doch exigeante [veeleisende] arbitrageant [doet arbitragezaken met valuta] niet te overtuigen. Een intransigent [alleen de eigen partijideeën] sluit geen compromissen. Hij is erin getrapt dat ze bij weigering de deur zouden intrappen. Hij was in the (de; beide VD) winningmood. Bij de uittrap wordt de bal het veld in getrapt. De midvoor zou het liefst de keeper de grond in trappen (onder de groene zoden schoffelen). De Eskimo's zijn Inuktitutsprekend. De inval der Hunnen vond plaats onder Attila en zijn legeroverste met de hunnen (cum suis: c.s.). Stelt dat inzagerecht echt iets voor? Ik heb erover ingezeten. Hij zou er dik in zitten [er overvloed van hebben]. Hij heeft veel schulden: hij zou er tot aan zijn nek in zitten. Yamoussoukro [niet in wdb.] is de hoofdstad van Ivoorkust.

2. Laten we er de pas in zetten en straks de ramen inzetten. De rechter zei letterlijk: "Verdachte, neem er nog eentje, want immers: in vino veritas [iemand die dronken is, spreekt de waarheid]." In zekere zin was zijn irascibiliteit [prikkelbaarheid] irresistibel [onweerstaanbaar]. Wat is precies een IRC-chat [Internet Relay Chat – netwerk van babbelboxen]? Die irene [aardappel] is eetbaar. IPod: als je veel met de iPod werkt, kun je een iPodduim krijgen (GB ook wel: p – dan heb je te veel geïpod; was dat na het io-vivatten? Je schrijft: e-mailen en
ge-e-maild. De Isthmische Spelen waren openbare kampspelen die om de twee jaren op de landengte [istmus] van Korinthe in Griekenland gehouden werden. Dat zijn toch niet de Pythische Spelen? Cumeen is isopropylbenzeen. Die Italiaan at bij de italiaan. Ik heb zijn hele oeuvre gebloemleesd. De blouse (bloes) bloesde [als een bloes overhangen] nogal. De blondgelokte diva met haar blotebillengezicht nam een bloody mary [cocktail van wodka met tomatensap] tot zich. Op blootleggen volgt blootliggen. De blueszangeres droeg bluejeans [spijkerbroek] en zong bluegrass (countrymuziek, afkomstig uit Kentucky).

3. Het (de) bock (het bockbier) kwam oorspronkelijk uit Einbeck (Duitsland). De bobtail [ruwharige Engelse herdershond] zag zijn baasje een cocktail drinken. Zijn geld zat in de bodysafe [tasje onder de kleren]. De bodin [bodes] ging met de thee rond. Zou GB met 'Bodo' naar een volksstam of een (dan 'het') taal verwijzen? Vast niet naar een reus of een motorfiets; waarschijnlijk volksstam en taal ... In de Boekenweek krijg je een boekenweekgeschenk. Als je boeleert [in overspel leven], doe het dan met een boelin [overspelige vrouw, minnares]. Bij een boerenbond kun je altijd wel boerenbont kopen. Wat zou het verschil maken tussen 'op z'n boerenfluitjes' (GB) en 'op z'n janboerenfluitjes' [GB, VD]? Mogelijk Jan zonder Land (Magna Charta, 1215)? De Boerenkrijg speelde zich af in Vlaanderen en Wallonië (1798-1799). De Boerenoorlog vond echter plaats in Zuid-Afrika (1899-1902). Die leidde tot de oprichting van een Boerenrepubliek (Boerenstaat) na de Grote Trek, zoals daar zijn Transvaal en
Oranje-Vrijstaat. Ze trokken het boetekleed aan. Een bojaar was een adellijk grootgrondbezitter [oude Rusland].

4. Het bnp is het bruto nationaal product. Die BN'er [bekende Nederlander] was vanavond de bob [bewust onbeschonken bestuurder]. Als je regulier bij de BOB [Bewakings- en Opsporingsbrigade, België, historisch, vgl. GDA = (BE) gerechtelijke dienst van het arrondissement] werkte, had je toch geen bobbaan [bobsleeën]. Zullen we gaan bokspringen? Een bohemer is een zigeuner, een Bohemer komt uit Bohemen en een bohemienne herken je aan haar bohème [ongeregelde levenswijze]. Een Bollywoodfilm met bollywoodromantiek (zie ook 'hollywoodromantiek') refereert aan Bombay. Een bollenkweker bij Haarlem of bij Leiden die het bollenpellen (VD, znw.) beoefent, moet bollen pellen (GB, ww.) in de Bollenstreek. Met de bolivar [VEF] betaal je niet in Bolivia (daar geldt(!) de boliviano – BOB), maar in Venezuela. De bollandisten zijn de navolgers van Jean Bolland. De Bondsdagpresidente verbleef in het bondshotel; de rekening ging naar de Bondsrepubliek. Een boniment is een verkooppraatje. De Boni's in Suriname spreken Boni. De bon vivant [levensgenieter], altijd goed voor een bon mot [kwinkslag], trof de bon ton [goede toon] om de bonus-malusregeling als een bonne bouche [lekker hapje, traktatie] te presenteren. Is dat nou een bontebok?

5. De doos zat boordevol boordenknopen. Een bopper speelt of danst bebop. Bootees zijn kinderlaarsjes. Er gaat niets boven Bossche bollen (moorkoppen), laat staan boven Bolletje (reclameslogan voor beschuit). Hij is een vrijgevestigde huisarts. Er waren heel wat Bosjesmannen en boslandcreolen. Deze Bosniër woont in Bosnië en Herzegovina. Bij de bosschages dansten ze de bossanova. De Bosschenaarse hapte in de Bossche bol. Hij bootte [ww. boten = slaan, kloppen] het vlas. Ze speelden boter-kaas-en-eieren. Dat valt niet onder de Boterwet van laatstelijk 1902. Boulimie [eetbuienstoornis] is het tegenovergestelde van anorexia nervosa [dwangmatig niet eten, niet-eten]. Bouclé is (ook) tapijtstof. Poortugaal staat wel in de ANS – Algemene Nederlandse Spraakkunst, Rhoon – mijn geboortedorp – niet, foei!

6. Bouilli (soepvlees) moet je niet verwarren met bouillie bordelaise (Bordeauxse pap) en bouillabaisse (ratjetoe, oorspronkelijk: sterk gekruide Provençaalse vissoep met tomaten – vergelijk: ratatouille). De bougainville (VD ook: bougainvillea) is een geslacht van
Zuid-Amerikaanse planten. Was zijn benadering bottom-up of
top-down? Wil je je lusten op een ander botvieren, alsjeblieft? Zoals hierboven geschetst: dit bier is bovengistend. De bovenliggende partij zal niet lang meer bovenliggen. Op de Bovenwindse Eilanden hapte de boxer [hond] in het boxcalf(s) [kalfsleer] . Een bowl-out vind je bij het cricket. In de jeugdtaal kom je brabo's [Brabander] en limbo's [Limburger] tegen. Brachiaal is tot de bovenarm behorend, brachycefaal is kortschedelig en brachygrafie is snelschrijfkunst met verkortingen [tachycardie is te snelle hartslag, bradycardie te trage]. De gebrainwashte [hersenspoelen] brahmanen [aanhanger brahmanisme] waren aan het brainstormen. Wat ben jij een bram van een vent [druktemaker, windbuil], zeg. Met veel bravoure mondde het bravogeroep uit in een 'bravissimo'.

7. Een bottleneck is een flessenhals. Het brandweerrode plafon(d) was brandvertragend. Een brassière is een jumper of een bustehouder. Een brasa is een Surinaamse omhelzing. In de brassband zaten nogal wat branieschoppers. Ze spraken perfect Braziliaans-Portugees. Het idee werd in den [GB, VD] brede gedragen. De Breeveertien is een zekere zandbank (en de breeveertien opgaan: gaan pierewaaien). Een bridgester is bridgespeelster (en een bridgester mogelijk een bridgespeler). Welk joods ritueel is de briet (GB, VD: briet mila) [besnijdenis joodse jongen]? Wat is het verschil tussen een brigadegeneraal en een brigadier-generaal? Hij moest het wel doen: om den brode [GB, VD]. De brille (de virtuositeit – of de brillantine, het haarsmeersel) straalde van hem af. De Britse onderdaan kwam van de Britse Eilanden en sliep op een brits [planken rustbank]. Britsen is met handdaggen [touw als strafwerktuig] op de rug en op de broek slaan. Een Brokopondonees komt uit Brokopondo [SR]. Een broes is een douchekop, een broge [ook: brooche] een zegen en een brogue [uitspraak: brook] een gaatjesschoen. Ik wil broodcrouton. Hebben wij die broncode-editor?

8. Brooche [= broge] , mazzel! De bronsttijd is van alle tijden, de bronstijd is heel specifiek. In de brousse [oerwoud] kun je (ook bij) licht verdwalen. Een broodje aap is het ingrediënt voor een broodjeaapverhaal [gruwelijk volksverhaal, stadslegende]. Ik hou van broodjes: een broodje kroket, een broodje halfom en ga zo maar door. Een Bruggeling komt uit Brugge. De ex-bruggenwachter is nu bruggepensioneerde. Hij kan praten als Brugman totdat hij een ons weegt. Leidt bruinbakken tot bruinge- of -verbrand zijn? Die domme august wist niet eens wat (St.-)Anna-te-drieën was. Die sukkel van een belie – ze komt uit een bekend plaggendorp in Drenthe en placht een berthe (kanten pelerine) te dragen – ligt nu aan een baxter [infuus]. Op haar nachtkastje staat een vaasje met wilde bertrams [pyrethrum, velddragon] . Vroeger had elke misdaad een schuldige: Barbertje moest hangen! Trouwens: ook dat barbertje [mandje, hangend onder een kastplank] kan, zal en moet hangen. In het jaar onzes (des) Heren 1111 (anno Domini, A.D.) werd hij geboren. Kom, we nemen er een jajem(pie) [borrel] op.

9. Welke woorden schrijf je met een hoofdletter: jodentoer (lastig werk), jodenstreek, jodenpek (asfalt), jodenmens, jodenman, jodenlijm, jodenkruid, jodenkoek, jodenketting, jodenkers, jodenkerk, jodenjongen, jodenhoed, jodengenoot, jodenfooi, jodendom (godsdienst), Jodendom (volk) en jodenbaard? Een brave dirk is een brave hendrik. Hij woonde naast een kouwelijke dries [koukleum]. Het was tropisch warm: hij had luie Evert op zijn rug [loom zijn door de hitte]. In dat huishouden is het Flip en Jacob [past niet bij elkaar] sinds de vader naar Flip [overleden] is. Op Tante Betje (wc) kun je zitten en je kunt daar in tantebetjestijl (vb.: we waren al laat en moesten we nog wachten ook) over schrijven. De iui, de intra-uteriene inseminatie, is een vorm van ki [kunstmatige inseminatie, bevruchting]. De izabelgele goudizabel [paard] ging over in galop. De ixia (Engelse zwaardlelie) bloeide bezijden de fayalobi (SR: sierheester). Ze voelde zich niet geït [geraakt – ww. itten] door die vurige vrijer. Hij schreef meermalen een j'accuse [door verontwaardiging ingegeven protestbrief of pamflet tegen een misstand] tegen de corrupte regering.

10. Als ik bij deze vechtsport een jab (punch) heb geïncasseerd, smaakt de krambamboeli [punch, ook: jenever] daarna des te beter. 'Jacana' [steltloperachtige moerasvogel – uitspraak k] mag je ook als 'jaçana' schrijven [uitspraak s]. Hij was net een Jack Pudding (harlekijn, hansworst) en droeg jackboots [hoge rijlaarzen]. Een jack-up is een booreiland, een jacobus een visdiefje en jaconnet een soort mousseline. Had hij echt een jaegerflanelletje aan onder zijn jacquet? Een jakobsganger loopt kreupel en een jakobsdood is mooi. Niet alle jaknikkers zijn ja-stemmers. Wordt daar nog met jaks geploegd? Een ja-en-amen-zegger moet je heel erg letterlijk nemen.