Dictee – dictees [2496]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee 449 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (408)
1.
'Quicunque vult [oe]'
(ieder die wil)
zijn de beginwoorden van het athanasiaanse [Athanasius,
patriarch van Alexandrië, kerkvader]
credo [motto,
geloofsbelijdenis]: quicunque
vult salvus esse [ieder
die wil zal gered worden]. 'Quid
pro quo' betekent zoveel als 'de ene gunst is de andere waard' (het
qui pro quo is een misverstand, een verwisseling van personen of
zaken). Quid nunc, wat nu? Quid
faciendum, wat te doen? Hier volgt de complete verdere
'quid'-verzameling: quid ad me (wat
gaat mij dat aan), quid ad te
(wat gaat het u
aan), quid inde (wat
dan nog), quid mirum (wat
wonder), quid novi (wat
voor nieuws is er), quid plura
(waarom er meer
over zeggen), quid prodest
(waartoe dient
het) en quid rei (wat
is er gaande). Zo'n
quick-and-dirty quickscan kan ik niet serieus (au
sérieux) nemen. Eind negentiende
eeuw (19e eeuw,
19de eeuw) werden er nog
tournures (queues
de Paris – kussentje om de lendenen bij dames)
gedragen. Een queue de cheval (paardenstaart)
misstond daarbij. Is de QI
(queteletindex)
exact hetzelfde als de BMI (body
mass
index)?
Ja. Onder het eten van een quenelle
[worstje, ook: omgekeerde Hitlergroet]
werden de
qu'en-dira-t-on [praatjes]
gedeeld.
2. De
betaling van die quenasttegels [soort
van porfier] is nog een question
brûlante [brandend
vraagstuk]. Een quetzal [vogel]
is iets van Guatemala: een symbool of een munt. Haar queenies
[damesschoen met
puntneus, slanke leest en lage, dunne hak]
vloekten met het Queen Annestoeltje. Wie weet, heb je 'quién sabe'
[uh
wie weet] goed geschreven. Stel,
je schrijft – quod non – 'productie' met een 'k'.
Er is nogal een verschil tussen 'quodlibet' (mengelmoes)
en 'quod licet' (wat
geoorloofd is). Werda, wie daar,
qui-va-là? De quisling [collaborateur]
had de quisse [gedeelte
van gebraden kip]
verdonkeremaand. Quinto, ten vijfde en ten slotte: ik geloof het
niet. Gooi het maar in de quisquiliënmand [prullen].
Een quillaja is een zeepboom en het quintadeen was vroeger een
orgelregister. De quiëtist [mystieke
richting in het christendom die vooral in de zeventiende eeuw
tegenover het dorre dogmatisme ontstond]
speelde de muziek quieto [rustig,
kalm]. Quizje [ook:
kwisje] spelen: wat is een
kwispedoor [spuwbak,
voor tabak, etc.]? Heb jij nog
leuke quotejes (citaat;
niet te verwarren met die andere quotetjes – aandelen)?
'Coteren' [koo]
op de beurs [opnemen
in de officiële lijst] en
'quoteren' [kwoo]
(quotum
vaststellen) bij de visserij moet
je liefst niet verwarren.
3.
Hierbij de 'quo'- en 'quod'-lijst: quo animo (met
welke bedoeling), quocumque modo
(op welke manier
dan ook), quocumque nomine (onder
welke naam dan ook), quod
absurdum (hetgeen
ongerijmd zou zijn), quo jure
(met welk recht),
quomodo (op welke
wijze; als zelfstandig naamwoord: 'de wijze waarop'),
quousque tandem (hoe
lang nog), quo vadimus (waar
gaan wij heen), quo vadis
(waarheen gaat
gij; Sienkiewicz koos deze woorden als titel voor zijn bekende roman,
die speelt tijdens de christenvervolgingen onder Nero)
en quovis modo (hoe
dan ook). Hij had zoiets van een
laat-me-niet-lachenbenadering. Een raccrochement is een klein
spoorwegemplacement. Zijn rijstijl maakte een racy indruk; toch
racete hij vroeger harder. Met zijn keu produceerde hij een raccroc
[rah-kroo]
(geluksstoot).
De raad van elf [carnaval]
is weer compleet. Hier heerst momenteel rabiësgevaar [hondsdolheid].
Het raakschot was niet dodelijk.
4. In de kunst betekent 'raccourci' letterlijk 'verkort'. De Radenwet regelt onder andere de Raden van Arbeid. Radau is drukte, commotie (uit het Duits). Ik raclet; het raclettestel is geleend. Na de luchtraid aten ze ragout (op de raout [raa-oet], de deftige avondpartij – ook rout – uitspraak raut). Na de rafting [wildwatervaren] schaftten zij (wat de pot schafte). De raffleslamp [lamp bestaande uit twee matglazen stolpen op elkaar, aan glazen kettingen met een rij kristallen staafjes eromheen] bescheen de rafflesia's [planten] die met raffia [vezels als bindsel] opgebonden waren. Onze radio-cd-speler is kapot. Deze radicaalfeministische sujetten hebben radicaal-linkse ideeën. De RAF kan zowel de Royal Air Force zijn als de Rote-Armee-Fraktion (de Baader-Meinhofgroep – dat niet meer in VD). Wat is gangbaarder: 'railtje' of 'railsje'? Heb jij het tv-programma (teeveeprogramma, televisieprogramma) voor vanavond? Rond de rancho [landgoed Amerika] waren randjaus [in Indië: soort van voetangel van aangepunte bamboestokken] aangebracht. Die Duitse rijtjes zijn mijn hersens in gerammeid [VD – overg. – inrammeien, ook: inrammen]. De ramboersappelen [zuur, niet meer in VD] werden onder rembours [betalen bij ontvangst] verstuurd. Er was rammenas [soort radijs] en ananas. Bij rajayoga wil men het denken uitschakelen.
5. Het voorstel klinkt plausibel en raisonnabel. Sinds Nasser voert de Egyptische president de titel 'raïs'. Tast het de smaak aan als je raki [drank] in raku [oe] (zachtgebakken handgevormd aardewerk met loodglans, m.n. gebruikt in de Japanse theeceremonie) bewaart? Ach, die ratee [mislukkelinge] met haar rapé [snuiftabak] ook. Hij heeft me een rapplement [standje, uitbrander] gegeven. De rapper [èh] heeft gerapt en daarna gerept (haastje-repje gewag gemaakt) van zijn rappartij [èh]. We rappelleren hooguit tweemaal, daarna komt de deurwaarder. Rarara, wie van jullie heeft mijn raquettes (sneeuwschoenen) gezien? Een tombola is een loterijspel; dat kan bijvoorbeeld een rad van fortuin zijn. In de woestijn vielen die paar rari nantes [zeldzame personen] niet op. De raspoetin (ook ras-Poetin is denkbaar) pakte zijn rassé (civetkat) die in het raspsel zat te wroeten. Moet je ratinéjas (ratiné jas) ook nog naar de ratsmodee [bliksem] gaan? Daar is de ratoe [titel voor vrouwelijke vorstelijke personen op Java en Madoera].
6.
Opzoekwoorden zijn: ratafia [fijne
likeur], ratatouille [ratjetoe],
rastaquouère [vreemde
snoeshaan] en ratanhiawortel
[geneesmiddel,
adstringerend middel – samentrekken zoals van bloedvaten].
Albert Heijn gaat ook in Duitsland beginnen; dat zal me niet alleen
een
aha-erlebnis zijn maar ook een AH-erlebnis! Het Quirinaal is een
van de zeven heuvels [VD
arch., GB ook: heuvelen] waarop
Rome gebouwd werd. Het rapsodengezelschap
was rondgetrokken. Hoe schrijf je 'tête-à-tête' [gesprek
onder vier ogen] en 'mer à
boire' [een
onbegonnen werk, een gebed zonder eind]?
Ik zoek een recept voor kiesjeliesj [gefrituurd
dun deeg in ruitvorm dat bij Poerim wordt gegeten = hamansoren –
vgl. gremzelisj – pesachgebak].
We hebben een ouwelullen-tv (ouwelullenteevee)
met een grootbeeldscherm (groot
beeldscherm)
gekocht. Bij de islamieten heet het Suikerfeest Ied-al-Fitr. Mensen
met ADHD (ook wel:
adhd) kunnen het best
ritalinnetjes [BE:
rilatine] slikken. Het risaliet
is een zeker deel van een voorgevel dat vooruitspringt. Poëten
gebruiken soms dichterlijke vrijheden (licentiae
vatum – enk.: licentia vatum, licentiae poeticae – enk.: licentia
poetica). Mag je recensies
schrijven zonder licentie? De persmuskiet trok rond als een razende
roeland, spiedend met zijn argusogen.
7. Ik heb
me daarvan recent nog recalcitrant [weerspannig]
gedistantieerd. Rustend op mijn récamier [soort
rustbank] luisterde ik naar de
rebetika [melancholieke
Griekse volksmuziek] en smulde ik
van de reblochon [roomwitte
zachte rauwmelkse kaas uit de Franse Savoie].
Hij heeft het razendsnel maar razend slordig gedaan. Wist je, dat de
Razende Bol een plaat voor het Marsdiep bij Texel is? De raver
[ee]
ravede. Een rawah
is in Indië een moeras, een sawa een nat rijstveld. Jij ravenaas
[schoft],
ze moesten je ophangen! Een ravenmoeder [ontaard,
wreed] heet slechter te zijn dan
ze mogelijk is. Die ravissante [verrukkelijk,
betoverend] ravigotesaus
[mayonaise +
kruiden] zal ons nog lang heugen.
Mijn oudeklareclub bestaat al lang, heel
lang zelfs. We drinken vaak een recht op-en-neer [een
gewone klare]. De rechtspraak
wordt geacht recht doende te zijn. Je moet niet recht praten wat krom
is. Kijk, het staat rechtsonder, rechts onderaan ((rechts)onderaan
de bladzijde). Hij doet het
meestal recht op en neer [op
de gewone wijze]: hij heeft een
recht-op-en-neerkarakter. Hij is meer rechtdoorzee dan zijn buurman.
Die gaat(!)
niet altijd recht door zee [en
is dus niet rechtdoorzee] en is
weleens [GB ook
wel los] achterbaks, par bricole.
8. Staat
de (het)
rechaud [gerechten
warm houden – wel: warmhouder, warmhoudplaat]
al aan? Dat is wel recommandabel [aanbevelenswaardig],
ja. Een recipienda is een kandidaat-lid. Ze zaten recht tegenover
elkaar (vis-à-vis).
De rector magnificus moest het reçuutje hoogstpersoonlijk
(af)tekenen.
Een redingote is een geklede jas met twee rijen knopen. Een recul is
een terugstoot. Denk hierbij ook aan recueil,
fauteuil en trompe-l'oeil
[uitspraak bij
alle: uij].
De 'redengeving' refereert niet aan het
'redebegrip'. De referees hebben een
référeetje aangespannen. Een reefer
[ie]
is een marihuanasigaret. Reflectie is terugkaatsing en deflexie is
het verloren gaan van buigingsuitgangen; die worden dan vervangen
door voorzetsels. Reinaert (nee,
niet ik) stond bekend om zijn
reinardieën. Hoe schrijf je: 'reïmponeren' [drukkersterm],
're-iteratief' [nieuwe
herhaling],
're-importeren'
[herinvoeren]
en 'reïncarneren' [naar
een volgend leven]? Een rek-op is
een slingerplant. Wat rekwireerde het Openbaar Ministerie (OM)
bij monde van de officier van justitie in zijn requisitoir
[GB ook:
rekwisitoor]?
Wat is de essentie [grond,
wezen] van zijn reminiscentie
[gedachte uit
verleden i.v.m. heden]? Het is
een meer dan remarquabel [opmerkelijk]
relict [overblijfsel
– taal en biologie].
9. Deze commissie geeft relief [steun, bijstand] aan het behoud van de reliëfschilderingen. Een relâche forcée is een gedwongen oponthoud, met name bij schepen met averij. Fytoftora? Dat is een zwakziekte in aardappelloof, maar ook in de aardappelen zelf en in tomaten. Is er al iets gevonden voor die groeneplantenziekte? Stort het maar op dit goededoelenbank- of -girorekeningnummer. Zit je nichtje op een lomschool [letterwoord] of op een zmlk- dan wel zmok-school? De bikkels [keihard iemand] genoten van de (mixed) pickles [ingemaakte groenten, uitjes, etc.]. Jammer (of fijn!) voor dicteefanaten: in 'operaster' staat geen streepje! Een gitaarlick is een loopje op de gitaar; dat kun je ook in de lik [gevangenis] spelen. De afasie van Broca is het onvermogen tot spreken en schrijven, de afasie van Wernicke is het onvermogen tot verstaan en lezen. Een sick joke is een wrange, bijtende grap. De schicksalsstunde is het noodlotsuur. Ze maakte een knicksje, een reverence. Krijg jij daar nu ook een kick [aangename emotie] van? Hij gaf geen kik meer. Zij kiftten gisteren voortdurend.
10. We
kregen verschillende andantes (VD
ook: andante's) te horen. Het
kaartenhuis zag er toch soliedjes uit. Je verging er van de
rotte-eierenlucht. De Rotarians zijn via Rotaryclubs lid van de
Rotary (niet de
Rota!). Wordt aldaar met een
rotarytafel [draaischijf
bij roterend boren] gewerkt?
Driewerf neen!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten