2481 Dictee zaterdag 20-11-2021 (1) dictee Dictee van de dag (398)

Dictee – dictees [2481]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 459 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (398)

1. Een velddragon is een wilde bertram [plant], een veldcipres het akkerzenegroen. Deze wei is nog veier [vet, vruchtbaar] dan die andere drie. Vee van Laban is tuig van de richel. De veelbezochte en veelgeprezen website beantwoordt, als er veel gestelde vragen zijn, de meest veelgestelde vragen. Een veelling kan een kluit geborenen(!) zijn of een veellingskristal. Deze garanties zou ik wel willen veiligstellen. Van jongs af aan had hij al een IQ vanjewelste (GB ook: van jewelste, van je welste). Zijn broer is een vent van likmevestje. Het natté is in panamabinding geweven. Grit dat zijn fijngemalen schelpen (fijngemalen schelpen zijn grit), een grid is een rooster. De cheeta (het jachtluipaard) was losgebroken. Onze badgeiser is kapot. Trouwens, die dingen in IJsland, dat zijn ook geisers. Wat is dat een sterksmakende thee! Er zijn nog tientallen rodo's [rododendron] besteld. Hij at een saletje [soort koekje] in het salet (de salon). Vlieseline is de naam van een geperst textielproduct van een bepaald fabricaat (van een zekere fabriek dus).

2. Verdergaan (GB) is voortgaan en verder leren is doorleren. Een Venezolaanse (VD ook: Venozolaanse) komt uit Venezuela. Brugge is het Venetië van het Noorden. Brutus is een venerabel [eerbiedwaardig] mens (Engels: Brutus is an honourable man). Een vendeuse is een verkoopster, een respectueuse (vergelijk: putain respectueuse) een prostituee, een ouvreuse een plaatsaanwijsster (en een ouvreur een opener?), een coureuse een formule 1-rijdster en een religieuze zit in een klooster. De man uit Velsen zag de veluweschapen [niet in wdb.] bij de Veluwezoom lopen. Wat kwam er uit dat Vendéese onderonsje? In haar velouté pakje [veloutépakje, fluweelachtig] verorberde ze het velouté [lichtgebonden soep] van witlof. Het (de) velours d'Utrecht is gewoon trijp (en velours chiffon een zijdeachtige fluweelstof). Iets voor een slapstick: een velociraptor (dinosaurus) op een vélocipède [eerste type fiets]? Velis et remis (remis velisque – met de grootst mogelijke spoed) liet hij met een vileine [boosaardig] glimlach het velijn [perkament] zien.

3. Vellum is overigens fijn perkament. Ging een eerdere zin over Vendéeërs? Venlo's inwoners wonen in hun Venlose huizen [een Venloos huis]. De tekst werd verbatim et literatim [woordelijk en letterlijk] geanalyseerd. Een ventouse is een vacuümextractor. Je hebt verafgelegen plaatsen, verder afgelegen oorden en de meest verafgelegen rimboes. Beiden verbeiden nog steeds haar komst. Bedoeld was: beide echtelieden. De vera causa [werkelijke oorzaak] wordt verzwegen. Iemand die dronken is, spreekt de waarheid: in vino veritas. Mijn tante woont ver weg (veraf), mijn oom verderaf en mijn oma het meest veraf. Zijn trant van redeneren is verbeus (wijdlopig). Venture capital is voor durfals. Hij zocht een venue-en-cour [rechtsingang] voor zijn rechtszaak tegen VenW over het venturibuispatent [vloeistofvolumemeter]. Een ventriloquist is een buikspreker. Wat is de link tussen 'zij verbruiden het' en 'bruid'? Zie VD. Alleen de verfijndste trucs komen in zijn trukendoos terecht. Vergelet [zj] is kalksteen uit het Oisegebied.

4. Mijn wens: hij verblijde (ook: verblije) zich! Hij mag verblijf houden bij opa. Verder werken is voortwerken. Hij wilde verdergaan met onderhandelen, maar ik wilde niet verder gaan dan 100 euro. Opgesloten kippen gaan in een te krappe ruimte van verelendung [achteruitgang, verval] over tot verenpikken. De notaris verlijdt de ene akte, hij had de andere al verleden (dat is dus een verleden akte) en verlijde (aanvoegende wijs) een derde. Fout: niet de notaris verlijdt, maar zijn cliënt! De verlaatmeester [sluiswachter] beheerde ook het verlaadcentrum [overlaadplaats vracht] voor de beurtschippers [hebben vast traject]. Hij verknoertte (verkropte) alles wat hem aangedaan werd. De lapzwansen (GB, VD ook: lapzwanzen – nietsnut) zwanzen [grappen vertellen, gekheden uithalen]. Je tijd verlapzwansen is je tijd verlummelen. Uit de verkruide [ww. verkruien] molen werden zakken meel verkruid. In een kruierij kruit men en kruide [ww. kruien] men, in een kruiderij kruidt [ww. kruiden] men en kruidde men. Opa is al behoorlijk verkaduukt [lichamelijk achteruitgaan]. De vergevorderde speller probeerde een vergezochte taalvondst uit.

5. Verjus [zj] is geen verse jus, maar sap van onrijpe druiven. Zij verguldde [blij maken] me met het verguldsel, maar ze kon mij niet verglazen [met glazuur bedekken] met het verglaassel. Dat kunnen we toch zomaar (zo maar) niet vergoelijken? Het Verre Westen en het Midden-Westen in Amerika zijn maar een deel van het rijke Westen. De ver reikende middenaanvaller (ook: keeper) had een verreikende invloed op de overwinning. Ik ben nog vermaagschapt (geparenteerd) met die vermaledijde vent ook! Zij vermarktten al langer het door ons nieuw vermarkte product. De transseksueel werd door de chirurg vakkundig 'vermeid' [Hij vermeidde hem ... ww. vermeiden – neologisme]. Wij vermeiden [ww. vermeien] ons op de vermijding van het woord 'vermeiing'.

6. De vermoeidste langeafstandslopers kwamen als laatsten aan. Het restant veronal werd verramsjt. Vernalisatie of jarovisatie is het verzomeren van graan. Wil je me vernachelen [ook: vernoggelen] met die fles vermout? Bij vermontevioleparken worden soms dingen vermoost (verknoeid – heeft niets te maken met Sam en Moos). Van je verreiken krijg je een zere rug, van verrijken veel geld. Een versatiele vent is wispelturig. Verre-murailles zijn stukjes gekleurd glas. Mijn bier en de kreeft zijn verschaald. Wij verkopen alleen vers bereide en versgebakken waren (waar). Friendly fire is eigen vuur. De wedstrijd Excelsior-Vitesse had wel iets van een oudpapierclub tegen een grotegeldconcern. De AZ'ers delfden (dolven) het onderspit. Madammen en madams kunnen zich niet meten met madames (VD: mesdames). Vers-librisme is schrijven van vrije verzen (verschillen onderling metrisch of zijn zonder vast metrum).

7. Petieterige woorden: petit mal (absence), le petit caporal (de kleine korporaal, Napoleon), petitfours (meervoud – koekje, gebakje),
petit(s)-beurres (rechthoekige biscuitjes met gekartelde rand), petites histoires [+] (geschiedenissen van de kleine, anekdotische voorvallen, de geschiedenissen van de bijfiguren), petites maisons [+] (woningen voor een maîtresse), het petit-gris (de grijze pelterij van de huid van Siberische eekhoorntjes), petit-maître(s) (saletjonker(s)), petits points [+] (zekere kruissteken), petit(s) restaurants (GB VD alleen s s [+] – tussen snackbar en restaurant in). Injurieus is beledigend, gracieus met gratie, gotspieus brutaal, curieus merkwaardig, copieus overvloedig, carieus met cariës, capricieus grillig, acrimonieus bits, venijnig of vijandig, pernicieus schadelijk, parcimonieus gierig, licentieus losbandig, scabieus schurftig, superstitieus bijgelovig, taedieus langdradig, pieus vroom en radieus stralend. De strelitzia is de overbekende paradijsvogelbloem.

8. De versjwartster nar [dwaas, idioot] versjteerde [verstierde] ons plezier, onze verstrooiing. Recto verso is dubbelzijdig. Bij verso pollice [opgestoken duim: gladiator moet dood] denk je al gauw aan een doodsoordeel. Het verstrekken van heroïne kan verstrekkende gevolgen hebben. Hij woonde verreweg het verst weg. Een pelleterie is een bontzaak, een sparterie een mattenfabriek, een sauterie een danspartijtje aan huis, een malloterie een dwaasheid, een marqueterie een mozaïek van gekleurd hout of marmer, een korsetterie een korsettenwinkel (daar verkopen ze geen corseletten), (zoek maar op:) een donquichotterie [handelen uit onberedeneerd idealisme], charcuterie [winkel voor fijne vleeswaren], chocolaterie [chocoladewinkel – geen chocoladen winkel om op te eten ...], bijouterie(winkel), bonnetterie [winkel in geweven goederen, garen en band] en bigotterie [kwezelarij, schijnheiligheid]. Voor mij ben je een make-upwatje. Wat is het verschil tussen een veston [colbertjasje] en een feston [geborduurd randje]? De verzouten soep moesten we wegdoen [gooi maar in de verzoute rivier ...]. Op Grote Verzoendag kun je natuurlijk geen grote verzoendag [schoonmaak] houden. Vexillologie is vlaggenkunde (banistiek en dus geen stotterproduct). Deze
ver-van-mijn-bedshow is wel erg ver van mijn bed.

9. Jan en Piet wonen ver uit elkaar; Piet is veruit de beste voetballer van de twee. Bij tijd en wijle zou je bijwijlen (somwijlen, somtijds) in het computerwalhalla willen verwijlen. Als de stroom vervliet, vervliedt de hoop. Volgens Rabelais zijn vertus héroïques [+] heldhaftige deugden. Ambtenaren zijn in literaire (GB ook: tt) taal vertuid aan het schip van staat(!). Via via, via een kruip-door-sluip-doorroute, kwam hij er toch terecht. Het stond vetgedrukt dat hij een vetleren medaille ontvangen had. Is vicares het meervoud van vicaris? Antwoord: nee (de vrouwelijke vorm). Hij vertelde de vicomtesse [burggravin] over zijn vice anglais [homoseksualiteit]. De victoria regia (reuzenwaterlelie, tot 2 meter, volgens Linnaeus: Victoria regia) wordt ook victoria amazonica (idem!) genoemd.

10. Moet hier ve-tsin (glutamaat, ajinomoto) bij? China heeft het voorstel gevetood. Het reginaviolet is een organische kleurstof en salve regina's zijn lofzangen ter ere van de Heilige Maagd. Is er verschil tussen een vicuña en een vigogne? Antwoord: nee. Zymologie gaat over enzymen, xylologie over houtsoorten, tektologie over organische weefsels, tabacologie over tabak, state-of-the-arttechnologie over … moderne technieken, de sociale psychologie over sociaalpsychologische problemen (geen sociobiologie!), reflexologie niet over reflectiepsychologie (wel over: leer der reflexen), pteridologie over varens, praxeologie [studie van het menselijk handelen] is geen pseudologie [neiging om gefantaseerde belevenissen als waar te vertellen], papyrologie gaat over papyri [papyrussen], kynologie over rashonden, karyologie over celkernen, didaxologie over didactiek en aerologie over weerkunde.

11. Ik was indertijd best wel een goed hbs'ertje. Heb je die met veel intelligentie (een hoog IQ dus) behepte knul gezien? Daar zaten ze dan, de beaux-esprits [mv., enk.: bel-esprit: iemand die thuis is in en aangenaam weet te spreken over lit(t)eratuur en kunst]. Men bekaadde de havenkom; die bekade havenkom bleek een waar kunstwerk. De islamiet beevaardde naar Mekka. Toen hij van het bazaartje terugkwam, prijkte er een bazarretje [bekeuring] op zijn voorruit. Die zag hij pas toen hij zijn auto in de vooruit zette. Het horloge van de linkerd [linkmichel, linkmiegel] gaat op de binkert [loopt altijd verkeerd.] De bigshot [pief, kopstuk] versmaadde de biryani [stoofschotel met basmatirijst] niet. Hij kwam er bekaaid af. Bij de bildtstar [aardappel uit Het Bildt] aten we blakaipesi [pih-sie] (SR: de eetbare zaden (boontjes) van Vigna sinensis [linneaans], wit met een zwarte vlek). De bauméschaal is de schaal van Baumé en meet concentraties en heeft als eenheid de graad Bé [bee-ee]. Amerika kent het bicamerisme [tweekamerstelsel, maar niet: kamers en suite].