2458 Dictee donderdag 04-11-2021 (1) dictee Dictee van de dag (382)

Dictee – dictees [2458]

Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com

Oefendictee 475 OUD, geheel herzien naar situatie 2021

Dictee van de dag (382)

1. Face to face, vis-à-vis [persoonlijk] vertelde hij me de fabliau [boerde, sproke] over het façon-de-veniseglas [namaakkristalglas van buiten Venetië – façon de Venise]. Aan zo'n evasief [ontwijkend] antwoord heb ik niets. De exsecratie [ontwijding] van de heiligdommen was ontluisterend. Van een mug een olifant maken is als met een exocetraket op een muis schieten. Exequiën zijn uitvaartplechtigheden en slangen produceren af en toe exuviën [afgeworpen omhulsel]. In barokstijl, euphuïstisch, werd het eufonium [tenortuba] beschreven. De etude [muzikale studie, schets] had de etrog [citrusvrucht, gebruikt met Soekot] als thema. Er zijn euploïde [van elke soort zelfde aantal chromosomen] en diploïde [dubbel aantal chromosomen] cellen. Eukaryoten [celkern van het cytoplasma gescheiden] en prokaryoten [zonder celkern en organellen] leveren een ander onderscheid op. Een eutrofe biotoop is rijk aan planten. Zou 'renommee' (gunstige) 'reputatie' betekenen? VD: ja. Zeker is dat 'par renommée' 'van naam' betekent. Op de fiësta [feest] werd paella [Spaans rijstgerecht] geserveerd. Je moet er niet zo min over denken. Maak je zo min mogelijk zorgen. Evenmin moet je mij opwinden. Hij is net zomin rijk als ik. Je hebt evenveel koffie als ik: onze mokken zitten even vol. 'Evoë' hoor je bij de bacchanten.

2. Die relikwieën [reliek, overblijfsel gestorvene] zijn even oud en eeuwenoud. Hij heeft evenveel knikkers als ik. De executiveclass [vliegtuig, businessclass] wordt gebruikt door zakenlieden.
Excusez-moi [pardon], wat is de ex-dividendwaarde [ex dividend dus]? Excusez du peu [verontschuldig de grote hoeveelheid], er zijn 34 prijzen te winnen! Noem je zoiets nu populair- of exactwetenschappelijk? Exacerbatie [verergering ziektebeeld] en remissie [verbetering] zijn grammaticale antipoden. De prefix 'exa-' bij getallen vertegenwoordigt 'achttien nullen'. De exdatum heeft iets met obligaties van doen [eerste dag verhandeling zonder dividendbetaling]. Heb je trouwens iets vandoen (= nodig, GB, VD ook)? Evviva [Leve] Obama! Vroeger reden er veel meer expressen (exprestreinen) met expressebestellingen [met spoed, ijlbode]. Een exploot [aanzegging deurwaarder] kun je betekenen, niet exploiteren. Zij exerceerden de exclave [antoniem: enclave] binnen. Ik ben momenteel met mijn ex-ex getrouwd. Een experimenteel psycholoog heeft experimenteelpsychologische bezigheden. Als je extreem links bent, heb je extreemlinkse ideeën. Dit exsiccaat is een gedroogde plant.

3. In de extra time [verlenging] werd er gescoord. Een e-zine is een soort elektronisch magazine. Façonneren is fatsoeneren. Een siërra is een gebergte (vergelijk: Sierra Nevada, in Andalusië, maar ook in de Verenigde Staten). Een kooi-eend is een lokeend in een eendenkooi. De flowerpower vond je bij de hippies. Ga je mee kitesurfen? Of wil je liever kiteboarden? Er was sprake van meerdere faits accomplis [+ voldongen feit – ook: fait accompli’s]. Er waren ook vele faits divers (ook: fait divers – nieuwtje). Hij was een erkend schuinemoppenverteller. Hij was erop gespinsd [gespitst], het spinsel [resultaat van spinnen] te bemachtigen. Hij loenste [scheel kijken] een beetje. Ik wil graag ruby [rode] port [tawny is geelbruin, als taan]. De dreumesen schrokken van de loerissen [iets groots] en de monniken. De ondernemingskamer gaat hierover. Hou nu eens op met die
uit-je-neus-vreterij! Ook de laatste der Mohikanen behoort tot de indianen (de Mohawks). Zit dat kind op een lomschool [leer- en opvoedingsmoeilijkheden] of op een zmok-school [school voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen]? De beitel is (ook) een smidsattribuut.

4. Het was mistig buiten, toch ben ik de mist in gegaan. Piet heeft veel verloren op de beurs: hij is zwaar de mist ingegaan. We hebben er nieuw leven ingeblazen. Erasmus zei het al: dat is het geheim van de smid (sciunt haec coqui (niet meer in VD) – letterlijk: dat weten de koks). Als je Fransdol bent, ben je heftig franskiljons, anti-Vlaams. Daar hing de ideeëloze ideeënbus. Met het steelpannetje wordt de Grote Beer, Wagen, Grote Wagen, Hemel- of Hellewagen bedoeld. De Noordster, Poolster of Leidster staat in sterrenbeeld de Kleine Beer. Vanwege zijn coin de feu [huisjasje] kreeg hij heel wat coïonaden [schimpwoord] naar zijn hoofd. Pelleterie is bontwerk. Confrères [ambtgenoot, vooral bij advocaten] zijn meestal georganiseerd in confrérieën (confréries – ook bv.: gilde). Die Berbers hebben een berber [tapijt] op of over de vloer en een andere Berber over de vloer. Nederland had vroeger overzeese kolonies (koloniën). Een pardessustje is een kleine overjas. Bijna elke cockney spreekt het Cockneydialect.

5. Tien stuks à 50 euro is bij de hoop: ad 500 euro. We hebben haringen gespeet [aanrijgen voor de rokerij]. De A-lijn is een zekere mode. Dit is onze achtste fancy fair, we hebben al zeven fancy fairs gehouden. De Apaches [volksstam Mexico] voerden een apachedans uit en bewonderden de apachetraan (het obsidiaan – zwart of grauw vulkanisch glas). Een egyptoloog weet alles van Egypte, een sinoloog van China. Argilliet is kleilei (schalie). Bij de verschillende affaires de coeur [liefdesaangelegenheid] waren nogal wat amants de coeur [minnaars] betrokken. Hun "Courage!" was goed voor vele cris du coeur (hartenkreten). Ongecompliceerd geluk wordt omschreven als: une chaumière et son coeur: 'een hutje (op de hei) en een goed hart'. Poeh, wat heet!

6. Ik draag je in mijn hart (porter quelqu'un dans son cœur: iemand een goed hart toedragen). Filomelen zijn literaire (GB ook: tt) nachtegalen. Valerius’ 'Gedenckclanck' komt maar eenmaal in Van Dale voor: 'O Nederland, let op u saeck!'. De boekerij bevatte vele boekenrijen. Een dcc is een digitale compact cassette. Hij schrijft essays over butterfly's [vlinders]. Spellen jullie 'orgieën', 'orgies' of 'orgiën'? De godin van de trouw heet Fides. 'Mutua fides' [wederzijdse trouw] is het devies van het Groningse studentencorps. Trouweloosheid wordt aangeduid met 'fides Punica' (Carthaagse trouw – ook: Punica fides). Zijn er alleen bonafide [betrouwbare] lutheranen? Hun sjibbolet is 'sola fide' [door geloof alleen]. Het fideïsme [geen rede, maar geloof] sluit daar naadloos bij aan. Het castroïsme? Dat is fidelisme [Fidel Castro, Cuba]! Tegen de siërra (niet sierra – op schip; vergelijk paella, siësta en fiësta) groeide de sierrabarber. Een fidus Achates (oorspronkelijk lotgenoot van Aeneas) is een trouw metgezel. Met haar fijnbesneden gezicht behoorde ze tot de fine fleur [keur der ingezetenen]. Ze mocht graag fettuccine [lintpasta, 1 cm breed] eten.

7. Een fagocyt is een eetcel [witte bloedcel]. Een faëton rijdt [rijtuig] of vliegt [visetende keerkringvogel]. Ik ga niet met mijn faculté maîtresse [belangrijkste vermogen] naar bed. Faction is een kruising tussen 'fact' (Engels) en 'fiction'. De fagottist [fagotspeler] vertoonde een zekere mate van holisme [geheel is meer dan de som der delen]. 30 graden Fahrenheit of Réaumur [en Celsius dan ...]? Zijn faible [zwak, voorliefde] voor falerner(wijn) was groot. Een faillissement betekent failliet gaan. De kans daarop geeft de Z-score [Z is de uitkomst van een wiskundige formule] aan. Het petit-gris (fäh) is zekere pelterij (bontwerk). Deze sloddervos is van de familie Flodder of Doorsnee, die vrek is van de familie Van Kleef (vergelijk: hij is van Kleef (VD: 2020 OK), hij houdt meer van de heb dan van de geef) en deze
famille-rosevaas is van famille rose [Chinees porselein]. Die pocher lijdt aan fanfaronnade [grootspraak, gasconnade]. De klucht was farcicaal [dolkomisch] en leek wel een farcewaterval [klucht]. De fantasy is een kunststijl in literatuur (GB ook: tt) en film. Farnasol riekt naar
lelietjes-van-dalen en heeft te maken met sesquiterpenen. Je moet dit faventibus astris [als de sterren gunstig zijn] doen. 'Fasces' [bijlbundel] is meervoud. Een pijl(en)bundel is iets anders ...

8. Faute de mieux [bij gebrek aan beter], faute d'argent [... geld] en faute de combattants [ strijders] werd de oorlog afgelast. Fausses couches [+ miskramen] zijn heel verdrietig. Een farynx [keelholte] vertoont faryngale aspecten. Tijdens fasching [carnaval] mocht je niet met farthings [vroegere kleinste Engelse koperen munt = 1/4 penny] betalen. Faeröerders (GB) wonen op de Schapeneilanden. Hij kletste figuurlijk als een favus [kletskop, hoofdzeer – huidziekte]. Fecaliën [feces, uitwerpselen] kunnen de fecundiciteit [vruchtbaarheid (van de grond)] bevorderen. Verschillen fedajien [Midden-Oosten] en moedjahedien [Afghanistan] alleen in geografische herkomst? De feedingfrenzy [onverzadigbaar verlangen naar nieuws] stortte de nieuwsjager felien [katachtig] op het nieuws. Na de felomstreden penalty in de laatste minuut nam de runner-up fel enthousiast de felbegeerde en felrood, felgekleurde bokaal in ontvangst. Feyenoord ontbeerde fellaga's [(vrijheids)strijders] en een fax et tuba [aanvoerder, belhamel]. Pietje, de omgebouwde Piet, is (nu) feminini generis [van het vrouwelijke geslacht]. Fezzen zijn tarboesjen [hoofddeksel, Fez is stad in Marokko]. Toppunt van genot: feuilleteegebak in het timotheegras. Zijn feu sacré [heilig vuur] was weer terug. Op het festivalweidefeest kregen we feta [kaas] aangereikt. Fêtes galantes [+] zijn bepaalde schilderijen [aristocratisch, etc.].

9. Die kunnen handelen over een fête champêtre [tuinfeest]. Ferronnières zijn sieraden, ferrarisschijven vind je in een elektromotor. Acetofenon is fenylmethylketon, toch? Een feniksdichter [zeldzaam begaafd] is het antoniem van een prulpoëet. Wat houdt het fenotypebegrip [genotype + milieu] in? Het feng shui is een uit China afkomstige kunst [plaatsing van voorwerpen]. Femme(s) fatales (vamps) gebruiken opmerkelijk veel fenacetine [geneesmiddel tegen zenuwoverspanning, hoofdpijn en koorts]. Een fenakistiscoop is een optisch instrument met draaischijf (met spleten). Een franc-tireur is een gewapende burger. De Tartaren (Tataren) aten tartaar met ui. Democratisch socialisten koesteren hun democratisch-socialistische gedachtegoed. Na zo'n dejeunertje heb je nauwelijks nog trek in een dinertje. De schone van het Westland en de schone van Boskoop zijn geen deelneemsters aan de Miss Zuid-Hollandverkiezing [maar planten]. Een ariër is een blanke niet-Jood, daarom is een ariërverklaring een niet-Joodverklaring. Het is nogal buiig. Aristieën zijn heldenkampen.

10. De Arische talen worden door Ariërs (Indo-Germanen van Indische of Iraanse afkomst) gesproken. Vrouwen zijn pati natae [mv.], geboren om te lijden. Een jabotje bestaat uit plooisel. Het is een felomstreden bestemmingsplan. Het impresariaat is ermee akkoord. De girondijnen en de jakobijnen stonden tegenover elkaar. De micro- en macrokosmos hebben een heel verschillende schaal. Soeverein heerste de vorst. De x-as is meestal horizontaal, de y-as verticaal. Eensdeels klopt het, anderdeels niet. Kijk die dobber: hij moet beethebben.