Dictee – dictees [2484]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee 457 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Dictee van de dag (400)
1. Sommige organisten en pianisten hebben een bladomslaanster, iemand voor het blad omslaan of de bladomslag. Wat is een standstill [dierenvervoerverbod] voor de veehouderij? Vleermuizen werken met echolocatie. De moeder van Karel is Maagd. Tussenzetten is terzijde inzetten, een zekere entwijze. In duchenne, de ziekte van Duchenne [spierziekte, jongens; dood bij ca. 15 jaar], speelt het duchennegen(!) een voorname rol. Dat wespennest, ga daar maar niet tussen(in) zitten. De Amsterdamse timpen [langwerpig spits broodje] worden ook wel kersttimpen genoemd. De gannef [dief, schelm] verkocht tinnef (tennef – slechte koopwaar). Een tinnegieter maakt tinnegoed [tinnen vaatwerk] voor in de tinnekast . Het tinneroy [manchester, ribfluweel, rips(fluweel)] is een soort corduroy. Bij volleybal heb je de set-up [(bovenhandse) pass langs het net naar een aanvaller], bij basketbal de tip-in [een van het bord terugkaatsende bal in het net tikken]. En bij baseball dragen ze een baseballcap [pet met grote klep]. Is een rare tinus [slapjanus] een beetje tipsy [aangeschoten, licht dronken]? En is een tinus-aan-de-rekstok [jan-an-de-lat, kruisbeeld] een gymnast [niet: gymnasiast!]? Dat woord heb je tiptop [prima] weggetipp-ext [met correctievloeistof verwijderen]. De arme sloeber werd getjintjangd [tot moes slaan]. Tsjakka, wat een tjabé (lombok – Indië, Spaanse peper)!
2. Tissu's zijn hals-, tissues zakdoekjes. Het tobbetje-even-rond [korte, dikke vrouw] paste er nog net in bij het tobbedansen. De toddenprop van vodden zag er niet uit. De toddik (van 'tod', niet meer in VD: vuilik, smeerpoets, in ’t bijzonder: slordige vrouw, synoniem: slons) kreeg een toddy [koude, ook: warme grog] van de toean [heer, meester]. Die arme tobias [sukkel] zat in de tobhut voor de valkenvangst. Het kon er vreemd en heet (aan) toegaan. Ziet u spelling(s)overeenkomsten tussen 'borsjtsj' en 'roetsjbaan'? Ik ben niet toegekomen aan dat ene door het toeleven naar dat andere. Doordat de bomen naar elkaar toe groeiden, is het bos helemaal toegegroeid [dicht]. De tölt [een tult is een zekere houtmaat!] is de telgang van een paard, tokehs zijn gekko's. Ze had een toetoep [in Indië: hoog gesloten jasje met stijf opstaande boord] aan en droeg een toepe [muts, meestal van fluweel]. Hij zou de klink naar zich toe trekken en daarmee de deur achter zich toetrekken [dicht]. Ze gebruikten voor hun tournee [rondreis: sport, kunstenaars, politiek] een toercaravan en onderweg zagen ze een toerako, een bananeneter. Het was een hot topic [zeer actueel onderwerp] dat hij met een gehavend toges (tokes – achterste) en toeterlazarus was aangetroffen. Ben je nou helemaal toppezot [stapelgek]?
3. De topless [bnw.] zwemwedstrijd was toppie(joppie) [geweldig], een top of the bill [belangrijkste programmaonderdeel], en trok veel bekijks. Hij had een topjob maar zijn optreden was topic of the day [het gesprek van de dag]. Dat we kunnen tomtommen, danken we aan de tomtom [(auto)navigator van het merk TomTom]. Verwijderen van tonsillen [amandelen] na tonsillitis heet tonsillectomie. Een tootschoen [oo] is een poulaine [oe] [met puntige neus]. Een toot is ook de greep van een reischaaf (ook: reeschaaf, 70 cm lang, twee handvatten, handvaten). Ze was een toptienspeelster (top 10-speelster). Een toponymist kent vele toponiemen [plaatsnamen]. Een topinamboer is een aardpeer. Ik ben gekke Henkie (VD) niet, ook ben ik gekke Gerrit niet (ik kan wel een gekke henkie of een gekke gerrit zijn). Hij was tot-en-met tot tranen toe bewogen. De afkorting t.t. staat voor tota tua (totus tuus, geheel de uwe, jouwe). Dat hij te laat was, is tot daaraan toe. Dat hij helemaal niet zou komen, daaraan moet ik niet denken. Een tosti-ijzer is een tostiapparaat. De torr is een eenheid van druk. Wat is een torsadenlas [twee uiteinden draad om elkaar winden]? De torsekast [met getorste poten] was uniek. Zijn topvijfplaats (top 5-plaats) was top secret [zeer geheim].
4. Een tormentil is een soort van ganzerik [mannetjesgans]. De toque [o.a. stijve baret] werd getoqueerd [geschilderd]. Tot hoe laat mag ik komen? Tot hoever wil je noordwaarts gaan? Het gros-de-Tours is een geweven stof (net als: gros-de-Naples). Die tour de passe-passe (tour de bâton, à la balletje-balletje) moet een tour de force [krachttoer] geweest zijn. Let op: een baton [witte stok] hoort bij een verkeersagent. De touche-à-tout [bemoeial] wist natuurlijk weer beter hoe je 'touche' (aanraking), 'touché' (treffer) en 'touch' (karakteristiek trekje) moest schrijven. Tire-fonds zijn kraagschroeven voor de bevestiging van railstoelen op dwarsliggers (nee: geen dwarsdrijvers!). Tijdens haar toiletmaken [zich opknappen] kwam de loodgieter het toilet maken. De Toscanen rookten toscaners [sigaren]. De wielrenners reden tours [rondes] en de acrobaten haalden toeren uit. De man was to the point [ter zake, spijker op de kop slaand]: hij gaf wat je noemt to the pointe info. Wie van zoet houdt, krijgt van mij zoethout [lekkernij] als zoethoudertje. Empanada is een Spaanse platte koek van brood- of bladerdeeg.
5. Een balaclava is een bivakmuts. Uche-uche, het stikt hier in de U-bahn van de muggen. We reisden touristclass (toeristenklasse). Met onze toercaravan volgen we de Tourkaravaan op de voet. Ik neem een tournedostje [biefstuk middelste deel ossenhaas]. Tijdens de verkiezingstournee deed hij aan tourner casaque (zijn huik naar de wind laten hangen). Het tragischt was de moord in het traatje [tra = open strook in bos]. Ik deed tout mon possible [al het mogelijke] om tout le monde [iedereen] te overtuigen. Er waren wedstrijden touwtrekken en touwtjespringen. De traag rijdende Tourrenner leek wel te toeren. Bij Toutatis [krachtterm], nou versla je me weer. Heeft een tragédienne geen mannelijk equivalent? In GB en VD niet ...
6. Gezocht op '*kant*': akant (acanthus, berenklauw, plant), A-kant [grammofoonplaat], alençonkant [tuleachtig, plaatsnaam: Alençon], cirkant [bnw. – midden tussen cirkel en vierkant], pc-fabrikant, Brusselse en Mechelse kant, krokante [knapperig] kroket, praktikant als practicus, trafikant [(BE: illegale) handelaar] en faliekant [volledig]. Ook gezocht op '*cant*': cant [èh] (dieventaal), coelacant (beenvis), commerçant [gewiekst handelaar], communicant [r.-k.: doet eerste communie], discant (muziek, registers), eerstecommunicant, mendicant (lid bedelorde), non-dominicant (slecht katholiek), provocant [provocerend, uitdagend], remplaçant [vervanger], significant [veelbetekenend], trisecant (rechte lijn bij ruimtekromme, 3 punten gemeen) en vacant [leeg, onbezet]. De topspelers werden op een pittig trainingstraject getrakteerd. Gaat een tranentrekker (tearjerker – sentimentele film, etc.) tranquillamente [muziek: kalm, bedaard] en voorzien van tranquillizers [kalmeringsmiddelen] op reis door een tranendal? Een trapezist doet aan trapeze springen. Die traptreetjes waren knap trashy [waardeloos]. Ze moesten de transepttoren [dwarsbeuk] halje travalje [halsoverkop] verlaten. Het laatste deel van onze transoceanische reis was trans-Atlantisch; met de transalpiene spoorwegen kwamen we op trans-Alpijns gebied.
7. We
hebben ook nog Transjordanië en Transleithanië bezocht; de
afsluiting van onze reis was met de trans-Siberische spoorlijn.
Trouwens: die transalpiene spoorwegen zijn dus transalpien.
'Trasseren' [een
wissel afgeven] en 'traceren'
[nasporen]
moet je niet verwarren. Een trial-and-errormethode werkt
met trial-and-error [oplossen
door proberen, met vallen en opstaan].
De Trêveszaal [rijkversierde
kamer – niet: Kamer!
– bij parlement] vind je in Den
Haag. Een tremmer is een kolenwipper, een trammer iemand die met de
tram reist. Een treinspotter zal niet gauw gaan vliegtuigspotten. Een
treillis is een latwerk. Trassi is garnalenpasta, trèfle is klaveren
en trehalose is plantensuiker. Een ttb-dag
is een trein-tram-busdag.
Bij 'tribrachys' [drielettergrepige
versvoet, 3 x 'kort'] hoort het
adjectief 'tribrachisch'. Met een
tijdmachine kunnen tribuneklanten een
tribunenvergadering bijwonen. Ze droegen
allemaal tricotjes [sporttrui,
korte mouwen]. Het triefel
[ie]
[gespuis,
canaille]
at trifle [aaj]
[dessertgerecht
met cake] Een bekende stof is
fosfortri-jodide. Kan VD mij uitleggen hoe het zit met vele trichinen
en de trichinenziekte? Ja,
nu wel (2020)!
8. Ga je trompet spelen of pianospelen? We trokken eropuit met de trolleybus. Chirurgen gebruiken trocart(s) (troiscart(s) – zeker instrument). Een trocheus is een trocheïsch vers [tweelettergrepig, lang, kort]. Met Triple P (PPP) worden people, planet en profit aangeduid. Triple-sec is een sinaasappellikeur. Aan een tripartiteoverleg [ook: trialoog] nemen [drie] tripartiete partijen deel. Een troubleshooter lost troebelen (trubbels) op, hij cleant [maakt schoon] getroebleerde situaties. Traktaatjes [vlugschriften: godsdienstig, stichtelijk] uitdelen klinkt als traktaties uitdelen. Wacht u bij troqueren [ruilhandel drijven] voor truqueurs [vervaardiger van namaakantiek – VD, GB ook: namaak antiek, bnw.] en truqueuses, maak de juiste keuzes. Een try-outvoorstelling is gewoonweg een try-out [proefvoorstelling]. Een truttenschudder is een DAF'je. Trukeren is trucages uit de trukendoos (niet: de doos van Pandora) halen. Een trouvère is een minnezanger (de troubadour lijkt erop). De Trouwenquête stond bol van de trouvailles [waardevolle nieuwe vondst]. De troupier [officier onder de manschappen] op zijn trottinette [BE: step] botste op de stoepier [mensen winkel in lokken]. Hoeveel troyounces goud [ruim 31 g] was haar trousseau [uitzet bruid] waard?
9. De toxinegehaltebepaling was lastig. De trampolinespringende teenybopper [dweperig jong tienermeisje] voerde de boventoon. Ik geniet altijd van vol-au-vent [pastei], maar deze vol-au-ventvariatie is wel erg verrukkelijk. Tulen [van tule, stof] maillotjes, die zien er niet uit. Wat moet die Tsjetsjeense [Tsjetsjenië] in dat tsjechoviaanse [Tsjechov] decor in Tsjernobyl? Tsjadische strijders leven in Afrika (Tsjaad grenst aan Libië, Soedan, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Kameroen, Nigeria en Niger). De truzen [homo's] spreken elkaar aan met 'Truus'. Een tsadiek (meervoud: tsadikim) is een rechtvaardige. De tsedaka (meervoud: tsedakot – VD) is een daad van gerechtigheid. Tsuba's [oe] zijn stootplaten van zwaarden.
10. We gaan met de turkenbak [grote auto] bij de turk eten. Kon de Grote Turk [sultan Ottomaanse Rijk] aangaan als een Turk [razen, tieren]? Kent de turkologie [studie van taal en cultuur Turkse volken] ook de turco's (Arabische inlandse tirailleurs in Franse krijgsdienst)? In Azië rijden veel tuktuks [oe] (driewielig voertuigje met tweetaktmotor – geen tuftufs! [uh] – kindertaal: auto). In Mongolië betaal je met tugriks [oe] [MNT]. Tuberculeus vlees is besmet met de tuberkelbacil (eigenlijk: -bacterie!). Het tussen-de-orensyndroom [psychisch] zit er letterlijk tussen. Zij zijn twaalf en een half (twaalfenhalf) jaar getrouwd: hun twaalf-en-een-halfjarige bruiloft.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten