Dictee – dictees [2497]
Vragen en opmerkingen: leentfaarrein@gmail.com
Oefendictee 448 OUD, geheel herzien naar situatie 2021
Zoals altijd zijn alle woorden met koppelteken aan het eind van een regel overgebracht naar de volgende regel via Shift+Enter (zachte return = zonder hoofdletter op de nieuwe regel).
Dictee van de dag (409)
1. Dat er
op de Maagdeneilanden nog steeds mensen wonen … Wonen daar dus
alleen princesses lointaines
[+
– uit de verte vereerde, onbereikbare
geliefde]? De titel 'Prinses van
Oranje' [titel van
de gemalin van de Prins van Oranje voor
de vestiging van het Koninkrijk der Nederlanden]
wordt thans niet meer gevoerd. Delft is de prinsenstad. Een
prince(strofe)
is de slotstrofe van een
rederijkersrefrein, gericht tot de prince (ook:
envoi).
Pretmakerij is pret maken. De prij [kwaadaardige
vrouw] deed pretzels en prei in
de soep. De prima donna [eerste
zangeres aan een opera] wilde
alleen in primetime [tijd
met grootste luister- of kijkdichtheid]
optreden. De leverancier wilde niets prijsgeven over de
prijs-kwaliteitverhouding, maar wel voor de verloting een prijs
geven. Een prijs- en inkomensbeleid is zo niet mogelijk. De princess
charming [mooie
vrouw – daar word
je gemakkelijk verliefd op] en de
prince dito [charmeur,
prins op het witte paard] hebben
elkaar gevonden. Als je vroeger
pro-Zuid-Afrika was, was je pro
de apartheid (belijder
van de proapartheid)
en dus zeker geen aanhanger van de antiapartheidsbeweging. De
onthullingen in dit blad hadden een hoog Privégehalte [blad
in NL]. Mag ik misschien je
Prittstift [nog
merknaam] even lenen?
2. Hij
was een echte prinzipienreitereiridder [doordraven
op bepaalde principes]. Een prise
directe is een rechtstreekse aandrijving. De prinses-van-de-nacht
komt niet uit de Duizend-en-een-nacht [grote
verzameling verhalen, sprookjes en spreuken],
maar is een 's nachts bloeiende zuilcactus. Dit zijn nu eens
prinsesselijke prinsessenbonen.
Een p.m.-post is een pro-memoriepost
[bedrag later in
te vullen]. Is dit protegeetje
een hij of een zij? De prolixe [wijdlopig,
breedsprakig] redenaar hoorde
zichzelf graag. Progeria (heel
vroeg oud worden) is
het hutchinson-gilfordsyndroom. Profiteroles zijn soesjes, maar
geen delen van geldswaardige papieren (dat
zijn souches). Een proëmium is
een voorrede. Een proctoloog is een anusspecialist. De producer
producete meerdere tv-programma's (teeveeprogramma's,
televisieprogramma's). Haar
gedrag is promiscue (altijd
e – ze vertoont promiscuïteit –
vrij seksueel verkeer, ongehuwd samenwonen),
ze heeft een promiscue levenswandel. Kijk, de propellers
[o]
van het vliegtuig draaien. Ik heb hem propria manu [eigenhandig
– ook: manu propria]
uit het huis (het
huis uit) gezet (een
uithuiszetting dus – of:
huisuitzetting). Daarna heeft hij
zelf rücksichtslos [nietsontziend,
meedogenloos, hard] zijn koers
uitgezet.
3. Het proscenium bevindt zich voor het gordijn [van het toneel] en prosciutto is Italiaanse achterham. De NVSH [Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming] was protagonist [voorvechter] van vrij seksueel verkeer. Bij 'de lente strooit haar bloemen' is er sprake van personificatie (prosopopoeia – persoonsverbeelding). Pro nunc [juridisch: voorlopig] is het genoeg. Hoe schrijven we tegenwoordig 'propedeuse'? De Protestantenbond is in 1870 opgericht. In de Provence kan het er Provençaals vreemd toegaan. Een provençaal is trouwens een ridderlijke minnezanger in de twaalfde en dertiende eeuw. Ik heb voor Piet geprouveerd [gunstig getuigen, zeg maar: à décharge]. Over het Protogrieks (Oergrieks, een voor-Griekse taal) uit de protohistorie is weinig bekend. Er vond een jammerlijke helikoptercrash (een goed Nederlands woord) plaats [maar: helicopterview en helikoptervisie]. Waarom schrijf je 'à propos' [Frans: daar valt mij juist in ...] en 'a priori' [Latijn: vooraf, van te voren] zoals je het schrijft? Zoek maar eens op wat een cannachopper [met waarnemingsapparatuur uitgeruste miniatuurhelikopter voor het opsporen van wietplantages] is. Hij heeft de weed (wiet) gewied. Hij woonde driehoog-achter in Doorn, zij tweehoog-voor in Melbourne.
4. Met EZ wordt het Ministerie (instelling!) van Economische Zaken aangeduid. Met een USP [joe-wèh-spie] wordt een unique sellingpoint [eigenschap waardoor een te verkopen product of dienst zich van alle andere onderscheidt] aangeduid. Wat hebben Randstedelingen op een dictee in Breskens te zoeken? Een pseudoniem is een pennennaam. Het linkse gebouw is solide, het middelste nog solider en het rechtse het soliedst [ook: solied, solieder, soliedst]. Deze mop was wel het stupiedst [stompzinnig] van allemaal. In Bijbelboek Psalmen komt voor Psalmen 23, die begint met: "De Heer is mijn herder." Het gezongen lied is Psalm 23. De prijzij [mv.: -en] is de vergoeding aan de vorige pachter verschuldigd voor de verbetering van de grond. Die prulpoëtische resultaten kunnen direct in de prullenbak. Provocant [provocerend, uitdagend] hield hij haar een stuk provolone [kaassoort] voor (provola is verse – Italiaanse – kaas van buffelmelk). De pseudoarts werd snel ontmaskerd … Lekker puh, ik heb die puit [kikker] gezien, jij niet. Hij wilde die cd-verzameling pugnis et calcibus [met alle middelen] hebben. De puinruimer heeft puingeruimd. Opa werd steeds puerieler [kinderlijker].
5. Puissant rijken reisden in pullmans [treinen, bussen]. Ook Zwartvoetindianen en prairie-indianen – het was tijdens de Indian summer (nazomer met mooi weer) – spreken Indiaans en houden van Indiase hennep. De volgende woorden komen uit een indianentaal (zoals Algonkin, Tupi, Arowaks (Lokono), Galibi, Guarani, Nahuatl (Azteeks), Quechua en Taino): anhinga (slangenhalsvogel), Aruba, balata [boom, rubbersoort], barbecue, baribal (zwarte beer), cacique (stamhoofd – ver-NL'st tot kazike), caoutchouc (rubber), chinchilla, curare (pijlgif), dividivi (peulen), dory (open roeiboot), hominy (dikke pap), lamantijn (manatee: rondstaartige zeekoe), pakoeli (geelhart(hout)), papaja, pekari (navelzwijn), piaiman (indiaanse sjamaan), potlatch (feest), pulque (drank uit sap van de agave), saguaro (reuzencactus), viscacha (voskonijn), wanehout (van een laurierboom) en yucca (sierplant, die waar de mot in kan, geen yuca = maniok dus).
6. Een PTSS is een posttraumatische stressstoornis. Publiceren is iets publiek maken. Een psyché [spiegel] laat je psyche [geest] niet zien. De public relations officer had meerdere publicrelationsmedewerkers (pr-medewerkers). Met zijn suède herenschoen (GB: suèdeherenschoen – znw. – met crêpezool) was de putschist [couppleger – staatsgreep] letterlijk een (pusillanieme – kleinmoedig, laf) bordeelsluiper, toen hij de (putain) respectueuse [ironisch en eufemistisch: prostituee] bezocht. In de techniek is een push-pull een balansschakeling. In Botswana betaal je met pula's [BWP]. De tennisser met die fraaie pullover had in de tweede ronde een walk-over. Go Ahead was nog puntloos (moet de competitie nog beginnen?); in de heraldiek wordt met punteloos stomp bedoeld. De wond was behoorlijk purulent [etterend, etterig]. Hij is een mohammedaan pur sang [van het zuiverste water]. Deze hole is afgewerkt: er is geput, het balletje ligt via een putt nu in de hole. Ook de tegenstander heeft uitgeholed [bal in de hole slaan]. Preppy (chique) tienerkleding draag je op chique privéscholen. Wie heeft mijn vieruurtje (goûter) gepikt? Gaan we op chic? Hij kreeg een respectueuze (respectvolle) behandeling.
7. De streber had als adagium 'aperto vivere voto' (rond voor zijn wensen en drijfveren uitkomen). Het was een 18 holesgolfbaan (achttienholesgolfbaan). 'Pest' is een p-woord en 'hypotheek' een h-woord. De pyrrusoverwinning is naar Pyrrhus genoemd, het pyrronisme naar Pyrrho. Pylonen zie je bij bouwwerken en op sportvelden. De dreumesen waren pyladessen [trouwe metgezellen]. Het Pyrenese hooggebergte is zeer ruw. Een wilde pyrethrum is een wilde bertram [plant]. Komen aldaar pycnici (geen leptosomen = met langwerpig smal gezicht, scherpe neus en smalle lichaamsbouw dus, maar mensen van het pyknische type – kort en gezet) voor? Pygmeeën zijn negrillo's. Pyleflebitis is poortaderontsteking. Pyemie is ettervergiftiging en pyelitis is ontsteking van het nierbekken. Kon het toenmalig pythisch orakel de winnaars van de Pythische Spelen voorspellen? Quant-à-moi [wat mij betreft] kun je de quarantainearts inschakelen (en overigens de Q-koorts krijgen). Quadrafonie (VD ook: quadrofonie) is stereoweergave via vier kanalen.
8. Het boekformaat kwarto wordt afgekort tot, jazeker: qto. Deze baan is voor quads [vierwielig motorrijtuig] en trikes [driewieler]. Hij paste het qi gong [Chinese meditatietechniek] toe op het xiang qi (Chinese schaakspel). Is quadrillé [geruit weefsel] toepasbaar bij quackers [kwèh-kuhrs] (in collegestijl gekleed iemand)? De quasi-intellectueel deed quasiwetenschappelijk werk, terwijl zijn partner zich quasi slapend hield. De Parijse randstedeling wilde raneynikkel stelen. Prowesters is allang niet meer altijd pro-Amerikaans. Prozac is een antidepressivum. Er waren ooit drie Punische oorlogen. Als je qualitate qua opereert, heb je een qualitate-quafunctie (een q.q.-functie = ambtshalve). De alttoets [op het toetsenbord] wordt weinig gebruikt (net als de chikwadraattoets – in de statistiek). De woorden 'brunch' [breakfast +lunch] en 'dinch' [dinner + lunch] zijn van na 1950. Weet u trouwens wat een tunch [high tea + lunch] is? Is die nieuwe site al gelauncht [lanceren, uitbrengen]? Couchpotato's zijn bankbintjes [bankhangers]. Een catchphrase is een typerende uitspraak van een stripfiguur [Heer Bommel: Tom Poes, verzin een list ...]. Via een touchpad [ah èh] (zeg maar: aanrakingsscherm) kun je de cursor met je vingers verplaatsen.
9. Langs
het wandelpad bij de duinen was antiwortelstokkenfolie aangebracht.
Ons zangkoor (cantorij,
zangkorps) heeft een
cantor-organist en zingt van alles: zwanenzang,
zingzang (zingezang),
wiegezang, syllabisch gezang, soul, rock, serafijnenzang,
reggae, rai, psalmen, musicalliederen, minnezang,
jazz, gospels, liederen uit de Evangelische Gezangen [PKN]
en de Gezangen voor Liturgie [r.-k. liedboek],
folk, flamenco, duetten, country, bucolische [herderlijk]
zangen en blues. Verder: ambrosiaanse hymnen, aria's, arrenbie (r&b,
rhythm-and-blues),
antifonen, adventsgezang, belcanto, barbershop, canti figurati
[versierde zang,
enk.: canto figurato], cantus
firmus [melodie in
hele noten waartegen contrapunten zijn geschreven (in
middeleeuwse muziek als basis voor een polyfoon muziekstuk);
mv. cantus firmi, ook: canto firmo, mv.: canti firmi],
chansons d'amour, close harmony [meerstemmige
zangstijl; stemmen volgen elkaar dicht],
geblèr, gemeentezang, gregoriaanse gezangen, klezmer (traditionele
Joodse muziek, gespeeld door klezmorim),
een offertorium [offerandezang],
opera buffa (luchtige
opera met satirische elementen, waarin de zang met de dialoog
afwisselt, ook: opéra bouffe, opéra comique),
plain chant [eenstemmige
koorzang], pinksterliederen, pop,
praise [opgewekte
christelijke muziek waarbij men in samenzang de Heer looft],
rocksteady [variant
van ska, gekenmerkt door een lager tempo en een grotere nadruk op
zang], salve regina's [lofzang
ter ere van de Heilige Maagd, zo genoemd naar de aanvangswoorden],
shanty's [zeemansliedje
met refrein, oorspronkelijk gezongen bij het werken aan de
kaapstander, gangspillied],
solfège [zangoefening,
solmisatie], het Stabat Mater
[geestelijk gezang
ter ere van Maria],
territoriumzang [van
vogels], trillers [muziek:
versiering bestaande in snelle afwisseling van een hoofdnoot en een
bovenseconde – ook: vogels],
vaudevilles [luchtig
toneelstuk], vespers [uit
brevier, getijdenboek],
vocalises [zangoefening
op klinker of 'la'],
wintiliederen [om
winti's, geesten, op te roepen]
en smartlappen.
10. 'Dutchbat' is een verkorting van 'Dutch Battalion'. Hij ging van de ok (operatiekamer) linea recta naar de ic-afdeling (intensivecareafdeling – intensive care). Resuscitatie is reanimatie. Het was een pokkeneind rijden, het was retedruk. Quick ratio betreft de kortetermijnliquiditeit van een bedrijf. Meisjes en jongens vertonen soms precociteit [vroegrijpheid]. Zijn beloning is prestatiegerelateerd. In de sport zorgen prestatiebevorderende middelen soms voor prestatiebevordering. Acte de présence is volgens mij gewoon presentie. De presessen van de studentencorpora waren gelijkgestemd en eensgezind. De muziekinstrumenten waren overigens gelijkgestemd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten